Soszka. Wojna się dzieciom nie przywidziała

Wyjechali z Polski na skutek antysemickiej nagonki w marcu 1968 roku. Polscy obywatele, których przynajmniej jedno z rodziców miało żydowskie pochodzenie. Przez władze PRL, ale też przez polskie społeczeństwo zostali uznani za „element niepożądany”.
Po upadku komunizmu niektórzy wrócili – z Niemiec, Danii, Szwecji, Izraela, Stanów Zjednoczonych i Australii. Opowiadają o dzisiejszej Polsce widzianej oczami ludzi, którzy dziesiątki lat żyli poza nią, i porównują ją z Polską czasów swojej młodości.
Wśród bohaterów książki jest założyciel teatru, twórca sieci księgarń, właściciel sieci kawiarni, pisarz, wykładowca, biznesmen. Choć wielu odbudowało w Polsce swoje życie, mówią, że nadal są „w procesie wracania”. Bo traumy nie da się tak łatwo zapomnieć.

W 1968 roku powiedziano takim jak my, że nie jesteśmy Polakami. Takich rzeczy się nie zapomina. – Michał Sobelman, pisarz i tłumacz
Należę do tych, którzy są wdzięczni Gomułce, że ich wyrzucił z Polski. – Michał Foxenius, szef Volvo Cars Polska
Dla mnie Marzec był przeżyciem pokoleniowym. – Adam Ringer, twórca sieci kawiarń Green Coffe Nero
Antysemityzm jest chorobą psychiczną Polaków. – Janusz Marchwiński, dziennikarz Radia Wolna Europa
Kanada jest cudowna, ale to Polska jest moim krajem. Śmierdzi, brudno, ale jest ciekawie. – Krzysztof Topolski, biznesmen i darczyńca
W moich oczach sytuacja w Polsce zmierzała w stronę faszyzmu. – Raisa Sadowski, profesor slawistyki
Dla mnie wyjazd z Polski nie był traumatycznym przeżyciem. Przeciwnie – to była wielka przygoda. – Krzysztof Zorde, właściciel sieci księgarń BookBook
Tu mnie nie chciano. To jak ja mogę być Polakiem? – Tadeusz Keshet, biznesmen

Analiza źródeł ideologicznych i historycznych przejawów antysemityzmu w Polsce w XX wieku.

W książce znalazł się wybór źródeł zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego, zwanego Archiwum Ringelbluma: relacji, sprawozdań, osobistych listów, urzędowych obwieszczeń. Dokumenty przedstawione zostały z zachowaniem chronologii, tak by poszczególne teksty układały się w opowieść o kolejnych etapach realizacji planu Zagłady.

„Mówono: ‚Nie można wymordować setek tysięcy ludzi’. Większość nie chciała wierzyć, że można – i nie dawała się przekonać. Dziś, jesienią 1942, już wiemy. Być może taką wiedzę przypłaca się życiem… […] Pamiętamy te grupy maszerujące bez eskorty z tobołami. Wlekli z wysiłkiem ciężkie, niepotrzebne bagaże. Zwierzęca męka Umschlagplatzu i potworna podróż mógły prowadzić tylko do śmierci. Kiedyśmy to zrozumieli wszyscy, najdotkliwszym uczuciem był wstyd za naiwność. […] Wierzyliśmy zbyt długo w ważność naszego życia.”
(Gustawa Jarecka, Warszawa, 15 listopada 1942)

Nowa książka Remigiusza Piotrowskiego przybliża wojenne losy aktorów, pisarzy, poetów i muzyków. Opowiada o ich przeżyciach z września 1939 roku oraz z Powstania Warszawskiego, o latach spędzonych w okupowanej stolicy i na Kresach, o rozmaitych zajęciach, które znajdowali, aby przeżyć trudne lata, o sposobach zdobywania pieniędzy, spotkaniach towarzyskich, codziennych dylematach, małych radościach i prowadzonej w podziemiu walce.

Autor pokazuje koleje życia zapomnianego, choć słynnego przed wojną aktora uwięzionego w Auschwitz. Znanej pisarki, która – by związać koniec z końcem – otworzyła sklep z tytoniem. Reżysera zaangażowanego w pracę wywiadowczą dla Armii Krajowej czy piosenkarza śpiewającego na powstańczych barykadach. Zagląda za kulisy życia codziennego twórców, którym przyszło usługiwać w kawiarniach lub występować na jawnych, licencjonowanych przez Niemców scenach.
Pasje, przedwojenna sława i zawodowe ambicje polskich artystów w zderzeniu z bezwzględną polityką okupantów schodziły na dalszy plan, nierzadko okazywały się przekleństwem, a czasami – szansą na ułożenie sobie życia.
Postawa i wybory wielu z nich do dziś budzą kontrowersje…
Remigiusz Piotrowski (ur. w 1984 roku w Łodzi) – ukończył filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim. Autor bloga Tropy historii. Przez kilka lat zajmował się dziennikarstwem internetowym związanym z dwiema jego największymi pasjami: piłką nożną i historią pierwszej połowy XX wieku. Autor wydanych także przez PWN książek: Ślepy Maks. Historia łódzkiego Ala Capone, Literaci w przedwojennej Polsce. Pasje, nałogi, romanse oraz Rozkaz: Trzaskać! Zapomniane akcje polskiego podziemia.

W czerwcu 2018 roku w warszawskim klubie go-go pojawiła się nowa dziewczyna. Tańczyła dla klientów i bawiła ich, rozmawiała z innymi pracownicami. Koleżanki nie wiedziały, że jest dziennikarką rozpoczynającą właśnie pracę nad reportażem o polskim świecie sekspracy. Pytania, które postawiła sobie na początku – kto pracuje w Polsce i świadczy usługi seksualne? jak te osoby postrzegają swoje zajęcie? – zaprowadziły ją na plan filmu porno, do klubu swingersów, przed internetowe sekskamerki i na spotkania z kobietami do towarzystwa. Poznani tak bohaterowie i bohaterki książki opowiedzieli jej o swoim życiu, wyborach i trudnej relacji ze społeczeństwem. Mówili otwarcie, szczerze i prosto w oczy. Bez wstydu, chociaż właśnie tego się od nich oczekuje.
Odważny i bezkompromisowy reportaż Karoliny Rogaskiej to nowe spojrzenie na osoby, które oceniamy zbyt łatwo i bezlitośnie. To ćwiczenie z empatii pokazujące, jak daleko jesteśmy zdolni posunąć się w próbie zrozumienia drugiego człowieka. To wreszcie wciągająca opowieść, w której znaleźć można odpowiedzi na pytania, które wstydzimy się zadawać.

Eugeniusz Zamiatin to rosyjski pisarz, o którym zapomniano na wiele lat. Urodził się 20 stycznia 1884 roku w Lebiedanie. Z wykształceni był inżynierem, z pasji znakomitym pisarzem, bystrym obserwatorem rzeczywistości. Zamiatin niezależnie od panującego ustroju politycznego, zawsze był ścigany przez władzę. Jego najsłynniejsza powieść „My” była pierwszą książką ocenzurowaną w ZSRR. Stworzona przez Zamiatina antyutopia była powodem do licznych prześladowań. Pisarza aresztowano, zakazywano wydawania jego twórczości i stosowano wiele innych metod represji. Rękopis został przekazany za granicę, gdzie powieść została wydana. Pisarz ostatecznie, za pozwoleniem Stalina, opuścił swoją ojczyznę. Zmarł w Paryżu 10 marca 1937 roku. Na cmentarzu Cimetière de Thiais znajduje się grób pisarza i jego żony Ludmiły. Jego twórczość była zakazana przez ponad 80 lat, także w Polsce. Zamiatin to autor nie tylko antyutopii, ale także licznych opowiadań, sztuk, a nawet bajek i scenariuszy filmowych. Wywarł ogromny wpływ na twórców antyutopii, jak chociażby Aldous Huxley i George Orwell.