Państwowe fundusze majątkowe. Pomiędzy krajową gospodarką a globalnymi rynkami finansowymi - ebook

Jedna z największych zmian, jaka zaszła w postrzeganiu roli państwa w gospodarce na początku XXI wieku, była wynikiem akumulacji kapitału w rękach państwa i w konsekwencji pojawienia się nowej kategorii inwestorów instytucjonalnych, jakimi są państwowe fundusze majątkowe. Ich działalność na przestrzeni ostatnich lat może być uznana za dowód wyraźnego ścierania się ze sobą dwóch przeciwstawnych koncepcji - kapitalizmu państwowego i kapitalizmu rynkowego.

W monografii zaprezentowano państwowe fundusze majątkowe w kontekście ekonomicznym i finansowym, łącząc ze sobą dwie perspektywy - pojedynczej gospodarki oraz globalnych rynków finansowych. Jest to uzasadnione przenikaniem się obu wymiarów i ich wzajemnym oddziaływaniem, państwowe fundusze majątkowe są bowiem nie tylko nierozerwalnie związane z gospodarką danego kraju i od niej bezpośrednio zależne, lecz także ich funkcjonowanie jest uwarunkowane dostępem do międzynarodowych rynków finansowych, na których prowadzą one działalność inwestycyjną.

Wstęp 7

Rozdział 1. Państwo wobec wyzwań globalizacji i ewolucji światowego systemu finansowego     17

1.1. Wprowadzenie        17

1.2. Przeobrażenia światowego systemu finansowego oraz zmiany w gospodarce globalnej   19

1.2.1. Zarys problemu           19

1.2.2. Niestabilność światowego systemu finansowego             20

1.2.3. Ryzyko systemowe oraz postępująca finansyzacja gospodarki globalnej   24

1.2.4. Wzrost znaczenia inwestorów instytucjonalnych na rynkach        28

1.2.5. Niekonwencjonalna polityka banków centralnych            30

1.2.6. Problem nierównowagi globalnej           33

1.3. Rola i znaczenie aktywów rezerwowych jako elementu aktywów fi        wych państwa     37

1.3.1. Motywy akumulacji rezerw walutowych             37

1.3.2. Miary adekwatności poziomu rezerw w gospodarce        45

1.3.3. Koszty akumulacji nadmiernych rezerw walutowych      47

1.3.4. Akumulacja rezerw w gospodarce światowej      50

1.4. Zarządzanie aktywami finansowymi w gospodarce bogatej w zasoby naturalne  53

1.4.1. Istota problemu           53

1.4.2. Uzależnienie gospodarki od eksportu surowców naturalnych       55

1.4.3. Problem optymalnej eksploatacji zasobów naturalnych  59

1.5. Podsumowanie i wnioski     63

Rozdział 2. Państwowe fundusze majątkowe jako narzędzie zarządzania aktywami rezerwowymi          67

2.1. Zmiana sposobu wykorzystania rezerw walutowych w kontekście stabilizacyjnej roli państwa    67

2.2. Powstanie i rozwój państwowych funduszy majątkowych         70

2.3. Definicja, cele funkcjonowania oraz klasyfikacja państwowych funduszy majątkowych   73

2.3.1. Definicja państwowych funduszy majątkowych                73

2.3.2. Rodzaje państwowych funduszy majątkowych  77

2.3.3. Różnice pomiędzy państwowymi funduszami majątkowymi a innymi podmiotami sektora publicznego       80

2.4. Finansowe i ekonomiczne znaczenie państwowych funduszy majątkowych w kontekście celów ich funkcjonowania            82

2.4.1. Wymiary analizy państwowych funduszy majątkowych 82

2.4.2. Znaczenie państwowych funduszy majątkowych dla kraju założyciela       83

2.4.3. Rola państwowych funduszy majątkowych w gospodarkach krajów goszczących  88

2.4.4. Korzyści dla międzynarodowych rynków finansowych oraz globalnej gospodarki 90

2.5. Potencjalne koszty i zagrożenia wynikające z działalności państwowych funduszy majątkowych 92

2.6. Państwowe fundusze majątkowe jako przedmiot badań naukowych       94

2.6.1. Kryteria klasyfikacji badań      94

2.6.2. Badania naukowe z perspektywy poszczególnych funduszy          96

2.6.3. Publikacje poświęcone roli państwowych funduszy majątkowych w pojedynczej gospodarce            98

2.6.4. Państwowe fundusze majątkowe w kontekście problemów globalnych     100

2.7. Potencjalne scenariusze rozwoju rynku państwowych funduszy majątkowych   104

2.8. Podsumowanie i wnioski     106

Rozdział 3. Finansowe i ekonomiczne determinanty tworzenia państwowych funduszy majątkowych   109

3.1. Uzasadnienie podjęcia badania           109

3.2. Cel badania i hipotezy badawcze        110

3.3. Metodyka badania oraz dobór zmiennych       113

3.4. Wyniki empiryczne badań własnych                118

3.5. Podsumowanie i wnioski     130

Rozdział 4. Reakcja uczestników rynku na ujawnienie informacji o wejściu kapitałowym państwowego funduszu majątkowego do spółki giełdowej         137

4.1. Uzasadnienie podjęcia badania           137

4.2. Cel badania i pytania badawcze          138

4.3. Metodyka badania oraz dobór zmiennych       142

4.4. Wyniki empiryczne badań własnych                147

4.5. Podsumowanie i wnioski     162

Zakończenie      167

Bibliografia       173

Summary           201

Załącznik           203

Spis tabel i rysunków     209

Od Redakcji       211