Ebook Inuit. Opowiadania eskimoskie - tajemniczy świat Eskimosów mobi,epub

� niepisaną księgą mądrości tego niezwykłego ludu. Składają się na nie utwory bardzo różnorodne w swej formie i treści. Legendy, podania, baśnie i bajki Inuit są dla nich nie tylko skarbnicą doświadczeń i kroniką wydarzeń, ale istotnym czynnikiem, umacniającym ludowe tradycje w świadomości następnych pokoleń. Ta ostatnia rola, jaką spełnia ustna twórczość Eskimosów, ma dla tego ludu szczególne znaczenie w dobie szybko postępującej obecnie integracji pierwotnych i prymitywnych ludów. Pełne uroku i swoistej egzotyki opowiadania są nieodłączną częścią pięknej i -- wbrew pozorom -- bogatej kultury i sztuki Eskimosów, a jednocześnie tym, czym dla innych narodów jest literatura. Trudno jest mówić o literaturze eskimoskiej w ścisłym tego słowa znaczeniu, ponieważ Eskimosi nigdy nie stworzyli swojego pisma ani pisowni. Na to, co moglibyśmy określić mianem literatury eskimoskiej, składają się głównie piękne legendy, podania, baśnie i bajki tego ludu przekazywane sobie ustnie, z pokolenia na pokolenie. Opowieści te, spisane przez podróżników polarnych i badaczy eskimoskiego folkloru, drukowane są obecnie w tłumaczeniu na wiele języków i cieszą się ogromnym powodzeniem wśród czytelników na całym świecie. Eskimosi byli całkowicie niepiśmienni aż do początku XVIII wieku, kiedy to duński misjonarz Hans Egede podjął się, w 1721 r., dzieła likwidacji analfabetyzmu na Grenlandii. Zanim jednak dzieci eskimoskie opanowały umiejętność przenoszenia swej mowy na papier, niektórzy badacze dopatrywali się w rysunkach Inuit zalążków pisma obrazkowego. Eskimosi nie stworzyli wprawdzie własnego pisma, ale stworzyli je dla nich inni. W połowie XIX wieku angielski metodysta J. Evans opracował dla Algonkinów, indiańskich sąsiadów Eskimosów kanadyjskich, pismo złożone z 44 sylabogramów. To pismo sylabogramiczne przyjęło się później u Inuit kanadyjskich i jest tam do dziś używane w publikacjach w języku eskimoskim. W latach pięćdziesiątych obecnego stulecia, z inicjatywy Departamentu do Spraw Północy w Ottawie, kanadyjscy językoznawcy, przyjmując za punkt wyjścia sylabogramy Evansa, opracowali pismo eskimoskie przypominające wyglądem znaki pisma klinowego. Składa się ono z 12 podstawowych symboli, które uzyskują dodatkowe znaczenie dzięki niewielkim zmianom kształtu i układu. W 1959 r. kanadyjski Departamentu do Spraw Północy w Ottawie zaczął wydawać magazyn ,,Inuktitut" (Droga Eskimosa) opracowywany całkowicie przez Eskimosów, począwszy od fotoodbitek tekstu, pisanego wspomnianym symbolicznym pismem, a skończywszy na charakterystycznych ornamentach i rycinach. 40-stronicowy numer magazynu zawiera opowiadania, legendy i bajki eskimoskie, opisy przygód na polowaniach, problemy codziennego życia Eskimosów, specjalny kącik mody praktycznej przystosowanej do klimatycznych warunków polarnych, kącik dla kobiet, dla dzieci itp. Na końcu każdego numeru pozostawia się kilka białych kartek, aby eskimoski czytelnik mógł ,,napisać coś dla przyjemności". Jest to jeden ze sposobów, w jaki władze kanadyjskie dążą do rozpowszechnienia wśród Eskimosów sztuki pisania nowym alfabetem. Reprodukcja strony z eskimoskiego magazynu ,,Inuktitut". Pierwsze wydanie magazynu ,,Inuktitut" ukazało się w nakładzie 2000 egzemplarzy wydrukowanych we wschodnioarktycznym dialekcie eskimoskim. Następne wydania opublikowano również w dialekcie zachodnioarktycznym. Jednakże alfabet, w którym drukuje się wspomniany magazyn, nie rozpowszechnił się poza granicami Kanady. Odmiennie wyglądały początki eskimoskiego pisma obrazkowego na Alasce, którego autorem był niejaki Neck, żyjący w drugiej połowie XIX wieku. Pismo to, składające się zarówno z sylabogramów, jak też piktogramów, nie miało jednak tak szerokiego zastosowania jak w Kanadzie. Podjęto też pewne próby ujednolicenia eskimoskiego pisma sylabicznego i piktograficznego na Grenlandii, w Kanadzie i na Alasce, mimo, iż jest ono trudną do opanowania formą zapisu. W związku z tym wszczęto starania zmierzające do zastosowania w publikacjach eskimoskich alfabetu łacińskiego na Alasce, w Kanadzie i na Grenlandii oraz cyrylicy w Rosji9. Transkrypcja eskimoskiego pisma sylabogramicznego. Współcześnie, w dobie budzenia się eskimoskiej świadomości narodowej, Inuit uświadomili sobie, bowiem, iż posługiwanie się dwoma rodzajami pisma -- sylabicznym i alfabetycznym -- nie tylko nie ułatwi, ale może nawet utrudnić pielęgnowanie tradycji językowych. Dlatego, aby obronić się przed wpływami języków: duńskiego, angielskiego i rosyjskiego, podjęto skuteczne, szczególnie na Grenlandii, wysiłki w celu rozpowszechnienia stosowania alfabetu łacińskiego w eskimoskich publikacjach. Wśród Inuit tkwi bowiem nadal głęboko zakorzenione przekonanie, iż wspólny język jest głównym spoiwem łączącym ze sobą ten ma