Naczelna Izba Gospodarcza to podmiot, który wykreowały obydwie konstytucje II RP. Po raz pierwszy NIG pojawiła się w Konstytucji z marca 1921 roku (art. 68) i choć nie zdołano Izby powołać przez paręnaście lat obowiązywania tej ustawy zasadniczej, to w Konstytucji kwietniowej z 1935 roku ją utrzymano (art. 76). Skąd się wzięła idea NIG? W szerszym rozumieniu – NIG była próbą poszukiwania odpowiedzi na pytania: jak mocniej, w sposób zorganizowany i instytucjonalny związać życie gospodarcze (jak to mówiono „sfery produkcyjne”) z państwem. Natomiast z drugiej strony – chodziło o to, żeby zorganizowany czynnik społeczny, pochodzący z kół gospodarczych, wprowadzić w sprawy i struktury państwowe po to, żeby utożsamiał się z państwem oraz żeby rozwinąć jego podmiotowość obywatelską. Życie gospodarcze rozumiane było jako kapitał i praca – łącznie. W dosłownym ujęciu – NIG po raz pierwszy pojawiła się w czasie debaty konstytucyjnej w Sejmie Ustawodawczym. Stała się dziełem PPS i endecji w tym znaczeniu, że w reakcji na koncepcję Izby Pracy przedstawioną przez Mieczysława Niedziałkowskiego ks. Kazimierz Lutosławski zgłosił projekt artykułu konstytucji, dotyczący samorządu gospodarczego, w tym NIG. Taką drogą NIG weszła do porządku konstytucyjnego w artykule 68. Chociaż przed wojną NIG nie zdołano powołać, to mówiono i pisano na ten temat sporo. Poza próbą fragmentarycznych studiów (jeszcze w okresie międzywojnia), czy raczej przyczynków, NIG nie była dotychczas przedmiotem badań naukowych. Nie interesowali się nią ani politolodzy, ani prawnicy, ani historycy. Nie ma opracowania, dotyczącego dyskursu na temat Izby.

TematykaEkonomia Biznes

AutorzyAnna Szustek

WydawnictwoAspra

Rok wydania2017

ISBN978-83-7545-795-7