Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji

Socjologowie polscy już od początku lat sześćdziesiątych XX wieku systematycznie podejmowali temat żywej historii oddziaływania przeszłości na żyjące pokolenia. W ostatnich dekadach tematyka ta zyskała na znaczeniu, a w wielu krajach toczą się poważne, a często trudne i bolesne dyskusje o różnych sposobach reprezentowania zbiorowego doświadczenia. Prace przygotowane w ramach projektu badawczego Współczesne społeczeństwo polskie wobec przeszłości wnoszą do socjologicznej debaty propozycje teoretycznego ujęcia pamięci zbiorowej, podsumowania badań dawniejszych, nowe ustalenia empiryczne oraz wynikające z nich pytania i hipotezy.

Książka Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji prezentuje przemiany postaw Polaków wobec przeszłości obserwowane od końca PRL do 2004 roku, gdy Polska weszła do Unii .Europejskiej, a w życiu publicznym krystalizowała się idea budowy IV RP. Autor, socjolog, pracownik Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (19801995), CBOS (19851991), a od 1991 Instytutu Badania Opinii i Rynku Pentor Research International, analizuje potoczną pamięć zbiorową postrzeganie i doświadczanie przeszłości przez przeciętnych ludzi niezajmujących się zawodowo historią. W swojej pracy wykorzystuje różnorodne materiały: badania socjologiczne, sondaże opinii publicznej, publikacje prasowe i wiele innych źródeł. W pierwszych rozdziałach skupia się na funkcjonowaniu pamięci zbiorowej w życiu codziennym. Pisze o tradycji rodzinnej, utowarowieniu przeszłości postępującym wraz z rozwojem gospodarki rynkowej oraz o ruchu rekonstrukcji historycznych nowego typu działaniach społecznych zorientowanych na odtwarzanie wybranych fragmentów dziejów. Dalsze rozdziały dotyczą przemian kanonu tradycji narodowej, a także tematów, które po roku 1989 budziły wiele dyskusji i wywoływały silne emocje postrzegania i oceny PRL oraz funkcjonowania w pamięci Polaków stanu wojennego wprowadzonego 13 grudnia 1981 roku.

Ta książka to rozważny głos w polskiej debacie o polityce historycznej. Wnosi też wiele do rozumienia procesów kształtowania się tożsamości zbiorowych.