Tybet. Zarys historii

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju, a także z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), dzięki czemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki. Ten tom zawiera artykuły autorów z macierzystego ośrodka katowickiego, ale także z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a także teksty autorów z Ukrainy i Islandii. Poruszane w niniejszej publikacji zagadnienia mają rozmaitą tematykę – od sag skandynawskich poczynając, na czasach Kazimierza Jagiellończyka kończąc. Każdy mediewista znajdzie tu zatem coś dla siebie. Warto również nadmienić, że powrócono do działu recenzji, który od teraz planowany jest w każdym tomie.

W desperackim ataku na janczarów broniących sułtana osmańskiego Murada II dopełnił się los młodego króla Władysława III, nazwanego później „Warneńczykiem”. Rozstrzygnął się także wynik jego antytureckiej wyprawy. Bitwa, rozegrana pod Warną w dniach 10 i 11 listopada 1444 roku, to jedno z najważniejszych wydarzeń późnośredniowiecznej Europy. Była ona końcowym epizodem kampanii nazywanej niekiedy „ostatnią krucjatą”, którą prowadzili wspólnie król, wojewoda siedmiogrodzki Jan Hunyady i kardynał Julian Cesarini.

Praca przybliża historię antymuzułmańskich i antyosmańskich krucjat XIV i XV wieku, ukazuje udział w nich Królestwa Polskiego i Polaków oraz analizuje ich skutki dla narodów bałkańskich i całej Europy. Opisywane wydarzenia osadzone są z jednej strony w kontekście wypraw krzyżowych, z drugiej zaś ideologii muzułmańskiej świętej wojny oraz kulturowych, politycznych i gospodarczych powiązań ówczesnych państw i ludów. Książka pokazuje, jak wyglądał wówczas konflikt Krzyża z Półksiężycem, zwłaszcza po upadku państw krzyżowców w Ziemi Świętej, i jakie miał znaczenie dla przebiegu wojen z Imperium Osmańskim.

W książce znajdują się liczne materiały graficzne: mapy, schematy bitew i marszruty wojsk oraz ponad 60 rycin i zdjęć. Niezwykle wartościowym dodatkiem jest przetłumaczony na język polski fragment Dawnych kronik Anglii Jana de Wavrin, opisujący bitwę pod Warną.

W historii Ameryki tylko czterech oficerów awansowano do stopnia pięciogwiazdkowych admirałów floty: Williama Leahy’ego, Ernesta Kinga, Chestera Nimitza i Williama Halseya. Byli to najlepsi, najwybitniejsi synowie Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych i wspólnie poprowadzili ją do triumfu w II wojnie światowej, zapewniając jej status najpotężniejszej floty na świecie.

W niniejszej książce wielokrotnie nagradzany historyk Walter R. Borneman po raz pierwszy szczegółowo opisuje ich losy. Korzystając z czasopism, dzienników okrętowych oraz innych źródeł ożywia niesłychane, przełomowe momenty dziejów, pokazuje nam jak tych czterech admirałów na zawsze zrewolucjonizowało wojnę morską, dzięki wykorzystaniu okrętów podwodny i lotniskowców. Opisuje, jak ci czterej mężczyźni – przyjaciele, ale także rywale – współpracowali, aby posłać na dno floty Państw Osi i zapewnić Aliantom zwycięstwo w II wojnie światowej.

Recenzje
„To pierwsza książka, która zajmuje się całą czwórką [admirałów] na raz, skupiając się na ich wzajemnie przeplatających się losach, przyjaźniach, a także rywalizacji… Kunsztownie napisana pozycja”.
John Lehman, Washington Post

„Walter R. Bornem w swojej znakomicie przyjętej, nowej książce zmaga się z kluczowym problemem przywództwa wojskowego: co sprawia, że niektórzy oficerowie potrafią odpowiednio umotywować siły bojowe do walki, a inni nie?”.
Tony Perry, Los Angeles Times

„Wciągająca i oparta na gruntownych badaniach książka… Borneman potrafi przystępnie objaśnić skomplikowane manewry i kontrmanewry w toku bitwy w zatoce Leyte… co w przypadku opisów tej bitwy nie zawsze się udaje”.
Andrew Roberts, Wall Street Journal

„Admirałowie Waltera Bornemana to monumentalny portret Leahy’ego, Kinga, Nimitza i Halseya. Żaden historyk od czasów Samuela Eliota Morisona nie potrafił roztoczyć przed czytelnikiem tak znakomitego obrazu pięciogwiazdkowych admirałów, którzy podczas II wojny światowej pomogli rzucić Japonię na kolana. Polecam!”.
Douglas Brinkley, profesor historii na Rice University

„Czterej pięciogwiazdkowi admirałowie amerykańskiej marynarki z czasów II wojny światowej kompletnie różnili się temperamentem i osobowością, ale łączyły ich wizja, poświęcenie i odwaga. Walter Borneman stworzył porywającą opowieść o zwycięstwie na morzu”.
Evan Thomas, autor The War Lovers

„Oto Walter Borneman w szczytowej formie. Portret zapomnianego admirała, Williama Leahy’ego, jest godny osobnej książki. W Admirałach czytelnika na niemal każdej stronie spotyka coś nieoczekiwanego, a nierzadko i wstrząsającego”.
Thomas Fleming, autor Time and Tide

Walter Borneman jest autorem siedmiu książek, między innymi 1812, The French and Indian War czy Polk. Posiada tytuły naukowe z historii i prawa. Mieszka w Kolorado.

Prezentowany tom czasopisma składa z kilkunastu artykułów o tematyce historycznej. Obok artykułów w dalszej części książki znalazły się: materiały źródłowe, artykuły recenzyjne, recenzje i polemiki, kronika naukowa oraz in memoriam.

Andruszkowice - monografia podsandomierskiej wsi. Książka omawia zagadnienia z przeszłości osadnictwa wiejskiego na terenie Sandomierszczyzny, położenie geograficzne opisywanej miejscowości, etymologię jej nazwy, jej dzieje do rozbiorów, w dobie niewoli narodowej, w Polsce niepodległej, w PRL-u i obecnie. Zawiera wiele starych fotografii, mapy, plany i tabele.

Książka podejmuje niezmiernie istotny i subtelny problem wczesnego chrześcijaństwa, który, jak zaznacza autor we wstępie, był „decydujący o sensie istnienia nowego wyznania”, mianowicie kwestię boskości Jezusa Chrystusa. Śledzi zjawisko anomeizmu, którego przejawy dostrzega już w teologii przednicejskiej, a które zyskało wyraz w wielkich heterodoksyjnych nurtach IV wieku, jakimi były arianizm, neoarianizm i eunomianizm. Należy zgodzić się z Autorem, że anomeizm i dyskusje z nim związane stanowiły problem zarówno teologiczny, jak też filozoficzny, a niekiedy nawet filologiczny. Ważnym walorem pracy jest jej charakter źródłowy. Wykorzystuje też obszerną literaturę przedmiotu, o czym świadczą obszerne przypisy oraz obfita bibliografia, ale przede wszystkim odniesienia w tekście do dyskusji czy opracowań istniejących w literaturze naukowej, także w tej najnowszej.