Ebook Powstanie styczniowe 1863 mobi,epub

y i partie powstańcze stoczyły łącznie 1229 bitew i potyczek z wojskami carskimi. Olbrzymia ich część miała miejsce na terenie Kongresówki, ponad 200 na terenie Litwy, kilkadziesiąt na terenach ziem zabranych, gdzie były liczne skupiska ludności polskiej. Bezpośrednie straty strony polskiej to około 30 tysięcy powstańców poległych w walkach i dziesiątki tysięcy rannych. Około tysiąca powstańców stracono jeszcze w trakcie walk na mocy wyroków rosyjskich sądów doraźnych. Aż 38 tysięcy ujętych powstańców zesłano na katorgę, a zaledwie 10 tysięcy zdołało przedostać się na emigrację. Niektóre pacyfikacje, jak np. w Wilnie, dokonane przez osławionego generała Michaiła Murawjowa, nawet na tle ówczesnych represji carskich były wyjątkowo drastyczne. Nałożył on ogromne podatki na majątki szlacheckie, wsie podejrzane o sprzyjanie powstańcom nakazywał palić. Prawie 200 powstańców rozkazał powiesić (stąd jego przydomek ,,Wieszatiel"). Zsyłanym na Sybir i wysiedlanym z miejsca zamieszkania konfiskowano majątki. Niezwykle dotkliwe były następstwa powstania we wszystkich sferach życia. Autonomia Królestwa Polskiego została bezpowrotnie zniesiona, zlikwidowano Królestwo -- w jego miejsce utworzono Przywiślański Kraj. Skasowana została Szkoła Główna Warszawska. Miasta, które czynnie poparły powstanie, zostały pozbawione praw miejskich i popadały w ruinę. Zlikwidowano Bank Polski (jako znak pewnej odrębności od rosyjskiego systemu finansowego), zamknięto klasztory katolickie, skonfiskowano 1660 majątków ziemskich i rozdano carskim urzędnikom i oficerom. Rozpoczęła się bardzo intensywna rusyfikacja ziem polskich, także tych, które nie były ogarnięte walkami zbrojnymi. 5 sierpnia 1864 r. na stokach Cytadeli w Warszawie powieszono ostatnich przywódców powstania: Romualda Traugutta, Romana Żulińskiego, Józefa Toczyskiego, Rafała Krajewskiego i Jana Jeziorańskiego. Echem powstania styczniowego było powstanie zabajkalskie, które wybuchło w czerwcu 1866 r., przeprowadzone przez polskich zesłańców. Utworzyli oni 700-osobowy Syberyjski Legion Wolnych Polaków. Jednakże bardzo słabo uzbrojeni, już po kilku dniach zostali rozgromieni przez wojska carskie. Duża ich część zginęła w walce, kilku stracono, reszcie wymierzono drastyczne kary. Po upadku powstania w społeczeństwie polskim nastał okres długiej żałoby. Noszono czarne ubrania i krzyżyki, ograniczano życie towarzyskie i zabawy, unikano kontaktów z przedstawicielami władz carskich. Zmiany, które następowały pośpiesznie na skutek restrykcyjnych posunięć władz rosyjskich, były widocznym znakiem kresu dawnej Rzeczypospolitej. Epoka powstania styczniowego zaowocowała licznymi błogosławionymi i świętymi Kościoła katolickiego wśród jego uczestników, co świadczy, że było to pokolenie niezwykle uduchowione. Przez następne generacje wydarzenia lat 1863-1865 inspirowały pisarzy, poetów, malarzy, muzyków, których twórczość podsycała tradycje patriotyczne i wprowadzała do narodowego etosu bohaterów powstania i ich czyny. Na etosie powstania styczniowego wykształciły się dwie różne tradycje. Jedna z nich, pozytywistyczna, w założeniach miała długotrwałą pracę organiczną, która z czasem doprowadziła do powstania Ligi Polskiej i trójzaborowej Ligi Narodowej. Druga, romantyczno-socjalistyczna, nawiązywała wprost do działań insurekcyjnych i w nich nadal widziała dalszą walkę o odzyskanie niepodległości. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. nieliczni już weterani powstania styczniowego uzyskali status żołnierzy Wojska Polskiego. Nosili specjalne fioletowe mundury i czapki rogatywki ze srebrnym orłem lub biało-czerwoną kokardą, która była ich znakiem rozpoznawczym podczas walk. Otrzymali państwowe pensje, zostali odznaczeni orderami Virtuti Militari. Cieszyli się niezwykłym szacunkiem w społeczeństwie. W grudniu 1919 r. było ich jeszcze 3644. W 1930 r. ustanowiono specjalnie dla nich Krzyż Niepodległości, który otrzymało 365 weteranów. Dwaj ostatni z nich dożyli lat czterdziestych XX wieku Był to Mamert Wandalli, zmarły w 1942 r., i Feliks Bartczak, który zmarł w 1946 r. w wieku stu lat. Idźmy! Śpiewy powstańcze 1863 Edward Słoński A GDY NA WOJENKĘ A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć, Wicher wiał od pola, od rozstajnych dróg, Niebo się nad nimi zaczynało chmurzyć, Pod gradową chmurą krakał czarny kruk. Nikt im iść nie kazał, poszli, bo wiedzieli, | Po co idą walczyć, komu spłacać dług; | Nikt im iść nie kazał, poszli, bo tak chcieli, | Bo takie dziedzictwo wziął po dziadach wnuk. A gdy ciemną nocką, kędyś po ugorze | Szedł po rannej rosie głuchy armat huk, | Ktoś się cicho modlił w murowanym dworze, | Ktoś w bielonej izbie głową bił o próg. Mieczysław Romanowski, Stanisław Duniecki CO TAM MARZYĆ! Co tam marzy�