Saga Polska. Zamojski złotnik

Gustaw Rajmus odświeża gatunek opowieści niesamowitej, nasycając go popkulturowym, literackim i filozoficznym klimatem właściwym pokoleniu milenialsów, a więc ludzi urodzonych jakieś czterdzieści lat temu. Dodajmy do tego duszną atmosferę pandemicznego lockdownu, a otrzymamy ociekającą wszystkimi sokami życia mocną prozę. Brawurowe operowanie językiem, bogata ornamentyka opisu, błyskotliwość obrazowania – to atuty pisarza. Rajmus ma jednak coś więcej – umiejętność poetyckiej kondensacji i prowadzenia narracji twardą ręką prosto do puent eksplodujących feerią metafor. Poe, gdyby żył, wypiłby za niego. Prawdziwie pożywna lektura!
Jarosław Jakubowski

W szkole Miki dochodzi do tragicznej w skutkach strzelaniny. Tylko ona widziała sprawcę. Okazuje się, że dramat w liceum mógł mieć coś wspólnego z kontrowersyjną i tajemniczą grą, stworzoną w najnowszej technologii, gdzie gracz odczuwa nie tylko temperaturę otoczenia, zapachy i smaki, ale też ból. Może tam nawet przeżyć własną śmierć. Na prośbę policji Mika wkracza w wirtualny świat stworzony na wulkanicznym księżycu Io. Czy i ona wpadnie w pułapkę piekielnie niebezpiecznej gry?
***
Powieść została wybrana Książką Roku 2015 w kategorii literackiej. Nagroda jest przyznawana przez polską sekcję IBBY. Otrzymała również prestiżowe międzynarodowe wyróżnienie literackie White Ravens 2016 i znalazła się wśród książek roku 2016 polecanych przez Internationale Jugendbibliothek, International Youth Library – Międzynarodową Bibliotekę Książek dla Młodzieży. Co roku Internationale Jugendbibliothek nagradza tytułem Białego Kruka zaledwie dwieście tytułów z sześćdziesięciu krajów.

„Adolf” to klasyczna francuska powieść Benjamina Constanta, wydana po raz pierwszy w 1816 roku. Opowiada historię wyobcowanego młodego mężczyzny Adolfa, który zakochuje się w starszej kobiecie Ellénore, polskiej kochance hrabiego de P***. Ich nielegalny związek służy odizolowaniu ich od przyjaciół i społeczeństwa. Książka unika wszystkich konwencjonalnych opisów zewnętrznych ze względu na szczegółowe opisy uczuć i stanów umysłu. Osobliwa książeczka! Jedna z tych, które, niedbale skreślone przez autora, w nawale ważniejszych, w jego oczach, prac i zatrudnień, niejako na marginesie bujnego i niespokojnego życia, wypłacają ponad oczekiwanie dług wdzięczności i, siłą własnego trwania, ratują od zapomnienia imię swego twórcy.

Rodzinna szopka krakowska z medium, legendą dziennikarską i drobnymi skandalami w tle

Poznajcie Andrzeja, mężczyznę przed pięćdziesiątką. Właśnie dokonuje rewizji swojego życia. Powiecie, ależ to trywialne, kryzys wieku średniego. A jednak sposób, w jaki ten zodiakalny Skorpion próbuje rozliczyć się z przeszłością, okazuje się też rodzinną sagą, rozpisaną na głosy herstorią i uszczypliwym, pełnym anegdot komentarzem do wydarzeń ostatniego stulecia. No cóż, spojrzenie niegdysiejszej gwiazdy wolnej prasy, a później podpory zacnej krakowskiej redakcji, syna medium światowej sławy i ojca-zagadki, wnuka Pierwszej Krakowskiej Tramwajarki i wielkiego Redaktora nie może być pospolite. Dajcie się wciągnąć w opowieść o poszukiwaniu samego siebie, utrzymaną w konwencji szopki krakowskiej. Poznajcie plejadę barwnych postaci, może niektóre z nich kogoś Wam przypomną. Bo jak wiadomo, sowy (a w tym przypadku: karły) nie są wcale tym, czym się wydają.

Dzięki fragmentarycznej konstrukcji, elementom groteskowym, nietuzinkowym bohaterom oraz sarkastycznym spostrzeżeniom przeczulonego na własnym punkcie narratora tę znakomitą powieść można czytać na wielu poziomach - od autoironicznej opowieści o kryzysie męskości, przez metatekstową grę, po wielowątkowy komentarz do polskiej rzeczywistości końca XX i początku XXI wieku.

Androgyne - poemat prozą przesycony jednocześnie cielesnością i mistycyzmem, seksualnością i piętnem śmierci, pełen tęsknoty za zjednoczeniem kochanków na planie duchowym, czemu na przeszkodzie stoi ciało z jego płciowością więżące duszę. Poemat składa się z dwóch części, w pierwszej czytelnik może uczestniczyć w demonicznym i seksualnym misterium miłości, w drugim natomiast śmierci. A wszystko to na tle snów na jawie, erotyzmu, tęsknoty, strachu, grozy i kuszenia. Przepiękne poetyckie opisy sprawiają, że Androgyne czyta się z prawdziwą przyjemnością.

Opowieść o Andrzeju Dąbrowskim (ur. 1938 r.) – wspaniałym jazzmanie, popularnym piosenkarzu, kierowcy rajdowym, fotografiku i dziennikarzu. Relację o jego niezwykle bujnym życiu, o domu rodzinnym – najpierw Wilnie, potem w Krakowie, o rozlicznych pasjach, o przyjaźniach, koncertach i podróżach po świecie, a także o jego zaletach i wadach zanotowała, spisała i uzupełniła komentarzami Agnieszka Matynia-Dąbrowska, dziennikarka radiowa i telewizyjna, żona bohatera książki.

Swoimi zainteresowaniami i zajęciami Andrzej Dąbrowski mógłby obdarzyć kilka osób, a każda z nich zyskałaby ciekawy i bogaty w osiągnięcia życiorys. Najpierw pojawiła się fascynacja motoryzacją, chwilę później – jazzem i fotografią. Zupełnie niespodziewanie przyszedł pierwszy sukces, gdy w 1957 r. dziewiętnastolatek, student krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, zdobył wicemistrzostwo Polski w… rajdach samochodowych.

A wkrótce stał się jedną z ważnych postaci polskiego ruchu jazzowego – najpierw jako perkusista, później także wokalista jazzowy. Na scenie debiutował w trio Andrzeja Kurylewicza. Potem przez ponad pół wieku grał i nagrywał m.in. z Wandą Warską, Wojciechem Karolakiem, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Krzysztofem Komedą, Urszulą Dudziak, Michałem Urbaniakiem… Miał też okazję występować ze Stanem Getzem i Artem Farmerem, fotografować za kulisami Duke’a Ellingtona, a na scenie Sarah Vaughan czy Counta Basiego.

W latach 70. zasłynął jako piosenkarz, wykonawca superprzebojów. Zielono mi – ze słowami Agnieszki Osieckiej i muzyką „Ptaszyna” – oraz Do zakochania jeden krok (słowa Andrzej Bianusz, muzyka Antoni Kopff) znał i nucił wtedy każdy. A były jeszcze: Przygoda z Marią, A ty się, bracie, nie denerwuj, Zapomnij mnie i wiele, wiele innych.

Żadnej spośród swoich pasji Andrzej Dąbrowski nigdy nie porzucił: nadal śpiewa, nagrywa jazz, fotografuje oraz startuje w wyścigach samochodowych.

Tekst książki uzupełnia niezwykle bogaty wybór zdjęć pochodzących z archiwum rodzinnego i spośród artystycznych fotografii autorstwa samego bohatera książki.