Ebook Pod czerwoną różą mobi,epub

w oso­bach in­ży­nie­rów Prze­włoc­kie­go i Orze­chow­skie­go, do Wil­na z pro­po­zy­cją, by mój oj­czym ze­chciał ob­jąć kie­row­nic­two to­wa­rzy­stwa ak­cyj­ne­go Agro­mo­tor. To­wa­rzy­stwo owo mia­ło na celu do­star­cza­nie do Pol­ski przede wszyst­kim ma­szyn rol­ni­czych i na­rzę­dzi oraz róż­nych in­nych ma­szyn i na­rzę­dzi - bo w Pol­sce w tym cza­sie wszyst­kie­go bra­ko­wa­ło. Oj­czym, oszmiań­czuk z dzia­da pra­dzia­da, był in­ży­nie­rem i pra­cu­jąc w Wi­leń­skim To­wa­rzy­stwie Rol­ni­czym, prze­pro­wa­dził pierw­szy spis sta­ty­stycz­ny by­dła na Wi­leńsz­czyź­nie. Jed­no­cze­śnie był se­kre­ta­rzem To­wa­rzy­stwa Po­mo­lo­gicz­ne­go. Zgo­dził się na pro­po­zy­cję Po­la­ków z Ame­ry­ki. Na­stą­pi­ło uro­czy­ste otwar­cie pla­ców­ki przy uli­cy Wi­leń­skiej 26 w Wil­nie. Ol­brzy­mi dzie­dzi­niec za­peł­nił się żni­wiar­ka­mi i ko­siar­ka­mi Mas­sei Har­ris, ka­li­for­nij­ski­mi trak­to­ra­mi, pierw­szy­mi chy­ba na Wi­leńsz­czyź­nie sa­mo­cho­da­mi Do­dga. Były też kosy i sier­py, od mo­ty­ki do trak­to­ra - wszyst­ko. Naj­więk­szym za­in­te­re­so­wa­niem rol­ni­ków i nie­rol­ni­ków cie­szy­ły się trak­to­ry. Pierw­szy po­kaz spraw­no­ści ma­łe­go i zwrot­ne­go trak­to­ra z pól Ka­li­for­nii od­był się na po­lach Kal­wa­rii, zwa­nej We­rkow­ską, bo po­ło­żo­nej w po­bli­żu We­rek, nie­da­le­ko Wil­na. Na po­kaz orki przy­był rów­nież ge­ne­rał Lu­cjan Że­li­gow­ski, peł­nią­cy wów­czas funk­cję na­czel­ni­ka pań­stwa Li­twa Środ­ko­wa. Uro­dzo­ne­go w Oszmia­nie ge­ne­ra­ła nie na­zy­wa­li­śmy in­a­czej, jak wiel­kim księ­ciem li­tew­skim, spad­ko­bier­cą Ol­gier­da i Wi­tol­da. Na­tu­ral­nie Agro­mo­tor dys­po­no­wał wy­kwa­li­fi­ko­wa­ny­mi kie­row­ca­mi, ale upro­si­łem oj­czy­ma, by mnie po­zwo­lił za­de­mon­stro­wać ge­ne­ra­ło­wi Że­li­gow­skie­mu przy­dat­ność ka­li­for­nij­skie­go trak­to­ra dla zie­mi wi­leń­skiej. Od­rzu­ca­jąc ski­by na szyb­kim i zwrot­nym trak­to­rze, mia­łem cały czas w pa­mię­ci swo­ją orkę przy uży­ciu so­chy, a przed ocza­mi - wuja Igna­ce­go, spo­koj­nie śpią­ce­go na mie­dzy snem lo­gicz­nie wy­ro­zu­mo­wa­nym, opar­tym na twier­dze­niu: teo­ria bez prak­ty­ki jest ni­czym. Tym­cza­sem wuj Igna­cy rósł zdro­wo. Przy­stoj­ny, o atle­tycz­nej bu­do­wie, był mów­cą nie­po­śled­niej mia­ry. Pod­czas po­by­tów u nas w Wil­nie nie do­pusz­czał do gło­su swych ku­zy­nów czy wu­jów, ad­wo­ka­tów z za­wo­du. A cóż do­pie­ro, gdy słu­cha­cza­mi jego byli są­sie­dzi z od­le­głe­go o kil­ka ki­lo­me­trów Ka­mien­ne­go Łogu - Oleś i Bo­niecz­ka Wo­ło­żyń­scy. Pod­czas oku­pa­cji nie­miec­kiej w 1915 roku cha­dza­li­śmy tam, na­tu­ral­nie boso, by nie znisz­czyć dro­go­cen­ne­go obu­wia. W miej­scu, skąd by­li­śmy nie­wi­docz­ni z okien do­mo­stwa, na­kła­da­li­śmy te ,,kosz­tow­no­ści" na nogi i tak uka­zy­wa­li­śmy się cze­ka­ją­cym na nas go­spo­da­rzom. Po nie­odzow­nym trak­ta­men­cie wuj Igna­cy wy­gła­szał swe po­glą­dy na spra­wy ży­cia, na po­zio­mie, któ­ry obu Wo­ło­żyń­skich przy­pra­wiał z za­chwy­tu o za­wro­ty gło­wy. I tak kie­dyś na te­mat ję­zy­ka pol­skie­go i or­to­gra­fii wy­łusz­czał taki po­gląd: - We­dług mnie to CHIŃSZ­CZY­ZNA. Tyl­ko że w Chi­nach man­da­ry­no­wi za na­ucze­nie się dzie­się­ciu ty­się­cy zna­ków dają ty­tuł MAN­DA­RY­NA O NIE­BIE­SKIEJ GAŁ­CE i ma pra­wo no­sze­nia na czap­ce NIE­BIE­SKIEJ GAŁ­KI. A je­śli ja na­uczę się dzie­się­ciu ty­się­cy słów pi­sa­nych przez ,,rz", to nic z tego nie mam. Po­dzi­wia­łem w ta­kich chwi­lach Ole­sia i Bo­niecz­kę Wo­ło­żyń­skich. (Oleś był o dwa lata star­szy od Bo­niecz­ki, a z wu­jem Igna­cym dzie­li­ła ich nie­wiel­ka róż­ni­ca wie­ku). Obu tym słu­cha­czom od sku­pie­nia, by ogar­nąć mą­dro­ści wuja Igna­ce­go, pot kro­pli­sty zra­szał czo­ła i szep­ta­li w to­nie naj­więk­sze­go uzna­nia: - Pan Igna­cy! Pan Igna­cy! Praw­da mówi! Praw­da mówi! - Man­da­ry­no­wi - wta­jem­ni­czał da­lej Wo­ło­żyń­skich wuj Igna­cy - je­śli na­uczył się pi­sa­nia dal­szych dzie­się­ciu ty­się­cy zna­ków, zmie­nia­ją gał­kę nie­bie­ską na czer­wo­ną. A je­śli ja na­uczę się pi­sa­nia dzie­się­ciu ty­się­cy słów przez ,,o" kre­sko­wa­ne, to nie mam za to nic! Pot stru­ga­mi spły­wał z twa­rzy Ole­sia i Bo­niecz­ki Wo­ło�