INNE EBOOKI AUTORA
-22%
Autor:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Monografia Dysleksja i ADHD – współwystępujące zaburzenia rozwoju. Neuropsychologiczna analiza deficytów pamięci należy do nielicznych w naszym kraju prac badawczych, dotyczących pogranicza neuropsychologii rozwoju i psychologii klinicznej dziecka. Istotnym walorem tej pracy, jest jej interdyscyplinarny charakter. Takie podejście do tematu stanowiło wielkie wyzwanie dla Autorki, bo wymagało wszechstronnej wiedzy. Jako psycholog musiała głęboko wejść w wiele specjalności z zakresu medycyny, dlatego jest tam obecne neuropsychologiczne, neuroanatomiczne, neurofizjologiczne i genetyczne podejście do zagadnień zaburzeń uczenia się i zachowania oraz ich współwystępowania. To wszystko stanowi, iż recenzowana rozprawa ma charakter unikatowy […]. Monografia uzupełnia brak tego rodzaju publikacji, niezbędnych dla rozwoju nauki, edukacji, a także dla potrzeb profesjonalistów.
prof. zw. dr hab. Marta Bogdanowicz
Monografia stanowi wyróżniające się autorskie przedstawienie zagadnień rozpatrywanych w części teoretycznej i sprecyzowanych w formie pytań badawczych w programie badań własnych. Dokumentuje szeroki zakres wiedzy i równie szerokie doświadczenie kliniczne Autorki […]. Metodologia badań własnych eksponuje podejście mikrogenetyczne do funkcjonowania mózgu i umysłu, ponieważ jest to podejście procesowe umożliwiające wyjaśnienie dynamiki objawów patologicznego rozwoju w warunkach uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Na podkreślenie zasługuje fakt, iż podejście mikrogenetyczne dopiero zaczyna być włączane do badań nad patologią rozwoju u dzieci.
prof. zw. dr hab. Danuta Kądzielawa
Rzadko się zdarza w neuronaukach, że głębokie myślenie teoretyczne na temat mózgu, jego struktury i funkcji u dzieci łączy się z bogatym doświadczeniem oddanego swojej pracy klinicysty. Monografia autorstwa Małgorzaty Lipowskiej stanowi przewodnik – w pełnym sensie tego słowa – w pewnej trudnej, ale jakże ważnej podróży poznania zaburzeń pamięci i ich moderatorów u dzieci ze współwystępowaniem dysleksji i ADHD. Osiągnięty wynik naukowy pomnaża moc eksplikacyjną zastosowanej teorii mikrogenetycznej, czyli – inaczej mówiąc – wnosi do nauki (w tym przypadku neuropsychologii rozwoju) nową wartość. Swoim zakresem problemowym, uwidocznionym zwłaszcza w modelowej interpretacji deficytów pamięci wśród dzieci ze współwystępowaniem dysleksji i ADHD praca, nie ma sobie podobnych w dotychczasowej tradycji badań nad zaburzeniami rozwoju u dzieci.
prof. zw. dr hab. Maria Pąchalska
Rok wydania | 2011 |
---|---|
Liczba stron | 306 |
Kategoria | Psychologia kliniczna i psychoterapia |
Wydawca | Wydawnictwo Naukowe Scholar |
ISBN-13 | 978-83-7383-561-0 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
INNE EBOOKI AUTORA
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 9 |
Rozdział | 1 |
Specyfika zaburzeń rozwoju u dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 13 |
1.1. Normatywna zmiana rozwojowa a zaburzenia rozwoju . . . . . . . . . . . . | 13 |
1.1.1. Zadania rozwojowe a zaburzenia rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . .. | 15 |
1.1.2. Zaburzenia rozwoju z perspektywy odmiennych dyscyplin nauki . . . . . . | 19 |
1.1.3. Problemy w zakresie terminologii i klasyfikacji zaburzeń rozwoju . . . | 21 |
1.2. Zaburzenia rozwoju w klasyfikacjach medycznych . . . . . . . . . .... . | 23 |
1.2.1. Zaburzenia rozwoju w klasyfikacji ICD . . . . . . . . . . . . . . . .. | 25 |
1.2.2. Zaburzenia rozwoju w klasyfikacjach DSM . . . . . . . . . . . . . .. . | 29 |
1.2.3. Zaburzenia rozwoju w klasyfikacjach specyficznych dla dzieci . . . .. | 33 |
1.2.3.1. Kryteria diagnostyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym RDC-PA . . . | 33 |
1.2.3.2. Klasyfikacja diagnostyczna DC: 0–3 . . . . . . . . . . . . . . . . . | 34 |
1.3. Teoria objawu w neuropsychologii rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . .35 | |
1.3.1. Morfogeneza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 38 |
1.3.2. Parcelacja . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 39 |
1.3.3. Heterochronia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 42 |
Rozdział | 2 |
Dysleksja i ADHD jako zaburzenia rozwoju . . . . . . ... . . . . . . . . . . . | 43 |
2.1. Problemy definicyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 43 |
2.1.1. Dysleksja jako specyficzny problem uczenia się . . . . . . . . . . . . | 44 |
2.1.2. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi . . . . . . . | 48 |
2.1.3. Klasyfikacje medyczne dysleksji i ADHD . . . . . . . . . . . . . . .. | 49 |
2.2. Epidemiologia dysleksji i ADHD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 53 |
2.3. Podłoże dysleksji i ADHD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 56 |
2.3.1. Występowanie rodzinne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 57 |
2.3.2. Podłoże genetyczne . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 58 |
2.3.3. Relacja genów i środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 62 |
2.3.4. Podłoże mózgowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 64 |
2.3.5. Zaburzenia biochemiczne . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . | 67 |
2.3.6. Prenatalne i neonatalne podłoże deficytów . . . . . . . . . .. . . . . | 69 |
2.4. Patomechanizm zaburzeń rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 70 |
2.4.1. Patomechanizm dysleksji rozwojowej . . . .. . . . . . . . . . . . . . . | 70 |
2.4.1.1. Koncepcja zaburzeń w układzie wzrokowym . . . . . . . . . . . . . . . | 71 |
2.4.1.2. Model równowagi półkulowej . . . . . . . . ...... . . . . . . . . . . | 72 |
2.4.1.3. Koncepcja lingwistyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 73 |
2.4.1.4. Hipoteza móżdżkowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 75 |
2.4.2. Patomechanizm ADHD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 77 |
2.4.2.1. Koncepcja deficytu hamowania reakcji . . . . . . . . . . . . . . . .. | 77 |
2.4.2.2. Model energetyczno-poznawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 81 |
2.4.2.3. Hipoteza behawioralnych systemów hamowania i aktywacji . . . . . . . | 82 |
2.4.2.4. Model awersji opóźnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 83 |
Rozdział | 3 |
Współwystępowanie zaburzeń rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 85 |
3.1. Istota współwystępowania zaburzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 85 |
3.2. Epidemiologia współwystępowania zaburzeń wśród dzieci . . . . . .. . . . | 87 |
3.3. Modele współwystępowania zaburzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . | 90 |
3.4. Koncepcje współwystępowania dysleksji i ADHD . . . . . . . . . . . ... . | 94 |
3.4.1. Koncepcja objawów fenotypowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 95 |
3.4.2. Koncepcja nielosowego doboru rodziców . . . . . . . . . . . . . . . . . | 96 |
3.4.3. Koncepcja poznawczego podtypu ADHD . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 98 |
3.4.4. Koncepcja zbliżonej etiologii . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . | 99 |
Rozdział | 4 |
Pamięć w ujęciu neuropsychologicznym . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . | 105 |
4.1. Istota pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 105 |
4.2. Neuroanatomiczne podstawy pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 108 |
4.2.1. Badania lokalizacyjne a podstawowe rodzaje pamięci . . . . . . . . . . | 110 |
4.2.2. Hipokamp oraz przenoszenie wspomnień z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej . | 111 |
4.2.3. Płaty półkul mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 114 |
4.2.4. Badania czynnościowe a molekularne i neuronalne podstawy pamięci . . . | 115 |
4.3. Wybrane modele pamięci w neuropsychologii . . . . . . . . . . . . . . .. | 117 |
4.3.1. Strukturalne ujęcie pamięci roboczej . . . . . . . . . . . . . . . . . | 119 |
4.3.2. Modele hierarchiczne i rozproszone . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 121 |
4.3.3. Model mikrogenetyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 122 |
4.3.3.1. Ogólne założenia modelu mikrogenetycznego . . . . . . .. . . . . . . | 123 |
4.3.3.2. Pamięć w ujęciu teorii mikrogenetycznej . . . . . . . . . . . . . . | 123 |
Rozdział | 5 |
Procesy pamięciowe w toku prawidłowego i zaburzonego rozwoju . . . . . .. . . | 125 |
5.1. Prawidłowości rozwoju pamięci u dzieci . . . . . . . . . . . . . .. . . | 125 |
5.1.1. Pamięć krótko- i długotrwała z perspektywy rozwojowej . . . . . . . . | 126 |
5.1.1.1. Strategie zwiększania zakresu pamięci roboczej . . . . . . . . . . . | 127 |
5.1.1.2. Prawidłowości rozwoju pamięci długotrwałej . . . . . . . . . . . . . | 128 |
5.1.2. Badania pamięci deklaratywnej i proceduralnej u dzieci . . . . . . .. | 129 |
5.1.2.1. Zagadnienie świadomości a pamięć deklaratywna i proceduralna . . . . | 130 |
5.1.3. Pamięć semantyczna i epizodyczna z perspektywy rozwojowej . . . . . . | 131 |
5.1.3.1. Rozwój pamięci semantycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 132 |
5.1.3.2. Rozwój pamięci epizodycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 134 |
5.1.3.3. Różnicowanie pamięci epizodycznej i autobiograficznej . . . . . . . | 134 |
5.2. Relacje pamięci i uwagi z perspektywy rozwojowej . . . . . . . . . . .. | 136 |
5.3. Pamięć a funkcje wykonawcze w ontogenezie . . . . . . . . . . . . . . .. | 140 |
5.4. Deficyty pamięci w zaburzeniach rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . | 143 |
5.4.1. Zaburzenia pamięci jako objaw kryterialny . . . . . . . . . . . . . . | 143 |
5.4.2. Niesymptomatyczne deficyty pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . | 145 |
Rozdział | 6 |
Diagnoza pamięci w dysleksji i ADHD – metodologia badań własnych . . . ...... | 149 |
6.1. Problematyka badań, cel pracy, pytania i hipotezy . . . . .. . . . . . . | 150 |
6.2. Badane zmienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 151 |
6.3. Charakterystyka badanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 152 |
6.3.1. Wiek badanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 153 |
6.3.2. Poziom inteligencji badanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 154 |
6.4. Metody badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 155 |
6.4.1. Metody przesiewowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 156 |
6.4.1.1. Analiza dokumentacji . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . | 156 |
6.4.1.2. Wywiad ontogenetyczno-kliniczny . . . . . . . . . .. . . . . . . . . | 156 |
6.4.1.3. Kwestionariusz Ustrukturyzowanego Wywiadu Diagnostycznego | |
w Kierunku Zespołu Nadpobudliwości Psychoruchowej . . . . . . . . . . . . . . | 157 |
6.4.1.4. Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci . . . . . . . . . . . . . . | 157 |
6.4.2. Metody badania pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 158 |
6.4.2.1. Bateria Badania Pamięci Wechslera – WMS-III . . . . . . . .. . . . . | 158 |
6.4.2.1.1. Pamięć Logiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 159 |
6.4.2.1.2. Lista Słów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 160 |
6.4.2.1.3. Pamięć Wzrokowo-Ruchowa . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . | 161 |
6.4.2.1.4. Powtarzanie Cyfr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 161 |
6.4.2.2. Test Figury Złożonej Reya–Osterrietha . . . . . . . . . . . . . . . | 162 |
6.4.3. Metody badania moderatorów pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 163 |
6.4.3.1. Test d2 . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . | 163 |
6.4.3.2. DIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 164 |
6.4.3.3. Test Interferencji Fonologiczno-Semantycznej . . . . . . . . . . . . | 165 |
6.4.3.4. Token Test – 36 . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . | 165 |
6.4.3.5. Test Płynności Słownej COWAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 166 |
6.4.3.6. Komputerowy Test Interferencji z efektem Stroopa . . . . . . . . . . | 167 |
6.4.3.7. Test Sortowania Kart z Wisconsin . . . . . . . . . . . . . .. . . .. | 168 |
6.4.3.8. Test Porównywania Znanych Kształtów . . . . . . . . . . . . . . . . | 169 |
6.5. Procedura badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 170 |
Rozdział | 7 |
Zaburzenia pamięci w dysleksji i ADHD – analiza wyników badań własnych . . . | 171 |
7.1. Obraz defi cytów pamięci werbalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 171 |
7.2. Problemy z pamięcią wzrokową i wzrokowo-przestrzenną . . . . . . . . . . | 182 |
7.3. Płeć badanych a zaburzenia pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . .. | 190 |
Rozdział | 8 |
Poznawcze moderatory defi cytów pamięci w dysleksji i ADHD . . . . . .. . . . | 193 |
8.1. Uwaga jako moderator procesów pamięciowych . . . . . . . . . . . . . . . | 193 |
8.2. Język a procesy pamięci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 205 |
8.3. Funkcje wykonawcze jako moderator pamięci . . . . . . . . . . . . . . . | 217 |
8.4. Preferowany styl poznawczy a procesy pamięci . . . . . . . . . . . . . | 228 |
Rozdział | 9 |
Neuropsychologiczna analiza zaburzeń pamięci u dzieci | |
ze współwystępowaniem dysleksji i ADHD: próba ujęcia modelowego . . . . . . . | 235 |
9.1. Podsumowanie wyników uzyskanych w testach badania pamięci | |
przez dzieci z poszczególnych grup klinicznych . . . . . . . . . . . . . . . | 235 |
9.2. Rola poznawczych moderatorów procesów pamięciowych | |
wśród dzieci z grup klinicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 241 |
9.3. Mikrogenetyczny model defi cytów pamięci u dzieci ze współwystępowaniem | |
dysleksji i ADHD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . | 248 |
Rozdział | 10 |
Wnioski i kierunki dalszych badań . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . | 257 |
Bibliografi a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. | 263 |
Summary | |
Dyslexia and ADHD – comorbidity of developmental disorders . . . . . .. . . . | 305 |