Szachy. Szybkie zwycięstwa ebook

Wstęp

Kto nie chciałby szybko i efektownie wygrać swój pojedynek przy szachownicy? Chyba każdy zawodnik chce osiągnąć ten sam cel: pokonać swego przeciwnika już w fazie debiutowej i uniknąć tym samym skomplikowanych problemów w grze środkowej lub końcówce. Dążenie do wczesnego zwycięstwa jest automatycznie zaprogramowane w umyśle każdego szachisty, nawet początkującego adepta królewskiej gry.

Ale praktycznie nie jest to takie łatwe do osiągnięcia, jeśli przestrzega się podstawowych zasad gry początkowej, które zalecają: rozwijaj swe figury i nie trać czasu na niepotrzebne manewry, zabezpiecz szybko własnego króla, graj aktywnie i z konkretnym planem. Jak to jednak się dzieje, że wiele partii szachowych kończy się już w debiucie?.

Jest wiele przyczyn. Jedną z nich jest prosta podstawka materiału czy nawet mata, ale tym zagadnieniem w tej książce nie będę się zajmował. Moim zadaniem jest pokazanie Czytelnikowi pouczających partii, w których zostały popełnione podstawowe błędy, jak wybór nieprawidłowego plany gry, nieznajomość teorii i pułapek debiutowych, zlekceważenie ważnych przesłanek gry w otwarciach, np. elastyczny rozwój, zostawienie króla w centrum, wybór niewłaściwego wariantu itd. Dokładna analiza wszystkich przykładów przedstawionych w książce umożliwi Czytelnikowi zrozumienie najczęściej spotykanych pomyłek na początku każdej partii szachowej i tym samym przyczyni się – taką mam nadzieję – do wyeliminowania ich z własnej praktyki.

W tym celu wybrałem 204 interesujące i pouczające pojedynki z twórczości znanych mistrzów i arcymistrzów z lat 1963-2008, które trwały nie dłużej niż 25 posunięć. Materiał podzieliłem na trzy grupy: debiuty otwarte, półotwarte i zamknięte. Wiele partii zostało wzbogaconych o dodatkowe przykłady z praktyki turniejowej i analizy, aby w ten sposób dać pełniejszy obraz walki w danym otwarciu lub wariancie. Książkę można więc potraktować też jako małe kompendium dotyczące debiutów szachowych. Jej solidne przestudiowanie umożliwi Czytelnikowi zapoznanie się w ogólnych zarysach z problematyką początkowej części partii.

Wszystkie pojedynki zawarte w książce kończą się jakąś efektowną kombinacją. Rozwiązując je Czytelnik pozna wiele różnych i istotnych motywów taktycznych. Ich znajomość jest niezbędna i ułatwi rozgrywanie własnych spotkań turniejowych. Natomiast doświadczony zawodnik będzie miał możliwość przetestowania swoich kombinacyjnych umiejętności.

Książka składa się z dwóch części:

1.Diagramy 1-204, które ilustrują krytyczny moment w partii. Zadaniem Czytelnika jest znalezienie właściwej drogi do wygranej.

2.Partie, których numeracja odpowiada kolejności diagramów. Tutaj Czytelnik może sprawdzić poprawność swych analiz i poprzez ocenę punktową – oszacować aktualną siłę gry wzakresie taktyki szachowej.

Mam nadzieję, iż moja książka przysporzy Czytelnikowi wielu emocjonujących chwil przy szachownicy i przyczyni się także do podwyższenia Jego klasy szachowej!

Wskazówki praktyczne do rozwiązywania kombinacji

Wielu znakomitych arcymistrzów otwarcie przyznaje się do tego, że swój wysoki poziom sportowy osiągnęli intensywnym treningiem w zakresie taktyki szachowej. Dlatego w swej pracy trenerskiej zwracam szczególną uwagę swym podopiecznym na ten aspekt szkolenia i zachęcam do systematycznych ćwiczeń. Bowiem jest to jedna z ważnych metod podwyższenia kwalifikacji w szachach.

Trening taktyczny powinien być przeprowadzony w sposób efektywny tak, aby szachista wyniósł z niego jak najwięcej korzyści. Jest wskazane, aby zadania rozwiązywać w takich warunkach, jakie obowiązują na sali turniejowej. Czyli liczenie wariantów powinno nastąpić w głowie, bez przesuwania bierek na szachownicy.

Czytelnik ma do dyspozycji 204 kombinacje. Rozwiązujący, w swoim interesie, musi starać się o zachowaniu obiektywności przy obliczaniu punktów. Za poprawne rozwiązanie każdego zadania można policzyć sobie 8 punktów, za niepełną analizę 4 punkty, natomiast za znalezienie tylko pierwszego ruchu 2 punkty. Na rozwiązania jednego zadania przeznacza się 20 minut. Jeśli Czytelnik zmieści się w przewidzianym czasie, to otrzymuje dodatkowo 2 punkty. Zatem za spełnienie wszystkich warunków można zdobyć maksymalnie 10 punktów.

Zaleca się notowanie własnych analiz w zeszycie i następnie porównanie ich z komentarzem autora.

Klasyfikacja punktowa wygląda następująco:

1. 2040 – 1938 punktów (100 – 95%) – poziom arcymistrza

2. 1937 – 1734 punkty (95 – 85%) – poziom mistrza międzynarodowego

3. 1733 – 1530 punktów (85 – 75%) – poziom mistrza FIDE

4. 1529 – 1326 punktów (75 – 65%) – poziom mistrza krajowego

5.1325 – 1122 punktów (65 – 55%) – poziom kandydata na mistrza krajowego

Rezultat poniżej 1020 punktów (50%) powinien zmobilizować Czytelnika do dalszego treningu w zakresie taktyki szachowej.

Objaśnienia znaków

!dobre posunięcie

!!doskonałe posunięcie

?słabe posunięcie

??przegrywające posunięcie

!?posunięcie zasługujące na uwagę

?!posunięcie wątpliwej wagi

+-białe mają decydującą przewagę

-+czarne mają decydującą przewagę

:bicie

pozycja jest równa

0-0krótka roszada

0-0-0długa roszada

+szach

++podwójny szach

#mat

Diagramy 1-204

1 Posunięcie białych

2 Posunięcie czarnych

3 Posunięcie czarnych

4 Posunięcie czarnych

5 Posunięcie białych

6 Posunięcie białych

7 Posunięcie białych

8 Posunięcie białych

9 Posunięcie białych

10 Posunięcie białych

11 Posunięcie białych

12 Posunięcie czarnych

13 Posunięcie czarnych

14 Posunięcie białych

15 Posunięcie białych

16 Posunięcie białych

17 Posunięcie białych

18 Posunięcie białych

19 Posunięcie białych

20 Posunięcie białych

21 Posunięcie czarnych

22 Posunięcie białych

23 Posunięcie białych

24 Posunięcie białych

25 Posunięcie białych

26 Posunięcie białych

27 Posunięcie białych

28 Posunięcie czarnych

29 Posunięcie białych

30 Posunięcie białych

31 Posunięcie białych

32 Posunięcie białych

33 Posunięcie białych

34 Posunięcie białych

35 Posunięcie białych

36 Posunięcie czarnych

37 Posunięcie czarnych

38 Posunięcie czarnych

39 Posunięcie białych

40 Posunięcie białych

41 Posunięcie białych

42 Posunięcie czarnych

43 Posunięcie czarnych

44 Posunięcie czarnych

45 Posunięcie czarnych

46 Posunięcie czarnych

47 Posunięcie białych

48 Posunięcie czarnych

49 Posunięcie białych

50 Posunięcie czarnych

51 Posunięcie białych

52 Posunięcie czarnych

53 Posunięcie białych

54 Posunięcie białych

55 Posunięcie białych

56 Posunięcie białych

57 Posunięcie czarnych

58 Posunięcie czarnych

59 Posunięcie białych

60 Posunięcie białych

61 Posunięcie białych

62 Posunięcie białych

63 Posunięcie białych

64 Posunięcie białych

65 Posunięcie białych

66 Posunięcie białych

67 Posunięcie białych

68 Posunięcie białych

69 Posunięcie białych

70 Posunięcie białych

71 Posunięcie czarnych

72 Posunięcie białych

73 Posunięcie białych

74 Posunięcie białych

75 Posunięcie białych

76 Posunięcie białych

77 Posunięcie białych

78 Posunięcie czarnych

79 Posunięcie białych

80 Posunięcie białych

81 Posunięcie białych

82 Posunięcie białych

83 Posunięcie białych

84 Posunięcie białych

85 Posunięcie białych

86 Posunięcie białych

87 Posunięcie czarnych

88 Posunięcie białych

89 Posunięcie białych

90 Posunięcie białych

91 Posunięcie białych

92 Posunięcie białych

93 Posunięcie czarnych

94 Posunięcie białych

95 Posunięcie białych

96 Posunięcie czarnych

97 Posunięcie białych

98 Posunięcie białych

99 Posunięcie białych

100 Posunięcie białych

101 Posunięcie białych

102 Posunięcie białych

103 Posunięcie czarnych

104 Posunięcie białych

105 Posunięcie białych

106 Posunięcie białych

107 Posunięcie białych

108 Posunięcie białych

109 Posunięcie białych

110 Posunięcie czarnych

111 Posunięcie białych

112 Posunięcie białych

113 Posunięcie czarnych

114 Posunięcie białych

115 Posunięcie białych

116 Posunięcie białych

117 Posunięcie białych

118 Posunięcie białych

119 Posunięcie białych

120 Posunięcie białych

121 Posunięcie białych

122 Posunięcie białych

123 Posunięcie białych

124 Posunięcie białych

125 Posunięcie białych

126 Posunięcie białych

127 Posunięcie białych

128 Posunięcie białych

129 Posunięcie białych

130 Posunięcie białych

131 Posunięcie białych

132 Posunięcie białych

133 Posunięcie białych

134 Posunięcie białych

135 Posunięcie białych

136 Posunięcie czarnych

137 Posunięcie białych

138 Posunięcie czarnych

139 Posunięcie białych

140 Posunięcie białych

141 Posunięcie białych

142 Posunięcie białych

143 Posunięcie białych

144 Posunięcie białych

145 Posunięcie białych

146 Posunięcie białych

147 Posunięcie białych

148 Posunięcie białych

149 Posunięcie białych

150 Posunięcie czarnych

151 Posunięcie białych

152 Posunięcie czarnych

153 Posunięcie białych

154 Posunięcie czarnych

155 Posunięcie białych

156 Posunięcie białych

157 Posunięcie białych

158 Posunięcie czarnych

159 Posunięcie czarnych

160 Posunięcie białych

161 Posunięcie czarnych

162 Posunięcie białych

163 Posunięcie białych

164 Posunięcie czarnych

165 Posunięcie białych

166 Posunięcie białych

167 Posunięcie białych

168 Posunięcie czarnych

169 Posunięcie białych

170 Posunięcie białych

171 Posunięcie białych

172 Posunięcie czarnych

173 Posunięcie białych

174 Posunięcie białych

175 Posunięcie białych

176 Posunięcie białych

177 Posunięcie białych

178 Posunięcie białych

179 Posunięcie czarnych

180 Posunięcie białych

181 Posunięcie białych

182 Posunięcie białych

183 Posunięcie białych

184 Posunięcie białych

185 Posunięcie białych

186 Posunięcie białych

187 Posunięcie białych

188 Posunięcie białych

189 Posunięcie czanych

190 Posunięcie czarnych

191 Posunięcie białych

192 Posunięcie białych

193 Posunięcie białych

194 Posunięcie białych

195 Posunięcie białych

196 Posunięcie czarnych

197 Posunięcie białych

198 Posunięcie czarnych

199 Posunięcie czarnych

200 Posunięcie czarnych

201 Posunięcie czarnych

202 Posunięcie białych

203 Posunięcie czarnych

204 Posunięcie białych

Partie 1-204

Gambit królewski (1) Leisebein – Knorr

Korespondencyjna 1989

1.e4 e5 2.f4

Ostra kontynuacja związana z ofiarą pionka. Prowadzi do gambitu królewskiego, który był już znany w XVI wieku. Celem ruchu w partii jest atak na pionka e5 i następnie otwarcie linii f dla ataku. Gambit jest ulubioną bronią w kręgach szachistów lubiących ostrą i bezkompromisową grę.

2…e:f4 3.Sf3 d5 4.e:d5 Sf6

Nie poleca się 4...Gd6 np. 5.Sc3 (Energiczniejsze jest od razu 5.d4!) 5...Se7 6.d4 0–0 7.Gd3 Sd7 8.0–0 h6 (Na uwagę zasługują 8...Sg6 lub 8...Sf6.) 9.Se4 S:d5 10.c4 Se3 11.G:e3 f:e3 12.c5 Ge7 13.Gc2 We8 14.Hd3 e2 15.Sd6!? Sf8? (Według Spasskiego należało koniecznie grać 15...G:d6! 16.Hh7+ Kf8 17.c:d6 e:f1H+ 18.W:f1 c:d6 19.Hh8+ Ke7 20.We1+ Se5 21.H:g7 Wg8 22.H:h6 Hb6 23.Kh1 Ge6 24.d:e5 d5 z realnymi szansami na obronę.) 16.S:f7 e:f1H+ 17.W:f1 Gf5 (Lub 17...K:f7 18.Se5+ Kg8 19.Hh7+! S:h7 20.Gb3+ Kh8 21.Sg6#.) 18.H:f5 Hd7 19.Hf4 Gf6 20.S3e5 He7 21.Gb3 G:e5 22.S:e5+ Kh7 23.He4+ 1:0, Spasski-Bronstein, Leningrad 1960.

5.Gb5+ Gd7?

Słaby ruch dający białym przewagę. Teoria poleca w tym miejscu 5...c6! Zobaczmy możliwe warianty: 6.d:c6

A) 6...b:c6 7.Gc4 (Nic nie osiągają białe po 7.Ge2 Gd6 8.d4 0–0 9.c4 We8 10.Sc3 Sbd7 11.c5 Gc7 12.0–0 Sf8 13.Se5 G:e5 14.d:e5 S6d7 15.b4 a5 16.Se4 W:e5 17.Sd6 Wd5 z równymi szansami, jak to pokazała partia Łutikow-Choł- mow, Moskwa 1969.) 7...Sd5 8.0–0 Gd6 9.d4 0–0 10.Sc3 S:c3 11.b:c3 Sd7 12.Gd3 c5 13.Sd2 c:d4 14.c:d4 Sf6 15.Se4 Gg4 16.Hd2 Gc7 17.c3 Sd5 18.Ga3 We8 ze znakomitą pozycją czarnych, Bronstein-Lilienthal, Moskwa 1953.

B) 6...S:c6 7.d4 Gd6 8.He2+ Ge6 9.Sg5 0–0 10.S:e6 f:e6 11.G:c6 b:c6 12.0–0 Hc7 13.H:e6+ Kh8 14.Sd2 Wae8 15.Hh3 c5 z aktywną grą za pionka.

6.G:d7+ Sb:d7

Jeśli 6...H:d7, to 7.c4 c6 8.Se5 Hf5 9.He2 Se4 10.d:c6 b:c6 11.d4 Gb4+ 12.Sd2 G:d2+ 13.G:d2 S:d2 14.K:d2 0–0 15.Whe1 We8 16.Hf3 z przewagą białych.

7.0–0 Ge7 8.c4 0–0 9.d4 b5 10.b3 b:c4 11.b:c4 Sb6 12.Se5 g5

W celu obrony pionka f4 czarne zostały zmuszone do osłabienia własnego skrzydła królewskiego.

13.Sd2 We8

Ciekawy przebieg miała partia Maltez-Carr, IECG 2000: 13...Hc8 14.Hc2 Sg4 15.Sdf3 S:e5 16.S:e5 Ha6 17.Wf3 Ha4 18.Hd3 f5 19.h4 h6 20.h:g5 h:g5 21.g3 (21.Wh3!?) 21...Gd6 22.Ga3 (Po 22.g:f4 g4 23.Wf2 G:e5 24.f:e5 H:c4 25.He3 f4 26.W:f4 W:f4 27.H:f4 Hd3 28.H:g4+ Kh8 29.Hh4+ Hh7 30.Gh6 Wg8+ 31.Kf2 białe miałyby też wygraną pozycję.) 22...g4 23.G :d6 c:d6 24.W :f4 d:e5 25.W :g4+! f:g4 26.Hg6+ Kh8 27.Kg2 Wf1 28.W:f1 1:0.

14.Hc2 Hc8 15.Sdf3 Sg4

Diagram 1

16.S:f7!

Ofiarą skoczka białe rozbiły doszczętnie pozycję czarnego króla.

16...K:f7 17.H:h7+ Kf8 18.S:g5!

Konsekwencja kombinacji białych. Czarne poddały partię, gdyż po 18...G:g5 19.G:f4 przed matem nie ma obrony.

Gambit królewski (2) Westerinen – Archipow

Fonyod 1983

1.e4 e5 2.f4 e:f4 3.Sc3

Ten ruch, który prowadzi do ostrej i niejasnej gry, został po raz pierwszy zastosowany w partii Mason-Rosenthal, Paryż 1878. Więcej szans na sukces zapewnia jednak białym posunięcie 3.Sf3!?

3...Hh4+

Można uniknąć komplikacji ruchem 3...Sc6 np. 4.Sf3 g5 5.d4 g4 6.Gc4 g:f3 7.0–0

A) 7...S:d4 8.G:f4 (Po słabym 8.H:d4? Hg5 9.Wf2 Gc5 10.G:f4 H:g2+ 11.W:g2 G:d4+ 12.Wf2 c6 13.Wd1 G:f2+ 14.K:f2 Se7 czarne mają przewagę.) 8...Gg7 9.e5 d5 10.e:d6 c6 11.He1+ Ge6 12.Wd1 Hf6 13.d7+ Kf8 (Silniejsze było 13...Kd8!?) 14.Gd6+ Se7 15.Se4 Hg6 16.Wf2 (16.Sg3 H:c2–+) 16...G:c4 17.G:e7+ K:e7 18.Hb4+ Kd8 19.H:b7 H:e4 20.H:a8+ Ke7 21.H:a7 Gd5 z wygraną czarnych, M. Cejtlin-Ciolac, Wattens 1992.

B) 7...d5 8.e:d5 Gg4 9.Hd2 Sa5 10.Gb5+ c6 11.H:f4 Hd7? (Konieczne było 11...Sf6! 12.We1+ Kd7 i czarne broniły swej pozycji.) 12.He5+ Se7 13.Se4 0–0–0 14.Gf4 1:0, Al. David-Pinter, Francja 1993.

4.Ke2 Se7!?

Oryginalna kontynuacja. Teoria poleca 4...d5 5.S:d5 Gg4+ 6.Sf3 Sc6 7.S:c7+ (Korzystny dla czarnych jest wariant po 7.c3 0–0–0 8.He1 H:e1+ 9.K:e1 f5 10.Sg5 f:e4 11.S:f4 Gd6 itd.) 7...Kd8 8.S:a8 Se5

A) 9.He1 S:f3 10.H:h4+ (Ale nie 10.g:f3?? G:f3+ i białe tracą hetmana.) 10...S:h4+ 11.Ke1 Sf6 12.h3 Ge6 13.d4 S:e4 14.G:f4 Gd6 15.G:d6 S:d6 i białe muszą stracić swego skoczka ze skomplikowaną pozycją.

B) 9.h3 G:f3+ 10.g:f3 Hg3 z równą grą (analiza Estrina).

5.Sf3 Hh5 6.d4

Jeśli 6.Kf2, to 6...g5! z dobrymi szansami czarnych.

6...g5 7.Kf2 d6 8.Ge2

Aktywniej wygląda rozwój gońca na c4, choć ten plan – przy poprawnej grze – nie powinien być groźny dla czarnych: 8.Gc4 g4 9.Sg1 Hh4+ 10.Kf1 Gh6 11.Sb5 Sa6 12.He1

A) 12...H:e1+ 13.K:e1 f5 14.e5 d:e5 15.d:e5 Gg7 16.e6 Sg6 17.Se2 Ge5 18.c3 c6 19.Sbd4 Sc7 20.Wf1 c5 21.S:f5 b5 (21...G:e6!? było na pewno silniejsze) 22.Gd3 G:e6 23.S:f4 G:f5 24.G:f5 0–0 25.S:g6 h:g6 26.G:g4 G:h2 27.W:f8+ W:f8 28.Ge3 i z parą gońców białe uzyskały nieco lepszą pozycję, Hanison-Gallerani, korespondencyjna 2000.

B) 12...Hf6! 13.e5 d:e5 14.d:e5 Hc6 15.Sa3 0–0 ze znakomitą grą czarnych.

8...Gg7 9.Sb5

Nic nie daje białym 9.Se5 Hh6 10.Sg4 Hg6 z zamiarem h7-h5 i świetną pozycją czarnych.

9...Sa6 10.c3 g4 11.Se1 Gh6 12.Kg1 Wg8 13.h3??

Chyba tylko po 13.Hb3 można było przedłużyć grę. Po ruchu w partii białe zostały zmuszone szybko do kapitulacji.

Diagram 2

13...f3! 14.h:g4

Nie było także ratunku po 14.G:h6 H:h6 15.Gf1 He3+ 16.Kh2 g3# lub 14.Gf1 f2+! 15.K:f2 g3+ ze stratą hetmana.

14...f2+! i białe poddały się.

Gambit królewski (3) Schneider – Lengyel

Budapeszt 1975

1.e4 e5 2.f4 d5!?

Propagatorem tego kontrgambitu był austriacki szachista E. Falkbeer, który zastosował go po raz pierwszy w 1850 roku w czasie meczu z Hamppem. Ideą ruchu w partii jest walka o centralne pola: na atak białych na punkt e5 czarne odpowiadają kontratakiem w środku szachownicy. Innym sposobem odrzucenia gambitu królewskiego jest wariant po 2...Gc5 np. 3.Sf3 d6 4.Sc3 (4.c3 Gg4 5.h3 G:f3 6.H:f3 Sc6 7.b4 Gb6 8.Sa3 Sf6 9.b5 Se7 10.f:e5 d:e5 11.Sc4 Sg6 12.S:b6 a:b6 13.Gc4 0–0=)

A) 4...a6 5.f:e5 (5.d3 Sc6!) 5...d:e5 6.S:e5 Sf6 7.Ge2 0–0 8.Sf3 Sc6 9.d3 Sg4 10.Wf1 S:h2! 11.S:h2 Hh4+ 12.Kd2 Hg5+ 0:1, Van der Vliet – Mueller, Londyn 1988.

B) 4...Sf6 5.Gc4 Sc6 6.f:e5 (6.d3 Gg4=) 6...d:e5 7.d3 h6 8.Sa4 Gd6 9.0–0 Sa5 10.Gb3 0–0 11.He1 S:b3 12.a:b3 z nieco lepszą grą białych, I. Gurevich-Kamsky, USA 1991.

3.e:d5 e4 4.d3

Po 4.Gb5+ c6! 5.d:c6 S:c6 czarne mają za pionka aktywną grę figurową.

4...Sf6 5.Sd2

Teoria poleca w tym miejscu 5.d:e4! Zobaczmy 5...S:e4 6.Sf3 Gc5 7.He2 Gf5 8.Sc3 He7 9.Ge3 G:e3 10.H:e3 S:c3 11.H:e7+ K:e7 12.b:c3 G:c2 13.Kd2 Ga4 14.We1+ Kd6 15.Sg5 K:d5 (Po 15...Ge8 nastąpi oczywiście 16.c4.) 16.We4 Ge8 17.Wd4+ Kc6 18.Ge2 Sd7 19.Gf3+ Kb6 20.Wb1+ Ka5 21.W:b7 z jasną przewagą białych, Bronstein-Waisman, Sandomierz 1976.

5...e:d3 6.G:d3 S:d5 7.Hf3?

Błędna decyzja. Tylko po 7.H e2+!? białe mogą jeszcze walczyć: 7...Ge7 (Lub 7...He7 8.Se4 Sb4 9.Ge3 S:d3+ 10.c:d3 Gf5 11.Sf3 G:e4 12.d:e4 H:e4 13.0–0 Sc6 14.Sg5 He7 15.Wac1 z przewagą białych, Musberg-Mamiński, korespondencyjna 1968.) 8.Se4 Sc6 9.Gd2 0–0 10.0–0–0 f5 11.Gc4 b5 12.G:d5+ H:d5 13.Sc3 Hc4 14.H:c4+ b:c4 15.Sf3 Gb7 16.Whe1 Wad8 17.Sb5 Gd6 18.Sg5 Gc8 19.g3 Wfe8 20.W:e8+ W:e8 21.Gc3 i białe stoją lepiej, Mroczek-Pęczkowski, korespondencyjna 1998.

7...Sc6

Ważny jest rozwój i wprowadzenie do akcji kolejnych figur. A więc bez sensu jest 7...Sf6? 8.Se2 Gc5 9.Se4 Gb6 10.Ge3 0–0 11.h3 We8 12.0–0–0 He7 13.S2c3 S:e4 14.G:e4 G:e3+ 15.H:e3 Gf5 16.g4 G:e4 17.S:e4 Sc6 18.Whe1 He6 19.Ha3 Hc4 20.b3 Hb4 21.H:b4 S:b4 22.a3 i białe uzyskały małą przewagę, co wystarczyło później do wygrania partii, Adam-Sycova, Rimavská Sobota 1996.

8.a3 Gc5 9.Se4 Sd4!

Czarne przystąpiły do decydującej akcji.

10.Hh5 Gf5 11.Gd2 g6 12.Hh6 He7 13.0–0–0??

Białe przeoczyły czternasty ruch przeciwnika. Jeszcze można było walczyć po 13.Kf1!? 13...G:e4 14.G:e4

Diagram 3

14...H:e4!

Teraz białe stwierdziły, że po 15.We1 nastąpi 15...Sb3+! 16.c:b3 (16.Kd1 Se3+ 17.G:e3 0–0–0+ 18.Ke2 Wd2+ 19.Kf1 H:g2#) 16...Se3 17.G:e3 G:e3+ z wygraną czarnych. Dlatego poddały partię.

Debiut centralny (4) Doncevic – Fries-Nielsen

Niemcy 1989

1.e4 e5 2.d4 e:d4 3.H:d4

Tak szybkie wprowadzenie hetmana do gry daje czarnym możliwość rozwoju skoczka z tempem. Dlatego białe często sięgają po agresywną broń po 3.c3!? Ruch ten będzie omówione w następnej partii.

3...Sc6 4.Ha4

Jest to rzadka kontynuacja. Główny wariant powstaje po 4.He3 Sf6 5.Sc3

A) 5...Ge7 6.Gd2 0–0 7.0–0–0 d5 8.e:d5 S:d5 9.Hg3 (9.S:d5 H:d5 10.Hb3 H:b3 11.a:b3 Gf5=) 9...Gh4 10.Hf3 Ge6 i czarne nie mają problemów.

B) 5...Gb4 6.Gd2 0–0 7.0–0–0 We8 8.Gc4 d6 9.Sh3 Sa5 10.Gd3 d5 11.Hg3 d:e4 12.S:e4 G:d2+ 13.W:d2 S:e4 14.G:e4 Hf6 z równymi szansami (analiza Keresa).

4...Sf6 5.Sc3 Gc5

W partii Doncevic-Campos, Benidorm 1989, po 5...Ge7 6.Sf3 d6 7.e5 Sg4 8.e:d6 H:d6 9.Gf4 Hc5 10.Gg3 0–0 11.h3 Sf6 12.Hb5 Sb4 13.0–0–0 c6 uzgodniono remis. Ruch w partii jest aktywniejszy.

6.Gb5 0–0 7.Sf3 d6 8.G:c6 b:c6 9.Gg5

Bicie pionka c6 nic białym nie daje: 9.H:c6 Gd7 10.Ha6 We8 11.0–0 S:e4 12.S:e4 W:e4 i czarne mają parę gońców i dobrą pozycję.

9...Wb8 10.0–0–0

Pozycja z różnymi roszadami gwarantuje ostrą grę.

10...h6

Niekorzystne dla czarnych byłoby teraz 10...G:f2? 11.e5 h6 12.G:f6 g:f6 13.e:d6 c:d6 14.Se4 z przewagą białych.

11.Gh4 Wb4 12.H:c6 g5 13.H:c5 d:c5 14.W:d8 W:d8 15.S:g5 Wd6

Wydaje się, że po 15...h:g5 16.G:g5 Wd6 17.e5 Wdb6 18.G:f6 W:b2 19.Wd1 Gf5 20.Wd2 białe zachowywały lepsze szanse.

16.Sf3 S:e4 17.a3 S:c3!

Właściwie nie ma wyboru, gdyż po 17...Wc4? 18.Sb5 Wb6 19.Se5 Wa4 20.b3 Wa5 21.S:c7 W:a3 22.Kb2 białe miałyby bez wątpliwości przewagę.

18.a:b4 Se2+ 19.Kb1 c:b4 20.We1??

Umożliwia przeciwnikowi przeprowadzenie efektownej kombinacji. Konieczne było 20.Ge7 z równymi szansami.

Diagram 4

20...b3! 21.Ge7

Wygląda silnie, ale ten ruch forsownie przegrywa. Po najlepszym 21.Sg1 b:c2+ 22.K:c2 Gf5+ 23.Kb3 Wb6+ 24.Ka2 Ge6+ 25.Kb1 Sf4 partia białych byłaby też trudna do obrony.

21...Gf5! i białe poddały się, gdyż po 22.G:d6 b:c2+ 23.Ka1 c:d6 zostają z figurą mniej.

Gambit północny (5) Westphal – Brest

Porz 1987

1.e4 e5 2.d4 e:d4 3.c3

Gambit północny prowadzi do ostrej gry z wzajemnymi szansami.

3...He7

Pryncypialną odpowiedzią jest oczywiście 3...d:c3 4.Gc4 c:b2 5.G:b2 d5 6.G:d5 Sf6 7.Sf3 (Po 7.G:f7+ K:f7 8.H:d8 Gb4+ 9.Hd2 G:d2+ 10.S:d2 c5 powstaje mniej więcej równa pozycja.) 7...Ge7 8.0–0 0–0 9.Hb3 Sc6 10.Wd1 He8 (10...S:d5!?) 11.Sa3 a6 12.Wac1 Gd8 13.Sc4 Se7? (13...Ge7!?) 14.G:f7+! W:f7 (14...H:f7 15.Sg5+-) 15.Sce5 Sc6 16.W:c6! b:c6 17.Sg5 Ge7 18.Se:f7 Kf8 19.e5 Sd5 20.Hf3 z silnym atakiem białych, Marjasin-Epstein, ZSRR 1967.

4.c:d4 H:e4+ 5.Ge3 Sf6 6.Sf3 Gb4+ 7.Sc3 Sd5

Rozsądniejsze wydaje się 7...0–0!?

8.Hd2 G:c3

Grywano także 8...S:e3 9.f:e3 He7 10.Gd3 d5 11.0–0 f5 12.Se5 i teraz czarne powinny wybrać 12...Sc6 z równymi szansami.

9.b:c3 S:e3 10.f:e3 d6

Nie dopuszcza skoczka na pole e5, ale na uwagę zasługiwało 10...d5!? np. 11.G d3 H e7 12.0–0 0–0 13.W ae1 f5 (13...Hd6? 14.e4!) 14.c4 c6 15.Hb2 Sd7 16.c:d5 c:d5 17.Hb3 Sf6 18.Se5 g6 19.Wb1 b6 20.e4 f:e4 21.G:e4 Gb7 22.Gf3 Wac8 23.Wfe1 Wfe8 24.We3 Hd6 i czarne utrzymały równowagę, Fedorko-Malm, IECC 1998.

11.Gd3 He7 12.0–0

Białe uzyskały za pionka przewagę rozwojową.

12...Sc6 13.e4 0–0 14.Sg5 f6

Zamiast osłabiać pozycję króla, można było zmusić skoczka ruchem 14...h6! do opuszczenia aktywnego pola g5.

15.Gc4+ Kh8 16.Hf4 Gd7??

Umożliwia białym przeprowadzenie szybkiego ataku na króla. Konieczne było wyrzucenie silnego gońca z diagonali a2-g8 przez 16...Sa5! z ideą 17.Gd3 Gd7 z dobrymi szansami.

17.S:h7! K:h7 18.Hh4+ Kg6

Diagram 5

19.Wf5!

Po tym silnym posunięciu czarne dostają się pod decydujący atak matowy.

19...G:f5 20.e:f5+ K:f5 21.g4+

Jeszcze szybciej prowadziło do celu 21.Hh5+! g5 22.Wf1+ Ke4 23.He2#.

21...Kf4

Lub 21...Ke4 22.We1+ Kf4 23.Wf1+ Ke4 24.He1#.

22.Wf1+ Ke3 23.He1#.

Debiut gońca (6) Uschold – Wallinger

Korespondencyjna 1985

1.e4 e5 2.Gc4

Białe atakują we wczesnej fazie gry punkt f7. Otwarcie to obecnie raczej rzadko spotyka się w praktyce, choć z przestawieniem posunięć może prowadzić do obrony dwóch skoczków.

2...Sf6

Logiczna odpowiedź: czarne kontynuują rozwój i przygotowują uderzenie w centrum d7-d5. Niezłe jest też 2...Gc5 np. 3.c3 d5 4.G:d5 (Po 4.e:d5 G:f2+ 5.K:f2 Hh4+ 6.g3 H:c4 czarne nie mają żadnych kłopotów debiutowych.) 4...Sf6 5.Hf3 0–0 6.d4 e:d4 7.Gg5 d:c3 (7...Ge7!?) 8.G:f6 c2! 9.Sc3 H:f6 10.H:f6 g:f6 11.Sf3 c6 12.Gb3 f5 i na szachownicy powstała wyrównana sytuacja.

3.d4

Obecnie często stosuje się plan rozwojowy po 3.d3 c6 4.Gb3 Sa6 5.Sf3 Ge7 6.0–0 (Znanym błędem jest 6.S:e5?? Ha5+ i białe tracą skoczka.) 6...Hc7 7.c3 0–0 8.We1 d6 9.Sbd2 Sc5 10.Gc2 a5 11.Sf1 b5 12.Sg3 We8 13.Sf5 Gf8 14.Gg5 G:f5 15.e:f5 e4 16.d:e4 Sc:e4 17.Gf4 Hd7 z równymi szansami, Mazi-M. Sorokin, Ljubljana 1992.

3...e:d4 4.Sf3 S:e4

Lub 4...Gc5 5.0–0 (5.e5 d5!) 5...d6 6.c3 d3 7.H:d3 Sc6 8.Gg5 h6 9.Gh4 Gg4 10.Sbd2 Se5 11.S:e5 d:e5 12.Hg3 H:d2 13.G:f6 g:f6 14.H:g4 i białe mają niewielką przewagę.

5.H:d4 Sf6 6.Gg5 Ge7 7.Sc3 Sc6

Możliwe jest także 7...c6 8.0–0–0 d5 9.Whe1 Ge6 z równą pozycją (analiza Suetina).

8.Hh4 d6

Czarne mogą bez problemu osiągnąć remis po 8...d5!? 9.0–0–0 Ge6 10.Whe1 0–0 11.Gd3 h6 12.G:h6 Se4! (Nie można 12...g:h6? 13.H:h6 z silnym atakiem białych, np. 13...Gd6 14.Sg5 Gf4+ 15.Kb1 G:g5 16.H:g5+ Kh8 17.Hh6+ Kg8 18.We3 i czarne przegrywają.) 13.Hf4 Gd6 14.He3 Gc5 15.Hf4 Gd6 z powtórzeniem posunięć.

9.0–0–0 Ge6 10.Gd3 h6?

Ten ruch nie gwarantuje czarnym wyrównania. Dlatego najlepszy w tej pozycji jest stary plan po 10...Hd7 11.Gb5 0–0 12.Sd4 (Oczywiście po 12.Se5 nastąpi 12...He8!) 12...a6 13.Gd3 Se5 14.f4 S:d3+ 15.W:d3 c5 16.Wg3 Kh8 z równą grą, jak to wykazała partia Mieses-Rubinstein, Niemcy 1912.

11.Whe1 Hd7 12.Gb5 0–0–0 13.Ha4!

Białe pierwsze przystąpiły do aktywnych działań przeciwko nieprzyjacielskiemu królowi. 13...Sd5

Po 13...h:g5 nastąpi 14.Sd4! z groźbami na skrzydle hetmańskim, gdzie znalazł schronienie czarny monarcha. Ale teraz nastąpiła niespodzianka...

Diagram 6

14.W:d5! h:g5

Przegrywa także 14...G:g5+ 15.W:g5! h:g5 16.Sd4 Wdg8 17.S:c6 b:c6 18.G:c6 He7 19.H:a7 1:0, Svensson-Tolksdorf, korespondencyjna 1974.

15.Sd4 i czarne poddały się, ponieważ po 15...Wh4 (15...G:d5 16.S:d5 Gf6 17.S:c6+-) 16.G:c6 H:c6 17.S:c6 W:a4 18.S:e7+ Kd7 19.S:a4 K:e7 20.W:g5 białe zostają z wieżą więcej.

Debiut gońca (7) Pawlenko – Kirejew

Korespondencyjna 1980

1.e4 e5 2.Gc4 c6

Czarne zamierzają po d7-d5 włączyć się do walki o panowanie w centrum.

3.He2

Teoria zaleca 3.d4 np. 3...Sf6 4.d:e5 S:e4 5.He2 Sc5 6.a3 (Aby po b7-b5 mieć możliwość ucieczki na a2.) 6...d5 7.e:d6+ Se6 8.Sf3 G:d6 9.Sg5 He7 10.S:e6 G:e6 11.G:e6 f:e6 12.Sd2 0–0 13.Se4 Ge5 14.Gg5 Hf7 15.0–0–0 i białe stoją aktywniej, Fiedorow-Mamedjarow, Moskwa 2004.

3...Se7

Czarne mają w dalszym ciągu zamiar przeprowadzenia manewru d7-d5. Słabe jest teraz 3...Gc5? wobec 4.G:f7+ K:f7 5.Hc4+ Ke8 6.H:c5 z pionkiem więcej. Ale ciekawe jest 3...d5!? 4.e:d5 c:d5 5.H:e5+ Ge6 6.Gb5+ Sc6 z inicjatywą za pionka.

4.Sc3 b5

Ryzykowne osłabienie hetmańskiego skrzydła. Dalej na uwagę zasługiwało 4...d5!? 5.e:d5 c:d5 6.Gb5+ Sbc6 7.H:e5 Ge6 itd.

5.Gb3 b4?

Pogłębia tylko trudności czarnych. Należało grać 5...Sg6 z planem Gf8-e7, aby w końcu zakończyć rozwój królewskiego skrzydła.

6.Hf3

Słabe byłoby 6.Hc4? d5! 7.H:b4 Sa6 8.Ha4 Sc5 9.Hb4 Sg6 i białe wpadają w tarapaty.

6...f6

Osłabia białe pola. Należało wziąć pod uwagę 6...d5!? choć po 7.e:d5 b:c3 8.d:c6 Sb:c6 9.H:f7+ Kd7 10.d:c3 białe miałyby inicjatywę za ofiarowaną figurę.

7.Hh5+ Sg6

Po 7...g6 białe mogą wybrać pomiędzy 8.Hh4 i 8.Hf3.

8.Sf3 Ke7

Oczywiście po 8...b:c3 nastąpiłoby 9.Sh4!

9.Se2 He8 10.d4 Gb7 11.Ge3 Sa6 12.Wd1 e:d4?

Otwarcie pozycji w centrum wiedzie do szybkiej porażki. Konieczne było 12...d6, aby trzymać zamknięty charakter pozycji.

13.Se:d4 Se5??

Decydujący błąd. Należało jeszcze spróbować 13...Kd8.

Diagram 7

14.H:e5+!

Tego czarne z pewnością nie oczekiwały.

14...Kd8

14...f:e5 15.Gg5+ Kd6 16.Se6#

15.Ha5+ Kc8 16.S:c6! i czarne poddały się z uwagi na wariant 16...d:c6 17.Ge6+ H:e6 18.Wd8#.

Partia wiedeńska (8) Leisebein – Tuchtenhagen

Korespondencyjna 1988

1.e4 e5 2.Sc3

Białe biorą pod kontrolę pole d5 i przygotowują marsz pionkiem f2-f4.

2...Sc6

W następnych przedstawionych partiach czarne rozwijały skoczka na f6.

3.Gc4

Można grać oczywiście 3.f4, co prowadzi do ostrego gambitu Hamppe-Allgaiera, np. 3...e:f4 4.d4 Hh4+ 5.Ke2 d5 6.e:d5 (Ale nie 6.S:d5? Gg4+ 7.Sf3 0–0–0 8.c3 f5! z silną inicjatywą czarnych.) 6...Gg4+ 7.Sf3 0–0–0 8.d:c6 Gc5 9.He1 Hh5 10.c:b7+ Kb8 11.Kd2 G:f3 12.g:f3 G:d4 13.Gd3 H:f3 14.Hf1 (Po 14.Se2 nastąpi 14...Sf6 z groźbą Sf6-e4+.) 14...H:b7 15.Kd1 f3 16.Gd2 Sf6 ze skomplikowaną pozycją.

3...Gc5 4.Hg4 Hf6?

Jest to ruch krytykowany przez teorię. Solidniejsze jest 4...g6!? 5.Hf3 Sf6 6.Sge2 d6 7.d3 Gg4 8.Hg3 h6 9.f4 He7 z szansami na równą grę.

5.Sd5! H:f2+ 6.Kd1 Sge7

Zobaczmy inne możliwości:

I. 6...Kf8 7.Sh3 Hd4 8.d3 d6 9.Hh4 G:h3 10.H:h3 Hf2 11.Gd2 Sd4 12.c3 He2+ 13.Kc1 Se6 14.We1 Hf2 15.Kc2 Sf6 16.Wf1 z wygraną, Leisebein-Keller, korespondencyjna 1988/89.

II. 6...d6 7.H:g7 Sd4 8.c3 (8.H:h8?? Gg4+ z matem) 8...b5 9.c:d4 b:c4 10.Se2! (Po 10.d:c5 Hf1+ 11.Kc2 Hd3+ czarne ratują się wiecznym szachem.) 10...e:d4 11.H:h8 z wygraną białych.

III. 6...Sf6 7.H:g7 S:d5 8.H:h8+ Gf8 9.e:d5 H:g2 10.d:c6 d6 (10...H:h1 11.H:e5+ Ge7 12.Hg3 H:c6 13.Hg8+ 1:0, Leisebein-Andre, korespondencyjna 1988) 11.c:b7 G g4+ (11...G :b7 12.H f6+-) 12.K e1 He4+ 13.Ge2 Wb8 14.d3 H:h1 15.Gh6 i białe wygrywają, Leisebein-Fiebig, korespondencyjna 1988/89.

7.Sh3 Hd4 8.H:g7 Sg6 9.d3 Ge7

Odejście gońca na f8 też przegrywa: 9...Gf8 10.Hf6 Ge7 11.S:e7 Sc:e7 12.G:f7+ Kd8 13.G:g6 We8 14.G:e8 Hd6 15.Hf8 c5 16.Gg5+-, Guner-Evrensay, Izmir 2006.

10.Wf1!

Białe grają na atak.

10...Kd8 11.Sg5 Wf8

Diagram 8

12.H:f8+!

Z pewnością niespodzianka dla czarnych, które natychmiast złożyły broń. Mogło jeszcze nastąpić: 12...G :f8 (12...S:f8 13.S:f7+ Ke8 14.S:c7#) 13.S:f7+ Ke8 14.S:c7+ Ke7 15.Gg5#.

Partia wiedeńska (9) Moens – Hamer

Korespondencyjna 1983

1.e4 e5 2.Sc3 Sf6 3.Gc4 S:e4 4.Hh5 Sd6 5.Gb3

Obiektywnie najsilniejszy ruch, gdyż po 5.H:e5+ He7 6.H:e7+ G:e7 7.Gb3 Sf5 czarne nie mają żadnych problemów.

5...Ge7

Lub 5...Sc6 6.Sb5 g6 7.Hf3 f5 8.Hd5 He7 9.S:c7+ Kd8 10.S:a8 b6 z ostrą pozycją.

6.Sf3

Po 6.H:e5 0–0 czarne mają przewagę rozwojową.

6...Sc6 7.S:e5 S:e5?

Znany błąd debiutowy. Prawidłowe jest 7...0–0!? 8.Sd5 Sd4 (8...Gf6!?) 9.0–0 S:b3 10.a:b3 Se8 z równą pozycją. Możliwe jest także 7...g6!? 8.He2 (8.S:c6 d:c6 9.He5 0–0 10.0–0 Sf5 11.Se4 Sd4=) 8...Sd4 9.Hd3 S:b3 10.a:b3 Sf5 11.0–0 d6 12.Sf3 c6 13.b4 0–0 14.b5 d5 15.b:c6 b:c6 16.We1 a5 17.He2 Gb4 i czarne mają dobre szanse, Anand-Iwanczuk, Roquebrune 1992.

8.H:e5 0–0 9.Sd5 We8 10.0–0 Gf8 11.Hf4 c6 12.Se3 Ha5

Słabe jest 12...He7? 13.d3 Wd8 14.Gd2 Se8 15.Sf5 Hf6 16.Gc3 Hg6 17.Sh4 Hh5 18.g4 1:0, Berezjuk-Kozak, Frýdek-Místek 1998.

13.d3 Hh5 14.c4 b6 15.Gd2 Gb7 16.Gc3 Sc8

Logiczniej wyglądało 16...c5 w celu otworzenia diagonali gońcowi z b7.

17.c5!

Uaktywnia gońca.

17...b:c5 18.Sf5 Sb6??

Konieczne było 18...d5.

Diagram 9

19.Sh6+! i czarne poddały się. Mogło jeszcze nastąpić: 19...Kh8 (19...H:h6 20.H:f7+ Kh8 21.Hg8# lub 19...g:h6 20.Hf6+-) 20.S:f7+ Kg8 21.Sd6+ Sd5 22.S:b7 i białe zostają z figurą więcej.

Partia wiedeńska (10) Delekta – Dumitrache

Capelle la Grande 1992

1.e4 e5 2.Sc3 Sf6 3.Gc4 Gc5 4.d3 0–0

Arcymistrz Keres zalecał w tym miejscu 4...d6!? np. 5.f4 i teraz słabe jest 5...S g4? z uwagi na 6.f5! S f2 7.H h5 g6 8.H h6 S :h1 9.G g5 f6 (9...H d7 10.S d5!+-) 10.f:g6 f:g5 11.g7 K d7 12.H e6+ K c6 13.H d5+ K d7 (13...K b6 14.S a4+ K a5 15.S :c5+-) 14.H f7+ K c6 15.G b5+ K b6 16.G e8! H :e8 (16...W :e8 17.H b3+ z matem) 17.H b3+ K a6 18.g:h8H z wygraną białych. Ale po 5...S c6! 6.f5 S d4 7.S f3 c6 8.S :d4 e:d4 9.S e2 d5 10.e:d5 S :d5 czarne wyrównują grę.

5.f4

Spotykano też 5.Gg5.

5...d5?

Ponieważ król białych jest jeszcze w centrum, czarne postanowiły otworzyć pozycję. Ale ten pseudoaktywny plan okazał się przyczyną wszystkich kłopotów. Wydaje się, że prawidłowe było spokojne 5...d6!? np. 6.f5 c6 7.Gg5 b5 8.Gb3 Sbd7 z obiecującą pozycją czarnych.

6.S:d5 Sg4

Konsekwencja planu czarnych. Po 6...S:d5 7.G:d5 e:f4 8.G:f4 białe mają pionka więcej. W partii Gudmundsson-Moen, Fuegen 2006, czarne zdecydowały się na 6...S:d5 7.G:d5 G:g1 8.W:g1 Hh4+ 9.g3 H:h2 10.Ge3 c6 11.Gb3 e:f4 12.g:f4 Hh4+ 13.Kd2 Ge6 14.Hf3 Sd7 15.Gd4 g6 16.Wh1 Hg4 17.W:h7! z wygraną białych.

7.f5! Sf2 8.Hh5 Kh8

Po 8...Sc6 nastąpi też 9.Sf3!

9.Sf3 b5

Przegrywa również 9...g6 10.f:g6 f:g6 11.H:e5+ 1:0, Cheng-Walker, Kitchener 2006.

10.Sg5 h6

Diagram 10

11.f6!

Tym sposobem została rozbita pozycja czarnego monarchy.

11...Hd7

Lub 11...b:c4 12.f:g7+ K:g7 13.S:f7 W:f7 14.G:h6+ Kg8 15.Hg6+ Kh8 16.H:f7+-.

12.f:g7+ K:g7 13.S:f7! i czarne złożyły broń wobec 13...Sg4 14.Se7! Wh8 (14...H:e7 15.G:h6+ z matem) 15.S:h8 H:e7 16.Hg6+ K:h8 17.Hg8#.

Partia wiedeńska (11) I. Hund – Naepfer

Biel 1981

1.e4 e5 2.Sc3 Sf6 3.Gc4 Gb4 4.d3 0–0

Czarne mogą po 4...c6 szybko wyrównać grę, np. 5.Sge2 d5 6.e:d5 c:d5 7.Gb5+ Gd7 8.G:d7+ Sb:d7 9.0–0 0–0=, Rawinski-Smysłow, Moskwa 1942.

5.Gg5 G:c3+

Nielogiczny ruch, ponieważ czarne nie zostały zmuszone do podjęcia takiej decyzji. Lepsze jest 5...h6! 6.Gh4 (Po 6.G:f6 H:f6 7.Sge2 c6 8.0–0 d6 9.a3 Ga5 10.b4 Gb6 11.a4 a5 12.b5 Ge6 czarne mają równą grę, Dimov-Organdziev, Skopje 2007.) 6...d6 7.a3 G:c3+ 8.b:c3 c6 9.Se2 d5 10.e:d5 c:d5 11.Gb3 Ge6 12.0–0 Sc6=, Hegedus-Breja, Bratysława 1999. Także po 5...c6!? czarne powinny bez problemu uzyskać równą grę.

6.b:c3 d6 7.Se2 Sbd7 8.Sg3 h6 9.h4!?

Znany motyw taktyczny: za otwarcie linii h białe są gotowe oddać figurę.

9...Sb6

Na uwagę zasługiwało 9...h:g5!? 10.h:g5 g6! 11.g:f6 H:f6 12.Hd2 Sc5 13.0–0–0 Ge6 14.Wh6 Hf4 15.G:e6 H:d2+ 16.K:d2 S:e6 17.Wdh1 Sf4 i czarne się bronią. Inną możliwością było 9...He8!? w celu rozwiązania skoczka.

10.Gb3 Kh7

Niewykluczone, że możliwe było 10...h:g5!? 11.h:g5 Sg4 12.Hd2 a5 z szansami na kontrgrę. 11.Sh5 Sbd7

Do szybkiego mata prowadziło 11...h:g5 12.S :f6+ g:f6 (Lub 12...H:f6 13.h:g5+ ze zdobyciem hetmana.) 13.h:g5+ K g7 14.H h5 G h3 15.H h6+ Kg8 16.Hg6+ Kh8 17.W:h3#.

12.Hf3 Kh8

W dalszym ciągu przegrywało bicie na g5: 12...h:g5 13.h:g5 Kg8 14.Hh3 Sh7 15.S:g7 Sdf6 16.Hh6+-.

13.Wh3

Z zamiarem wprowadzenia wieży do akcji. W grę wchodziło jednak 13.Kd2!? gdyż po ruchu w partii czarne miały możliwości obronne.

13...He7?

Czarne nie wykorzystały swych szans na uratowanie partii, jakie miałyby po 13...h:g5! 14.h:g5 Sh7 15.S:g7 H:g5! (15...K:g7?? 16.W:h7+! K:h7 17.Hh5+ Kg8 18.0–0–0+-) 16.S e8 S c5 (16...W :e8? 17.H:f7 Sdf6 18.W:h7+ S:h7 19.H:e8+ Kg7 20.Hf7+ Kh6 21.H:c7 i czarne mają rekompensatę za figurę) 17.Wh1 f5! (17...Gg4? 18.Sf6! z przewagą białych) 18.S:c7 Wb8 i czarne z figurą więcej powinny bez problemu odparować atak białych.

14.He3 He8

Rozstrzyga natychmiast partię, ale po 14...h:g5 15.h:g5 Sh7 16.Sg3 sytuacja czarnych była również nie do obrony, np. 16...g6 17.Ke2 Kg7 18.Sf5+! g:f5 19.W:h7+! K:h7 20.Hh3+ Kg7 21.Hh6+ Kg8 22.Hg6+ Kh8 23.Wh1#.

Diagram 11

15.G:h6!

Kończący cios.

15...S:h5 16.G:g7+!

Pointa ataku białych.

16...S:g7

Lub 16...K:g7 17.Hg5+ z matem.

17.Hh6+ Kg8 18.Wg3 i przed matem nie ma obrony. Czarne poddały się.

Gambit słonia (12) Ziegler – Marks

Korespondencyjna 1989

1.e4 e5 2.Sf3

Rozwój królewskiego skoczka spotyka się najczęściej w praktyce turniejowej. Białe atakują pionka e5 i grożą manewrem d2-d4, aby rozwinąć korzystnie dla siebie sytuację w centrum.

2…d5!?

Ciekawy gambit prowadzący do ostrych powikłań. Czarne ofiarowują pionka, ale w zamian otwierają drogę dla rozwoju swych gońców.

3.S:e5

Prawdopodobnie więcej szans na uzyskanie przewagi mają białe po 3.e:d5 Gd6 (Po 3...e4 4.He2 Sf6 5.d3 Ge7 6.d:e4 0–0 7.Hd3 We8 8.Ge3 białe mają jasną przewagę.)

A) 4.Gb5+ c6 5.d:c6 b:c6 6.Gc4 Sf6 7.0–0 (7.d3!?) 7...e4 8.Sg5 0–0 (Nic nie daje 8...G:h2+ 9.K:h2 Sg4+ 10.Kg1 H:g5 11.d4 Hh4 12.Gf4 i białe parują wszelkie groźby przeciwnika.) 9.Sc3 G:h2+ 10.K:h2 Sg4+ 11.Kg1 H:g5 12.d4 Hh5 13.Gf4 z nieco lepszymi szansami białych.

B) 4.Sc3 Sf6 5.d4 (W pojedynku Karpow-Kloster, Dortmund 1993, symultana, czarne po 5.Gc4 He7 6.0–0 0–0 7.d3 h6 8.h3 Gf5 9.We1 Sbd7 10.Se4 Gh7 11.Gb3 S:e4 12.d:e4 Sc5 13.Sd2 f5 14.e:f5 G:f5 15.Sf1 Hh4 16.Sg3 e4 17.S:f5 W:f5 18.Ge3 Waf8 uzyskały aktywną grę.) 5...e4 6.Se5 Sbd7 7.S:d7 (7.Sc4!?) 7...G:d7 8.Gg5 0–0 9.Ge2 (Można było grać 9.Hd2!? z planem 0–0–0.) 9...We8 10.Hd2 a6 11.f3 (11.0–0!?) 11...e3! 12.G:e3 Gb4 13.Gg5?? (13.Kf2!) 13...Gb5! 0:1, R. Mainka-Schulenburg, Dortmund 1991.

3...Gd6 4.d4 d:e4 5.Gc4 G:e5 6.Hh5 He7 7.d:e5 Sc6

Lub 7...Ge6 8.Gb3 (8.G:e6 H:e6 9.Sc3 Sd7 10.0–0 H:e5 11.H:e5+ S:e5 12.S:e4 0–0–0 13.We1 Se7=) 8...G:b3 9.a:b3 Sc6 10.Gf4 0–0–0 11.Sc3 g6 12.Hg4+ Kb8 13.Gg5 (13.Hg3!?) 13...f6 14.e:f6 S:f6 15.Hh4 Whf8 16.0–0 h6 17.H:h6 Wh8 18.H:g6 He5 19.h4 Sg4 20.g3 Wdg8 21.H:e4 W:g5 22.h:g5 H:g5 23.Wa4 Sce5 24.Hg2 Sh2 25.f4 Hh6 26.Wf2 (26.f:e5 He3+ 27.Wf2 He1+ 28.Wf1 S:f1–+) 26...Seg4 27.We2?? (Prawidłowe było 27.Wb4!) 27...Hb6+ 0:1, Stader-Pape, korespondencyjna 1990.

8.Gd5?

Niepotrzebna strata czasu. Należało grać 8.Gb5! Gd7 9.Sc3 g6 10.He2 0–0–0 11.G:c6 G:c6 12.Gf4 f6 13.e:f6 S:f6 14.0–0 Sh5 15.Ge3 Kb8 lub 8.Gf4! g6 (8...Ge6 9.G:e6 H:e6 10.Sc3 0–0–0 11.0–0=) 9.He2 S:e5 10.0–0 g5 11.G:e5 H:e5 12.Sc3 Sf6 13.Wae1 Gf5 14.He3 Gg6 15.f3 0–0 16.S:e4 G:e4 17.f:e4 Sg4 18.Hg3 H:g3 19.h:g3 Wad8 20.e5 Kg7 w obu przypadkach z równymi szansami.

8...S:e5 9.Sc3

Bicie na e4 byłoby słabe 9.G:e4? wobec 9...Gg4 (9...Sf6!?) 10.Hg5 Sf6 11.Sc3 (11.He3? Sc4–+) 11...h6 12.He3 Sc4 13.Hd4 S:e4 14.H:e4 H:e4+ 15.S:e4 Gf5 16.Sg3 G:c2 i czarne mają pionka więcej.

9...Sf6 10.He2 Gg4 11.He3 0–0–0 12.G:e4?

Przyśpiesza wynik partii, ale po 12.Gb3 Kb8 13.0–0 Gf5 sytuacja białych nie byłaby też lepsza. 12...S:e4 13.H:e4 f5 14.He3 f4 15.He4

Diagram 12

15...Wd4! i po tym efektownym ruchu białe zostały zmuszone do kapitulacji, ponieważ po 16.H:d4 Sf3+ czarne wygrywały hetmana.

Gambit łotewski (13) Casset – Leisebein

Korespondencyjna 1990

1.Sf3 f5 2.e4 e5

Z przestawieniem posunięć powstała wyjściowa pozycja bardzo ostrego i skomplikowanego gambitu łotewskiego, który normalnie powstaje po ruchach 1.e4 e5 2.Sf3 f5 itd.

3.Gc4 f:e4 4.S:e5 d5

Również do taktycznej gry prowadzi ruch 4...Hg5. Zobaczmy możliwe warianty: 5.d4 H:g2 6.Hh5+ g6 7.Gf7+ Kd8 8.G:g6 H:h1+ 9.Ke2

A) 9...H:c1 10.Sf7+ Ke8 (10...Ke7?? 11.He5#) 11.He5+ (Próba gry na wygraną. Białe mogą z miejsca zremisować po 11.Sd6+ Kd8 12.Sf7+ itd.) 11...Ge7 (Po 11...Se7 białe są zmuszone do zadowolenia się powtarzaniem ruchów: 12.Sd6+ Kd8 13.Sf7+ itd.) 12.Sd2 Sc6 (Niejasne jest 12...h:g6 13.W:c1 Wh7 14.Sg5 Sc6 15.H:e4 Wg7 16.Kf1 Sf6 17.He3 b6 itd.) 13.H:h8 S:d4+ (Ale nie 13...H:a1?? 14.H:g8+ Gf8 15.Sd6+! z matem.) 14.q:d4 H:a1 15.Hg7 h:g6 16.H :g8+ G f8 17.S e5 c6 18.H f7+ K d8 19.H :f8+ K c7 20.S f7 (20.S dc4 b6 21.H d6+ K b7 22.S :c6 d:c6 23.H e7+ z remisem) 20...H :a2 21.H d8+ K b8 22.S d6 H a6+ (22...a5?? 23.H :c8+ K a7 24.H :b7#) 23.c4 b6 (23...b5 24.S 2:e4 b:c4 25.S c5+-) 24.S 2:e4 i czarne są bezsilne wobec manewru Se4-f6-e8.

B) 9...c6 10.Sc3 Sf6 (Lub 10...Kc7 11.Gf4! H:a1 12.S:d7+ Kd8 13.He5 h:g6 14.Hc7+ Ke8 15.H:c8+ Ke7 16.S:f8 Hg1 17.S:e4 Wh5 18.Gd6+ Kf7 19.H:b7+ z szybkim matem.) 11.Hg5 Wg8 12.H:f6+ Ge7 13.Hf7 W:g6 14.Gg5 Hf3+ (14...H:a1 15.H:e7+ Kc7 16.Hd8+ Kd6 17.Sc4+ Ke6 18.He7+ Kf5 19.Se3#) 15.S:f3 e:f3+ 16.K:f3 G:g5 (16...W:g5 17.We1+-) 17.Se4 (17.H:h7!? Wf6+ 18.Kg4 i białe zdobywają materiał.) 17...Ge7 18.H:h7 We6 19.Wg1 b5 20.Wg8+ Kc7 21.We8 z wygraną białych, Pupols-Dreibergs, korespondencyjna 1956.

5.Hh5+ g6 6.S:g6 h:g6

Z pionkiem więcej zostają białe po 6...Sf6 7.He5+ Ge7 8.Gb5+ c6 9.S:e7 H:e7 10.H:e7+ K:e7 11.Ge2 Wg8 12.g3 itd.

7.H:h8

W tym wariancie wynika bardzo niejasna gra. Dlatego według teorii pewniejsze jest 7.H:g6+! np. 7...Kd7 8.G:d5 Sf6 9.Sc3 He7 (Po 9...S:d5 10.S:d5 Wh6 11.Hf7+ Kc6 12.S:c7 białe miałyby dużo pionków za figurę.) 10.b3 Wh6 11.Hf7 H:f7 12.G:f7 Sc6 13.Gb2 Gd6 14.0–0–0 Se5 15.Gd5 S:d5 16.S:d5 Sg4 17.Wde1 S:f2 18.Whf1 W:h2 (Czarne zdecydowały się na oddanie figury, gdyż wariant po 18...Sg4 19.h3 Se5 20.d4 Sc6 21.W:e4 byłby dla nich niekorzystny.) 19.W:f2 Gg3 20.Wf7+ Kd6 (Lub 20...Ke6 21.Wf6+! K:d5 22.c4+ Kc5 23.W:e4 c6 24.Gd4+ Kb4 25.Gc3+ Ka3 26.c5 b5 27.c:b6 a:b6 28.Kc2 Wh1 29.Wf8 b5 30.Wee8 1:0, Alloin-Grivainis, korespondencyjna 1986.) 21.S:c7 G:e1 22.Ga3+ Kc6 23.S:a8 Gg3 24.Wf6+ Kd7 25.c4 W:g2 26.Gc5 b6 27.Ge3 Gb7 28.Wf7+ Kc6 29.Wg7 G:a8 30.b4 a5 31.b5+ Kd6 32.G:b6 e3 33.G:e3 Ge5 34.W:g2 G:g2 35.Kc2 z korzystniejszą końcówką białych.

7...Kf7 8.Ge2

Na uwagę zasługuje 8.Gb3!?

8...Gg7 9.Hh7 Sc6 10.f3

Białe słusznie postanowiły otworzyć pozycję, aby byłoby się łatwiej dobrać do skóry czarnemu królowi.

10...Sd4

Czarne przystąpiły do zaczepnych działań. Silną alternatywą było 10...Sf6!? 11.Hh4 Sd4 itd. 11.f:e4 S:e2?

W normalnej partii byłoby trudno obliczyć wszystkie możliwe warianty, ale gra korespondencyjna ma tę zaletę, że można poświęcić analizie wiele czasu w celu znalezienia optymalnego rozwiązania. Czarne wybrały błędną drogę. Jedynie po 11...S:c2+ można było jeszcze walczyć: 12.Kd1 S:a1 13.Wf1+ Sf6 14.e5 Gf5 15.W:f5 g:f5 16.H:f5 Hd7 17.Hf4 Wf8 18.e:f6 Kg8 19.Sc3 W:f6 itd.

12.Wf1+ Sf6 13.e5 Gf5 14.W:f5! g:f5 15.e:f6 H:f6 16.Hh5+ Kf8 17.K:e2 He5+ 18.Kf3??

Białe weszły samowolnie w siatkę matową. Słabe było 18.Kf1? We8 19.Hd1 H:h2 20.Hf3 Hh1+ 0:1, S. Szilagyi-Pescod, korespondencyjna 1976. Ale po prawidłowym 18.Kd1! nie widać, jak czarne mogą atakować, np. 18...We8 19.c3 He1+ 20.Kc2 He4+ 21.d3 H:g2+ 22.Gd2 i białe mają figurę więcej.

18...He4+ 19.Kg3 Ge5+ 20.Kf2

Przegrywa także 20.Kh3 Hf4–+.

20...We8?

Niedokładność. Szybko wygrywało 20...Gd4+! 21.Kg3 Kg7 22.Hg5+ Kf7 23.Hh5+ Ke6 24.Hg6+ Ke5 25.Hg7+ Kd6 26.Hg6+ (26.Hh6+ Kc5 27.b4+ K:b4 28.c3+ Ka5 29.c:d4 Wg8+ z matem) 26...Kc5 27.b4+ K:b4 28.c3+ Ka5 29.c:d4 f4+ i białe tracą hetmana.

21.Sc3??

To umożliwiło efektowne zakończenie. Opór można byłoby jeszcze stawić po 21.d3 Gd4+ 22.Kg3 He1+ 23.Kh3 H:c1 24.Sc3! (24.H:f5+?? Ke7 25.Hh7+ Kd6 26.Hg6+ We6–+) 24...H:a1 25.H:f5+ Ke7 26.Hg5+ Kd7 27.Hg4+ (27.H:d5+? Kc8 28.H:d4 H:b2–+) 27...Kd8 28.H:d4 H:b2 29.H:d5+ Kc8 30.Se4 H:c2 31.Sc5 Wh8+ 32.Kg3 Hb2 i czarne musiałyby się jeszcze sporo pomęczyć, aby partię doprowadzić do zwycięskiego zakończenia.

Diagram 13

21...He1+!! i białe poddały się, gdyż dostają mata: 22.K:e1 (22.Kf3 Hf1+ 23.Ke3 f4#) 22...Gg3+ 23.Kf1 We1#.

Obrona Philidora (14) A. Petrosjan – Gusjew

Ryga 1968

1.e4 e5 2.Sf3 d6

Obrona ta była ulubioną bronią znakomitego francuskiego szachisty Philidora (1726–1795). Obecnie uważana jest za zbyt pasywną i dlatego spotyka się ją rzadko w praktyce turniejowej.

3.d4 e:d4

W wariancie po 3...Sf6 białe mają duże szanse na przewagę:

A) 4.d:e5 S:e4 5.Hd5 Sc5 6.Gg5 Hd7 7.e:d6 G:d6 8.Sc3 0–0 9.0–0–0 Sc6 10.Sb5 (10.Ge3 Se7 11.Hc4 b6 12.Se4 S:e4 13.H:e4 Hc6 14.Gd3 H:e4 15.G:e4 Wb8=) 10...Hg4 11.S:d6 c:d6 12.Ge3 i białe z uwagi na słabość przeciwnika na d6 stoją lepiej.

B) 4.Sc3 Sbd7 5.Gc4 Ge7 6.0–0 0–0 7.He2 c6 8.a4 Hc7 9.h3 b6 10.Wd1 Gb7 11.d:e5 d:e5 (11...S:e5!?) 12.Sh4 Wfe8 13.Sf5 Gf8 14.Hf3 Sc5 15.Gg5 z lepszymi perspektywami białych, co udowodniła praktyka turniejowa.

4.S:d4

Godne uwagi jest także 4.H:d4!? Sc6 5.Gb5 Sge7 6.Gg5 a6 7.G:c6+ S:c6 8.Hd2 Ge7 9.Sc3 G:g5 10.S:g5 0–0 11.0–0–0 h6 12.Sf3 b5 13.Hf4 b4 14.Sd5 f6 15.Sh4 a5 16.Sf5 Kh7 17.g4 z atakującymi możliwościami białych na skrzydle królewskim, Ulibin-Adams, Chalkidiki 1992. 4...Sf6 5.Sc3 Ge7 6.Gf4 0–0 7.Hd2 a6

Po 7...d5 białe powinny najlepiej zabić na d5: 8.e:d5 (W partii Varga-Bacrot, Moguncja 2004, czarne po 8.Sdb5 c6 9.Sc7 d4 10.Se2 g5 11.S:a8 g:f4 12.H:f4 Sa6 13.0–0–0 c5 14.Sg3 Sg4 15.Kb1 Gd6 16.Hf3 Se5 17.Hf4 Sg6 uzyskały przewagę i partię ostatecznie wygrały.) 8...S:d5 9.S:d5 H:d5 10.Sb5 He4+ 11.Ge2 Sa6 12.0–0 Wd8 13.Gd3 Hc6 14.He3 We8 15.Wfe1 Gd7 16.Hg3 Gf6 17.c3 W:e1+ 18.W:e1 z przewagą białych, gdyż czarne mają słabego pionka na c7.

8.0–0–0 b5 9.f3 b4 10.Sd5 S:d5 11.e:d5 a5 12.g4 Gb7/f?

Goniec nie ma tutaj żadnych perspektyw. Dlatego należało rozważyć 12...We8!? z planem przegrupowania sił: Ge7-f8 itd.

13.Sf5 Gf6 14.h4 Hd7 15.Gg5 Hd8

Oczywiście po 15...G:g5 16.h:g5 z następnym Hd2-h2 białe bez problemu wygrywałyby.

16.We1 Sd7 17.We7!

Początek ładnej kombinacji.

17...Kh8??

Przegrywało oczywiście 17...G:e7 18.G:e7 He8 19.Hg5 g6 20.Hh6 g:f5 21.g:f5 Kh8 22.Gf6+ S:f6 23.H:f6+ Kg8 24.Wg1#. Ale po 17...Gc8! czarne mogłyby jeszcze się bronić.

Diagram 14

18.W:d7!

Konsekwencja ruchu 17.We7!

18...G:b2+

Po 18...H:d7 nastąpi rzecz jasna 19.G:f6+-.

19.K:b2 H:d7 20.Gf6! i czarne poddały się. Po 20...Wg8 (20...g:f6 21.Hh6 Wg8 22.H:f6+ Wg7 23.H:g7#) 21.Hh6! ich sytuacja byłaby beznadziejna.

Obrona Philidora (15) Manca – Braga

Reggio Emilia 1993

1.e4 e5 2.d4 d6 3.Sf3 Sf6 4.d:e5

Alternatywą jest 4.Sc3.

4...S:e4 5.Hd5 Sc5 6.Gg5 Hd7 7.Sc3

Białe wprowadzają do akcji kolejną figurę. Niewiele obiecuje 7.e:d6 G:d6 8.Sc3 0–0 9.0–0–0 Sc6 10.Ge3 Se7 11.Hc4 b6 12.Se4 S:e4 13.H:e4 Hc6 14.Gd3 H:e4 15.G:e4 Wb8 z mniej więcej równą pozycją.

7...c6

Niektóre podręczniki zalecają 7...Se6 8.0–0–0 c6 9.Hd2 d5 10.Gd3 Gb4 z ostrą pozycją.

8.Hd2 d:e5

8...d5 9.Sd4 jest korzystne dla białych.

9.He3!?

Za inicjatywę białe oddały pionka. Po 9.S:e5 H:d2+ 10.G:d2 Sbd7 11.S:d7 G:d7 12.0–0–0 0–0–0 13.Gc4 Ge6 14.G:e6+ S:e6 15.Ge3 Gc5 podpisano remis, Cabrera-Vescovi, Cali 2001.

9...f6 10.Gc4

Bardzo ryzykowna decyzja, która mogłaby mieć tragiczne następstwa. Dlatego należało bez ryzyka zdecydować się na odejście gońcem na h4.

10...Hf5

Najsilniejsze w tej pozycji jest 10...Hg4! np. 11.S:e5 f:e5 12.H:e5+ Ge6 13.G:e6 H:e6 14.He3 H:e3+ 15.G:e3 Sbd7 16.0–0–0 0–0–0 i białe nie mają ekwiwalentu za figurę, Weiss-Knoeppel, IECG 2002.

11.0–0–0 Ge6 12.g4

Białe postanowiły konsekwentnie grać na atak.

12...H:g4 13.G:e6 S:e6

Na pewno było silniejsze bicie hetmanem.

14.Whg1 Hc4 15.S:e5!?

Wyboru nie było. Białe musiały dalej skomplikować sytuację, gdyż w przeciwnym wypadku czarne po skonsolidowaniu swych sił miałyby przewagę materialną i pozycyjną.

15...f:e5 16.H:e5 Sd7 17.W:d7!?

Na odejście hetmanem nie było czasu.

17...K:d7 18.Wd1+ Kc8

Słabsze było odejście króla na e8: 18...Ke8? 19.Wd4 Hf1+ 20.Sd1 Hh3 21.Wh4 z wygraną białych.

19.Sd5 Hg4??

Dopuszcza efektowne zakończenie partii. Można było tego uniknąć po 19...c:d5! 20.H:e6+ Kc7 21.W:d5 Hc6 (Możliwe było również 21...Wc8!? 22.He5+ Kb6 23.Ge3+ Gc5 24.W:c5 W:c5 25.Hd6+ Kb5 26.a4+ Ka5 27.G:c5 Wc8 28.Hd2+ Ka6 29.b4 W:c5 30.b:c5 H:c5 z równą końcówką.) 22.Gf4+ Kb6 23.He3+ (23.Ge3+ Ka6!) 23...Gc5 24.W:c5 H:c5 25.He6+ Hc6 26.Hb3+ i białe muszą się zadowolić wiecznym szachem.

Diagram 15

20.Hc7+!!

Taki piękny ruch to marzenie! Czarne poddały się wobec nieuchronnego mata: 20...S:c7 21.Sb6+! a:b6 22.Wd8#.

Obrona Philidora (16) Emms – Summerscale

Londyn 1997

1.e4 d6 2.d4 e5 3.Sf3 e:d4 4.S:d4 g6

Do głównego wariantu prowadzi 4...Sf6. Plan wybrany przez czarne związany jest z ustawieniem gońca na diagonali a1-h8. Ale jak wykazała praktyka turniejowa ten schemat rozwoju daje białym jednak lepsze szanse.

5.Sc3 Gg7 6.Ge3

Po tym posunięciu jest jasne, że białe będą roszowały w długą stronę.

6...Sf6 7.Hd2 0-0 8.0-0-0 We8 9.f3 Sc6 10.h4 Se5 11.Gh6 Gh8 12.h5!

W takich pozycjach ofiara pionka jest normalnością.

12...S:h5

Grywano także 12...a6 i teraz:

A) 13.Gg5 b5 14.He1 Hd7 15.Hh4 (Inna możliwością było 15.h:g6 f:g6 16.Hh4 itd.) 15...S:h5 16.Sd5 Gb7 17.Ge2 G:d5 18.e:d5 c5 19.Sb3 f6 20.Gd2 f5 21.g4 f:g4 22.f:g4 Sf6 23.g5 S:d5 24.Ga5 Sc6 25.Gf3 Sdb4 26.G:b4 S:b4 27.G:a8 z wygraną pozycją białych, Bryson-Robertson, Aviemore 1997.