haiku? niby - haiku? - ebook
haiku? niby - haiku? - ebook
„haiku? niby - haiku?" Małgorzaty Tafil-Klawe to rodzaj japońskiej miniatury poetyckiej, odznaczający się lapidarnością i wieloznacznością. Mimo że jego początki sięgają aż siedemnastego wieku, kiedy to samuraj z Edo, Bashō Matsuo opanował sztukę tworzenia haiku do perfekcji, to jego tradycja jest kontynuowana również przez współczesnych pisarzy.
Małgorzata Tafil-Klawe podjęła próbę przeniesienia tradycji japońskiej na grunt polski. Zawarte w nim utwory poprzedziła krótkim wstępem, w którym przedstawiła podstawowe informacje o haiku, a zarazem wyjaśniła dlaczego zatytułowała swój tomik intrygującymi pytaniami. Poetka podzieliła swoje utwory na trzy rozdziały, kolejno: człowiek, natura oraz adresaci. Są one zwięzłe i bardzo ascetyczne jeśli chodzi o środki językowe, ale właśnie na tym polega urok haiku, czy też ,,niby-haiku”. Można znaleźć tutaj bardzo refleksyjne zwroty do Boga, do konkretnych adresatów (czasami ukrytych pod tajemniczymi inicjałami), a także na nowo spojrzeć na świat natury, bo przecież nawet ćmy i liście mogą również być, jak się okazuje, niezwykłą inspiracją dla pisarza. Podczas lektury czytelnik ma wrażenie, że odczytuje zapis ulotnych myśli autorki, które może zinterpretować na wiele różnych sposobów, a co najważniejsze może spróbować odkryć w nich siebie.
Nieprzypadkowo autorka kończy swoją przedmowę słowami: ,,Mam nadzieję, że Czytelnicy odnajdą w tym bardzo osobistym opisaniu chwili własne odczucia”. ,,haiku? niby-haiku?” to propozycja dla tych, którzy szukają powiewu świeżości w poezji. Dla tych, dla których nie jest ona oczywista i powinna motywować do poszukiwania jej ukrytych sensów.
Kategoria: | Poezja |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7900-650-2 |
Rozmiar pliku: | 1,9 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Ojczyzną haiku jest Japonia, a jego twórcą samuraj z Edo, Bashō Matsuo, żyjący w latach 1644–1694. Komponowanie poezji było wówczas stosunkowo popularnym zajęciem. Bashō opanował do perfekcji sztukę lapidarnego wyrażania przeżycia chwili, a jego poetycki dziennik podroży, utrwalający doznania i emocje towarzyszące oglądanym obrazom i zjawiskom przyrody, zalicza się do arcydzieł literatury japońskiej.
Haiku zbudowane jest z 17 sylab podzielonych na trzy części po 5, 7 i 5 sylab. W językach innych niż japoński stosuje się podział na trzy wersy, podczas gdy oryginalne haiku japońskie pisane jest w jednej linijce. Istotą haiku jest minimalizm, subtelność, ulotność i unikanie dosłowności. Czytelnik dostrzega chwilę i jej znaczenie; pozostaje refleksja i odczucie estetyczne, które chciał przekazać autor. Sam autor jako podmiot liryczny nie ujawnia się w klasycznym haiku, zwraca natomiast uwagę na chwilową codzienność, której dostrzeżenie może być źródłem zrozumienia. Haiku jest po prostu „podszeptem chwili”. Beata Śniecikowska podaje literackie wyznaczniki haiku . Są to: „zwięzłość, specyficzna obrazowość, dominacja elementów świata natury, odejście od lirycznego subiektywizmu, prostota stylu, dowcip i swoista lekkość”. Dzieląc haiku na „polemiczne, wyznawcze i niby‑haiku”, Śniecikowska pokazuje pewną dowolność filozoficzno‑estetyczną, zamkniętą w lapidarnej, ściśle określonej formie. W kulturze europejskiej podmiot liryczny jest zwykle obecny w utworach literackich i trudno jest odejść od tego schematu.
Tytuł zbiorku – nawiązując do tego podziału wyraża wątpliwości: czy utwory w nim zawarte można zaliczyć do haiku czy niby‑haiku? Na pewno są w nich ujęte chwilowe odczucia, myśli nienazwane, ale czasami podmiot liryczny określa się bardzo wyraźnie, pomija elementy świata przyrody i jest to działanie zamierzone. Zatem może jednak jest to niby‑haiku? Zwarta forma haiku fascynuje przede wszystkim szacunkiem dla słów i ich wagi, poszukiwaniem precyzji wyrażania myśli.
Mam nadzieję, że Czytelnicy odnajdą w tym bardzo osobistym opisaniu chwili własne odczucia.Modlitwy
1.
Panie uwolnij
od lęku i wahania
daj myślom światło
2.
Panie nie byłam
Panie wciąż jestem tutaj
Panie gdzie będę
3.
szepty o zmierzchu
Aniele Boży Stróżu
pomóż pomagać
4.
Panie stwórco barw
z szarości i brzydoty
przemaluj mój świat
5.
Panie jak znaleźć
kolor i słowa prawdziwe
dla Zrozumienia
Przypadkowo
ludzie przypadku +
przypadkowość spotkania =
zrządzenie losu
O przeznaczeniu
kiedyś przyjdzie noc
zgasną gwiazdy i księżyc
rankiem umrze czas
Czas przeszły
nie ma już ludzi
tych którzy byli przy mnie
kiedy się stałam
À propos
zimny mrok szepnął
twoja wolność ma kształt słów
za trudnych na sen
Droga
kiedyś drogą szli
zgarbieni święci pańscy
kurz zakrył Sacrum
Przypisy
M. Parlicki, Podszepty chwili. Haiku, Krakowski Oddział ZLP, Kraków 1997.
B. Śniecikowska, Haiku po polsku: stereotypy – wizualizacje – polemiki ,,Pamiętnik Literacki”. 2007, 98/2, s. 155-183.
Koniec Wersji Demonstracyjnej
Dziękujemy za skorzystanie z oferty naszego wydawnictwa i życzymy miło spędzonych chwil przy kolejnych naszych publikacjach.
Wydawnictwo Psychoskok