Euklides. Elementy. Teoria proporcji i podobieństwa ebook

WSTĘP

EUKLIDES I JEGOElementy.RYS HISTORYCZNY

1  Starożytność wydała co najmniej dwóch wielkich Euklidesów: twórcę szkoły megarejskiej, współczesnego Platonowi, oraz geometrę z Aleksandrii[1]. Różnica miejsca i czasu narodzin powinna być dostateczną przesłanką, by nie pomylić dwóch wspomnianych przedstawicieli kultury greckiej. Prawdopodobnie za sprawą rzymskiego pisarza Waleriusza Maksymusa, żyjącego w I wieku p.n.e., w późniejszym czasie rozpowszechniło się mniemanie, jakoby Euklides z Aleksandrii był tym samym myślicielem co Euklides z Megary. Waleriusz Maksymus pomylił zresztą trzy postaci: Euklidesa z Megary, tego z Aleksandrii oraz żyjącego w czasach Platona matematyka i astronoma Eudoksosa z Knidos.

O samym autorze Elementów wiemy niewiele. Nie można z całą pewnością stwierdzić, że Aleksandria była miejscem narodzin matematyka, za to na pewno była najważniejszym miejscem jego działalności. Być może jeszcze przed przybyciem do Aleksandrii Euklides kształcił się w Atenach. Żyjący w V wieku neoplatończyk Proklos z Lycji, który dostarcza ważnych informacji na temat życia i dzieła Euklidesa, w ogóle nie wspomina o miejscu narodzin autora Elementów. Z kolei Pappus z Aleksandrii, matematyk działający na przełomie III i IV wieku, pisze wprawdzie o „Euklidesie z Aleksandrii”, ale jak słusznie zauważa Bernard Vitrac, nie jest to jednoznaczne wskazanie miejsca narodzin, lecz miejsca pobytu[2]. Wspomniany neoplatończyk okres działalności Euklidesa umieszcza między czasem aktywności uczniów Platona a dokonaniami Archimedesa. Na podstawie neoplatońskiego źródła można stwierdzić, że Euklides urodził się w pierwszej połowie IV wieku p.n.e., a jego twórcze życie zbiegło się z czasem panowania Ptolemeusza I Sotera, generała Aleksandra Wielkiego. Zmarł natomiast w drugiej połowie III wieku p.n.e. Żył więc około 80 lat.

Pappus wspomina o Euklidesie w kontekście wzmianki o Apoloniuszu, który miał być jednym z uczniów geometry w Aleksandrii. Możliwe więc, że duchowe życie Euklidesa rozwijało się według następującego scenariusza: najpierw pobyt w szkołach filozoficznych w Atenach, następnie, na zaproszenie Ptolemeusza, przybycie do Aleksandrii, rozwój działalności naukowo-dydaktycznej w Muzejonie oraz w Bibliotece. To prawdopodobnie właśnie Euklides zapoczątkował tradycję szkoły matematycznej w Aleksandrii.

Starożytni autorzy przytaczają moralizatorskie opowieści związane z Euklidesem. Pierwszą cytuje Proklos: Ptolemeusz zapytał kiedyś matematyka. czy nie ma krótszej drogi do geometrii niż ta wyznaczona w Elementach. Euklides odpowiedział: „Do Geometrii nie ma prostej drogi zarezerwowanej dla królów”[3]. Inną opowiastkę przytacza Stobajos: pewien początkujący uczeń chciał wiedzieć, jakie korzyści mógłby wyciągnąć z matematyki. Na to Euklides zamiast do ucznia zwrócił się do niewolnika: „Daj mu trzy obole [...], ponieważ on również powinien czerpać korzyść z nauki!”[4].

2  Euklides był autorem wielu traktatów, z których część wykracza poza zagadnienia matematyczne. Wszystkie inne jego dzieła pozostały jednak w cieniu najważniejszego – Elementów.

Powszechne jest przekonanie, że Elementy są sumą wiedzy z zakresu matematyki. Vitrac odrzuca tę klasyczną opinię. Według francuskiego wydawcy najważniejsze dzieło Euklidesa nie zawiera „całości wiedzy”, nie jest nawet „skrótem całości wiedzy”[5]. Nie jest również pewne, czy Elementy były traktatem przeznaczonym wyłącznie na użytek szkoły, chociaż z czasem rzeczywiście stały się podręcznikiem geometrii. Można przypuścić, że wykraczały poza ramy nauczania w Muzejonie, będąc dziełem matematycznym – powiedzielibyśmy dziś – naukowym i zarazem dydaktycznym.

Tytuł dzieła, Στοιχεία, odsyła do pojęcia στοίχος, „rząd”, „szereg”, „porządek”, oraz στοιχείον, „jeden z szeregu”. „jeden z serii”. Ukryte jest tu odwołanie do:

1. Alfabetu greckiego, którego litery tworzą również „elementy” słów i całego języka, a także języka złożonego „z prostego dźwięku mowy”.

2. Fizyki. W tym sensie „element” oznacza cząstkę, na którą dzieli się materia, ale ona sama jest już niepodzielna. Jako pierwszy o czterech podstawowych elementach mówił Empedokles, z tą różnicą, że nie używał pojęcia στοιχεία, lecz ριζώματα – „korzenie”. Cztery elementy konstytuujące świat: ogień, powietrze, wodę i ziemię wymienia natomiast Platon w Timajosie.

3. Geometrii. Arystoteles w elementach dostrzega twierdzenia zawarte w dowodach innych twierdzeń. Proklos w swym komentarzu do Elementów Euklidesa odróżnia twierdzenia będące „elementami” od tych „elementarnych”. Elementami są twierdzenia, które warunkują poznanie i zrozumienie innych twierdzeń, twierdzenia niezbędne do zbudowania wiedzy, podobnie jak wspomniane w punkcie 1 litery alfabetu potrzebne do zbudowania mowy oraz w punkcie 2 elementy niezbędne do zbudowania świata. Twierdzenia elementarne nie odgrywają roli fundamentalnych twierdzeń naukowych, wykorzystywanych w dowodach innych twierdzeń.

3  Pierwszym wydawcą dzieła Euklidesa był matematyk Teon z Aleksandrii, „człowiek z Muzejonu”, jak go nazywa Suda, żyjący w IV wieku, a zmarły na początku V wieku. Jego córką była słynna Hypatia. Data wydania Elementów przypada w przybliżeniu na rok 364.

W swym komentarzu do Almagest Ptolemeusza Teon potwierdza, że jest wydawcą Στοιχεία, jednocześnie wspominając o zmianach, jakie wprowadził do twierdzenia VL33[6]. Aż do końca XVIII wieku wydanie Teona było uznawane za najstarsze i stanowiło główny punkt odniesienia. Dopiero w 1808 roku François Peyrard odkrył manuskrypt dzieła Euklidesa pozbawiony wspomnianej poprawki Teona, z czego wywnioskował, że znaleziony tekst jest starszy od wydania scholarchy z Aleksandrii. W latach 1883-1888 duński uczony Johan Ludvig Heiberg opublikował edycję, która do dziś uznawana jest za klasyczną i z której korzystają niemal wszyscy badacze i wydawcy Euklidesa. Heiberg w swym wydaniu wykorzystał zarówno manuskrypt odkryty przez Peyrarda, oznaczony P = Codex Vaticanus, Gr. 190, jak i manuskrypty oparte na wydaniu Teona.

Najcenniejsze dwa manuskrypty zawierające 13 ksiąg Elementów pochodzą z IX wieku. Znajdują się w Bibliotece Watykańskiej oraz w Bodleian Library w Oksfordzie. W sumie można wymienić około 80 rękopisów zawierających całość lub poszczególne części dzieła Euklidesa.

Grecki tekst Elementów, który przez Bizancjum dotarł do Arabów, został przetłumaczony na język arabski za czasów panowania kalifa Haruna ar-Raszida około 800 roku. W roku 1120 angielski mnich Adc-lard z Bath przełożył arabską wersję na język łaciński. Kolejny łaciński przekład pojawił się w 1260 roku za sprawą Campanusa z Novary, który prawdopodobnie korzystał także z przekładu Adelarda z Bath. Dzieło Euklidesa w wersji Campanusa było pierwszym drukowanym wydaniem Elementów. Ukazało się w roku 1482 w Wenecji pt. Preclarissimus liber elementorum Euclidis. W Wenecji ukazała się jeszcze jedna ważna edycja, przygotowana przez Nicolla Tartaglię w 1543 roku. Do dziś Elementy ukazały się ponad 1000 razy. Jedynie Biblia może się poszczycić większą liczbą wydań.

Pierwszy polski – chociaż niepełny – przekład pt. Euklidesa początków geometryi ksiąg ośmioro, wydany w Wilnie w 1807 roku, wyszedł spod pióra Józefa Czecha. Wydanie to jest oparte na dwujęzycznej wersji, łacińskiej i angielskiej, autorstwa Roberta Simsona z roku 1756. Podobnie jak w XIX wieku Czech korzystał z angielskiego wydania, nowy projekt polski odwołuje się do anglojęzycznej, popularnej w XX wieku edycji sir Thomasa Heatha. Autorem zbiorowym przekładu opartego na wersji angielskiej jest młodzież gimnazjalna i licealna skupiona wokół „Projektu Badawczego Księgi Euklidesa” pod patronatem Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Matematyki oraz Grupy Roboczej SNM „Geometria CABRI”[7]. Warto w tym miejscu podkreślić, że mimo iż Heath jest wielkim autorytetem w dziedzinie historii matematyki starożytnej, dosyć swobodnie traktuje on tekst grecki Elementów. Naszym zdaniem najlepszą obecnie anglojęzyczną wersją tego dzieła jest Euclid’s Elements of Geometry autorstwa Richarda Fitzpatricka z roku 2007[8]. Drugim niezwykle ważnym współczesnym wydaniem jest czterotomowe Euclide. Les Elements Bernarda Vitraca, które ukazało się w Paryżu w latach 1990-2001. Dzieło Vitraca jest też najważniejszym źródłem, z którego czerpaliśmy, przygotowując niniejszy rys historyczny.

NOTA EDYTORSKA

1Euclidis Opera Omnia zostały wydane przez Johana Ludviga Heiberga i Heinricha Mengego w latach 1883-1916. Od czasu ukazania się pozycja ta stanowi kanoniczną postać dzieł Euklidesa. W latach 1883-1888 jako jej pierwsze tomy wydano Euclidis Elementa. W czterech pierwszych zamieszczono Księgi I-XIII Elementów, w piątym – scholia oraz Księgi XIV-XV, których autorstwo niegdyś przypisywano Euklidesowi[9]. Obok tekstu greckiego wydanie to zawiera także łacińskie tłumaczenie dokonane przez Heiberga. Podstawę prezentowanego przekładu Ksiąg V-VI stanowi tekst grecki zamieszczony w drugim tomie Euclidis Elementa[10].

Zgodnie z tradycją współczesnych tłumaczeń Elementów interpolacje w wydaniu Heiberga podajemy w nawiasach kwadratowych. Nie odbiegając też od współczesnych wersji przekładów, nasz przekład uzupełniamy, dodając pojedyncze słowa czy wyrażenia. Ingerencje te sprowadzają się w zasadzie do dodania czasownika „jest” wszędzie tam, gdzie jego użycia wymaga składnia. Wspomniane dodatki zapisujemy w nawiasach okrągłych.

Podmiot domyślny często występujący w tłumaczeniu Księgi V oznacza „wielkość” lub „wielkości”. Księga VI jest pod tym względem bardziej zróżnicowana i nierzadko w domyśle pozostaje rodzaj figury geometrycznej. Tłumacze w takich okolicznościach zwykle wspomagają czytelnika, stosując dopowiedzenia, traci jednak na tym charakterystyczna dla stylu Euklidesa lapidarność. W naszym wydaniu wszystkie dopowiedzenia zostały przeniesione do komentarzy. W schematach twierdzeń, stosując odpowiednie symbole, zaznaczamy, czy w danym zdaniu podmiotem jest kąt, trójkąt czy odcinek.

Do tradycji XX-wiecznych tłumaczeń Elementów należy wskazywanie twierdzeń, na które Euklides powołuje się w dowodach. Jest to zaznaczane albo na marginesach, albo w samym tekście, a wówczas w nawiasie kwadratowym podawany jest numer księgi (zapisany cyframi rzymskimi) oraz numer twierdzenia (zapisany cyframi arabskimi). Tak postępują Heiberg (w tłumaczeniu łacińskim), Heath, Vitrac oraz Fitzpatrick[11]. Zabieg ten ma charakter dydaktyczny i świadomie z niego rezygnujemy. W Elementach twierdzenia i definicje są wprawdzie przywoływane, ale przez dosłowne cytowanie tez albo charakterystycznych fraz i ten zabieg językowy oddajemy w tłumaczeniu. Odniesienia do definicji i twierdzeń zaznaczamy natomiast w schematach zamieszczonych w komentarzu. Odnotowujemy przy tym tylko te, które znajdujemy w tekście, dlatego nasze opisy twierdzeń różnią się czasami od tych zaproponowanych przez Heatha, Vitraca czy Fitzpatricka.

W edycji Heiberga tekst grecki wraz z oznaczeniami „wielkości” oraz figur geometrycznych pisany jest kursywą. W przekładzie łacińskim zasadniczy tekst podany jest antykwą, zaś oznaczenia, podobnie jak wzory matematyczne, które Heiberg wprowadza do tłumaczenia w miejsce stale powtarzanych fraz, takich jak trójkąt, kąt itp., pisane są wielkimi literami i kursywą. W niniejszym przekładzie dla oznaczenia „wielkości” w Księdze V, a później obiektów geometrycznych w Księdze VI, używamy wielkich liter pisanych antykwą. To świadome odstępstwo od zwyczaju przyjętego w nowożytnych przekładach, jak i od funkcjonującego w samej matematyce, mniej więcej od XVI wieku, zwyczaju zapisywania znaków matematycznych kursywą. Podobne rozwiązanie przyjął też Vitrac.

Podział na akapity powtarzamy za tekstem greckim. W XX-wiecznych tłumaczeniach różnie to rozwiązywano. Heath dość swobodnie traktuje tekst grecki w tym zakresie, z kolei Vitrac i Fitzpatrick podążają wprost za edycją Heiberga.

W komentarzach porównujemy czasami nasze rozstrzygnięcia z przekładami Heatha, Vitraca i Fitzpatricka, czynimy to jednak tylko wtedy, kiedy zestawienia te poszerzają znaczenie tłumaczonych pojęć.

2  Jedną z cech charakterystycznych nowożytnej matematyki jest stosowanie symboli. Oto na przykład stała ze wzoru Eulera, liczba rzeczywista zapisana w systemie dziesiętnym, suma szeregu, całka względem miary, pochodna cząstkowa, macierz odwrotna:

Symbol matematyczny, ten utrwalony i powszechnie stosowany, to znak graficzny, w którym skumulowana jest wiedza pokoleń. Symbolom nowożytnej matematyki odpowiadają w Elementach diagramy oraz oznaczenia literowe. W niewielkim stopniu zmodyfikowane i uproszczone diagramy, jak chociażby pięciokąt wpisany w koło czy kwadraty zbudowane na bokach trójkąta towarzyszące twierdzeniu Pitagorasa, stały się dobrem kultury powszechnej.

Inne, jak na przykład te poniżej, zaczerpnięte z Księgi VI oraz I, odnajdujemy w La Géométrie Kartezjusza, Arithmetica Universalis Isaaca Newtona, Grundlagen der Geometrie Davida Hilberta czy Podstawach geometrii Karola Borsuka i Wandy Szmielew. Występują one tam jako bezimienne obiekty, które w odróżnieniu od ważniejszych twierdzeń czy aksjomatów nie mają ani autora, ani historii. W komentarzach zwracamy baczną uwagę na diagramy i oznaczenia literowe, gdyż zawierają one istotną, chociaż niezwerbalizowaną wiedzę matematyczną.

W logice matematycznej i metamatematyce przyjmuje się, że dowód jest ciągiem formuł. Diagram, wykres czy rysunek odgrywa w takim ujęciu co najwyżej pomocniczą rolę i nie jest niezbywalnym składnikiem dowodu. W Elementach wszystkim twierdzeniom towarzyszą diagramy. Pierwsza i oczywista funkcja, jaką pełnią, to ustalenie oznaczeń. Ale ponadto wiele dowodów wprost lub implicte odwołuje się do układu linii oraz punktów przedstawionych na diagramach. Nie podejmujemy się rozstrzygać, czy jest to tylko pewien brak w warstwie dedukcyjnej, czy też odmienny od współczesnego sposób prowadzenia dowodu. Przyjmujemy jako fakt, że diagramy stanowią integralny składnik twierdzeń Euklidesa.

W tradycji wydań Elementów nie wypracowano ani jednoznacznego kształtu diagramów, ani ich położenia względem tekstu. Tłumaczenia dwudziestowieczne nawiązują do rozwiązań przyjętych przez Heiberga. W Euclidis Elementa kolejne twierdzenia podawane są najpierw po grecku, a następnie w przekładzie na łacinę. Diagramy zamieszczane są obok tłumaczeń, po tezie twierdzenia, przed, obok lub bezpośrednio za częścią, w której ustalane są oznaczenia. Podobnie jest w wydaniach Heatha i Vitraca. W edycji Fitzpatricka tekst grecki i angielski ułożone są w dwóch kolumnach, a diagramy położone są w każdej z nich tak, że wyraźnie oddzielają tezę od reszty twierdzenia.

Diagramy zamieszczone w niniejszym tłumaczeniu nawiązują kształtem do edycji Heiberga, ale są umieszczane zawsze pod tezą twierdzenia. Punkty na diagramach oznaczamy wielkimi literami i czcionką prostą.

PRZYPISY

[1] Można tu wspomnieć również archonta Euklidesa z Aten, żyjącego w V wieku p.n.e.

[2] Zob. [Vitrac 1990, s. 15].

[3] [Proclus 68, 13–16],

[4] [Stobaeus II, 228, 25–29],

[5] Zob. [Vitrac 1990, s. 84].

[6] Zob. [Vitrac 1990, s. 45].

[7] Pracę można śledzić na stronie internetowej: www.matematycy.interklasa.pl/euklides/index.html.

[8] Całe wydanie zamieszczone jest w Internecie pod adresem: www.farside.ph.utexas.edu/euclid.html

[9] „W pewnych manuskryptach greckich przekazujących Elementy Euklidesa znajdujemy nie tylko 13 ksiąg uznanych w całości za autentyczne, lecz także dwie dodatkowe księgi tradycyjnie określane jako XIV i XV. Odnajdujemy je również w wielu arabskich i łacińskich manuskryptach, w średniowiecznych wersjach traktatu oraz we wszystkich pełnych wydaniach i przekładach w renesansie. W ten oto sposób wielu dawnych czytelników znało Euklidesa w 15 księgach. [...] Nie ma wątpliwości, że chodzi o części nieautentyczne, dołączone do traktatu Euklidesa w procesie przekazu” [Vitrac, Djebbar 2011, s. 31].

[10] Zob. [Heiberg 1884],

[11] Vitrac stosuje w tym celu okrągłe nawiasy.

KATALOGI kwartał 2014

COPERNICUS CENTER PRESS działa pod auspicjami Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, ufundowanego przez światowej sławy filozofa, kosmologa i teologa, laureata Nagrody Templetona Michała Hellera.

Nasze publikacje obejmują szerokie spektrum światowej myśli naukowej i filozoficznej: filozofię (w szczególności filozofię nauki i filozofię prawa), teologię, kosmologię, matematykę, logikę i neurobiologię. Wydajemy książki w języku polskim i angielskim, według najwyższych standardów akademickich, merytorycznych i edytorskich.

Aby na bieżąco otrzymywać informacje o naszej ofercie (w tym o tytułach anglojęzycznych) i organizowanych przez nas wydarzeniach, zapraszamy na stronę internetową:

www.ccpress.pl

tel.:+48 12 430 63 00

Copernicus Center Press Sp. z o.o.

pl. Szczepański 8, 31-011 Kraków

e-mail: [email protected]

NOWOŚCI

LUTY 2014

ELEMENTY FILOZOFII PRZYRODY

Michał Heller, Tadeusz Pabjan

ISBN 978-83-7886-065-5

Oprawa: miękka

Format: 140x215 mm

Stron: 272

Cena: 39,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-075-4Cena: 39,90 zł

Dlaczego Księga Przyrody zapisana jest językiem matematyki? Co teorie fizyczne mówią na temat przestrzeni? Skąd wzięły się wszechświat, życie i umysł? Nauka wyrosła z filozofii przyrody i nigdy nie zdołała podciąć swoich filozoficznych korzeni. Autorzy przeprowadzają czytelnika przez historię ludzkiego postrzegania przyrody ożywionej i nieożywionej i coraz bardziej udane próby ujęcia zjawisk w karby matematycznych równań – to znakomita lektura i kompendium wiedzy dla każdego, kto interesuje się osiągnięciami nauki lub kogo pociągają filozoficzne koncepcje. To książka, która w zwięzły i klarowny sposób pomaga zrozumieć czym jest nauka, jak rodziły się najważniejsze teorie i jakie wizje czasu, przestrzeni, materii, przyczynowości, a nawet życia i całego wszechświata owe teorie implikują.

LUTY 2014

ELEMENTY MECHANIKI KWANTOWEJ DLA FILOZOFÓW

Michal Heller

ISBN: 978-83-7886-066-2

Oprawa: miękka

Format: 140x215 mm

Stron: 192

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-074-7Cena: 34,90 zł

Jak wygląda prawdziwa struktura materii? Czy najbardziej fundamentalnymi prawami natury rządzi prawdopodobieństwo, a nie konieczność? Dlaczego świat kwantów rządzi się prawami sprzecznymi ze zdrowym rozsądkiem? Mechanika kwantowa narodziła się w pierwszych dekadach ubiegłego stulecia, gdy panowało powszechne przekonanie, że natura skrywa już niewiele tajemnic. Sformułowanie teorii kwantów obaliło ten optymistyczny pogląd – stało się jasne, że przyroda w najmniejszej skali funkcjonuje całkowicie inaczej niż w skali, w której działają nasze zmysły. Świat cząstek elementarnych, zjawiska nielokalne, indeterminizm i wiele paradoksów pociąga zwłaszcza filozofów, bo sprzeczny ze zdrowym rozsądkiem obraz mikroświata wywołuje doniosłe filozoficzne konsekwencje.

LUTY 2014

GRANICE INTERPRETACJI

Bartosz Brożek

ISBN: 978-83-7886-068-6

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 280

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-081-5Cena: 34,90 zł

Czy rozumienie przypomina rozmowę, widzenie, czy taniec? Czy istnieje język doskonały? Czym jest interpretacja? Czy poza jej granicami leży tylko nonsens? Autor odpowiada na pytanie, dlaczego w świecie komunikacji jesteśmy skazani na interpretację; posiłkując się ustaleniami współczesnych nauk kognitywnych i teorii ewolucji, a także czerpiąc z tradycji filozofii analitycznej dowodzi, że nie może istnieć język doskonały niepodatny na interpretację. Zastanawia się również nad strukturą rozumienia i pokazuje, że zbyt pochopne próby interpretacji mogą nas prowadzić w krainę bełkotu. To pierwsza w literaturze polskiej próba zmierzenia się ze zjawiskiem interpretacji, oparta w znacznej mierze na tym, co biologia mówi o ludzkiej zdolności rozumienia.

LUTY 2014

NIEDOMKNIĘTY BILANS WSZECHŚWIATA

Tadeusz Pabjan

ISBN 978-83-7886-067-9

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 240

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-076-1Cena: 34,90 zł

Czym jest ciemna energia? Jakie obiekty lub cząstki tworzą ciemną materię? Skąd wiadomo, że wszechświat składa się głównie z ciemnej materii i jest wypełniony ciemną energią? Z czego składa się wszechświat? Jeszcze nie tak dawno fizycy sądzili, że dobrze znają odpowiedź na to pytanie, i że potrafią dokładnie zidentyfikować wszystkie obiekty, które dają swój wkład do całkowitej masy wszechświata. Problem pojawił się wtedy, gdy obserwacje astronomiczne dostarczyły dowodów na obecność znacznych ilości dodatkowej, niewidocznej materii i na przyspieszenie ekspansji wszechświata rozpychanego tajemniczą energią, która jest równoważna masie. Po przeprowadzeniu wstępnych oszacowań okazało się, że wszystkie znane do tej pory postaci materii to tylko wierzchołek gigantycznej góry lodowej. Co znajduje się pod powierzchnią wody?

MARZEC 2014

CZY FIZYKA I MATEMATYKA TO NAUKI HUMANISTYCZNE?

Michał Heller, Stanisław Krajewski

ISBN: 978-83-7886-078-5

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 480

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-079-2Cena: 49,90 zł

Czy jest prawdziwe powiedzenie, że wszystkie nauki dzielą się na fizykę i zbieranie znaczków? W takim razie co z matematyką? Czy nauki ścisłe i humanistyka to organiczne części tej samej, ogólnoludzkiej kultury? Wśród ludzi dominuje przeciwstawianie nauk ścisłych, czyli przede wszystkim matematyki i fizyki, naukom humanistycznym. Czasem czyni się to wywyższając ścisłość nauk ścisłych, czasem wskazując na ich ograniczenia, niemożność uchwycenia prawdziwej, żywej złożoności, której nie mogą uchwycić struktury formalne. Tymczasem to przeciwstawienie nie jest absolutne: u źródeł podstawowych pojęć matematyki i fizyki są doświadczenia potoczne, odniesienia do człowieczej perspektywy postrzegania świata, próby jego spontanicznego modelowania, sądy wartościujące.

MARZEC 2014

TRANSCENDENCJA I NATURALIZM

Józef Życiński

ISBN: 978-83-7886-073-0

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 140

Cena: 29,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-077-8Cena: 29,90 zł

Jakie jest miejsce człowieka we wszechświecie w odniesieniu do Boga? Jakie są możliwości i potrzeby poznawcze człowieka? Czy istnieje konflikt między badaniami teologii i nauk przyrodniczych? Choć człowiek od zawsze szuka odpowiedzi na pytania o początki, sens i cel swojego istnienia, nabywając wiedzę i doskonaląc narzędzia, poszukiwania te nadal są fascynujące. Właściwa każdemu z nas natura badacza każe nam przeszukiwać dostępną rzeczywistość w nadziei na zrozumienie Bożych zamysłów. Książka jest przewodnikiem po tej wędrówce, pokazującym poprzez dokonania filozofów i przyrodników jak silna i intelektualnie owocna jest ludzka potrzeba sensu, ładu i piękna. To pochwała rozumu jako narzędzia zdolnego odczytywać Bożą obecność w świecie i świadectwo przekonania, że wiara i rozum wspólnie służą człowiekowi w odnalezieniu swojego miejsca we wszechświecie i że nie ma między nimi konfliktu.

LISTOPAD 2013

KOSMICZNY PROJEKT

Paul Davies

ISBN 978-83-7886-019-8

Tłum. Aleksandra Bielaczyc

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 360

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-060-0Cena: 49,90 zł

Dlaczego we wszechświecie odnajdujemy porządek? Jaka jest natura i przyczyna procesu samoorganizacji, dzięki któremu powstały gwiazdy, planety i my sami? Czy należy spojrzeć głębiej niż sięgają prawa fizyki, by zrozumieć zadziwiającą kreatywność natury? Opierając się na odkryciach i teoriach pochodzących z różnych dyscyplin – od matematyki i fizyki przez informatykę i biologię, aż do genetyki i neuronauki – Paul Davies przedstawia prowokacyjną teorię dotyczącą źródła stwórczego potencjału wszechświata.

GRUDZIEŃ 2013

PREDYKACJA

Jacek Paśniczek

ISBN: 978-83-7886-045-7

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 350

Cena: 59,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-080-8Cena: 59,90 zł

Ontologia formalna bada najogólniejsze formalno-strukturalne aspekty rzeczywistości stosując w tych badaniach odpowiednie metody formalne. Wśród tych metod najważniejsze są metody wykorzystujące aparaturę logiczną. W prezentowanej monografii centralnym pojęciem, wokół którego ogniskują się rozważania ontologiczne jest pojęcie predykacji wyrażające przysługiwanie własności przedmiotom. Predykacja jest traktowana jako relacja między fundamentalnymi kategoriami ontologicznymi – kategoriami przedmiotów i własności. Logika analizuje różne możliwe pojęcia predykacji i tym samym stanowi podstawę teoretyczną przyjętej w niniejszej monografii ontologicznej perspektywy badawczej. Dyskutowane są różne logiczne systemy predykacji, w tym oryginalne systemy stworzone przez Autora.

GRUDZIEŃ 2013

ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE W NAUCE NR 53

ISSN: 0867-8286

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 280

Cena: 29,90 zł

Numer 53 ZFN jest tomem tematycznym. Autorzy zawartych w nim tekstów poruszają zagadnienia związane z jednym z najważniejszych okresów w historii matematyki, jakim był przełom XIX i XX wieku. Okres ten obfitował w wydarzenia kluczowe dla jej rozwoju i postacie, które najmocniej wpłynęły na jej obecny kształt. W niniejszym tomie poświęcono więcej uwagi takim twórcom nowych teorii matematyki, jak Gottlob Frege, David Hilbert czy Giuseppe Veronese. W tym samym czasie doszło do znacznego ożywienia także na gruncie matematyki polskiej. Prace zawarte w tomie dotyczą zwłaszcza warszawskiej szkoły logicznej, polskiej szkoły matematycznej oraz matematyków związanych PAU w Krakowie i Towarzystwem Nauk Ścisłych w Paryżu.

BESTSELLERY

BÓG I NAUKA. Moje dwie drogi do jednego celu

Michał Heller

ISBN: 978-83-7886-018-1

Tłum.: Ewa Nicewicz-Staszowska

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 125x195 mm

Stron: 254

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-036-5Cena: 34,90 zł

W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Dlaczego nie należy zapychać Bogiem dziur w nauce? Co nauka może dać teologii? Czemu teoria ewolucji jest aż teorią, a koncepcja Inteligentnego Projektu zahacza o herezję? Michał Heller w pasjonującej rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim opowiada o dwóch na pozór wykluczających się wartościach, które ukształtowały jego życie: religii i nauce. Wybitny uczony wspomina również wydarzenia ze swojego życia: trudy dzieciństwa na Syberii, studia, pracę duszpasterską i naukową w czasach komunizmu, a także dzieli się refleksją nad kondycją współczesnego chrześcijaństwa i powszechnej znajomości nauki.

STWORZENIE I POCZĄTEK WSZECHŚWIATA

Michał Heller, Tadeusz Pabjan

ISBN: 978-83-7886-043-3

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 184

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-056-3Cena: 34,90 zł

Jak pogodzić wiarę w stworzenie świata przez Boga z wiedzą naukową? Jak się ma biblijny opis stworzenia do około czternastu miliardów lat historii wszechświata i ewolucyjnego pochodzenia ciała i umysłu człowieka? Czy nowoczesny, naukowy światopogląd wyklucza religijność i czyni z niej zabobon? To pytania, jakie przed sobą muszą postawić nie tylko naukowcy, filozofowie i teologowie. Stawia je każdy, kto racjonalnie podchodzi do swojej wiary. Książka ta jest praktycznym, podstawowym kursem z teologii stworzenia, filozofii nauki, kosmologii i teorii ewolucji Została napisana między innymi z myślą o katechetach, jako pomoc dydaktyczna w nauczaniu przez nich religii uczniów wszystkich klas szkół podstawowych, gimnazjów i pogimnazjalnych.

SENS ŻYCIA I SENS WSZECHŚWIATA

Michał Heller

ISBN 978-83-7886-048-8

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 125x195 mm

Stron: 262

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-062-4Cena: 34,90 zł

O ile oczami wiary widzi się świat inaczej, niż oczami wiedzy naukowej? Jak, w perspektywie teologicznej, sens człowieka wiąże się z sensem wszechświata? Jaki jest związek „teologii sensu” z „teologią stworzenia”? Pytania o sens człowieka i sens wszechświata stanowią jedno Wielkie Pytanie. Człowiek jest genetycznie związany z Wszechświatem. Korzenie człowieka wyrastają z historii wszechświata. Jeżeli Wszechświat ma sens, to sens ten prawdopodobnie obejmuje także człowieka, ponieważ człowiek jest częścią, więcej: elementem struktury wszechświata. A czy mógłby istnieć człowiek obdarzony sensem w bezsensownym wszechświecie?

UMYSŁ MATEMATYCZNY

Bartosz Brożek, Mateusz Hohol

ISBN: 978-83-7886-047-1

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 280

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-063-1Cena: 34,90 zł

Skąd wzięła się matematyka? Jaką drogę przyjęła ewolucja zdolności matematycznych? Co ma wspólnego matematyka z metaforami? Czy obiekty matematyczne istnieją poza czasem i przestrzenią? Czy nauka potrafi wyjaśnić niepojętą skuteczność matematyki w odkrywaniu praw przyrody? Autorzy przedstawiają najnowsze ustalenia nauk neurokognitywnych i ewolucyjnych w odniesieniu do natury matematyki. Pokazują, że ewolucję zdolności matematycznych wyjaśnić można odwołując się nie tylko do wrodzonych umiejętności protomatematycznych, ale także do roli ewolucji kulturowej. Jest to pierwsza w literaturze polskiej pozycja, która zdaje relację z najnowszych ustaleń neurobiologii i psychologii odnośnie do zdolności matematycznych, a przy tym dostarcza pogłębionej, filozoficznej refleksji w odpowiedzi na pytanie, czy da się wyjaśnić naturę matematyki.

NOWA HISTORIA EWOLUCJI CZŁOWIEKA

Robin Dunbar

ISBN: 978-83-7886-029-7

Tłum.: Bartłomiej Kucharzyk

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 254

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-064-8Cena: 49,90 zł

Dlaczego spośród kilkunastu żyjących niegdyś gatunków hominidów przetrwał właśnie homo sapiens? Co właściwie tak mocno odróżnia nas od wszystkich innych istot z którymi dzielimy planetę? Kiedy i jak doszło do tego odróżnienia? „Kim więc jesteśmy my, gatunek malarzy i poetów? Dlaczego, spośród wszystkich gatunków w historii, tylko że ci bezimienni artyści wpadli na to, by zostawić po sobie te subtelne ślady? I, to być może najciekawsze pytanie, dlaczego je zostawili?” Książka ta jest odyseją, wyprawą przez mgły czasu do zamierzchłej przeszłości. Jak, biorąc pod uwagę, że nasze początki nie różnią się niczym od początków wszystkich innych żywych istot, dochodzi w trakcie ludzkiego życia do pojawienia się tych różnic? W którym momencie ewolucji człowieka powstało to, co oddziela nas od pokrewnych nam stworzeń? I, pytanie które chyba najbardziej dręczy Autora, dlaczego to właśnie nasz rodowód okazał się tak znakomity?

MORALNOŚĆ MÓZGU

Patricia Churchland

ISBN: 978-83-7886-031-0

Tłum.: Mateusz Hohol, Natalia Marek

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 368

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-058-7Cena: 49,90 zł

Skąd bierze się moralność? Czy jej źródeł można poszukiwać w biologii? Jaką rolę odgrywa mózg w kształtowaniu naszych postaw moralnych? Czy moralność jest czymś specyficznie ludzkim? W Moralności mózgu Patricia Churchland zabiera czytelnika w podróż po świecie najnowszych odkryć neuronauki i ewolucjonizmu. Celem tej niezwykłej podróży jest zrozumienie podstawowych wartości, dzięki którym nasze życie społeczne jest także życiem moralnym. Stawiane przez autorkę śmiałe pytania i udzielane na nie – nieraz jeszcze śmielsze – odpowiedzi,zainteresować powinny wszystkich tych, których nurtuje nie tylko zagadka pochodzenia moralności, ale także chcących zrozumieć naturę ludzką.

KATALOG ALFABETYCZNY

„BYŁEM PANA PRZECIWNIKIEM [PROFESORZE EINSTEIN]...”

Paweł Polak

ISBN: 978-83-62259-32-8

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 462

Cena: 129,90 zł

„To nie tylko niezwykle interesujące dzieje pewnej polemiki, lecz również portret naukowego środowiska Lwowa na przestrzeni kilku pierwszych dekad XX stulecia” (prof. M. Heller). „Drobiazgowe odtworzenie niepowtarzalnej atmosfery tego specyficznego centrum dyskusyjnego, przejrzysty język i logiczny układ książki sprawiają, że jej lektura staje się swoistym zaproszeniem do fascynującej podróży po miejscach, epizodach, postaciach i strukturach naukowych” (dr hab. K. Maślanka).

BÓG I NAUKA

Michał Heller Tłum.: Ewa Nicewicz-Staszowska

ISBN: 978-83-7886-018-1

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 125x195 mm

Stron: 254

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-036-5Cena: 34,90 zł

W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Co nauka może dać teologii? Czemu teoria ewolucji jest aż teorią, a koncepcja Inteligentnego Projektu zahacza o herezję? Michał Heller w pasjonującej rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim opowiada o dwóch na pozór wykluczających się wartościach, które ukształtowały jego życie: religii i nauce. Wybitny uczony wspomina również wydarzenia ze swojego życia: trudy dzieciństwa na Syberii, studia, pracę duszpasterską i naukową w czasach komunizmu, a także dzieli się refleksją nad kondycją współczesnego chrześcijaństwa i powszechnej znajomości nauki.

CZY NAUKA ZASTĄPI RELIGIĘ?

red. Bartosz Brożek, Janusz Mączka

ISBN: 978-83-62259-14-4

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 238

Cena: 59,90 zł

Pytanie „Czy nauka zastąpi religię?” rozumieć można na różne sposoby. Może ono presuponować pogląd, że nauka przejmuje funkcje, które spełnia religia. Inni odczytają je jako pytanie retoryczne: nauka nie może zastąpić religii, bo ta odpowiada na inne potrzeby. Wreszcie, pytanie to, choć sugeruje pewną rozłączność nauki i religii, wskazuje zarazem na to, co łączy te dwa zjawiska – na racjonalność. To właśnie racjonalność umożliwia autentyczny dialog pomiędzy nauką a religią.

DOWODY ONTOLOGICZNE

red. Tadeusz Wszołek

ISBN: 978-83-62259-07-6

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 288

Cena: 59,90 zł

Święty Anzelm z Canterbury w stosunkowo krótkim tekście sformułował argument na istnienie Boga, który już ponad 900 lat rodzi skrajne reakcje: przyciąga i fascynuje, ale też odpycha i irytuje. Trudno wskazać inny filozoficzno-teologiczny tekst, który byłby tak płodny i inspirujący. Wszyscy za podziwu godne uznają to, że człowiek był w ogóle zdolny do wskazania takiej drogi poznania Boga. Książka zawiera nowe studia poświęcone ratio Anselmi, które powstały w związku z 900. rocznicą śmierci Biskupa z Canterbury.

EKSPERYMENTALNA METAFIZYKA

Tadeusz Pabjan

ISBN: 978-83-62259-27-4

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 368

Cena: 79,90 zł

Mechanika kwantowa jest jedną z najważniejszych i najlepiej potwierdzonych empirycznie teorii współczesnej nauki. Odwołując się do argumentów irlandzkiego fizyka Johna Stewarta Bell, autor książki wykazuje, że doprecyzowanie wszystkich istotnych zagadnień o charakterze konceptualnym ma fundamentalne znaczenie dla poprawnej interpretacji formalizmu mechaniki kwantowej, formułuje również argumenty za zasadnością określania dyskutowanej przez siebie problematyki z pogranicza nauki i filozofii mianem eksperymentalnej metafizyki.

ELEMENTY

EuklidesTłum. i komentarz: Piotr Błaszczyk, Kazimierz Mrówka

ISBN: 978-83-7886-013-6

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 330

Cena: 69,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-057-0Cena: 69,90 zł

Elementy Euklidesa są arcydziełem literatury matematycznej i najważniejszą pracą naukową wszech czasów. „Wielkość”, „stosunek”, „proporcja”, „wielokrotność” to pojęcia, z których Euklides stworzył teorię spełniającą w matematyce greckiej taką funkcję, jaką we współczesnej matematyce pełnią liczby rzeczywiste. Teoria „wielkości” stanowi fundament teorii figur podobnych. Podobieństwo figur to kod, którym posługuje się ludzkość od ponad dwóch tysięcy lat. Tym dwóm księgom poświęcona jest niniejsza praca, zawierająca pierwszy polski przekład z języka greckiego wraz z komentarzem.

EPISTEMOLOGIA INFORMACJI

Marek Hetmański

ISBN: 978-83-7886-046-4

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 366

Cena: 59,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-069-3Cena: 59,90 zł

Niniejsza monografia jest prezentacją podmiotowych i poznawczych aspektów kategorii informacji i jej znaczenia dla epistemologicznych analiz poznania i wiedzy. Zawiera historię i stan badań nad informacją - także tych rozwijanych w ramach filozofii informacji. Omówione są nie tylko naukowe, ale również kulturowe zmiany spowodowane przez technologie informatyczne, w szczególności takie zjawiska jak nadmiar i niedobór informacji, wieloznaczność i niewiarygodność komunikatów oraz dezinformujący charakter niektórych wytworów masowej kultury.

EWOLUCJA ŻYCIA I EWOLUCJA WSZECHŚWIATA

red. Janusz Mączka, Paweł Polak

ISBN: 978-83-62259-15-1

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 212

Cena: 59,90 zł

Pojęciem ewolucji posługują się matematycy, astronomowie, socjolodzy, psycholodzy. Właściwie nie ma takiego obszaru badawczego, w którym pojęcie to by nie występowało, można zatem pokusić się o postawienie następującej tezy: pojęcie ewolucji wyrasta nie tyle z krytycznej refleksji nad zmiennością świata przyrody, ile raczej swoje źródło czerpie z głębokiej struktury świata. Badając ewolucję (w różnych jej wymiarach), przybliżamy się do prawdy o sposobie funkcjonowania całego wszechświata.

FENOMEN NORMATYWNOŚCI

Bartosz Brożek, Anna Brożek, Jerzy Stelmach

ISBN: 978-83-7886-032-7

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 226

Cena: 39,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-040-2Cena: 34,90 zł

Książka stanowi próbę zmierzenia się z zagadką normatywności. Autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, jak należy rozumieć pojęcia normatywne, takie jak obowiązek, powinność czy poprawność. Fenomen normatywności to unikalna w polskiej literaturze filozoficznej próba spojrzenia na kwestie związane z normatywnością w całej ich złożoności, a przy tym poszukująca wspólnych podstaw dla rozmaitych wcieleń dyskursu normatywnego.

FILOZOFIA EKONOMII

Marcin Gorazda

ISBN: 978-83-7886-044-0

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 412

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-061-7Cena: 49,90 zł

Dlaczego nie można przewidzieć kryzysów ekonomicznych? Czy filozofowie mogą pomóc w ich przewidywaniu? Jaki świat ukrywa się za skomplikowanymi teoriami ekonomii? Na te oraz na szereg innych pytań podejmuje próby odpowiedzi filozofia ekonomii, dziedzina w zasadzie dotychczas nieobecna w polskiej nauce i literaturze. Autor wprowadza nas stopniowo w problemy ekonomii, przedmiotu jej badań i stosowanych metod, począwszy od filozofów starożytnych poprzez średniowiecznych scholastyków, merkantylistów, fizjokratów i klasyków ekonomii. Kluczowa jednak część poświęcona jest myśli nowożytnej i współczesnej.

FILOZOFIA KOSMOLOGII

Michał Heller

ISBN: 978-83-7886-020-4

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 178

Cena: 29,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-037-2Cena: 29,90 zł

Co to znaczy, że wszechświat się rozszerza? Czy Wielki Wybuch rzeczywiście był jego początkiem? Dlaczego nocne niebo nie świeci jednostajnym blaskiem? Michał Heller we właściwym sobie klarownym i pasjonującym wywodzie oprowadza Czytelnika po gąszczu tematów filozoficznych, które towarzyszyły kosmologii od jej zarania, aż do momentu uformowania się jej jako dojrzałej nauki empirycznej. Książka jest pierwszym polskim dziełem, które mierzy się z problematyką rodzącą się na styku pozornie odległych dyscyplin, jakimi są filozofia i kosmologia.

FILOZOFIA PRZYPADKU

Michał Heller

ISBN: 978-83-7886-005-1

Oprawa: miękka

Format: 125x195 mm

Stron: 332

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-021-1Cena: 29,90 zł

W biologicznej ewolucji przypadek odgrywa rolę nadrzędną – jest źródłem zmienności gatunków. Autor proponuje szersze spojrzenie. Odwołując się do historii pojęcia przypadku i jego ewolucji wskazuje miejsce, jakie przypadki zajmują w strukturze całego wszechświata. A miejsca te są... nieprzypadkowe. Dlatego Filozofię przypadku można zadedykować i polecić każdemu, kto potrafi dostrzec głębię samego pytania o istotę przypadku. I ciekaw jest odpowiedzi.

FILOZOFIA PRZYPADKU

Michał Heller

ISBN: 978-83-7886-016-7

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

stron: 332

Cena: 44,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-021-1Cena: 29,90 zł

KOSMICZNY PROJEKT

Paul DaviesTłum.: Aleksandra Bielaczyc

ISBN: 978-83-7886-019-8

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 360

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-060-0Cena: 49,90 zł

Dlaczego we wszechświecie odnajdujemy porządek? Jaka jest natura i przyczyna procesu samoorganizacji, dzięki któremu powstały gwiazdy, planety i my sami? Czy należy spojrzeć głębiej niż sięgają prawa fizyki, by zrozumieć zadziwiającą kreatywność natury? Opierając się na odkryciach i teoriach pochodzących z różnych dyscyplin – od matematyki i fizyki przez informatykę i biologię, aż do genetyki i neuronauki – Paul Davies przedstawia prowokacyjną teorię dotyczącą źródła stwórczego potencjału wszechświata.

MAŁPY I FILOZOFOWIE

Frans de WaalTłum.: Bartosz Brożek, Michał Furman

ISBN: 978-83-7886-030-3

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 252

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-059-4Cena: 49,90 zł

Prowokacyjna książka Fransa de Waala, światowej sławy prymatologa, podejmuje problem źródeł i ewolucji moralności. W oparciu o ustalenia badań nad zachowaniem naczelnych, de Waal przekonuje, że źródeł naszej moralności szukać należy w ewolucyjnej przeszłości człowieka i u naszych najbliższych ewolucyjnych krewnych. Książka zawiera także polemiki z poglądami de Waala autorstwa Petera Singera, Christine M. Korsgaard, Philipa Kitchera oraz Roberta Wrighta.

MORALNOŚĆ MÓZGU

Patricia ChurchlandTłum.: Mateusz Hohol, Natalia Marek

ISBN: 978-83-7886-031-0

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 368

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-058-7Cena: 49,90 zł

W Moralności mózgu Patricia Churchland zabiera czytelnika w podróż po świecie najnowszych odkryć neuronauki i ewolucjonizmu. Celem tej niezwykłej podróży jest zrozumienie podstawowych wartości, dzięki którym nasze życie społeczne jest także życiem moralnym. Stawiane przez autorkę śmiałe pytania i udzielane na nie – nieraz jeszcze śmielsze – odpowiedzi, zainteresować powinny wszystkich tych, których nurtuje nie tylko zagadka pochodzenia moralności, ale także chcących zrozumieć naturę ludzką.

NIEOBLICZALNA OBLICZALNOŚĆ

Maria Piesko

ISBN: 978-83-62259-03-8

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 216

Cena: 49,90 zł

Czy możliwa jest sztuczna inteligencja? Jedni powiadają „Już istnieje!”. „Nigdy jej nie stworzymy!” – odpowiadają inni. Od prawie wieku istnieje i rozwija się teoria wyznaczająca możliwości i ograniczenia komputerów. O jej kontekście historycznym, podstawowych twierdzeniach i granicach jej zastosowań w przystępny, lecz nie powierzchowny sposób traktuje Nieobliczalna obliczalność.

NOWA HISTORIA EWOLUCJI CZŁOWIEKA

Robin DunbarTłum.: Bartłomiej Kucharzyk

ISBN: 978-83-7886-029-7

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 254

Cena: 49,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-064-8Cena: 49,90 zł

Książka ta jest odyseją, wyprawą przez mgły czasu do zamierzchłej przeszłości. Co właściwie tak mocno odróżnia nas od wszystkich innych gatunków z którymi dzielimy planetę? W którym momencie ewolucji człowieka powstało to, co oddziela nas od pokrewnych nam stworzeń? I, pytanie które chyba najbardziej dręczy Autora, dlaczego to właśnie nasz rodowód okazał się tak znakomity?

OBLICZA RACJONALNOŚCI. WOKÓŁ MYŚLI MICHAŁA HELLERA

red. Bartosz Brożek, Janusz Mączka, Wojciech P. Grygiel, Mateusz L. Hohol

ISBN: 978-83-62259-23-6

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 264

Cena: 59,90 zł

Idee filozoficzne, by dojrzeć, potrzebują odpowiedniej gleby; dla filozofii glebą taką jest dyskusja. Michał Heller pisze, z aprobatą przywołując Poppera, że dyskutowalność uznać należy za warunek konieczny racjonalnej argumentacji filozoficznej. Idee Michała Hellera, kryjące się pod takimi hasłami, jak „filozofia w nauce”, „logika zapętleń”, „matematyczność świata” czy „teologia nauki”, niewątpliwie spełniają warunek dyskutowalności, a celem tego tomu jest sprawić, by były nie tylko dyskutowalne, ale i dyskutowane.

PREDYKACJA

Jacek Paśniczek

ISBN: 978-83-7886-045-7

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 350

Cena: 59,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-080-8Cena: 59,90 zł

W prezentowanej monografii centralnym pojęciem, wokół którego ogniskują się rozważania ontologiczne jest pojęcie predykacji wyrażające przysługiwanie własności przedmiotom. Predykacja jest traktowana jako relacja między fundamentalnymi kategoriami ontologicznymi – kategoriami przedmiotów i własności. Logika analizuje różne możliwe pojęcia predykacji i tym samym stanowi podstawę teoretyczną przyjętej w niniejszej monografii ontologicznej perspektywy badawczej.

SENS ŻYCIA I SENS WSZECHŚWIATA

Michał Heller

ISBN: 978-83-7886-048-8

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 125x195 mm

Stron: 262

Cena: 39,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-062-4Cena: 39,90 zł

O ile oczami wiary widzi się świat inaczej, niż oczami wiedzy naukowej? Jak, w perspektywie teologicznej, sens człowieka wiąże się z sensem wszechświata? Jaki jest związek „teologii sensu” z „teologią stworzenia”? Pytania o sens człowieka i sens wszechświata stanowią jedno Wielkie Pytanie. Człowiek jest genetycznie związany z wszechświatem. Korzenie człowieka wyrastają z historii wszechświata. Jeżeli Wszechświat ma sens, to sens ten prawdopodobnie obejmuje także człowieka, ponieważ człowiek jest częścią, więcej: elementem struktury wszechświata. A czy mógłby istnieć człowiek obdarzony sensem w bezsensownym wszechświecie?

STRUKTURA REWOLUCJI METANAUKOWEJ

Józef Życiński

ISBN: 978-83-7886-011-2

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 376

Cena: 44,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-022-8Cena: 39,90 zł

W erudycyjnym i usystematyzowanym wywodzie Józef Życiński przedstawia summę swoich wieloletnich badań na gruncie filozofii nauki, pokazuje ukryte mechanizmy rządzące ewolucją nauki od jej początków aż po czasy nam współczesne. Autor skupił swoją uwagę na jednej rewolucji – metanaukowej. To, co się dzieje w nauce, ma oddźwięk – niekiedy bardzo daleko idący – w szeroko rozumianej przestrzeni kultury; szeroko rozumianej, bo obejmującej duże obszary życia współczesności.

STWORZENIE I POCZĄTEK WSZECHŚWIATA

Michał Heller, Tadeusz Pabjan

ISBN: 978-83-7886-043-3

Oprawa: twarda

Format: 140x215 mm

Stron: 184

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-056-3Cena: 34,90 zł

Książka ta jest praktycznym, podstawowym kursem z teologii stworzenia, filozofii nauki, kosmologii i teorii ewolucji. Polecamy ją wszystkim osobom religijnym, borykającym się z problemami z pogodzeniem swojej wiary z naukowym obrazem świata, a także tym, którzy są przekonani, że w XXI wieku religia jest wyłącznie zabobonem. Być może argumentacja zawarta w tej książce przekona ich, że nie ma zasadniczej sprzeczności pomiędzy prawdami teologii, a prawdami nauk przyrodniczych. Została ona napisana między innymi z myślą o katechetach, jako pomoc dydaktyczna w nauczaniu przez nich religii.

ŚWIAT MATEMATYKI I JEJ MATERIALNYCH CIENI

Józef Życiński

ISBN: 978-83-7886-012-9

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 125x195 mm

Stron: 248

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-023-5Cena: 34,90 zł

Czy obiekty matematyczne się tworzy, czy odkrywa? Czy istnieją one w Platońskim polu racjonalności, budując matrycę tego, co może się urzeczywistnić? W komputerze zmarłego przedwcześnie Arcybiskupa Józefa Życińskiego znaleziono niemal ukończony tekst książki, będący zapisem wykładów, które w roku akademickim 2006/2007 prowadził na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Prezentujemy Państwu jej ostateczną wersję, zredagowaną i opatrzoną wstępem Michała Hellera.

TEORIA IMPERATYWÓW

Anna Brożek

ISBN: 978-83-7886-004-4

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 163x240 mm

Stron: 344

Cena: 59,90 zł

Chociaż rola imperatywów i interrogatywów w komunikacji jest równie ważna jak deklaratywów, semiotyczna i logiczna refleksja nad pierwszymi dwiema kategoriami wyrażeń wydaje się nadal pozostawać daleko w tyle za refleksją nad trzecią kategorią. Niniejsza książka to filozoficzna monografia imperatywów, która w intencji ma przyczynić się do zmniejszenia tego dystansu. Jej ramy to z jednej strony filozoficzne tło teorii imperatywów, oraz z drugiej strony – prezentacja wybranych zastosowań tej teorii.

TWARDOWSKI. Myśl, mowa i czyn

Anna Brożek, Jacek Jadacki

ISBN: 978-83-7886-033-4

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 163x240 mm

Stron: 653

Cena: 99,90 zł

Niniejsza edycja zawiera pisma polskie Kazimierza Twardowskiego z zakresu logiki i gramatyki, epistemologii i psychologii, estetyki i etyki, metodologii i dydaktyki oraz historii filozofii, które zostały opublikowane, ale nie znalazły się dotąd w żadnym wydanym tomie zbiorowym jego prac, ani nie stanowią jego samodzielnych pozycji książkowych.

UMYSŁ MATEMATYCZNY

Bartosz Brożek, Mateusz Hohol

ISBN: 978-83-7886-047-1

Oprawa: twarda

Format: 125x195 mm

Stron: 280

Cena: 34,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-063-1Cena: 34,90 zł

Książka przedstawia najnowsze ustalenia nauk neurokognitywnych i ewolucyjnych w odniesieniu do natury matematyki. Jest to pierwsza w literaturze polskiej pozycja, która zdaje relację z najnowszych ustaleń neurobiologii i psychologii odnośnie do zdolności matematycznych, a przy tym dostarcza pogłębionej, filozoficznej refleksji w odpowiedzi na pytanie, czy da się wyjaśnić naturę matematyki.

W ŚWIECIE POWINNOŚCI

Bartosz Brożek, Mateusz Hohol, Łukasz Kurek, Jerzy Stelmach

ISBN: 978-83-7886-028-0

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 302

Cena: 59,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-039-6Cena: 49,90 zł

Niniejszy zbiór esejów zapoznaje Czytelnika z badaniami dotyczącymi problemu normatywności podjętymi nie tylko z perspektywy filozoficznej, lecz również psychologicznej oraz kognitywistycznej. W tomie znaleźć można eseje dotyczące normatywności dyskursu epistemicznego, problemu naturalizacji normatywności, jak również analizujące podstawowe pojęcia normatywne. Ponadto Czytelnik będzie mógł zapoznać się z normatywnymi aspektami etyki, matematyki, języka, moralności oraz umysłu.

WYJAŚNIĆ UMYSŁ

Mateusz Hohol

ISBN: 978-83-7886-014-3

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 420

Cena: 59,90 zł

Dostępna jako e-book:ISBN 978-83-7886-038-9Cena: 49,90 zł

Dzięki neuronauce poznawczej możliwa staje się realizacja odwiecznego marzenia filozofów: wyjaśnienie tajemnic funkcjonowania ludzkiego umysłu. Ta złożona dyscyplina nie może się obyć bez szerokiego wachlarza metod badawczych. Skomplikowany przedmiot badań i zróżnicowane metody pozyskiwania danych wymagają postawienia pytań o spójność całej dyscypliny i wyjaśniającą moc teorii neurokognitywnych.

ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE W NAUCE NR 52

ISSN: 0867-8286

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 240

Cena: 29,90 zł

ZFN to czasopismo wydawane pod auspicjami Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych i Ośrodka Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie. Specyfika tego pisma polega na tropieniu i analizowaniu problemów filozoficznych uwikłanych w nauki przyrodnicze. Takie teorie naukowe, jak ogólna teoria względności, mechanika kwantowa, teoria ewolucji czy koncepcje powstałe na gruncie nauk kognitywnych prowadzą do pytań o wyraźnym wydźwięku filozoficznym. W „Zagadnieniach” publikują nie tylko krakowscy uczeni, ale także autorzy z innych, także zagranicznych ośrodków naukowych.

ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE W NAUCE NR 53

ISSN: 0867-8286

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 280

Cena: 29,90 zł

Numer 53 ZFN jest tomem tematycznym. Autorzy zawartych w nim tekstów poruszają zagadnienia związane z jednym z najważniejszych okresów w historii matematyki, jakim był przełom XIX i XX wieku. Okres ten obfitował w wydarzenia kluczowe dla jej rozwoju i postacie, które najmocniej wpłynęły na jej obecny kształt. W niniejszym tomie poświęcono więcej uwagi takim twórcom nowych teorii matematyki, jak Gottlob Frege, David Hilbert czy Giuseppe Veronese. W tym samym czasie doszło do znacznego ożywienia także na gruncie matematyki polskiej. Prace zawarte w tomie dotyczą zwłaszcza warszawskiej szkoły logicznej, polskiej szkoły matematycznej oraz matematyków związanych PAU w Krakowie i Towarzystwem Nauk Ścisłych w Paryżu.

kontakt: tel.: +48 12 430 63 00

[email protected]

www.ccpress.pl

TYTUŁY OŚRODKA BADAŃ INTERDYSCYPLINARNYCH

BERNARD BOLZANO I IDEA LOGICYZMU

Jerzy Dadaczyński

ISBN: 978-83-733234-9-0

Oprawa: miękka

Format: 163x240 mm

Stron: 420

Cena: 39,90 zł

Logicyzm, inspirowany myślą Leibnitza, wymieniany zwyczajowo obok intuicjonizmu i formalizmu, odegrał niezwykłą doniosłą rolę w nowoczesnych dziejach badań nad podstawami matematyki oraz w dziejach samej filozofii matematyki. Celem autora niniejszej rozprawy jest wykazanie, że już około 70 lat przed powstaniem prac klasyków logicyzmu w pracach praskiego matematyka, filozofa i teologa Bernarda Bolzano ujawniła się tendencja i próba realizacji programu redukcji matematyki do dyscypliny bardziej podstawowej – teorii, w którą, „w sposób naturalny”, uwikłany był aksjomat nieskończoności.

CZAS I DYNAMIKA

Antoni Pelczar

ISBN: 83-7332-151-9

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 118

Cena: 29,90 zł

Opracowanie stanowi znacznie rozszerzoną wersję referatu Czas w równaniach różniczkowych i układach dynamicznych. Temat określony tytułem jest pretekstem do sformułowania uwag wykraczających nieco poza dyskusję o interpretacji zmiennej niezależnej w równaniach różniczkowych i układach dynamicznych traktowanej jako czas, a dotyczących m.in. różnych problemów wiążących się z zastosowaniami matematyki. Autor starał się ograniczyć używanie pojęć i formuł matematycznych i przedstawiać możliwie proste interpretacje intuicyjne wprowadzanych pojęć i twierdzeń.

CZY SUKCESY NAUKI SĄ CUDEM?

Jacek Rodzeń

ISBN: 83-7332-316-3

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 352

Cena: 34,90 zł

Studium Jacka Rodzenia stawia sobie za cel odpowiedź na pytanie: Dlaczego nauka, a zwłaszcza nauki matematyczno-przyrodnicze, w ogóle odnoszą sukcesy poznawcze, instrumentalne i aplikatywne? Odpowiadając na powyższe pytana, autor stwierdza, iż w tym studium przyświecać mu będą trzy cele: Szerokie omówienie i analiza pojęcia sukcesu nauki, występująca w klasycznych formach argumentacji na rzecz realizmu naukowego – wskazanie omówienie tych aspektów sukcesu nauki, które jak dotąd nie stanowiły podstawy lub punktu wyjścia dla argumentacji na rzecz realizmu – wypracowanie nie tyle nowej wersji stanowiska realizmu naukowego, co raczej rodzaj namysłu metafilozoficznego związanego z tym stanowiskiem wobec nauki.

CZŁOWIEK: TWÓR WSZECHŚWIATA – TWÓRCA NAUKI

Michał Heller, Robert Janusz, Janusz Mączka

ISBN: 978-83-733245-1-0

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 232

Cena: 34,90 zł

Materiały z konferencji „Człowiek – twór wszechświata i twórca nauki” zostały podzielone na pięć bloków: „Matematyka i filozofia”, „Kosmos i życie”, Umysł w kosmosie”, „Obraz świata i metodologia” i „Kultura i język”. Ta wieloaspektowość ujęcia przewodniego tematu konferencji odpowiada dzielonemu przez uczonych przekonaniu, że w człowieku ewolucja kosmiczna osiągnęła poziom samoświadomości i z chwilą, gdy to nastąpiło, człowiek stał się twórcą – twórcą długiego ciągu dokonań, zmierzających do zrozumienia wszechświata i siebie samego w nim.

DYNAMIKA NAUKI

Paweł Polak

ISBN: 83-7332-239-6

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 193

Cena: 34,90 zł

Wśród wielu istniejących modeli rozwoju nauki autora tej książki interesują modele dynamiczne, czyli modele konstruowane w oparciu o formalizm układów dynamicznych. Spotykamy je wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia ze zjawiskami zmiennymi, np. w fizyce, ekologii, ekonomii. Zdaniem autora analiza dynamicznych modeli rozwoju nauki może dostarczyć cennych informacji o rozwoju nauki, koniecznych do zbudowania bardziej adekwatnej filozofii nauki.

GALILEUSZ

Annibale Fantoli

ISBN: 83-7332-054-7

Oprawa: twarda

Format: 165x245 mm

Stron: 510

Cena: 59,90 zł

Obszerne studium Fantolego sytuuje się w tym nurcie badań dotyczących Galileusza, który zainicjowany w latach 40. przybrał na sile w ostatnim dziesięcioleciu dzięki licznym zachętom Jana Pawła II. (...) To właśnie papież mówił o tragicznym wzajemnym nieporozumieniu, jakie miało miejsce 350 lat temu pomiędzy „nową” nauką i Galileuszem a teologią. Monografia Fantolego nie jest jedynie biografią, lecz - jak pisze sam autor - jej celem jest „wydobycie na jaw tych wszystkich czynników: pojęciowych, ideologicznych i religijnych, które przejawiały się w różnych okresach życia Galileusza, i pokazanie ich subtelnej współzależności dialektycznej, która stopniowo prowadziła do konfliktu Galileusza z filozofami, teologami i w końcu z Kościołem.

INFORMACJA A ROZUMIENIE

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 83-7332-272-8

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 296

Cena: 34,90 zł

Materiały z 8. Krakowskiej Konferencji Metodologicznej w PAU na temat rozumienia informacji. składa się z części: I. „Z punktu widzenia matematyki”, II. „Z punktu widzenia biologii”, III. „Z punktu widzenia logiki i filozofii”, IV. „Z punktu widzenia komputerów i człowieka”, V. „Z punktu widzenia wolnego rynku”.

JEDNOŚĆ NAUKI – JEDNOŚĆ ŚWIATA?

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 83-7332-120-9

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 284

Cena: 34,90 zł

Książka zawiera teksty dotyczące najszerzej pojętego rozumienia jedności w nauce (Jedność przyrody, wielość zjawisk, Jedność a racjonalność, Zagadnienie unifikacji teorii matematycznych), jedności w filozofii (Systemy pojęć metafizycznych jako algebry Boole’a, O metodę w filozofii, Niewymierność i nieobliczalność a sztuczna inteligencja), dyskusji o pięknie (Piękno w matematyce, Piękno jako kryterium prawdy, Piękno a technika komputerowa), dyskusji o ekonomii i matematyce (Czy może istnieć matematyczna teoria rynku?, Giełda - Matematyka czy psychologia?)

KRAKOWSKA FILOZOFIA PRZYRODY W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM T. 1

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 978-83-733242-9-9

Oprawa: miękka

Format: 165x230 mm

Stron: 182

Cena: 34,90 zł

Specyficzna atmosfera Krakowa sprawia, że filozofowie, teologowie, matematycy, fizycy, biologowie i przedstawiciele innych nauk od wieków często współpracują ze sobą w tym mieście. Książka ta stanowi odpowiedź na pytanie o źródła tego raczej nieczęstego w innych ośrodkach naukowych zjawiska, a odpowiedź na nie podjęli uczestnicy seminarium Katedry Filozofii Przyrody Wydziału Filozoficznego PAT, korzystając z bogactw często nieodkrytych jeszcze skarbców krakowskich archiwów. W pierwszym tomie tradycja ta została przeanalizowana w artykule pt. Krakowska filozofia przyrody w okresie międzywojennym. Kolejne artykuły w niej zamieszczone poświęcone są „ojcom założycielom”: Tadeuszowi Garbowskiemu i Władysławowi Heinrichowi.

KRAKOWSKA FILOZOFIA PRZYRODY W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM T. 2

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 978-83-733243-0-5

Oprawa: miękka

Format: 165x230 mm

Stron: 386

Cena: 34,90 zł

Tom drugi został poświęcony życiu i poglądom filozoficznym Joachima Metallmanna (szczególnie jego dziełu Determinizm nauk przyrodniczych), Zygmunta Zawirskiego (m.in. idei wiecznego powrotu) oraz Bolesława Gaweckiego (i interesującej go problematyce przyczynowości w fizyce).

KRAKOWSKA FILOZOFIA PRZYRODY W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM T. 3

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 978-83-733243-1-2

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 260

Cena: 34,90 zł

Tom trzeci koncentruje się – poza wymienionymi w tytule – wokół poglądów takich filozofów, jak Czesław Białobrzeski, Stanisław Zaremba, Henryk Mehlberg, Benedykt Bornstein, Franciszek Zeidler, Bogumił Jasinowski i Zygmunt Spira.

LISTY KOPERNIKAŃSKIE

Galileo Galilei

ISBN: 978-83-733234-7-6

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 131

Cena: 29,90 zł

Listy kopernikańskie należą do klasyki nie tylko włoskiej, ale także światowej literatury, to teksty, których znaczenie wykracza poza okazjonalny kontekst polemiki o charakterze teologicznym oraz poza szersze ramy czasu ich powstania w tym sensie, że zapraszają do refleksji na temat tych idei i wydarzeń należących do historii myśli, które legły u podstaw czasów nam współczesnych.

LOGIKA, TOPOLOGIA, JĘZYK

Robert Piechowicz

ISBN: 978-83-733249-2-3

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 112

Cena: 29,90 zł

Książka poświęcona jest precyzyjnemu zdefiniowaniu pojęć na poziomie leksykalnym. Składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy – zawiera spis niezbędnych definicji i twierdzeń, drugi – formułuje najważniejsze pytania dotyczące problematyki znaczenia oraz przedstawia kilka wybranych lingwistycznych opisów języka naturalnego, trzeci – wykorzystując pojęcia leksemu i hiponimii – proponuje formalną konstrukcję całego zagadnienia, a czwarty omawia jej zalety i wady.

NAUKA A KULTURA MASOWA

praca zbiorowa

ISBN: 83-7332-710-8

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 132

Cena: 29,90 zł

Książka zawiera referaty wygłoszone podczas XII Krakowskiej Konferencji Metodologicznej, Nauka i kultura masowa. Dotyczą one śmiertelnego zagrożenia, jakie dla nauki, której celem jest poszukiwanie i przekazywanie prawdy, stanowi w mediach pełna dominacja formy spektaklu. W pierwszej części znalazły się referaty na temat relacji między nauką a mediami, w drugiej – odnoszące się do problematyki popularyzacji osiągnięć matematyki i fizyki.

NAUKA W POSZUKIWANIU METAFIZYKI

Teresa Obolevitch

ISBN: 83-7332-142-X

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 138

Cena: 29,90 zł

Rozprawa wpisuje się we współczesną historię przyswojenia polskiemu czytelnikowi myśli W. Sołowiowa, najwybitniejszego rosyjskiego filozofa XIX w. Autorka analizuje jego wczesne i dotychczas nietłumaczone prace, dzięki czemu Sołowiow został ukazany nie tylko jako spekulatywny filozof, ale także jako filozof zainteresowany naukami przyrodniczymi.

NAUKI PRZYRODNICZE A TEOLOGIA: KONFLIKT I WSPÓŁISTNIENIE

Michał Heller, Zbigniew Liana, Janusz Mączka, Włodzimierz Skoczny

ISBN: 83-87952-06-0

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 390

Cena: 44,90 zł

Historia bez filozoficznego spojrzenia może się łatwo zamienić w kronikarskie kolekcjonowanie faktów, podobnie, jak filozofia nauki bez historycznej podbudowy łatwo przechodzi w uprawianie fikcji. Autorzy książki postawili sobie wyraźny cel dydaktyczny. Chcieli nauczyć rozumienia ważnych procesów dziejowych zachodzących w kulturze. Podjęli najbardziej kontrowersyjne tematy z dziejów ludzkiej myśli: m.in. rewolucję kopernikańską i „sprawę Galileusza”.

NAUKOWA METAFIZYKA ZYGMUNTA ZAWIRSKIEGO

Maria Piesko

ISBN: 83-7332-207-8

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 134

Cena: 29,90 zł

Autorka omawia odpowiedź, jaką dał polski filozof Zygmunt Zawirski na pytanie o rolę metafizyki w dobie triumfu nauki. Rozważone zostają tutaj następujące kwestie: Czy w ogóle sensowne jest pytanie o naukową metafizykę? Jakie przesłanki usprawiedliwiają jej postawienie? I wreszcie: Czego, wbrew oczekiwaniom niektórych filozofów, na pewno nie można się po takiej metafizyce spodziewać?

PLATONIZM MATEMATYCZNY

Krzysztof Wójtowicz

ISBN: 83-7332-047-4

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 162

Cena: 34,90 zł

W roku 1934 ukazało się obszerne dzieło polskiego filozofa, Joachima Metallmanna pt. Determinizm nauk przyrodniczych. Ten obszerny tom był poświęcony tylko zagadnieniu determinizmu w fizyce. Śmierć autora w roku 1942 położyła kres jego dalszym pracom badawczym. Zdołał on wszakże przygotować obszerną część drugiego tomu poświęconego determinizmowi w biologii. Krytyczne wydanie rękopisu oddajemy do rąk Czytelników. Wydanie to zawiera biogram Joachima Metallmanna oraz wykaz wszystkich jego publikacji.

PRAWA PRZYRODY

praca zbiorowa

ISBN: 978-83-733260-1-9

Oprawa: miękka

Format: 165x245 mm

Stron: 324

Cena: 39,90 zł

Zbiór referatów wygłoszonych podczas XI Krakowskiej Konferencji Metodologicznej, zorganizowanej wspólnie przez Ośrodek Badań Interdysplinarnych, PAU i UJi, będącej reakcją na coraz powszechniejsze praktyki podważające tradycyjne pojmowanie nauki jako racjonalnej refleksji, opierającej się na stawianiu hipotez i ich weryfikacji. Szczególnie inspirujące wydają się głosy Władysława Stróżewskiego i Jana Woleńskiego, ujawniające filozoficzny kontekst uprawiania nauk przyrodniczych.

PROBLEMATYCZNY KONKORDYZM

Teresa Obolevitch

ISBN: 83-7332-306-6

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 360

Cena: 34,90 zł

W książce zostaje podjęty problem relacji wiedzy i wiary. Zagadnienie to zostało rozważone w „nietypowej” perspektywie, jaką wyznacza filozofia rosyjska. Wiele idei Sołowjowa i Franka, dotyczących stosunków między wiedzą i wiarą, ma dla metodologii wartość czysto historyczną. Pomimo to, według autorki, ich koncepcje zasługują na wnikliwą analizę.

SKŁONNOŚCIOWA INTERPRETACJA PRAWDOPODOBIEŃSTWA

Wojciech Załuski

ISBN: 978-83-733251-6-6

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 239

Cena: 39,90 zł

Trudno dziś wyobrazić sobie możliwość uprawiania nauk przyrodniczych bez wykorzystania metod probabilistycznych. Rola metod probabilistycznych jest nie do przecenienia także w różnych gałęziach filozofii, zwłaszcza filozofii nauki, gdzie okazują się one niezbędne do prowadzenia zaawansowanej analizy takich zagadnień, jak np. przyczynowość i konfirmacja teorii naukowych, oraz w filozofii umysłu, gdzie wykorzystuje się je w budowie modeli umysłu czy w analizie procesów uczenia.

SPÓR O PRZYCZYNOWĄ STRUKTURĘ CZASU

Tadeusz Pabjan

ISBN: 978-83-733243-2-9

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 240

Cena: 34,90 zł

Jednym z najbardziej znanych stanowisk w sporze o naturę czasu jest teoria kauzalna, zgodnie z którą czas sprowadza się do związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy następującymi po sobie zdarzeniami. Niniejsza książka przedstawia historię tej koncepcji. Autor śledzi losy przyczynowej teorii czasu w jej pierwszych, filozoficznych sformułowaniach, a następnie dokonuje jej oceny z punktu widzenia współczesnej nauki. W przeprowadzonych analizach szczególne miejsce zarezerwowano dla poglądów polskiego filozofa, Henryka Mehlberga, który nadał kauzalnej teorii czasu postać systemu aksjomatycznego.

STRUKTURA I EMERGENCJA

Michał Heller, Janusz Mączka

ISBN: 83-733234-5-2

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 222

Cena: 29,90 zł

Zbiór referatów z IX Krakowskiej Konferencji Metodologicznej, zorganizowanej przez Polską Akademię Umiejętności i Ośrodek Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie, poświęconej emergencji jako cesze ewoluującego wszechświata i redukcjonizmowi jako właściwości podejścia badawczego. Materiały konferencyjne zostały podzielone na pięć działów:, w których znalazła się problematyka związana z pojęciami „struktury i emergencji” i ich aspektami: matematycznym, fizycznym, biologicznym i filozoficznym.

STWÓRCA – WSZECHŚWIAT – CZŁOWIEK T. 1

ISBN: 83-7332-305-4

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 165x235 mm

Stron: 334

Cena: 49,90 zł

Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne i Kalifornijskie Centrum do Badań nad Dialogiem pomiędzy Teologią i Naukami Przyrodniczymi (The Center for Theology and the Natural Sciences – CTNS) w Berkely (California, USA) przez ponad dziesięć lat kierowały programem naukowych konferencji pod wspólnym tytułem „Boże działanie w perspektywie nauki”. Konferencje te zaowocowały publikacją serii monografii, których aspekty naukowe obejmują szeroki zakres kwestii od kosmologii współczesnej, po biologię ewolucyjną i neurobiologię. Niniejsza antologia proponuje przekład wybranych referatów opublikowanych po angielsku we wspomnianej wyżej serii monografii. Jak wskazuje ogólny temat konferencji, specjalny nacisk został położony na kwestię tego, na ile nauki doświadczalne mogą pomóc w zrozumieniu Bożego działania.

STWÓRCA – WSZECHŚWIAT – CZŁOWIEK T. 2

ISBN: 83-7332-309-0

Oprawa: twarda z obwolutą

Format: 165x235 mm

Stron: 396

Cena: 49,90 zł

SYMETRIA W MUZYCE

Anna Brożek

ISBN: 83-7332-210-8

Oprawa: miękka

Format: 145x205 mm

Stron: 148

Cena: 24,90 zł

Autorka postawiła sobie za cel wykazanie, że symetria w muzyce jest nie tylko możliwa, ale obecna i potrzebna. W rozdziale pierwszym autorka definniuje symetrię i przedstawia jej zastosowania w naukach matematyczno-przyrodniczych. Rozdział drugi poświęcony jest obecności symetrii w muzyce na różnych poziomach jej organizacji i w różnych fazach jej powstawania. W ostatnim rozdziale autorka odpowiada na pytanie: jaki związek z zagadnieniem piękna w muzyce ma obecna w niej symetria.

kontakt: tel.: +48 12 430 63 00

[email protected]

www.ccpress.pl