Zima w bikini ebook

Tytuł oryginałuVinter i bikini

Redakcja Mirosław Grabowski

Projekt okładki Magdalena Zawadzka / Aureusart

Zdjęcia na okładce © Andrey Armyagov / Shutterstock © conrado / Shutterstock

Korekta Ewa Jastrun

Redaktor prowadzący Anna Brzezińska

Copyright © Lena Oskarsson 2014 Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Czarna Owca, 2014

Wszelkie prawa zastrzeżone. Niniejszy plik jest objęty ochroną prawa autorskiego i zabezpieczony znakiem wodnym (watermark). Uzyskany dostęp upoważnia wyłącznie do prywatnego użytku. Rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci bez zgody właściciela praw jest zabronione.

ISBN 978-83-7554-874-7

Wydawnictwo Czarna Owca Sp. z o.o. ul. Alzacka 15a, 03-972 Warszawawww.czarnaowca.pl Redakcja: tel. 22 616 29 20; e-mail: [email protected] Dział handlowy: tel. 22 616 29 36; e-mail: [email protected] Księgarnia i sklep internetowy: tel. 22 616 12 72; e-mail: [email protected]

Konwersję do wersji elektronicznej wykonano w systemie Zecer.

Moim przyjaciołom z okolic Vimmerby

Najwięcej morderstw popełnia się w kręgu rodzinnym.

Z wyników badań statystycznych

Statystyka jest jak bikini: to, co odsłania, jest fascynujące,

ale ważniejsze jest to, co ukrywa.

Aaron Levenstein

1

W miłości irytujące jest to,

że jest zbrodnią wymagającą wspólnika.

Charles Baudelaire

Od miłości nie ściąga się podatku, ale tych dwoje go zapłaci, pomyślał Drapieżnik, wracając nad jezioro Skiresjön.

Spieszył się. Chciał się tu pojawić przed pierwszym śniegiem i zmarzliną. Jesień w tych stronach coraz częściej bywała odpychająco chłodna, mokra i wietrzna. Dlatego, kiedy po kilku godzinach jazdy zsiadł z motoru, uśmiechnął się sam do siebie. W Sztokholmie czuło się już przeraźliwe zimno, a tu ciągle trwał ciepły, prawie letni dzień.

Zaparkował daleko, na parkingu przed dużym sklepem, wśród innych samochodów. Tak było bezpieczniej. Rozsunął bagażową sakwę. Przebrał się raz-dwa. Zielona peleryna, ortalionowe spodnie i wysokie kalosze. W tych okolicach człowiek w stroju wędkarza nie zwraca na siebie uwagi.

Ruszył i wszedł w las. Szybko skręcił w słabo wydeptaną ścieżkę, tu i ówdzie wcale nie szerszą niż męska stopa. Przeszedł dobre kilka kilometrów. Korony drzew maskowały słońce. Las stawał się coraz bardziej gęsty, ciemny, przesiąknięty zapachem jeziora.

Szedł trasą swoich dawnych wędrówek. Wydobywał z pamięci stare ślady. Lecz z nich największa jest miłość. To zdanie go prowadziło.

W miarę zbliżania się do akwenu dróżka zaczęła stromo opadać, a ziemia osypywała się pod butami, tak że noga niebezpiecznie uskakiwała w dół. Żeby nie skręcić kostki, Drapieżnik musiał stąpać ostrożnie, bokiem, jak skorupiak, czepiając się pni niczym lin asekuracyjnych.

Wreszcie zobaczył charakterystyczne drzewo na wpół ogołocone z kory. Był już na miejscu. Zatrzymał się. Czubkiem buta, rozrywając pajęcze nici, które oplatały zbutwiałe liście, rozgrzebał poszycie. Ziemia była ciężka, zawilgocona.

To tu leży ta głupia z plastikowym zegarkiem, pomyślał.

Odchylił ramieniem niskie gałęzie i zajrzał w środek chaszczy. Zobaczył kolonię sinych, prawie niebieskich grzybów. Zmrużył oczy.

Nie mylił się. Grzybnia pasła się zepsutym ludzkim mięsem.

Tylko Drapieżnik wie, że ten cichy las nad jeziorem Skiresjön jest cmentarzem.

To tu ma swój sekretny grób dziewczyna z tandetnym zegarkiem. Przypomniał sobie moment, kiedy po raz pierwszy ją zobaczył.

Szła pewnym krokiem, mimo że na ramieniu niosła dość ciężką torbę. Zaszedł jej drogę. Nie przestraszyła się. Jakby spotkali się w centrum miasta, a nie na leśnej drodze.

Uśmiechnęła się, a wtedy on prychnął:

– Zmiataj stąd! Już!

Nawet się nie wystraszyła.

Poczuł gniew. Co ona sobie pomyślała?! Że skrada się do niej jak amant?! Wychodzi z leśnej głuszy z romantycznym śpiewem w duszy? Poderwie ją, a potem się z nią ożeni?!

– Pan jest Łotyszem? – zapytała.

– Nie. Dlaczego? – rzucił

– Przepraszam, tylu tu Łotyszów.

Roześmiała się. Szczerze, po dziecinnemu. Pomalowane na pomarańczowo usta odsłoniły przerwę między zębami.

Drapieżnik wyszarpał z kieszeni lateksowe rękawiczki. Zaskoczona, rzuciła na nie okiem. Nawet nie zdążyła pozbyć się uśmiechu, kiedy szybko się schylił. Działał błyskawicznie. Przypadkowy kamień znakomicie ułożył się w dłoni, by zaraz potem bezbłędnie trafić w kruchą, jakby z porcelitu, skroń dziewczyny.

Upadła na plecy. Drapieżnik ukląkł przy niej. Na oba kolana, dla wygody.

Zasyczał:

– Myślisz, dziwko, że w Szwecji nie ma już Szwedów?

Miała otwarte oczy. Nie straciła przytomności. Ogłuszona uderzeniem i upadkiem, jeszcze na niego patrzyła. W tym wzroku było zarówno zaskoczenie, jak i pewność, że już mu się nie wyrwie.

Mocniej naciągnął lateksowe rękawiczki, aż zapiszczały. Potem usiadł okrakiem na brzuchu dziewczyny. Pochylił się i włożył palce do jej nosa tak głęboko, jakby chciał dogrzebać się do gałek ocznych. Poszła krew. Ofiara przypominała teraz topielicę z horroru. Krew sikała jej z nosa, uszu i oczu.

Drapieżnik szybko się zmęczył. Wyjął paluchy z rozwalonego nosa. Obejrzał dłoń w rękawiczce. Nie było widać jasnego lateksu, tylko czarne mięso.

Przez moment wyrównywał oddech. A potem znowu uważnie spojrzał w dół. Jeszcze się pod nim wiła. Jak przecięta na pół glista.

Znowu sięgnął po kamień.

– Z pyzatej buźki miazga została – wymamrotał.

Dziewczyna zastygła w bezruchu.

Zszedł z niej i stanął obok. Widziana z góry, wyglądała jak gumowa lalka poszarpana przez pitbulla.

I taką, całą w ciepłych strzępach, zaciągnął w krzaki.

Tym razem, postanowił, nie będzie zabijać przypadkowo.

Właśnie dlatego znowu przyjechał nad jezioro Skiresjön.

Po łagodnym nasypie zszedł w kierunku linii brzegowej. Zatrzymał się i ukrył za dwoma niemal zrośniętymi pniami. Pobudzony szumem szuwarów, stał się niespokojny.

Obszedł krzywy domek szerokim łukiem. Jak stróżujący pies chwilę nasłuchiwał, czy aby nie wsiedli na motor i nie odjechali. Ale wszędzie panowała cisza.

Żeby dobrze zabić, trzeba dobrze obserwować. Dlatego warował w ukryciu, nie spuszczając z oczu szpakowatego mężczyzny i znacznie młodszej od niego kobiety.

Krzątali się wokół jednego z domków letniskowych. Było już po sezonie. Okolica opustoszała. Tafla jeziora przypominała ciemną plamę.

Drapieżnik oparł policzek o pień drzewa. Patrzył na nich. Kupili firmowe kanapki i kawę na stacji Statoil. Teraz posilali się na podwórku krzywego domku, zarośniętym dziką trawą. Jedli na stojąco, jak zwierzęta. Uśmiechali się do siebie. Nigdy się nie całowali. Nie obejmowali.

Kaski powiesili na płocie. Przy starej studni stał motor Yamaha z dziwnie wyprofilowanym czarnym siodełkiem ze srebrnymi nitami. Wystawili krzesła przed dom. Godzinami siedzieli, patrząc przez leśny prześwit w stronę jeziora. Był pogodny dzień babiego lata, dzień ich śmierci.

Drapieżnik widział ich z pewnej odległości, ale wyraźnie. O jeden szpaler drzew bliżej niż podczas ostatniego seansu podglądania. Obserwował, sam będąc poza zasięgiem ich wzroku. Macanie oczami cudzego szczęścia wprowadziło go w podły nastrój. Zacisnął zęby i poczuł, jak żuchwa porusza się, powodując bolesny ucisk. Każdy jego nerw był napięty. Najpierw pojawiła się irytacja, potem złość, wreszcie gniew i agresja, nad którą z trudem już panował.

Mężczyzna nieporadnie wkładał wełniany sweter. Głowa zaplątała się w golf. Dziewczyna zaśmiała się. Miała taki ładny śmiech. Czysty.

Dokładnie w tym momencie Drapieżnik zaczął się zastanawiać, jakie grzyby wyrosną z jej brzucha.

2

Nie ma kary bez ostrzeżenia.

Talmud

– Wyszłam za mąż z wielkiej miłości i zawsze musiałam się z tego tłumaczyć – powiedziała Anita Alfredsson i popatrzyła w stronę okna.

Terapeutka Matilda Havermann podążyła za wzrokiem klientki. Przez dłuższą chwilę obie kobiety obserwowały w milczeniu wygiętą silnym podmuchem gałąź. Tego dnia w Sztokholmie nastąpiło ostre załamanie pogody. Od rana czuło się porywisty, zimny wiatr z północy. Mroczna pora roku nadeszła gwałtownie, w ciągu kilku godzin.

Havermann była trzydziestoośmioletnią ciemną blondynką. Jej uroda nie rzucała się w oczy, a ładną, proporcjonalną figurę maskowały wygodne, luźne ubrania. Sprawiała wrażenie łagodnej i cierpliwej. Tylko tiki prawej powieki zdradzały niespokojne myśli. W swoim gabinecie przy ulicy Torkel Knutssonsgatan przyjęła dziś już cztery osoby. Nie narzekała na brak klientów. Zauważyła, że im bardziej jesteśmy cywilizowani, tym większy mamy problem z tak pierwotną i naturalną funkcją jak pobieranie pokarmu. Uczucia i kalorie są ze sobą niebezpiecznie blisko.

Pracowała z ludźmi, dla których treść żołądka stała się treścią życia. Specjalizowała się w terapii zaburzeń żywienia. Zespół jedzenia nocnego. Anoreksja. Bulimia. Wilczy apetyt na węglowodany. Uzależnienie od diet odchudzających. Przymus spożywania tylko określonych grup produktów.

Ustaliła, że dobiegająca czterdziestki Anita Alfredsson od okresu dojrzewania cierpiała na anemię. Pomimo ścisłego nadzoru medycznego jej problemy zdrowotne nasilały się wraz z wiekiem. Miała długą historię konsultacji medycznych. Bez powodzenia leczyła się u hematologa, gastrologa, a także dietetyka. Półtora roku temu jeden z lekarzy zasugerował psychologiczne podłoże kłopotów.

Alfredsson znalazła w internecie gabinet Matildy Havermann, która po kilku sesjach postawiła diagnozę: anarchia jedzeniowa. Nieświadoma rezygnacja z planowanych posiłków na rzecz podjadania, chrupania oraz połykania tego wszystkiego, co da się spożyć bez użycia sztućców.

Pod opieką Havermann Anita rozpoczęła mozolną pracę, nie tyle nad wyrobieniem zdrowych nawyków żywieniowych, ile przede wszystkim nad rozpoznawaniem swoich emocji i potrzeb. Ostatnie sesje okazały się szczególne trudne. Anita miała wyraźne trudności w opowiadaniu o swojej relacji z mężem. Opisywanie intymności blokował wstyd i skrępowanie.

Ostatni kwadrans spotkania szybko zleciał.

Podając terapeutce rękę na pożegnanie, Anita Alfredsson poczuła, że jej napięta twarz zaczyna się rozluźniać.

– Miłość to nie jest rzecz dla ludzi o słabych nerwach – wymamrotała.

Havermann posłała klientce niepewny uśmiech. Nie lubiła ludzi nadużywających złotych myśli. Gunnar Isaksson, jej nieżyjący już ojciec, adwokat specjalizujący się w prawie rozwodowym, miał kolekcję notesów zapisanych pięknymi powiedzeniami, które sprytnie cytował swoim klientom, kiedy ustalenia sądowe nie szły po ich myśli.

Najlepiej zapamiętała sentencję: Rozwód może być najlepszą rzeczą, jaka się może przytrafić. Szkoda, że jeszcze tego nie wiesz.

Niekiedy z rozbawieniem myślała, że może jako psychoterapeutka również powinna założyć dzienniczek pełen krzepiących, tandetnych zdań, które serwowałaby klientom sfrustrowanym brakiem spektakularnych i natychmiastowych postępów w terapii.

Po wyjściu Alfredsson w gabinecie zapanowała cisza. Następna osoba miała przyjść dopiero za kwadrans. Podmuchy wiatru przybrały na sile. Pojawił się deszcz ze śniegiem. To był pierwszy biały opad tej jesieni. Mokry i nietrwały.

Ikona skrzynki pocztowej migała. Havermann sięgnęła po komórkę uśpioną na czas sesji. Odsłuchała wiadomości od kilku klientów. Prośby o ustalenie terminu spotkania lub anulowanie wizyty i inne drobne, typowe zapytania.

Ścierpła jej ręka, więc przełożyła komórkę do drugiego ucha. Słuchała bez specjalnego natężenia uwagi, gapiąc się w stronę okna na wirujące, szybko znikające płatki śniegu. Nagle coś ją zaniepokoiło. Nacisnęła jedynkę i jeszcze raz odsłuchała zawartość skrzynki głosowej.

Pomiędzy banalnymi nagraniami zarejestrował się dziwny komunikat. Silnie zakatarzony męski głos przedstawił się jako Lars Karlhammar z policji. Prosił o natychmiastowy kontakt.

Wsunęła się w swój miękki służbowy fotel jak w kokon. Zaczerpnęła głęboko powietrza i oddzwoniła.

Karlhammar odebrał szybko, ale miał wyraźną trudność z podaniem całej informacji. Najpierw zapytał o numer rejestracyjny motoru, a kiedy otrzymał odpowiedź twierdzącą, poprosił o szybki przyjazd.

Wybiegła tak, jak stała. Tylko w spodniach i koszulowej bluzce. Nic na siebie nie zarzuciła. Zapomniała nie tylko o kurtce, ale również o telefonie do bulimiczki Victorii Enquist, która za kilka minut miała zacząć swoją sesję.

Pospiesznie zamknęła gabinet i już była gotowa zbiec po schodach, przeskakując po kilka stopni, ale winda szczęśliwie czekała na wprost drzwi gabinetu. Był to stary, zabytkowy dźwig. Chluba mieszkańców. Metalowy sześcian z siatki uruchamiany staroświeckim urządzeniem.

Havermann wsiadła do windy i nacisnęła ebonitowe 0. Zjeżdżając, zobaczyła jakąś postać piętro niżej. Widziany przez siatkę mężczyzna miał naciągniętą głęboko na czoło czapkę bejsbolową. Oczy skrywał za ciemnymi okularami. Stał oparty o ścianę i palił papierosa. Krótkiego papierosa w ciemnej bibułce.

Winda przecięła ich pola widzenia. W tym momencie nieznajomy jakby się spiął. Havermann zdążyła wychwycić nerwowy ruch dłoni do ust, niespokojne, ale mocne zaciągnięcie się dymem.

Zjechała na dół i wybiegła z kamienicy. Pragnęła już tylko jak najszybciej wsiąść do swojej starej hondy. Poruszała się w trybie automatycznego pilota. Dlatego nie pamiętała niebezpiecznego momentu przebiegania przez ulicę i klaksonów. Podobnie nie zarejestrowała dwóch młodych mężczyzn z rakietami tenisowymi, na których wpadła przy parkingowej blaszanej wiacie. Kompletna amnezja obejmowała również moment uruchamiania zacinającego się silnika i wyjazdu z podziemi.

Dopiero kiedy zatrzyma ją na skrzyżowaniu czerwone światło, ochłonie na tyle, żeby zdać sobie sprawę, że aż do bólu ściska kierownicę.

Jednocześnie usłyszy samą siebie. Z jej ust wydobywały się dziwne piski. Ciche i przerażające.

Brzmiała jak uwięziona w pułapce poraniona mysz. Ale czy z nią było inaczej?

Żadnych śladów. Nawet dymu z jego płuc.

Drapieżnik wypalił papierosa do końca, a potem otworzył okno na półpiętrze. Tytoniowy dym uruchomiony porywem zimnego powietrza szybko ulotnił się z klatki schodowej jak dżin z butelki.

Zamknął okno. Peta wrzucił do kieszeni kurtki.

Wspiął się na trzecie piętro i przywołał z parteru windę. Druciana kratka unosiła się niespiesznie w rytm starego, skrzeczącego mechanizmu. Zatrzymała się. Drapieżnik wszedł do środka.

Lubił tę windę. Był tu kilka razy. Znał kod do kamienicy. Poznał nawet chłód mosiężnej klamki u drzwi gabinetu Matildy Havermann. Nigdy nie był w środku. Wystarczało mu głaskanie metalu, którego wcześniej dotykała jej dłoń. To był ten rodzaj bolesnej przyjemności, jakiej potrzebował, by być w dobrej formie do zabijania.

Również dziś przyjechał tu specjalnie dla Matildy Havermann. Chciał zobaczyć jej wykrzywioną bólem twarz. Oto czego chciał. I dostał to.

Wycieraczki popiskiwały.

Havermann nawet nie przypuszczała, że są jeszcze rejony w Sztokholmie, gdzie o tej porze nie ma korków. Okolica sprawiała wrażenie kompletnie wyludnionej. Niezagospodarowane, zagracone śmieciami działki przypominały tereny łowieckie dilerów z amerykańskich filmów. Mijała hangary przemysłowe, jakieś stare magazyny, kontenery, góry przedziwnego żelastwa.

Cały ten świat niechcianych budynków i porzuconych rzeczy wydawał się nie mieć końca. Jak w jakimś cyberhorrorze wciąż reprodukował się przed jej oczami. Miała klaustrofobiczne wrażenie zatrzaśnięcia się w jakimś wrogim krajobrazie.

Widoczność była bardzo słaba. Można by pomyśleć, że to środek nocy. Zacinający deszcz. Do tego przybierające na sile porywy wiatru. Co jakiś czas podmuch potrząsał samochodem. Przedzierała się przez nieznane kwartały wolno i po omacku. Powinna uruchomić GPS, ale to zapewne silny stres wyłączył zdolność podejmowania racjonalnych decyzji. Mogła tylko kurczowo trzymać się kierownicy, jakby to było koło ratunkowe.

Czuła się coraz bardziej wyczerpana. Brakowało jej tchu. Miała irracjonalne, ale bardzo silne fizyczne wrażenie, że od kluczenia w tym zardzewiałym świecie również jej skóra pokrywa się kożuchem korozji.

Pochyliła się do przodu i próbowała się skupić. W końcu odkryła, że nie tyle wszystko tu jest do siebie podobne, ile to ona kręci się w kółko. Jej niepokój się spotęgował. Skuliła się. Zaczęła boleć ją głowa, zaschło jej w ustach.

Pomyślała, że powinna spojrzeć inaczej na otoczenie. Znaleźć jakieś wyjście z tego matrixu przedmieść. Nagle droga ostro się wzniosła i Havermann zrozumiała, że według wskazówek policjanta musi być już blisko. Spociła się. Z zaciśniętymi zębami rozglądała się za jakimś zjazdem w prawo. Musiał tu być. I był. Zaraz potem zobaczyła w dole dwa ogniki, z trudem przebijające się przez wilgotną kurtynę deszczu.

Niespiesznie zjechała serpentyną. Lęk działał jak sprzęgło hamulca.

Czekali na nią. Policja zagrodziła teren taśmą i rozstawiła swoje reflektory pod ciemnym zawilgoconym przęsłem. To były właśnie te ogniki. Dwa światełka w tunelu strachu. Wcale nie pomagały w orientacji. Rozświetlały okrutną scenerię.

Zatrzymała samochód. Silnik i wycieraczki przestały pracować. Nagła cisza, jaka zapanowała w samochodzie, rozsadzała jej czaszkę. Havermann spojrzała w bok. Bez trudu rozpoznała fragmenty ciemnobordowego lakieru i rozprutą skórę siodełka. Motcykl wyglądał jak chrząszcz rozdeptany buciorem. Szczątki yamahy doskonale wpisywały się w ten opuszczony przez Boga i ludzi krajobraz.

Do jej hondy, garbiąc się w zacinającym deszczu, podbiegła policjantka. Zapukała w szybę, a potem szarpnęła klamkę.

– Matilda Havermann? – upewniła się.

Terapeutka potwierdziła skinieniem głowy.

– Może założy pani kurtkę? – zaproponowała policjantka zmęczonym głosem.

– Nic nie mam.

– Wieje jak diabli.

– Nie jest mi zimno – sprzeciwiła się Havermann.

Słyszała, że brzmi inaczej. Złowrogo i krnąbrnie. Jak dziecko, które odmawia włożenia czapki w mroźny dzień.

– Proszę za mną. Będę przy pani – zapewniła policjantka służbowym tonem.

Miała szczupłą twarz i lekki wytrzeszcz oczu. Ten detal utkwił Havermann w pamięci.

Kobieta w mundurze poszła przodem, Matilda za nią. Niczym wierny pies trzymała się kilka kroków z tyłu.

Pod wiaduktem utworzył się korytarz powietrzny. Wiało tu mocniej. Megaprzeciąg. Havermann nie miała na sobie wierzchniego okrycia, mimo to czuła przechodzące przez ciało gorące fale. Stres impregnował.

Policjantka zatrzymała się i wyrzuciła z siebie trójpak pytań:

– Wszystko pod kontrolą? Da pani radę? Jak się pani czuje?

Ton głosu był nadal mało empatyczny. Naznaczony zawodową rutyną.

– Pani Havermann, może chce pani jeszcze do kogoś zadzwonić? – Poprawiła pasek od spodni szybkim, męskim ruchem.

– Poradzę sobie – wymamrotała Matilda.

– Krótki telefon, co? Poczekam. Do kogoś bliskiego, żeby wspólnie zobaczyć ciało. Tak będzie łatwiej.

„Zobaczyć ciało”. To brzmiało jak chytra zapadnia, pomyślała Havermann.

Policjantka zmierzyła ją wzrokiem.

– Dobrze by było, gdyby ktoś z rodziny pani towarzyszył.

Matilda spojrzała gdzieś w bok.

– Córka jest za mała, a matka podstarzała.

– Zrymowało się pani – zachrypiała policjantka.

Havermann skrzywiła się w bolesnym półuśmiechu. Jej usta zachowywały się jak sfastrygowane drucianą nicią. Wypowiadanie każdego słowa sprawiało ostry, fizyczny ból.

Ruszyły. Kobieta w mundurze rzuciła przez ramię:

– Bardzo lubię włoskie piosenki. Ale tylko stare przeboje. Felicità i takie tam, a najbardziej… – urwała nagle, zakneblowana wiatrem.

Cel wędrówki stał się widoczny. Z daleka wyglądał jak wybrzuszony kawał ziemi. Gdy podchodziło się bliżej, nabierał cech wąskiego, podłużnego pakunku owiniętego grubą szarą folią. Przystanęły. Serce Havermann dudniło, jakby to nie był mięsień, tylko stara, pracująca z łoskotem maszyneria.

Kobieta w mundurze zakasłała, a potem przykucnęła z wyraźnym trudem i odchyliła szara płachtę, którą nakryte było ciało.

– Zna go pani? – zapytała krótko.

Havermann milczała.

Policjantka wstała, niemalże z jękiem.

– Ten mężczyzna… Poznaje go pani?

Wiatr szarpał folią, ale ciało było widoczne. Mężczyzna miał głęboką ranę w miejscu lewego policzka i oka. Reszta twarzy sprawiała wrażenie oblanej brudnym błotem.

Usta były szeroko otwarte. W dziwnym, szkaradnym grymasie. Jak do krzyku. Siny, nabrzmiały język sterczał ponad linię warg. Zębów z przodu nie było. W tym miejscu dziąsła przypominały skorodowany, postrzępiony metal. A tam, gdzie kiedyś była męska grdyka, Matilda zobaczyła odsłonięty fragment kręgosłupa szyjnego.

Głos policjantki zabrzmiał donośniej, bardziej formalnie.

– Czy mężczyzna, którego okazuję, to Mikael Havermann?

Matilda drgnęła. Jej twarz wyglądała, jakby zajęła się ogniem.

– Tak. To mój mąż – odpowiedziała, z trudem panując nad rozedrganym głosem.

– Mikael Havermann. No to mamy jasność.

Policjantka przykucnęła i przez moment starannie zasłaniała ciało folią.

– Wszystko w porządku? – rzuciła formalnie, bez zainteresowania.

– Chciałabym zobaczyć całą postać. Muszę.

– Jakieś wątpliwości…? – wypaliła czujnie policjantka.

– To mój mąż. Chcę go zobaczyć.

Policjantka westchnęła. Z zaciętą twarzą znowu zaczęła się zmagać z wielką folią, szarpaną we wszystkich kierunkach podmuchami wiatru.

– Proszę się uważnie przyjrzeć.

Havermann zbliżyła się, a potem uklękła na dwa kolana i zajrzała do worka na zwłoki.

Jej mąż nie miał jednej nogi, a tułów przypominał szpilę korkociągu. Tak skręcony, jakby pod ubraniem nie było kości i mięśni, tylko mięsny farsz.

Sweter z szetlandzkiej wełny, który kupiła mu w zeszłym roku w Kopenhadze, przywodził na myśl cuchnącą gąbkę nasączoną brązową mazią.

Miała wrażenie, że zatrzasnęła się przed nią wielka żelazna brama. Z łoskotem i na zawsze. Wiedziała, że nikt nie ma do niej klucza. Ani ona, ani nikt z ludzi. Tylko śmierć tak wszystko kończy.

Ruszyła w powrotną drogę. Chciała jak najszybciej wsiąść do hondy. Pragnęła być już w swojej sypialni, rzucić się na łóżko i wyć.

– Jest jeszcze jedno ciało – wykrztusiła policjantka, zasłaniając twarz przed nagłym porywem wiatru.

Havermann stężała w pół kroku. Jeszcze jedno ciało…? Nagła czujność wbiła się w serce jak nóż rzucony z bliskiej odległości. Czy Selma… Czy jej córka… Ten lęk uśmiercił ją na moment. Zamarła.

Rzadko, ale przecież zdarzało się, że Mikael spędzał popołudnie ze swoją pasierbicą. Wychowywał córkę Matildy od niemowlęctwa. Kochał tę małą, ale jego miłość nie była mądra i wyważona. Nie wiedzieć czemu traktował swoją rodzicielską pozycję jako tymczasową. Nieuwiecznioną przez biologię. Bojąc się odrzucenia, rozpieszczał Selmę, miał wyraźne kłopoty z wymierzaniem i egzekwowaniem kar. Pasierbica wykorzystywała to. Lubiła wyciągać od niego pieniądze. Zabierała Mikaela do drogich sklepów z ubraniami, dokąd matka zazwyczaj odmawiała jej wstępu.

A jeśli tym razem właśnie tak było? – pomyślała Havermann. Znudzeni nagłym załamaniem pogody, wyskoczyli razem po zakupy. Jak ze złego ziarna wykiełkowały natrętne wątpliwości. Czy po wyjściu Anity Alfredsson zadzwoniła do córki, czy dopiero miała zadzwonić, ale nie zrobiła tego, bo odsłuchała wiadomość z policji? Rozmawiały ze sobą czy tylko tak jej się wydaje? Dni były tak do siebie podobne. Zdarzenia nakładały się na siebie. Kalendarz wyglądał jak jedna skserowana kartka.

Policjantka stanowczo chwyciła Matildę za łokieć i siłą podprowadziła kilka metrów dalej. Znalazły się za uskokiem przęsła. Mur był pokryty graffiti. Havermann nie była pewna, czy niektóre czerwono-czarne bohomazy to farba w sprayu czy krew?

– Proszę spojrzeć. – Policjantka przyklękła i odchyliła drugą płachtę.

To nie Selma! Ulga. Ulga. Ulga. Córka żyje!

Havermann poczuła dziwne zwiotczenie. Spłynęło z niej całe napięcie. Uczucie wytchnienia było tak gwałtowne i silne, że aż zachciało jej się wymiotować. Wyrzygać ten skrzep niepewności i kolczastego bólu.

Spojrzała ponownie. Dziewczyna. Kilka lat starsza od jej córki. Musiała mieć niewiele więcej niż dwadzieścia lat. Nawet nie wyglądała na umarłą. Sprawiała wrażenie głęboko uśpionej. Motocyklowy kask zakrywał prawie całe czoło. Długie pasmo brązowych kręconych włosów wysunęło się z boku.

Nieruchomą twarz pokrywał puder. Ciemnobrązowy i gliniasty. Rzęsy podkręcone były kolorowym tuszem, który ukruszył się i upstrzył policzki zielonymi piegami.

Dziewczyna pozostałaby ładna nawet po śmierci, gdyby nie nos. Wyglądał jak obcięty tępym nożem. Została z niego zaledwie nasada. Z dwóch dziurek zrobił się jeden czarny otwór, z którego, jak z łososia na grillu, ulała się białoszara grudkowata ciecz.

To chyba mózg…?

Havermann wypluła z siebie tę wątpliwość jak pestkę owocu.

– Jechała z pani mężem – wyjaśniła policjantka.

– Z Mikaelem? – zapytała Matilda przez zaciśnięte usta.

– Jeden motor, dwie ofiary.

Jak to z nim jechała?! Bzdury. On nigdy nikogo nie woził swoją yamahą. Ani mnie, ani Selmy. Nigdy i nikogo. To była jego żelazna zasada. Dla Mikaela motor nie stanowił środka lokomocji, tylko wehikuł wolności. Niezbędny element higieny psychicznej. Dobrą samotność. Easy Rider.

– Zna ją pani?

Pokręciła niespiesznie głową.

– Nie wiem, kto to jest.

– Naprawdę?

– Nie wierzy mi pani?! – zezłościła się nagle.

– Tylko pytam. Z obowiązku.

Policjantka nosiła aparat ortodontyczny. Na jednym z drucików zatrzymała się chyba skórka pomidora.

– Może potrzebuje pani jeszcze lepiej jej się przyjrzeć?

– Nie! Nie! Niech pani da mi już spokój! – krzyknęła Havermann i odskoczyła kilka kroków dalej.

Policjantka pospiesznie wytarła nos wierzchem rękawa.

– Denatka jest dla pani anonimowa. Może to koleżanka z pracy pani męża. Nie znaleźliśmy przy niej żadnych dokumentów. Są jakieś szczątki komórki, ale bez karty SIM.

Policjantka nie przestawała mówić. Havermann miała ochotę zatkać jej gębę kawałkiem blachy, o który właśnie się potknęła.

Nagle poczuła dziwny dystans. Jakby patrzyła na wszystko z góry. Widziała figurkę samej siebie, którą ktoś wstawił w makietę przedmieścia Sztokholmu, posypaną białym konfetti imitującym pierwszy śnieg.

Bardzo dziwne. I w gruncie rzeczy straszne uczcie – zarejestrowała w myślach.

– Mój mąż nigdy nie szarżował na drodze.

– Z własnego doświadczenia wiem, że słowa „nigdy” nie powinno się używać w stosunku do męża. – Policjantka przejechała językiem po spierzchniętych ustach.

Havermann zakrztusiła się podmuchem wiatru.

– Chce pani coś na uspokojenie? – zaproponowała policjantka.

– Dam radę.

– Teraz jedzie pani na adrenalinie – tłumaczyła. – Potem może być różnie. Pojawiają się nawet myśli samobójcze. Osobiście polecam słuchanie włoskich piosenek. Są takie skoczne i wesołe. Od razu robi się od nich lepiej. Możemy też zaproponować naszego psychologa.

– Poradzę sobie.

– Oni są specjalnie przeszkoleni, żeby…

– Jestem psychoterapeutką, dam sobie radę ze sobą.

– Ach, tak – policjantka żachnęła się.

Jej zmrużone oczy działały jak fale rentgena. Prześwietlona do nagiej kości, Matilda Havermann z trudem przełknęła ślinę.

– To już wszystko? – upewniła się.

– Jeszcze tylko kilka formalności, ale to już kolega pani wszystko powie. To on do pani dzwonił. Lars Karlhammar.

Matilda ruszyła do wskazanego radiowozu.

Karlhammar miał zaczerwieniony od kataru nos. Wszędzie walały się papierowe chusteczki.

– Kiedy wypadek skutkuje ofiarami śmiertelnymi, wchodzą procedury.

O procedurach mówił tak jak o żyjących osobach dramatu.

Havermann odpowiadała jak robot. Jak psujący się, zacinający robot. Zero uczuć. Zero przetwarzania informacji. Tylko mechaniczne odzyskiwanie danych z czarnej skrzynki historii życia.

Wielbicielka melodyjnych piosenek przyniosła kawę w plastikowym kubku. Arabikę przesłodzoną jak włoski refren.

– Formalności, formalności – powtarzał co jakiś czas Lars Karlhammar. Kolejny refren tego popołudnia. Natrętny i niechciany.

Havermann podniosła głowę i zobaczyła, że te przedmieścia wcale nie są wyludnione. Przejeżdżają samochody. Jakiś mężczyzna w sztormiaku idzie, lekko się zataczając. Chłopak z dziewczyną uprawiają jogging, ubrani w odblaskowe kombinezony.

Daleko, jakby w innym kosmosie, świecił zamglonym blaskiem neon „Skanska”. Matilda mrużyła rytmicznie oczy. Świecące litery pojawiały się i znikały. Tak właśnie się bawiła. W opuszczanie i unoszenie powiek. Dobrze było czymś się zająć, by nie myśleć, że już się leci w dół. Że się spada z urwiska potwornie szybko, jak szmaciana marionetka, bez żadnej kontroli nad ciałem.

Drapieżnik wziął na spacer psa sąsiadów.

Nie lubił małych psów. Ten miał wielką głowę i sztywne nóżki. Jak to terier.

Spacerowali razem. Drapieżnik i miły piesek.

Drapieżnik trzymał swoją prawdziwą tożsamość z dala od ludzkich spojrzeń. Potrafił to robić. Umiał być kimś innym. Dla tych, którzy go kochali, był tym, kim chcieli go widzieć. Facetem lubiącym żartować przy grillu.

W tłumie przyjaciół uchodził za gwiazdę towarzystwa. On sam nie potrzebował widzów. Nie zależało mu na podziwie i oklaskach. Potrzebował jedynie samotności. Samotności niezbędnej, by móc zabijać bezkarnie.

I dlatego, będąc wśród innych, czuł się samotny. Zawsze był tylko sam. Jak zwierzę. Samotny wilk. Wychudzony i zdziczały. Pochylony. Nieustannie w ruchu. Bez chwili wytchnienia.

Ze swojego dawnego życia, kiedy jeszcze nie kłusował na ludzi, przechował tylko jedno zdanie:

Lecz z nich największa jest miłość.

Kilka niechcianych słów. Bezużyteczny bagaż. Kula u nogi. Nie mógł ich zapomnieć. Wypaliły się na jego skórze. Ogniste, gorejące znamię. Ukryte przed cudzym spojrzeniem pod gęstą szarą sierścią.

Lecz z nich największa jest miłość.

Gdzie to zdanie się do niego przyczepiło? W kościele? W domu? Na bliskiej czy – znacznie później – na dalekiej ziemi? Dlaczego te słowa za nim idą? Posłuszne, jak gdyby to one były wilkami z watahy, której nigdy nie miał.

Havermann długo jeździła po mieście, usiłując się uspokoić.

Pod wiaduktem, na miejscu wypadku, panował czas spowolniony. Teraz nagle wszystko przyspieszyło. Również jej organizm. Puls, bicie serca, skok ciśnienia, ruchy jelit i pulsowanie skroni.

Wreszcie zatrzymała hondę pod swoim domem. Próbowała głęboko oddychać. W takich trudnych chwilach zawsze chwytała za telefon, żeby zadzwonić do Mikaela. Teraz też nie było inaczej. Wzięła komórkę i wysłała do męża SMS-a. Kretyński emotikon uśmiechniętej buźki. Nagle otrzeźwiała i ze złością cisnęła telefon na tylne siedzenie.

Pochyliła się i wygrzebała xanax z torebki. Miała go dla klientów, kiedy zdarzały im się w gabinecie nagłe i silne ataki lęku. Czasami sama go brała. Teraz była tak wdzięczna za tę pastylkę, że o mało jej nie pocałowała przed włożeniem do ust.

W końcu zaczęła odczuwać, jak jej ciało się uspokaja. Bez pośpiechu i przyjemnie. Każdy mięsień się odpręża, serce zwalnia, a głowa opróżnia się z migoczących obrazów z miejsca wypadku.

Zadzwoniła komórka. Havermann odwróciła się, żeby sięgnąć po aparat. Patrzyła na rozświetlony ekran i bała się. Dzwonił Mikael. Dzwonił jej nieżywy mąż.

Wreszcie odebrała połączenie.

– Halo? – powiedziała ostrożnie.

– Matilda Havermann? To pani, prawda?

Usłyszała niski męski głos. Brzmiał znajomo, ale nie mogła go przypisać do konkretnej osoby.

– Matilda…?

Milczała, wstrzymując oddech.

– Słyszy mnie pani? Jest tam pani? – Facet nie odpuszczał.

– Chyba jestem – odpowiedziała, cedząc wyrazy.

– Proszę mnie posłuchać. Nie wiem, gdzie pani się teraz znajduje, ale chciałbym, żeby mnie pani wysłuchała i…

Przerwała mu:

– Kto mówi?

– Zapomniałem się przedstawić. Mamy tyle roboty. Rozumie pani, załamanie pogody.

– Kto mówi? – powtórzyła z wściekłością. – Kim pan jest?!

– Mówi Lars Karlhammar. Policjant. Siedziała pani u mnie w radiowozie.

– Piłam kawę?

– Słucham? – Wydawał się zaskoczony.

– Pytam tylko, czy piłam kawę w radiowozie?

Miała świadomość, że wyciąga z umysłu na chybił trafił jakieś pierwsze z brzegu zdanie, które pozornie pasuje do kontekstu. To xanax. On tak na nią działał. Przenosił w świat wyłożony znieczulającym mechatym pluszem. Człowiek nadal się obijał, ale ból zastępowało wrażenie nieważkości.

– Tak. Piła pani kawę – odpowiedział Karlhammar, z trudem kryjąc irytację.

– To dobrze. – Pogładziła kierownicę z czułością, jakby to było zwierzątko. – To bardzo dobrze… – powtórzyła.

– Chciałem pani powiedzieć, że dostałem pani wiadomość.

– Jaką?

– Ten uśmieszek. SMS z uśmieszkiem.

Skrzywiła się.

– Nie wysyłałam do pana uśmieszku.

– Ależ tak – sprzeciwił się łagodnie.

Wychwyciła ten jego ton stylizowany na tandetnie terapeutyczny. Posługiwali się nim urzędnicy, sprzedawcy i najwyraźniej, okazjonalnie, również policjanci.

– Wysłała pani uśmieszek do swojego nieżyjącego męża, ale to ja go przechwyciłem. – Przerwał na moment i dopytał: – Słyszy mnie pani, pani Havermann?

– Słyszę, i co z tego? – spytała, zaciskając usta.

Odpowiedział natychmiast:

– Tylko informuję, że komórka pani męża jest w naszych rękach.

Jakiś mężczyzna zatrzymał się przy samochodzie. Havermann zaniepokoiła się. Niepokój przebił nawet ochronny mur z xanaxu.

– Jak mnie namierzyliście? – zapytała, patrząc w boczną szybę.

Facet miał na sobie długi czarny płaszcz.

– To proste. Przez skrzynkę kontaktów w telefonie pani męża.

Mężczyzna zaczął powoli się oddalać. Dopiero teraz zobaczyła, że prowadzi na smyczy małego białego teriera. Odetchnęła z ulgą. Pies musiał obwąchiwać jej samochód albo załatwiać się na przednią oponę hondy. Właśnie dlatego facet przystanął.

– Czy jest pan pewien, że rozmawia pan z wdową po panu Havermannie?

Co ja wygaduję?!

Przełożyła telefon do drugiej dłoni, tej mniej spoconej. Usłyszała, jak policjant przełyka ślinę.

– Była pani w kontaktach na miejscu numer jeden. Mam na myśli komórkę Mikaela Havermanna.

– Figurowałam jako kto?

– Jako pani.

– To znaczy?

– Jako Matilda Havermann.

– Nie dziwi to pana, panie policjancie?

– Dlaczego?

– Żonę wpisuje się zwykle jako Pusię, Myszkę, Zołzę, ale nigdy pod imieniem. A tym bardziej pod nazwiskiem.

– No… nie wiem… – nieoczekiwanie się zasępił.

– Czy jest pan kawalerem?

Zamiast odpowiedzieć, rzucił ze złością:

– Jest ktoś z panią?

– Czy coś mi grozi?

– Oczywiście, że nie! – prawie wrzasnął. – Ale chyba w tych ciężkich chwilach powinna pani być z kimś wspierającym.

– Z kimś wspierającym?! – zaskrzeczała.

Karlhammar nabrał powietrza.

– Czy ma pani jeszcze jakieś pytania?

Nie odpowiedziała od razu. Najpierw wygrzebała z kieszeni na drzwiach małą butelkę wody, nieporadnie wypiła kilka łyków, wytarła mankietem mokrą brodę, a dopiero potem udzieliła reprymendy:

– Żadnych pytań! Po co pan do mnie dzwoni?!

Usłyszała, jak policjant kaszle. Krótko, z wysiłkiem. A potem zapytał:

– Pani Havermann, proszę mnie posłuchać… Czy moja koleżanka proponowała pani pomoc dla rodzin ofiar wypadków?

– Oczywiście.

– Czy skorzysta pani z tej pomocy?

– Oczywiście, że nie.

– To proszę zmienić zdanie – poradził Karlhammar i rozłączył się.

Zauważyła, że mężczyzna w długim czarnym płaszczu zawraca. W ręku trzymał smycz. Teriera nie było. Tym razem miała pewność: facet patrzy na nią. Wzrok miał czujny. Zbliżał się do jej hondy. Zatrzymał się i odszedł.

Zerknęła w boczne lusterko. Oddalał się powolnym, miarowym krokiem.

Położyła komórkę na udach i popatrzyła przed siebie. Spadł pierwszy śnieg. Zawsze cieszyła się nim jak dziecko. Ale nie dziś. Pomyślała, że najlepiej byłoby jej teraz u matki. Zjeść gorącą zupę na zakwasie z pajdą razowego chleba. Albo zawiesistą pomidorową z brązowym ryżem i płatkami sera pleśniowego.

Spojrzała na zegarek. Dochodziła dwudziesta. Za późno. Matka już pewnie śpi.

Drgnęła. Zobaczyła, że mężczyzna w czarnym płaszczu stoi kilka kroków od jej samochodu. Teriera nie było. Żadnego białego psa na krótkich nogach.

Nie widziała twarzy mężczyzny. Daszek czapki bejsbolowej był mocno nasunięty na czoło. Miał też kaptur, ściągnięty sznurkiem na policzkach. Ciemny zarost pokrywał większą część twarzy.

I te oczy. Ciemne. Nieruchome. Jak dwie lufy pistoletu wycelowane w środek jej czoła.

Wzrok Havermann ześlizgnął się na smycz. Mężczyzna skręcał ją na przegubie ręki. Ruch był powolny, ale skuteczny. Sprawiał wrażenie perfekcyjnie przećwiczonego. Karabińczyk zgrabnie spiął smycz, tworząc z niej pętlę.

Sztuczny spokój xanaxu gdzieś zniknął. Havermann czym prędzej przekręciła klucz w stacyjce. Nacisnęła pedał gazu i ruszyła ostro do przodu.

Kiedy odjeżdżała, wydawało jej się, że coś zapiszczało.

Była jednak absolutnie pewna, że nie potrąciła psa. Ten terier zaskomlał w jej głowie.

Przez prawie pół godziny krążyła po mieście, ale w końcu ponownie zajechała pod dom.

Mężczyzny nie było. Teriera również. Grupa nastolatków rozmawiała, przekrzykując się i gwałtownie gestykulując. Havermann wysiadła z samochodu i zadarła głowę. W mieszkaniu paliło się słabe światło. Skulona z zimna, przebiegła przez ulicę. Ociężale weszła po schodach, jednocześnie szukając kluczy w torebce.

Przestępując próg, zobaczyła salon drgający od poświaty telewizora.

Chociaż tu nic się nie zmienia, pomyślała z ulgą. Moja córka jak co wieczór ogląda idiotyczny film, wyłapując w nim piętrowe znaczenia. Chce być Slavojem Žižkiem w spódnicy. Interesuje się filozofią popkultury, tropiąc podświadome przekazy reklamowe w sitcomach i sequelach.

I rzeczywiście, Selma siedziała w salonie. Chude nogi zarzuciła na stolik. Podkolanówki w kwiatki z kolekcji Laury Ashley można było podziwiać pomiędzy kawałkami pizzy i ogryzkami kabanosa.

– Wróciłam – obwieściła Matilda.

Córka nawet nie spojrzała w jej kierunku.

– Wróciłam.

Na ekranie królował horror. Jakaś dziewczyna z długimi włosami biegnie z krzykiem przez las. Drzewa zdają się mieć kosmatą korę, a pnie przypominają zawilgocone deski boazerii.

– Selmo, wróciłam.

– Przecież widzę. I co w tym takiego ekscytującego? – burknęła nastolatka i poprawiła fałdę plisowanej spódnicy.

Dwa lata temu Selma porzuciła zarówno sportowe, jak i modne ubrania. Teraz chodziła tylko w klasycznych, grzecznych strojach. Idealnie skrojonych spódnicach za kolana, drogich i niewidocznych topach ze szlachetnych materiałów. Moda na uczennicę elitarnej szkoły. Kolejna forma młodzieńczego buntu przeciwko hipisowskiemu wychowaniu.

Matilda pomyślała, że najchętniej mocno przytuliłaby córkę, ale miała irracjonalne wrażenie, że jest ochlapana krwistą, organiczną breją spod wiaduktu.

Zastanowiła się. Jak powiedzieć chwiejnej hormonalnie nastolatce, że mężczyzna, który wychowywał ją od szóstego miesiąca życia, nie żyje? Chyba najprościej.

Zrobiła kilka kroków w stronę stolika. Na sztywnych nogach, jak zombi. Zaczerpnęła powietrza.

– Mikael nie żyje.

– Akurat – prychnęła Selma i poprawiła doskonale wyszczotkowane włosy. – Rano gwizdał, robiąc nam grzanki. Nie lubię tego prostackiego zwyczaju. Kiedy wreszcie w tym domu doceni się milczenie i szlachetną ciszę poranka? – powiedziała uroczystym, teatralnym tonem.

Od jakiegoś czasu posługiwała się wnerwiającym koturnowym językiem. Matilda nie była pewna, czy w ten sposób z niej kpi, czy podoba jej się ta napuszona stylistyka.

Zaczęła jeszcze raz:

– Mikael miał wypadek. Potworny. Jechał na motorze.

Usiadła blisko córki na drugiej sofie.

– Nie chcę rozmawiać. Oglądam film.

– Musimy porozmawiać. Słyszysz? Spójrz na mnie! – wrzasnęła.

Selma wreszcie przeniosła wzrok z ekranu telewizora na matkę.

– Mam na ciebie patrzeć? Widziałaś się?! Zerknij w lustro. Zaręczam ci, że krzykniesz na swój widok – odparła chłodnym, pozbawionym emocji tonem.

Havermann milczała. Od jakiegoś czasu miała wrażenie, że córka obserwuje ją z jakimś natrętnym poczuciem wyższości, jakby za wszelką cenę chciała udowodnić, że wie o życiu znacznie więcej niż ona.

– Mikael nie żyje.

– To jakieś kiepskie żarty czy co?

Woda z włosów skapywała Matildzie na twarz.

– To kiepska prawda.

Selma potarła nos wierzchem dłoni. Przez moment wyglądała rozczulająco, jak myjący się kociak. Ale to nie trwało długo. Przeciągnęła się już jak drapieżnik.

– Mam w to uwierzyć? W ten wypadek… Mikaela? – zapytała, a nagła chrypa połamała słowa na części.

– Też w to jeszcze nie wierzę. Nie wierzę…

Selma poprawiła jedwabną opaskę na włosach.

– Chcesz powiedzieć, że Mikaela już nie ma?

Matilda pokiwała głową. Wzięła ćwiartkę pizzy i zaczęła dziobać ją palcami na małe kawałki. Tłuszcz i ketchup spływały aż do nadgarstków.

– Umarł, a w sobotę miał mi kupić rossignole. Mikael umarł, a ja nie mam nart.

– Jezu, gadasz o nartach, a ja mówię o śmierci!

Selma poprawiła się na sofie.

– Lubię rozmawiać o śmierci. Wreszcie mamy wspólny temat. Jaki to wypadek? – zapytała rzeczowo.

– Normalny.

– Normalny wypadek. Słyszysz, co mówisz? Twój mąż był stary, ale nie aż tak, żeby umrzeć śmiercią naturalną. Chociaż już czuć go było naftaliną. I czasami, jak przemieszczał się po pokoju, miałam wrażenie, że się osypuje.

Havermann rzuciła tłusty placek na stół.

– Co to znaczy?

– Zostawiał za sobą ślady próchna.

– Żartujesz sobie? W takiej chwili?

– Ślady próchna. Jakby go już korniki dopadły.

Chyba powinna na nią krzyknąć. Ale czuła się jak uczennica nękana przez wredną nauczycielkę. W dodatku uczennica mało pojętna, która nie wie, że wypadki nie należą do naturalnego biegu wydarzeń. Na wypadek zawsze się zasługuje.

– Złe rzeczy przytrafiają się złym ludziom? To chcesz powiedzieć o swoim ojczymie w dniu, w którym zginął? – jęknęła. – To był dobry człowiek i uległ zwyczajnemu wypadkowi drogowemu.

Reakcja Selmy była natychmiastowa.

– Skąd to wiesz?

Tym pytaniem jakby dziobnęła matkę po głowie.

– Byłam tam.

– Gdzie?

– Na miejscu. Na miejscu tego wypadku. Policja… Musiałam go zidentyfikować.

– To opowiadaj, a nie siedzisz i coś tam mamroczesz. – Selma wygięła usta w nagłym zainteresowaniu.

– Wyglądał, jakby spał – skłamała Havermann.

– To ja ci dziękuję za taki sen. Co to właściwie było?

– Motor spadł z wiaduktu.

– Dlaczego spadł?

– Nie wiem, kochanie… Stracił panowanie… pada śnieg… nie wiem – powtarzała.

– Może spadł, bo chciał?

– Co za pomysł!

Zaczęła odczuwać zimno. Siedziała w sztywnych od wilgoci dżinsach. Pojawiły się dreszcze. Nie miała jednak siły wstać, przebrać się i zrobić sobie czegoś gorącego do picia.

Usłyszała głos Selmy.

– Muszę obdzwonić swoich ludzi.

– Swoich ludzi?

– Szanowne koleżanki i mniej szanownych, bo kompletnie zboczonych na punkcie seksu kolegów. To moi ludzie, rozumiesz? W sensie: paczka przyjaciół. Tak się chyba mówiło za twoich czasów?

Moja córka ze mnie kpi, pomyślała Havermann. Od jakiegoś czasu nie brała tego zbyt osobiście. To rozwojowe. Chamski element odcinania pępowiny. Brzydki, ale dość skuteczny sposób budowania własnej odrębności i tożsamości. Musiała to przeczekać. Z opluwania matki się wyrasta jak wcześniej ze śpioszków.

Selma sięgnęła po komórkę i pewnie wymyślając pierwsze zdanie, zastygła na moment z zadowoloną miną.

Havermann zesztywniała i coś w niej pękło.

– Bawi cię to?! – krzyknęła. – On umarł, a ty się cieszysz?!

– Przestań. – Selma nie traciła spokoju. – Mam się zapłakać na śmierć? To się zdarza nawet w najlepszym rodzinach. Wypadek, śmierć, nieoczekiwana zmiana na liczniku domowników albo…

Matilda jej przerwała.

– To nie kolejny horror do obejrzenia, Selmo, to nasze życie.

– To twoje życie, a nie moje – odpowiedziała z satysfakcją córka.

Havermann poczuła, jakby Selma nakryła ją na czymś wstydliwym, czego się całą siłą wypierała. Otworzyła usta.

– Mikael cię wychowywał.

– Mieszkał tu, bo przy swoich dochodach musiałby mieszkać w innym rejonie. Miał ambicję i nie znosił emigrantów. Wdychać korzenne wyziewy z egzotycznej garkuchni za ścianą… tego by nie przeżył.

– Przestań! – zaprotestowała. – Był moim mężem.

– Ale nie moim ojcem. A co do jego matrymonialnych intencji… Kto by nie chciał poślubić córki wziętego adwokata? Miałaś nieziemskie powodzenie, przyznaj się.

Matilda wzięła głęboki oddech.

– Przykro mi, że tak mówisz. Mikael bardzo o ciebie dbał. Zaopiekował się mną w ciężkim momencie. Dał mi emocjonalne wsparcie…

– Psychologiczne ble-ble – wtrąciła Selma.

– Dzięki niemu mogłam skończyć studia. Odbierał cię z przedszkola. Kupił ci pierwszy rower…

Spojrzała na matkę z wyższością.

– Czy ty naprawdę nic nie zrozumiesz? Mikael się do mnie podlizywał, bo rywalizował z moim tatą.

– To nieprawda. Mikael chyba lubił Kurta.

– Chyba? – Selma znacząco zawiesiła głos. – Często dawał mi do zrozumienia, że Kurt jest niedorozwojem emocjonalnym, który nie rozróżnia własnej córki od awatara.

– To niesprawiedliwe.

– Ale prawdziwe. Mikael chciał wyciąć Kurta z mojego życia. A ty byłaś małą pomocniczką zakompleksionego mężusia. Dzielnie mu asystowałaś w opluwaniu mojego ukochanego taty, któremu nie dorastaliście do pięt. Bo on jest artystą!

– Nigdy nie powiedziałam złego słowa o Kurcie.

– Dobrego też nie – odcięła się szybko córka. – Mój tata jest uroczy, a tobie brakuje wdzięku.

Havermann nigdy nie zapomni, jak „uroczy” Kurt zaniedbywał ją po narodzinach Selmy. Kiedy zaczęła być matką, przestała być dla niego kobietą. Nie chciał się z nią kochać. Kiedyś wrócił pijany i oznajmił, że musi sobie znaleźć nową dziewczynę. „Twoja pizda po porodzie rozciągnęła się jak stara siatka na zakupy”.

Wobec niej bywał wulgarny i chamski, ale jednocześnie potrafił być niezwykle czuły i nawet nadwrażliwy w stosunku do Selmy. Może dlatego Matilda nie zamierzała jej ujawniać intymnych szczegółów.

– Selmo, dziecko, nigdy nie słyszałam, żeby Mikael powiedział chociaż jedno złe słowo na twojego tatę.

– Bo słuchasz tylko tych swoich czubków w gabinecie.

– Zabraniam ci tak mówić o moich klientach.

– Zabraniasz? – Selma na moment zawiesiła głos. – Zabraniasz mi? Ty nawet sobie niczego nie potrafisz zabronić.

– Selmo…

– W domu jesteś głucha jak pień – wygłosiła z wyższością. – Potrafisz się wczuwać w uczucia innych tylko wtedy, kiedy masz z tego pieniądze.

– Nie atakuj mnie bez powodu.

– Może mam powód.

– Jaki?

– Gdybym zapłaciła za sesję, może byś mnie wreszcie wysłuchała ze zrozumieniem. Na jakimś głębszym, bardziej złożonym poziomie.

– Milcz! – próbowała jej przerwać. – Zamilcz wreszcie!

– Siedzisz sobie w gabinecie i rozkładasz na atomy gówno, które podrzucają ci te wszystkie twoje anorektyczki i weganki – wysyczała na koniec Selma i zarzuciła na głowę kaptur kaszmirowego sweterka.

– Zapewniam cię, że ci wszyscy ludzie, którzy do mnie przychodzą, są tacy jak ty i ja. Niczym się od nas nie różnią. Niczym.

– To ja ci dziękuję – odparowała znowu chłodno swoim jadowitym tonem.

– Wiesz, że dużo mogę przyjąć, ale nie życzę sobie, żeby obrażano kogoś, kto ma odwagę zgłosić się do specjalisty ze swoimi problemami.

– Rozmawiasz z córką czy dajesz wywiad do gazety? Bo różnicy nie widzę. Przemądrzała psycholożka. Specjalistka od psychologii kotleta pożartego na stojąco w nocy.

Matildzie zachciało się płakać. Zabolały ją te słowa, ale nic nie odpowiedziała. Spojrzała na córkę. W jej agresji była wielka samotność nastolatki. Nikt z dorosłych nie zburzy tego muru. Nikt.

Odwróciła głowę. Bez zainteresowania, w cierpieniu gapiła się w ekran. Dziewczyna z filmu biegnie przez mokry las. Dopada ją. Mężczyzna. Wielki i brzydki jak potwór. Śmieje się, gdy ona krzyczy.

Spod kartonu po pizzy Selma szybko wygrzebała pilota i zatrzymała obraz. Dziewczyna leży na mchu. Kamera w zbliżeniu utrwala cierpienie na jej twarzy.

– Co mówi policja? – zapytała ponuro, unikając wzroku matki.

– Nie byli zbyt rozmowni. To dla nich rutyna. Kiedy podpisywałam papiery, mieli kilka innych zgłoszeń o wypadkach.

– Jechał za szybko – postawiła diagnozę wrednym tonem. – Czasami lubił się popisywać.

– Mikael? Popisywać się? – Matilda uniosła brwi.

– A jak! To takie typowe dla starzejących się niby to dżentelmenów. Popisy zwietrzałego testosteronu.

– Popisywać się? Przed kim niby?

– Pruł jak rajdowiec.

– Nie fantazjuj.

– Głupio ci, że twoja córka wie więcej o twoim mężu niż ty sama?

– Nie znęcaj się nade mną.

– Czy mówienie prawdy jest nękaniem, pani psycholog?

– Coś jeszcze? – zapytała z nadzieją, że dalszego ciągu jednak nie będzie.

– Mikael lubił ryzyko. To go podniecało.

– Coś ci się…

– A co? Przed tobą się nie popisywał? Nie podniecał się?

Znowu ten chłodny, cyniczny półuśmiech nastolatki.

Rozdrażniona Havermann poprawiła wilgotne włosy:

– Wiem, że teraz możemy być trochę wściekłe na Mikaela, bo myślimy, że jechał za szybko i przysporzył nam przez to cierpień.

Ponownie usłyszała ten swój parszywie oficjalny ton. Podniosła się ciężko. Na sofie pozostał mokry ślad przemoczonego ubrania.

– Brał cię czasami na przejażdżkę motorem?

Dużo ją kosztowało zadanie córce tego pytania.

Selma pokręciła głową.

– Teraz możesz się przyznać – powiedziała przymilnym tonem.

Nie lubiła tego u siebie. Była matką, przodownicą stada, a z podkulonym ogonem łasiła się do młodej.

– Po co pytasz, jak wiesz? Nigdy nie mogłam się o to doprosić.

– Proszę cię, powiedz prawdę…

– Nie znałaś go? Od dziecka wiedziałam, że nie mogę nawet przejechać czubkiem języka po błotniku tej jego yamahy. Quasi-dżentelmeni tak mają.

„Quasi” to nowe ulubione słówko córki, pomyślała.

– Pójdę się przebrać. Zimno mi.

– Żaden mężczyzna – rzuciła Selma kpiąco i ze znawstwem tematu – nie popisuje się i nie podnieca przed własną żoną.

Havermann nie zareagowała. Nie chciała rozpoczynać wyniszczającego ping-ponga matka–córka. Mała wygaduje głupoty. To jej reakcja na traumę. Rzeczywistość łata wymysłami, żeby jakoś to wszystko ogarnąć.

Podniosła się i poczłapała długim, wijącym się korytarzem do swojej sypialni. Biały, ascetyczny pokój z wnęką w roli garderoby i niewielką łazienką z okrągłym oknem. Metalowe łóżko, stoliki nocne. Wszystko Ikea, z wyjątkiem antycznej sekretery z gabinetu ojca Matildy. Dawniej uginającej się od sądowych akt, teraz zastępującej toaletkę.

Zapaliła lampkę. Nie chciała ostrego światła. Jej wzrok padł na podwójne małżeńskie łóżko. Było rozgrzebane, a piżama Mikaela leżała porzucona na podłodze po tej stronie, gdzie spał. Bała się ją ruszyć. Doznawała lęku na myśl, że poczuje ten zapach.

Szybko pozbyła się mokrych rzeczy. Nago przeszła do łazienki. Z ulgą odnalazła się pod ciepłym strumieniem wody. Nie miała siły się namydlić. Po prostu stała pod biczami wodnymi. Potem szybko, niezgrabnymi ruchami włożyła koszulę nocną.

Kiedy wrzucała sweter do kosza z brudnymi rzeczami, zastygła na moment, zastanawiając się, czy Selma powinna się dowiedzieć o tej dziewczynie.

Przewiązana szlafrokiem, wróciła do salonu. Córka pisała SMS-a. Palce przebiegały po iPhonie jak karaluchy.

– Razem z Mikaelem zginęła kobieta.

Starała się zachować jak najbardziej naturalny ton. Ale sensacja była w treści. Selma szybko ją wyłuskała.

Uniosła głowę.

– Potrącił ją?

– Policja twierdzi, że ta dziewczyna jechała z Mikaelem na motorze.

No tak, to ją zainteresowało.

– Ile miała lat? – zapytała Selma podniecona nowym wątkiem.

– Nie wiem.

– Przestań.

– Co przestań?

– Jak mówisz, że nie wiesz, ile ta laska miała lat, to znaczy, że była młoda.

– Była młoda, i co z tego?! – krzyknęła Matilda.

– Robi się ciekawie – mruknęła z zadowoleniem nastolatka.

– Ja tak nie twierdzę.

– Czyżby? Mechanizmy obronne dobrze działają, pani psycholog.

– Co masz na myśli?

Selma oparła się wygodnie o zagłówek sofy.

– A taka wersja wypadków… Mikael miał sekretną młodą ukochaną, z którą zginął okrutnie i tragicznie.

Havermann próbowała to wykpić:

– Wyobraźni ci nie brakuje.

– Stary quasi-dżentelmen leci na młodą quasi-damę. Założę się, że miała gruby, tandetny makijaż.

Nie powiem ci, że masz rację, pomyślała Havermann.

Selma wygięła pogardliwie usta:

– Nasz Mikael i dziewczyna. Tandeta emocjonalna. – Wzniosła dramatycznie ręce. – Opera mydlana. Bollywood w skandynawskim wydaniu.

– To, że z kimś jedziesz motorem, nie oznacza automatycznie, że z nim sypiasz.

– Bynajmniej. To nie wiesz, że ludzie spotykają się nie tylko w małżeńskim łożu – powiedziała Selma. – Jedno wiem: ta quasi-dama może i miała fatalny makijaż, ale musiała mieć również rozmiar modelki.

Matilda spojrzała na córkę.

– Skąd ta pewność?

Selma wzruszyła ramionami.

– Chyba widziałaś to nowe siodełko yamahy. Takie dupsko jak twoje na pewno by się na nim nie zmieściło.

Havermann była wściekła, ale musiała pamiętać, że to ona jest dorosła. Powinna dawać Selmie poczucie bezpieczeństwa. Mimo wszystko.

– Zrobić ci coś ciepłego? – zapytała, wzdychając.

– Czy ty umiesz rozmawiać tylko o jedzeniu?! To nie gabinet, to twój dom.

Selma podniosła głos, ale w taki sposób, w jaki się to robi w rozmowie ze służbą. Stanowczo, lecz bez większego zaangażowania emocjonalnego, a potem dorzuciła:

– Nie można być dobrą psycholożką, będąc jednocześnie złą matką.

Po wygłoszeniu końcowej kwestii wymaszerowała i zamknęła drzwi w swoim pokoju. Po chwili jej matka usłyszała głośną muzykę. Właściwie nie była to muzyka, tylko hałas. Jakiś mężczyzna ryczał po angielsku o końcu świata i o czterech jeźdźcach apokalipsy. Zamiast rytmu była rywalizacja z bębnami. Kto jest głośniejszy: człowiek czy bęben?

Wytworny gust damy o imieniu Selma nie obejmował jej muzycznych upodobań.

Havermann zgasiła światła w kuchni i salonie. Potem zamknęła się w sypialni. Przez dłuższą chwilę stała w oknie, obserwując oświetlony krąg ziemi pod lampą podwórzową. Ostro prószyło. Trawnik przed kamienicą był już całkowicie przysypany mokrym śniegiem.

Wyszła na balkon. Skulona paliła, bezmyślnie gapiąc się na dym, który wypuszczała z ust. Zgasiła papierosa, zapaliła następnego. Zmarzła i to ją na moment znieczuliło. Zgniotła ostatniego peta w donicy, zamknęła okno balkonowe i połknęła kolejny xanax. Tym razem musiał zadziałać na sen.

Ale nie zadziałał. Nie mogła zasnąć. Sama nie wie, o czym myślała. Chyba o niczym. Szok rwał na strzępy każdą sensowną myśl. Patrzyła na fluorescencyjne wskazówki zegara, zastanawiając się, czy nie połknąć jeszcze jednej tabletki.

Nagle przez szparę w drzwiach zobaczyła, że Selma zapaliła światło w holu. Po chwili uchyliła drzwi i zapytała:

– Śpisz?

Matilda była zaskoczona tym miłym tonem.

– Położysz się ze mną? Chodź… – zaproponowała.

Ton szybko zmienił się na wrogi.

– Czy powiedziałaś policji o przesyłce, którą dostał Mikael?

– Jakiej? – zapytała.

– Nie udawaj. Powiedziałaś im?!

– Później porozmawiamy. Jest prawie trzecia.

– Okej. Chcę tylko wiedzieć, czy im powiedziałaś.

Havermann nie potrafiła ukryć irytacji:

– O czym znowu?! – krzyknęła.

– O czym? – zapytała pogardliwie Selma. – To, że jestem twoją córką, nie oznacza, że jestem naiwną idiotką. I nie rozróżniam rzeczy istotnych od akcydentalnych.

Matilda usiadła na łóżku.

– Nic im nie mówiłam – przyznała.

Selma westchnęła teatralnie.

– To dobrze. Zaczęliby węszyć.

– Na miłość boską, Selmo. Rozmawiałam z drogówką, a nie z ekipą śledczą Wallandera.

– Policja lubi takie pikantne szczegóły. A ja nie chcę, żeby jakiś debilowaty koleś w mundurze miał wgląd w nasze rodzinne brudy – wycedziła Selma spokojnie, choć przez zaciśnięte zęby.

– Nie mamy żadnych rodzinnych brudów

– Jak masz rodzinę, to masz brudy.

Kolejna prowokacja, pomyślała Havermann. Dlaczego córki zawsze mylą matkę z gruszką do boksowania. Pewnie dlatego, że jesteśmy pod ręką i można w nas bezkarnie walić.

Chciała, żeby córka już sobie poszła, ale ona stała w milczeniu. Przestępowała z nogi na nogę, jakby nie mogła się zdecydować, czy wracać do siebie, czy nadal uporczywie atakować matkę, aż ta straci cierpliwość.

– Spróbuj choć na chwilę zasnąć – westchnęła Havermann. – To był wypadek drogowy. Jak tysiące innych tego dnia w tym kraju.

Selma popatrzyła na matkę, chcąc jeszcze coś powiedzieć, ale w końcu zamknęła z trzaskiem drzwi i poszła do siebie.

Po chwili automatyczny wyłącznik zgasił światło w holu.

Havermann leżała w ciemności. Tej nocy nagle zrozumiała, dlaczego jest tak pasywna wobec Selmy. Po prostu lubiła bunt córki. Żałowała, że jako nastolatka nie potrafiła być aż tak krnąbrna. Sama nigdy się nie buntowała. Była grzecznym dzieckiem. Cichą, bezproblemową córeczką, która we wszystkim chce się podobać mamie.

Nagle jej myśli powędrowały do tej dziwnej przesyłki, którą dostał Mikael. Kto wie, może było ich więcej? Ona z córką wiedziały tylko o jednej. Po prostu pewnego dnia Selma – w roztargnieniu czy powodowana wścibstwem – otworzyła grubą kopertę adresowaną do Mikaela.

Zawartość była zarazem zadziwiająca i obrzydliwa.

Matilda nadal pamięta swoje zmieszanie. Również Selma była poruszona. Natychmiast poszła umyć ręce. I bez protestu wyszorowała je do łokci.

A potem zasiadły w salonie i czekały, aż pan domu wróci ze swojego samotnego rajdu motorem.

Ledwo stanął na progu, już dostał przesyłką w twarz.

Osłupiał. Albo dobrze grał zaskoczenie. Mężczyźni w momentach zagrożenia potrafią być świetnymi aktorami. Była krótka awantura, tłumaczenia i wreszcie wspólna akceptacja faktu, że to jednak musi być pomyłka. Albo żart.

Pojawiła się też wersja, że to jakiś klient podkochujący się w swojej terapeutce chce wystawić na próbę jej małżeństwo.

Matilda nie wie, czy Mikael dostawał więcej takich ordynarnych przesyłek.

Ale jakie to teraz ma znaczenie? – pomyślała, zapalając kolejnego papierosa. Kto i w jakim celu wysyłał anonimowe paczki mojemu mężowi? Teraz, w wieku trzydziestu siedmiu lat, zostałam całkiem sama. Wdowa. Co za paskudna rola dla młodej kobiety!

Poczuła drapanie w gardle. Zgasiła niedopalonego do końca papierosa. Zamknęła okno i zanurkowała pod kołdrę. Przesunęła się na skraj łóżka. Chciała trzymać się jak najdalej od miejsca Mikaela. Te pół metra dzieliło ją od gwałtownego płaczu. Wiedziała, że leży pięćdziesiąt centymetrów od przepaści.

Sen nie nadchodził. W końcu podniosła się ociężale i poszła do pokoju córki. Wsunęła się pod kołdrę i mocno przywarła do pleców Selmy. Jej oddech był płytki, nierytmiczny. Miała wrażenie, że tylko udaje pogrążoną w głębokim śnie.

Matilda Havermann leżała, patrząc na fragment okna niezasłonięty roletą. Całą noc mocno sypał śnieg. Pierwszy raz tej jesieni.

3

Kobieta bada ukochanego mężczyznę

jak sędzia zbrodniarza.

Honoré de Balzac

Na posterunku policji już od progu czuło się ogólny pośpiech i podenerwowanie.

Matilda Havermann wyjęła z torebki małą butelkę wody mineralnej. Płyn okazał się być zbyt ciepły, mdły. Pijąc go drobnymi łykami, patrzyła w stronę okna. Śnieg nadal sypał gęsto. Płatki, bardziej suche niż te wczorajsze, opadały niespiesznie. Rano wiatr się wyciszył. Pomyślała, że zaczyna być naprawdę cholernie pięknie. Jak na świątecznych pocztówkach. Zdziwiła się, że w ogóle to dostrzegła. Po tym, co przeszła, czuła się spięta do granic możliwości.

Ostatnie dni były wyczerpujące. Załatwianie spraw pogrzebowych, redagowanie nekrologów i zawiadomień, odbieranie telefonów z kondolencjami, odwoływanie pacjentów męża. Mikael nie miał rodziny. Wszystkie obowiązki spadły na nią.

Przy okazji dowiedziała się czegoś o sobie. Zdała sobie sprawę, że właściwie funkcjonowała w ściśle zamkniętym rodzinnym kręgu. Zmęczona problemami klientów, właściwie nie nawiązywała nowych znajomości. Oczywiście była córka, krnąbrna nastolatka, oraz despotyczna matka. Nie mogła jednak liczyć na pomoc żadnej z nich.

Czekała ją jeszcze likwidacja gabinetu Mikaela. A na koniec sprzątanie śladów męża w mieszkaniu. Wyrzucanie ubrań, przedmiotów. Sentymentalna segregacja. Recykling w służbie nowego życia. Nowego, lecz niechcianego.

Nadeszła wreszcie jej kolej. Havermann weszła do pokoju. Policjant wyglądał na zarozumiałego stażystę. Czy w ogóle był pełnoletni? Miał dziecinną twarz. Pucułowate policzki i długie, podkręcone rzęsy.

Portfel Mikaela. Wręczył go wdowie z miną rybaka wyławiającego złotą rybkę. Miała się chyba z czego cieszyć, bo „karty kredytowe nawet się nie pobrudziły”. Idiota, pomyślała, wiercąc się na twardym krześle.

Potem były kolejne fanty. Komórka – działająca, ale z rozpadającą się obudową. Zegarek – stara omega, którą Matilda podarowała mężowi kilka lat temu na gwiazdkę. Nadal uparcie chodziła. Skórzany pasek wytarł się od kostki na przegubie. To odkrycie ścisnęło jej serce.

Do tego nienaruszona foliowa koszulka z kserokopiami USG wielu stawów kolanowych i skokowych. Nie rozumiała: po co Mikael woził motorem dokumentację pacjentów?

Na miejscu wypadku znaleziono również – jak to określił policjant – „sporą ilość alprazolamu”. Dokładnie: cztery całe opakowania i kilka pojedynczych listków. Mężczyzna w mundurze rozłożył je na biurku niczym karty do wróżenia.

Była zaskoczona i chciała to ukryć. Jak to możliwe, Mikael podkradał mi leki? Ale ja nigdy nie miałam aż takiego zapasu…

– Dla jasności. Leki zapewne należały do pani męża, a nie do pasażerki. Były wetknięte w motorową sakwę – dodał.

Zerknęła. Jeden listek był prawie zużyty.

Policjant zakasłał, a potem wytarł nos:

– Pani mąż jechał na tych lekach i na motorze? – zapytał i ucieszył się z gry słów.

– To lek psychotropowy.

– Nie znam się na tym, ale wiem, że można mieć po nim niezłą jazdę, choć niekoniecznie na drodze. – Urwał na moment. – I jak? Widzę, że jest pani mocno zaskoczona.

– Trochę szacunku dla wdowy – wydukała ponuro, chociaż coś w niej uznało, że to zdanie jest piekielnie śmieszne.

– Przepraszam. – Policjant speszył się i natychmiast poprawił na krześle.

– Mój mąż tego nie brał.

– Żony rzadko są aniołami stróżami swoich mężów, chociaż zawsze tak myślą – powiedział, słabo kryjąc dumę z tego, że utoczył tak zgrabne zdanko.

– Wy w mundurach jesteście tacy dobrzy w układaniu złotych myśli. To jakiś kamuflaż? Czy nędzna kompensacja niskiej wartości?

Chłopczyk w mundurze nie spuszczał wzroku z jej twarzy.

– Nie chcę być niegrzeczny, ale dlaczego świadomość, że pani mąż brał leki psychotropowe, wzbudza w pani taką agresję?

– Bo ich nie brał! – krzyknęła i dodała już ciszej: – To pewnie ta dziewczyna, z którą jechał.

Policjant zakasłał, intensywniej spojrzał Havermann w oczy, a potem zerknął do akt. Posłał jej szybki uśmiech.

– Oczywiście – potwierdził bez przekonania. – Oczywiście.

– Niech pan posłucha… – zaczęła. – Głównym składnikiem alprazolamu jest xanax, a mój mąż nie miał ani lęków, ani depresji czy stanów maniakalnych.

– To pani lek?

– Oczywiście, że nie!

– Bo tak dobrze zna pani działanie i…

Przerwała mu.

– Jestem psycholożką. Mąż kiedyś miał krótkie załamanie nerwowe. Po śmierci siostry. Ale ten kryzys już dawno minął. Był wysportowanym, radosnym facetem, który kochał życie.

Boże, pomyślała, gadam jak postać z reklamy kleju do protez.

– I jest pani pewna, że mąż był czysty?

– Powtarzam: jestem psycholożką i byłam z tym mężczyzną najbliżej, jak tylko się da.

Policjant zrobił dziwną minę.

– Najbliżej to jesteśmy z samymi sobą. A i to niechętnie. – Znowu ten szybki uśmiech.

– To przesłuchanie czy jak? – warknęła Havermann.

– Tylko grzecznie pytam. Lek mógł być przyczyną nadmiernej prędkości, a potem utraty panowania nad pojazdem. W rezultacie ofiara wypadku, czyli pani mąż, przyczyniła się też do śmierci pasażerki. – Zakasłał, zasłaniając usta, też dziecięce: mięsiste i wykrojone w serduszko. – Jak zginęła siostra pani męża?

Matilda wyprostowała się.

– Wypadła z promu do morza. Wiodła szalone życie wokalistki jazzowej. Zbyt dużo alkoholu… Niestety, nie udało się jej uratować. Śruba potwornie okaleczyła ciało.

– Kiedy to było?

– Prawie dwadzieścia lat temu. Mąż nie lubił o tym rozmawiać. Wiem, że się wtedy załamał…

– To znaczy?

– Zaczął nieźle imprezować.

– No tak, fajnie się bawić można również z rozpaczy. – Policjant pokiwał głową, tłumiąc zadowolenie z kolejnej sentencji z pozłotką.

– Radzę schować dobry humor do kieszeni w mundurze, kiedy rozmawia pan z kimś w żałobie.

– Przepraszam – mruknął.

– Przyszłam, żeby odebrać rzeczy, a nie na przesłuchanie.

– Proszę tu podpisać.

Rzuciła okiem na pismo, które jej podsunął. Protokół z wykazem rzeczy znalezionych na miejscu wypadku. Sięgnęła po policyjny długopis i złożyła podpis. Na koniec policjant ją poinformował o prawdopodobieństwie szybkiego zamknięcia sprawy.

– Nie było świadków, a kierowca i jednocześnie sprawca również zginął. Tak właśnie kończy się brawura w niesprzyjających warunkach pogodowych.

Podniosła się i wyciągnęła rękę na pożegnanie. Poczuła, że dłoń mężczyzny jest nieprzyjemnie ciepła i wąska, niemal dziecinna.

Wyszła bez słowa. Stanęła w oknie. Śnieg przestał padać, ale ciężkie chmury zakryły niebo. Nawet przez szybę czuła, że zrobiło się chłodniej.

Poszła do policyjnej toalety. Umyła twarz w zimnej wodzie. Usiadła na parapecie wyłożonym białymi kaflami i sięgnęła do torby. Na prawą rękę założyła starą omegę. Zegarek był znacznie cięższy od tego, który miała na lewym przegubie. Zapięła pasek. Przekręcając rękę, mogła zobaczyć brudny otwór, ślad po obwodzie nadgarstka Mikaela.

Następnie wyjęła komórkę męża. Weszła do skrzynki odbiorczej. Otworzyła SMS-a, którego do niego wysłała. Uśmiechnięta buźka.

Potem napisała nową wiadomość: Trzymaj się, Matildo Havermann. Wysłała ją do samej siebie. Za kilka sekund usłyszała głuchy sygnał komórki dochodzący z głębi torebki. Dostała SMS-a z adnotacją, że wysłał go Mikael Havermann. Tak właśnie miała wpisanego męża. Z pozoru formalnie, ale to był fragment ich intymnego kodu.

Schowała telefon Mikaela do torby i sięgnęła po swoją komórkę. Kliknęła i przeczytała: Trzymaj się, Matildo Havermann.

Kiedy Mikael czule się z nią droczył, zawsze zwracał się do niej po imieniu i nazwisku. Dlatego w kontaktach o żadnej Pusi, Myszce czy Zołzie nie mogło być mowy.

Po co opowiadałam temu chłoptasiowi o życiu Mikaela? O jego zaćpanej siostrze, której wydawało się, że jest drugą Ellą Fitzgerald? – pomyślała. W psychologii świadka jest chyba coś takiego jak syndrom przesłuchania. Już sama obecność kogoś w mundurze wywołuje niepokój nasilający potrzebę mówienia. Nie zawsze na temat.

Nie mogła sobie jedynie przypomnieć, czy zdarza się to osobom, które chcą coś ukryć, czy też niewinnym, a tylko zdenerwowanym?

Dzień przed pogrzebem zabrała Selmę na zakupy.

Kupiła sobie ciepłą beżową czapkę z pomponem, a córka dostała wymarzony wełniany płaszcz do kostek. Elegancki i drogi. Dobry do limuzyny, a nie do metra, którym podróżowała.

W czasie tego rajdu po sklepach nie rozmawiały zbyt wiele. Nawet kiedy wstąpiły do jednej z tych okropnych restauracji w centrach handlowych, gdzie stary tłuszcz z frytkownicy działał na Matildę jak płyn do zwalczania insektów. Miała ochotę niezbornie przebierać górnymi i dolnymi kończynami.

Usiadły. Matka piła sok z warzyw, a córka podjadała paski siekanej wołowiny.

Havermann zauważyła, że niespodziewana śmierć ojczyma wywołała jednak zmianę w zachowaniu nastolatki. Selma była nie tyle smutna, ile nieustannie zdenerwowana. Nie przestawała ruszać nogą, jakby tańczyła do nieistniejącej muzyki.

– Może obgadamy naszą stratę, co? – zaproponowała Matilda, wciągając przez słomkę koktajl jabłkowo-buraczany.

Selma, pomagając sobie palcem wskazującym, wepchnęła mięso do ust.

– Jaką znowu stratę?

– Śmierć Mikaela. Utrata ojczyma to chyba dla ciebie jakiś rodzaj straty. Taką przynajmniej mam nadzieję.

Córka wzruszyła ramionami.

Havermann starała się brzmieć na luzie.

– Chciałam tylko powiedzieć, że jeśli będziesz miała ochotę pogadać, to zawsze jestem do twojej dyspozycji. – Odstawiła szklankę na środek stołu.

Selma kawałkiem chleba wycierała talerz z krwistego sosu i oleju. Nic nie mówiła.

– Obiecuję, że… – zaczęła Matilda, ale córka jej przerwała.

– Czy ty się w ogóle słyszysz?! – zaatakowała. – Sypiesz jakimiś gotowymi formułkami. Silisz się na wspaniałą matkę, która ma dobry kontakt ze swoim dzieckiem.

– A nie mam?

– Nie masz! Nie masz!

– Dlaczego, zastanawiałaś się nad tym? Dlaczego się nie dogadujemy? Przecież dzieli nas niewielka różnica wieku.

– Chcesz wiedzieć…? – zapytała nastolatka i zamilkła na moment.

Havermann była pewna, że to celowe działanie. Efekt dramaturgiczny. Pauza mająca zwiększyć siłę rażenia wypowiedzi.

– Już się boję – rzuciła i uśmiechnęła się do córki.

Selma sięgnęła po chusteczkę i wytarła usta. Rzuciła ją na brudny talerz. Odcisk ust był brązowy i tłusty.

– Powiem ci. Nie chce mi się z tobą rozmawiać. Nie czuję potrzeby, żeby się tobie zwierzać. Nie chcę pytać cię o radę. Mam gdzieś dyskusję o głębi żałoby pasierbicy w stosunku do głębi żałoby jej matki, czyli nieutulonej w smutku wdowy.

– Jesteś okrutna.

– Nie myl okrucieństwa z odwagą głoszenia prawdy.

Urażona Matilda milczała. Palcami gładziła szybkę omegi. Wierzyła, że zegarek Mikaela stał się jej talizmanem. Chronił i dodawał siły.

Rozejrzała się. Było dużo ludzi. Przeważali samotni. Jedli, rozmawiając przez komórki albo grając na iPhonach. Jakiś mężczyzna pakował do torebki resztki kotleta dla psa. Miał na głowie jamajską czapkę z trójkolorowej włóczki. Rozciągnięta, dobrze przytrzymywała pukiel dredów na plecach. Włosy wyglądały jak peruka.

Drapieżnik zauważył omegę na przegubie Havermann.

Miał zabrać zegarek Mikaela jako trofeum. Ale teraz wcale nie żałował, że tego nie zrobił. Kiedy kobieta zerkała na cyferblat, przez jej twarz przebiegał bolesny skurcz.

Drapieżnik miał nadzieję, że ten grymas z czasem się utrwali. Przejdzie w nerwowy tik. Pragnął, by twarz Matildy Havermann jeszcze za życia zastygała co jakiś czas w przedśmiertnej masce cierpienia.

Był pewien, że się tego doczeka. Miał wobec tej Havermann plan, który roboczo i patetycznie nazywał „wywoływaniem nieuleczalnej choroby popromiennej duszy”.

Selma upiła łyk wody gazowanej.

Wyłowiła i wyssała krążek cytryny, wcale się przy tym nie krzywiąc.

– Nie wiem, gdzie popełniłam błąd – odezwała się Havermann.

– Jaki?

– Pedagogiczny.

– Pedagogiczny? Jesteś moją matką czy pedagogiem?

Selma odłożyła skórkę cytryny na brudną chusteczkę.

– Pytałam, kiedy straciłyśmy ze sobą kontakt.

– Nigdy go nie miałyśmy – odpowiedziała Selma.

– Wiesz, że to nieprawda – sprzeciwiła się cicho Matilda. – Nie rań mnie więcej niż trzeba.

– Nic nie rozumiesz, nie ranię cię. Nie miałaś ze mną kontaktu, bo miałaś Mikaela. Miałaś babcię, przed którą chodzisz na baczność. I chyba to lubisz.

– Co lubię?

– Być uległa.

– Bzdura – odpowiedziała niepewnie Havermann.

– I masz swoich klientów. Myślę, że wybrałaś ten zawód, żeby komunikować się z ludźmi, którzy wydają ci się jeszcze bardziej zaburzeni niż ty sama.

– Słucham…?

– Słuchasz? Nie dziwię się. To właśnie daje ci siłę: słuchanie. Nie pomaganie innym, ale wysłuchiwanie opowieści, jak to inni świrują jeszcze bardziej niż ty.

Selma zamilkła i wykałaczką czyściła sobie zęby. Zawsze dumna ze swojej diastemy. Chciała się wyróżniać, być inna.

Matilda pomyślała, jak bardzo się różnią. Ona zawsze chciała być taka jak pozostałe koleżanki. Mieć to, co one mają. To odmienność, a nie brak oryginalności, wywoływała u niej cierpienie.

Kiedy Selma odeszła na moment od stolika, by kupić bekonowe chipsy, Havermann dostała MMS-a.

Zamaskowany numer przysłał jej zdjęcie czegoś, co wyglądało na kolonię rachitycznych grzybów. Bardzo malowniczych: sinych, prawie turkusowych.

Pomyślała, że to całkiem ładne zdjęcie i że to pomyłka.

Wrzuciła komórkę do torebki i wzrokiem poszukała córki. Selma rozmawiała z facetem w trójkolorowym berecie.

Wyglądało to na przypadkową wymianę zdań w stylu „kto za kim stał w kolejce do kasy”. Obydwoje wyglądali na zadowolonych. Selma roześmiała się. Szwed o jamajskiej duszy musiał być zabawny.

Matilda pomyślała, że kocha śmiech swojej córki. To najpiękniejsza melodia.

Zdała sobie sprawę, że jako mężatka nie była nieszczęśliwa. Ale szczęśliwa też nie. Bo czy możesz mówić, że masz wszystko w związku, kiedy cały czas czegoś ci brakuje?

Drapieżnik usłyszał śmiech Selmy i poczuł jej ciepły oddech na swojej twarzy.

Tak śmieją się tylko młode osobniki.

Potem zauważył napiętą żyłkę na jej szyi. Siną, przypominającą grzyby żerujące na ludzkim mięsie. Powiódł po niej wzrokiem. Znikała pod włosami tuż u nasady ucha.

Powiedział coś o żarłocznych kobietach, a dziewczyna roześmiała się i spojrzała na niego uważniej. Chyba spodobały jej się dredy. Miał nadzieję, że nie wyglądają na sztuczne… bo takie były.

– Mój pies lubi wołowinę. – Potrząsnął torebką z resztkami.

– Jaka to rasa? – zainteresowała się.

– Terier szkocki. Wybrałem tę rasę, bo lubię tylko to co brytyjskie.

Roześmiała się zachwycona. Wzbudził w niej zainteresowanie.

– Myślałam, że kocha pan Jamajkę. Ja też lubię tylko to co brytyjskie.

Drapieżnik był pewien, że gdyby nie jej matka, już teraz mógłby się wbić w kark tej małej. A ona zawyłaby z bólu i rozkoszy.

Selma wróciła do stolika.

Rzuciła paczkę chipsów na stół. Matka coś do niej gadała, a ona czuła, że gdyby nie stara, mogłaby bliżej poznać faceta z dredami. Chciała zaliczać jak najwięcej różnych fiutów. Miała już czarnoskórego Jerkera i Erika Axela, Chińczyka po matce.

Czuła, że rastafarianin mógłby dużo dla niej zrobić. Był znacznie starszy, ale właśnie dlatego by się postarał, żeby go nigdy nie zapomniała.

Już w czasie krótkiej rozmowy wyczuła, że ich oddechy do siebie pasują, bawią się ze sobą.

Matka powiedziała, że spieszy się do gabinetu.

Selma rozejrzała się. Niestety, tego faceta już nie było.