Skuteczny menedżer. Czego nie uczą w szkole o zarządzaniu ludźmi ebook

Wstęp

Jeśli wybrałeś tę książkę, to znaczy, że zależy ci na doskonaleniu kompetencji menedżerskich.

Jej celem jest zainspirowanie cię do takiego myślenia o zarządzaniu i podjęcia takich działań, które sprawią, że twoje zarządzanie będzie jeszcze bardziej skuteczne i świadome – z korzyścią dla ciebie i twojego zespołu.

Zapraszam cię do lektury, niezależnie od tego, czy kierujesz zespołem w sektorze prywatnym, administracji publicznej czy też w trzecim sektorze. Wiem, że masz mało czasu, dlatego w książce, mimo wielu poruszanych zagadnień, znajdziesz tylko to, co naprawdę istotne. Wskazówki i ćwiczenia zostały dobrane w taki sposób, byś mógł z nich skorzystać niezależnie od tego, czy twój zespół liczy kilkaset czy kilka osób oraz czy zarządzasz od wielu lat, czy też stawiasz dopiero pierwsze kroki jako menedżer.

Książka ta jest także dla tych, którzy chcą się nauczyć rozpoznawać na rynku rzetelnych specjalistów i usługi HR; odróżniać tych, którzy są rzeczywistym partnerem wspomagającym i chroniącym rozwój biznesu, od magów autoprezentacji i znakomitych sprzedawców produktów HR-owych, zbędnych twojemu biznesowi lub instytucji. Publikacja ta została napisana z perspektywy psychologa pracy, praktyka wspierającego menedżerów w zarządzaniu i specjalistów z wielu dziedzin w doskonaleniu kompetencji zawodowych.

Wiele praktycznych wskazówek z zakresu zarządzania ludźmi znajdzie również każdy, kto pełni funkcję HR biznes partnera, jest specjalistą HR, kto zarządza działem personalnym lub po prostu chce, żeby dział kadr był traktowany jak strategiczny partner, a nie tylko jak administrator procesów kadrowych.

Pierwsza część książki to zbiór najważniejszych kwestii merytorycznych. Dowiesz się z niej, czego na temat zarządzania nie uczą w szkole, a co musisz wiedzieć, żeby jeszcze skuteczniej kierować swoim zespołem, a także sprawdzisz, w jakim stopniu opanowałeś kompetencje do tego zadania.

Drugą część stanowi praktyczny przewodnik po procesach zarządzania ludźmi. Zapoznasz się w niej m.in. z efektywnymi praktykami w rekrutacji, rozwoju i ocenie pracowniczej. Znajdziesz także narzędzia menedżerskie potrzebne w codziennej pracy, dzięki którym przygotujesz się na najtrudniejsze kwestie związane z zarządzaniem – zwalnianie pracowników oraz zapobieganie mobbingowi i dyskryminacji.

Zaprzęgłam do pracy fikcyjnych menedżerów, którzy będą zadawać pytania i komentować niektóre opisywane aspekty merytoryczne. Część z nich reprezentuje tych szefów, którzy potrafią przeprowadzić samodzielnie większość procesów zarządzania ludźmi i są rzeczywistymi liderami dla swoich zespołów, a przez to osiągają świetne rezultaty biznesowe. Inni to menedżerowie sceptycy, którzy jeśli osiągają sukces, to wielkim kosztem zespołu. Według tych drugich przygotowanie do zarządzania ludźmi albo do niczego się nie przydaje, albo są wręcz do niego wrogo nastawieni („Przecież ja doskonale wiem, co mam robić, nie potrzebuję tych psychologicznych porad”).

Na potrzeby tej książki, używając skrótowca HR, mam na myśli działania związane z zarządzaniem ludźmi.

Jeśli chcesz podzielić się sukcesami w stosowaniu zdrowego rozsądku w zarządzaniu lub masz problem menedżerski, który chciałbyś skonsultować, nie wahaj się – napisz do mnie.

Marta Pawlikowska-Olszta

[email protected]

www.projektrozwoj.pl

Pytania menedżerów

Czy warto uwzględniać rady psychologów, zarządzając ludźmi?

Tak. Psychologia to nauka, z rzetelnymi wynikami w obszarze psychologii pracy i zarządzania ludźmi, które możesz wykorzystać. Opierając się na niej, masz pewność, że nie wyrządzisz współpracownikom krzywdy i zoptymalizujesz swoje działania oraz efekty uzyskiwane przez zespół. Dobrze, żebyś poznał podstawowe mechanizmy psychologiczne już na początku, zamiast po podjęciu decyzji lub jakiegoś działania przekonywać się na własnej skórze, że „grawitacja naprawdę istnieje”. Wiedza o procesach HR i zarządzaniu, którą mogą podzielić się z tobą psychologowie pracy, jest taką samą wiedzą jak każda inna wiedza specjalistyczna niezbędna w pracy menedżera.

Nawiązując współpracę z HR-owcem, musisz wykazać się ostrożnością. Wybieraj specjalistów, których kompetencji będziesz pewien. Takich, których celem będzie udzielenie ci wsparcia w optymalizacji zarządzania, a nie – przykładowo – sprzedaż jakiegoś produktu HR-owego.

Nie mam zaufania do specjalistów HR w firmie. Czy mogę skorzystać z porad kogoś z zewnątrz?

Tak. Upewnij się jednak, że nie naruszasz zasad poufności. Takie porady najczęściej przyjmują postać konsultacji HR, spotkań z mentorem lub coachingu. Zewnętrzna porada HR nie przybliży ci jednak wewnętrznych procedur i zasad funkcjonowania w twoim miejscu pracy.

Zadaniem HR jest także wspierać ciebie jako pracownika i menedżera zatrudnionego w danej firmie. Także ty, zarządzając zespołem, musisz postępować zgodnie z ustalonymi w niej procedurami HR.

Dlatego jeśli brak zaufania, o którym mówisz, nie wynika z fundamentalnych różnic w podejściu do zarządzania ludźmi, a jest spowodowany np. niedopasowaniem stylów pracy lub słabą komunikacją, warto, byś zastanowił się, co możesz zrobić, żeby poprawić wasze relacje i stworzyć atmosferę współpracy na rzecz wsparcia kierowanego przez ciebie zespołu. Żadne z was nie pracuje tylko dla siebie. Waszym celem jest wspólna praca na rzecz firmy czy instytucji, w której jesteście zatrudnieni. Dlatego najbardziej optymalnym modelem jest pełna współpraca menedżera z HR. Jeśli obie strony są kompetentne i działają w interesie firmy, współpracując, uzyskują najlepsze wyniki. W takim modelu HR może być wsparciem w najtrudniejszych kadrowych decyzjach i pomóc ci w optymalizacji pracy zespołu.

Dzisiejszy rynek pracy wymaga od menedżerów wielowymiarowego przygotowania. Z jednej strony prowadzony przez ciebie zespół ma osiągać cele biznesowe, co wymaga znakomitej organizacji, nastawienia na cel, odporności na stres, wielogodzinnej pracy, a nierzadko także specjalizacji w danej dziedzinie. Z drugiej oczekuje się od ciebie, że będziesz liderem, który zmotywuje ludzi i stworzy wizję działania, a także dopełni niezbędnych formalności związanych z ich zatrudnianiem. Wymaga to znakomitego przygotowania, sporej wiedzy i ogromnej samodzielności w codziennej pracy.

Będąc menedżerem, jesteś specjalistą, mentorem, organizatorem i skutecznym realizatorem. Żeby podołać wszystkim tym zadaniom i zbudować mocną pozycję na rynku pracy, musisz nie tylko mieć wiedzę o zarządzaniu i psychologii zarządzania, lecz także umieć ją zastosować w praktyce.

Czy chcesz, czy nie, zostając menedżerem, przestajesz być specjalistą. Zaczynasz realizować zadania z innymi ludźmi i twoim celem jest zbudowanie zespołu, który osiągnie wyznaczone cele pod twoim przewodnictwem. Wyniki biznesowe i twoja efektywność są więc ściśle związane z jakością pracy zespołu.

Dlatego długoterminowo wdrażanie i pielęgnowanie przez ciebie zasad dobrego zarządzania jest jedynym sposobem na zbudowanie zespołu, który będzie efektywnie pracował na rzecz wspólnych celów.

Powinieneś zatem dążyć do samodzielności w zakresie prawidłowego zarządzania ludźmi. Będzie to możliwe, gdy połączysz dwie rzeczy: przygotowanie merytoryczne z prostymi, ale najskuteczniejszymi narzędziami menedżerskimi. Ta wiedza powinna stać się twoją nieświadomą kompetencją, czyli umiejętnością, którą stosujesz niejako automatycznie. Powinna być w ciebie „wdrukowana”, żebyś nie musiał poświęcać czasu na zastanawianie się, jak prawidłowo z niej skorzystać, gdy wykonujesz zadania związane z zarządzaniem zespołem.

Ćwiczenie

Zanim przejdziesz dalej, zaznacz, w jakim stopniu poniższe stwierdzenia dotyczące zarządzania ludźmi odnoszą się do ciebie: „1” oznacza, że stwierdzenie zupełnie nie pasuje do ciebie, „3” – że trudno powiedzieć, a „5” – że całkowicie odnosi się do ciebie w tym momencie.

1. Rozumiem, w czym tkwi sedno zarządzania ludźmi.

1

2

3

4

5

2. Wiem, jak reguły wpływu społecznego przejawiają się w procesach zarządzania ludźmi.

1

2

3

4

5

3. Wiem, jak wykorzystać emocje w zarządzaniu ludźmi.

1

2

3

4

5

4. Wiem, z czego wynikają momenty flow i kryzysy w pracy moich współpracowników.

1

2

3

4

5

5. Rozumiem wagę kierowania się wartościami w pracy.

1

2

3

4

5

6. Umiem bronić swoich współpracowników przed manipulacją.

1

2

3

4

5

7. Myślę kategoriami całej firmy i biorę pod uwagę wszystkie aspekty firmy uczącej się.

1

2

3

4

5

8. Wiem, jak zarządzać zróżnicowanym zespołem.

1

2

3

4

5

9. Świadomie podchodzę do procesu uczenia się zespołu.

1

2

3

4

5

10. Dbam o swoje zdrowie i równowagę między pracą i życiem prywatnym.

1

2

3

4

5

11. Wiem, jak radzić sobie ze stresem.

1

2

3

4

5

12. Umiem konstruktywnie regulować swój nastrój.

1

2

3

4

5

Kiedy odpowiadałeś na powyższe pytania, myślałeś pewnie o wielu aspektach swojej pracy. Czytając poradnik, szukaj wskazówek, jak sprawić, by każde z tych stwierdzeń w jeszcze większym stopniu odnosiło się do ciebie.

Sedno procesów zarządzania ludźmi

Zarządzanie ludźmi w firmach wymaga najczęściej współpracy menedżerów z HR-owcami, a HR niejedno ma imię. Jeśli chcesz wiedzieć, jaka jest cała firma, przyjrzyj się, jak wygląda HR. Możesz kojarzyć go głównie z odrębnym działem, zajmującym się podpisywaniem umów i wypłatą wynagrodzeń, jednak jego głównym zadaniem jest funkcja tłumacza między różnymi poziomami i obszarami firmy. Niezależnie od jego nazw funkcyjnych i postrzegania HR-owiec (szczególnie z przygotowaniem akademickim) pomoże ci zobiektywizować działania w zakresie zarządzania ludźmi, wesprze cię wiedzą oraz zabezpieczy przed ryzykiem prawnym związanym z twoimi obowiązkami, wynikającymi chociażby z kodeksu pracy.

Sprawny HR da ci coś jeszcze – perspektywę, którą tak łatwo stracić w natłoku codziennych spraw pilnych i ważnych, a która jest warunkiem efektywnego działania każdej firmy. Da ci również wiedzę o tym, jak daną sytuację mogą postrzegać obie strony: pracownik i menedżer.

Dlatego nie wahaj się, jeśli tylko masz okazję współpracować ze specjalistami HR zatrudnionymi w twojej firmie.

Zdobywaj wiedzę, którą dysponują specjaliści od zarządzania ludźmi, i stosuj ją samodzielnie. Ważne jest, byś miał świadomość, z jakich procesów w praktyce składa się zarządzanie zasobami ludzkimi, także od strony HR. W książce postaram się uwzględnić najważniejsze informacje na ten temat.

Nie wygląda to zbyt skomplikowanie, ale jeśli już zarządzasz zespołem od jakiegoś czasu, dobrze wiesz, że nazywanie i przeprowadzanie w prosty i skuteczny sposób codziennych zadań związanych z zarządzaniem ludźmi bywa sporym wyzwaniem – spróbuj np. menedżerowi sceptykowi wyjaśnić, czym jest coaching, albo przygotować poprawne wypowiedzenie umowy o pracę...

Aby osiągać sukcesy jako zespół i firma, zarówno menedżerowie, jak i HR-owcy powinni wspierać się w tym, żeby zadania związane z zarządzaniem ludźmi realizować jak najszybciej i najbardziej efektywnie, z poszanowaniem interesu pracowników. Do tego jest potrzebny zdrowy rozsądek. Jeśli dotychczas wasza współpraca nie przebiegała w taki sposób, spróbujcie znaleźć drogę powrotu do normalności i fundamentalnych zasad zarządzania personelem. Zacznijcie odczarowywać waszą pracę z niewiele mówiących skrótów i korporacyjnej czy urzędniczej nowomowy.