Ebook Abchazja mobi,epub

­ły pola ku­ku­ry­dzy i her­ba­ty (te, któ­rych nie za­mi­no­wa­li Gru­zi­ni). I man­da­ryn­ki. Na szo­sie robi się tłocz­no. W tłu­mie, któ­ry opa­no­wał całą jezd­nię, grzę­zną sa­mo­cho­dy, mo­to­ry, wóz­ki. Co­raz wię­cej od­pa­dów, śmie­ci i bło­ta. Za­ci­na deszcz. Parę ty­go­dni temu, kie­dy w Ab­cha­zji to­czy­ły się jesz­cze re­gu­lar­ne wal­ki, ko­czo­wa­li tu uchodź­cy - Ab­cha­zo­wie z ziem za­ję­tych przez Gru­zi­nów, Gru­zi­ni z ziem za­ję­tych przez Ab­cha­zów, mie­sza­ne mał­żeń­stwa, któ­re nig­dzie nie były u sie­bie, Ro­sja­nie, Or­mia­nie, Gre­cy. Jed­ni miesz­ka­li w swo­ich au­tach, inni roz­bi­ja­li na­mio­ty, jesz­cze inni ryli zie­mian­ki. Drze­ma­li w nich czuj­nie - nie ze stra­chu przed zło­dzie­ja­mi, kraść nie było co, ale żeby nie prze­ga­pić, nie prze­spać: może ode­zwie się oj­ciec, brat, krew­niak, może ktoś prze­ka­że wia­do­mość, może po­ja­wi się są­siad, któ­ry wie, co się sta­ło z bli­ski­mi, może zna­jo­my bę­dzie prze­pra­wiał się na tam­tą stro­nę. Po obo­zo­wi­sku krą­ży­li wy­słan­ni­cy Czer­wo­ne­go Krzy­ża i po­śred­ni­cy, ofe­ru­ją­cy ro­syj­ski mel­du­nek, pa­pie­ry in­wa­lidz­kie, wizę do USA. W ła­dach z przy­ciem­nio­ny­mi szy­ba­mi pra­co­wa­ły pro­sty­tut­ki. Uchodź­cy zo­sta­wi­li po so­bie roz­dep­ta­ne pole, któ­re te­raz za­mie­ni­ło się w man­da­ryn­ko­wy ba­zar. Szla­ban. Ro­syj­ski po­ste­ru­nek. Wjaz­du strze­że mło­dziut­ki żoł­nie­rzyk, waż­ny ni­czym świę­ty Piotr: ty prze­cho­dzisz, ty zo­sta­wiasz wo­rek, ty pła­cisz man­dat, ty za­wra­casz. Wła­śnie tak, na ,,ty" do si­wo­bro­dych gó­ra­li i ko­biet w czer­ni, któ­re mo­gły­by być jego bab­cia­mi. Pro­test na nic się nie zda, żoł­nie­rzyk musi po­ka­zać, kto ma wła­dzę. Sto­ją za nim Mo­skwa, Kreml, plac Czer­wo­ny, pre­zy­dent Jel­cyn, Ty­siąc­let­nia Ruś. Cię­ża­rów­ki wjeż­dża­ją za to bez żad­nej kon­tro­li, a gdy szla­ban za dłu­go się nie pod­no­si, bez­li­to­śnie trą­bią. Z wy­jaz­dem jest pro­ściej, inny żoł­nie­rzyk nie­dba­le kart­ku­je do­ku­men­ty i kiwa gło­wą, żeby prze­cho­dzić. Obcy pasz­port nie robi na nim wra­że­nia. Pie­cząt­ki nie bę­dzie, Zwią­zek Ra­dziec­ki roz­padł się nie­ca­łe dwa lata temu, nie ma jesz­cze pie­czą­tek, wiz, ter­mi­na­li od­praw. Prze­pu­ści­li cię w Brze­ściu - jedź so­bie choć­by do Du­szan­be. Most na rzecz­ce Psou. Ta­bli­ca po ab­cha­sku i ro­syj­sku: ,,Ap­sny Arie­spu­bli­ka. Rie­spu­bli­ka Ab­cha­zi­ja". Wkrót­ce doj­dzie an­glo­ję­zycz­na ,,Re­pu­blic of Ab­kha­zia". For­mal­nie Ab­cha­zja jest au­to­no­mią w skła­dzie Gru­zji. Fak­tycz­nie - jesz­cze trud­no po­wie­dzieć. Hi­sto­ria to­czy się na na­szych oczach. Po­ste­ru­nek ab­cha­ski. Bo­jow­nik w pan­ter­ce sy­la­bi­zu­je dane z pasz­por­tu, po­tem za­pi­su­je je cy­ry­li­cą w ze­szy­cie for­ma­tu A4. - To na wy­pa­dek śmier­ci albo za­gi­nię­cia - tłu­ma­czy. - Żeby zo­stał ja­kiś ślad. W ze­szy­cie tyl­ko kil­ka­na­ście na­zwisk, same za­gra­nicz­ne. - Swo­ich nie wpi­su­je­cie? - A kto by się nami przej­mo­wał. ,,Dzień do­bry" to mszyb­zja, ,,dzię­ku­ję" - ita­bup. Ab­cha­skie ABC. ABC jak Ab­cha­zja. Je­dy­ny kraj, któ­re­go na­zwa za­czy­na się jak al­fa­bet - przy­najm­niej po pol­sku i w kil­ku in­nych ję­zy­kach. (Po ab­cha­sku bę­dzie Ap­sny - zie­mia z du­szą). Czy coś z tego wy­ni­ka? To stąd na­le­ży roz­po­czy­nać zgłę­bia­nie ele­men­ta­rza Kau­ka­zu - ra­dził Osip Man­delsz­tam. - Tu każ­de sło­wo za­czy­na się na ,,a". Ję­zyk Ab­cha­zów jest po­tęż­ny i peł­no­gło­so­wy, ale ob­fi­tu­je w zle­wa­ją­ce się w jed­no dźwię­ki gór­no- i dol­no­kr­ta­nio­we, utrud­nia­ją­ce wy­mo­wę. Moż­na po­wie­dzieć, że ję­zyk ten wy­ry­wa się z krta­ni po­ro­słej wło­sa­mi. W cza­sach ra­dziec­kich czę­sto two­rzo­no nowe ab­cha­skie sło­wa, do­da­jąc ,,a" do wy­ra­zów ro­syj­skich. Po­wstał abank, ako­smos, atie­lie­fon. Ab­cha­zo­wie szy­dzi­li: chłop z za­pa­dłej wio­ski tra­fia do Su­chu­mi, idzie uli­cą, mija szy­kow­ną re­stau­ra­cję. ,,Co to ta­kie­go?" - za­sta­na­wia się. ,, - do­cie­ra do nie­go po dłuż­szej chwi­li - rie­sto­ran!". Ru­sza zde­ze­lo­wa­ny, na­bi­ty ludź­mi au­to­bus. Ab­cha­zja wła­śnie wy­gra­ła woj­nę - ale ci Ab­cha­zo­wie nie wy­glą­da­ją na zwy­cięz­ców. Czuć od nich ty­to­niem, stę­chli­zną i c