POLECAMY
Redakcja:
Wydawca:
Format:
pdf, ibuk
Książka stanowi kompendium dydaktyczne dla studentów przygotowujących się do roli nauczyciela-polonisty. Autorzy odwołują się do najnowszego stanu badań różnych dyscyplin: językoznawstwa, literaturoznawstwa, dydaktyki języka polskiego, pedagogiki, psychologii, a ponadto wiążą dydaktykę polonistyczną z dydaktyką ogólną. Publikacja zawiera wskazówki dotyczące stosowania na lekcjach języka polskiego metod ogólnodydaktycznych oraz konieczności wykorzystywania cyfrowego środowiska nauczania.
Sensem podręcznika polonistycznej dydaktyki jest uporządkowanie i powiązanie celów i metod kształcenia kulturowo-literackiego i kulturowo-językowego, wyjaśnienie celowości i sensu działań nauczyciela, ukierunkowywanie jego refleksji metodycznej. Książka została więc zredagowana zgodnie z dobrze umotywowaną logiką wywodu, obejmującego pełne spektrum wyznaczonej tytułem problematyki, czyli: zagadnienia dotyczące ucznia i nauczyciela, metod i zasad oraz form nauczania, podręczników, podstawy programowej, organizacji lekcji i pracy domowej, środków dydaktycznych, wreszcie ewaluacji wyników kształcenia. [...] Autorzy Polonistycznej dydaktyki ogólnej są praktykami, toteż mają rozeznanie zarówno możliwości psychofizycznych uczniów, jak i braków w świadomości dydaktycznej studentów i nauczycieli. Trafnie wyjaśniają te problemy, które wciąż jeszcze są niewystarczająco przez kandydatów na nauczycieli rozumiane, m.in. gdy uświadamiają rolę preambuły do podstawy programowej oraz podkreślają, że nauczyciel ma prawo wprowadzać innowacje do realizowanego programu nauczania [...] czy opracować program autorski [...]. Przykłady dobrali celowo – tak, aby inspirowały do aktualizowania literackiej klasyki i myślenia o języku w kategoriach współczesnej lingwistyki kulturowej.
Ze Wstępu prof. dr hab. Anny Slósarz
Rok wydania | 2019 |
---|---|
Liczba stron | 502 |
Kategoria | Edukacja |
Wydawca | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego |
ISBN-13 | 978-83-8142-322-9 |
Numer wydania | 1 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wstęp | 11 |
1. Podstawowa terminologia | 37 |
1.1. Dydaktyka | 37 |
1.1.1. Interdyscyplinarny charakter dydaktyki | 38 |
1.2. Metodyka | 38 |
1.2.1. Dylematy (po)nowoczesnej metodyki | 40 |
1.3. Uczenie się | 42 |
1.4. Nauczanie | 44 |
1.5. Kształcenie | 46 |
1.5.1. Samokształcenie | 47 |
1.6. Wychowanie | 49 |
1.6.1. Wychowanie bezstresowe | 51 |
1.6.2. Wychowanie patriotyczne | 52 |
2. Uczeń | 65 |
2.1. Podmiotowość ucznia, potrzeby i formy aktywności | 66 |
2.1.1. Podmiotowość ucznia | 66 |
2.1.2. Potrzeby ucznia | 70 |
2.1.3. Rodzaje aktywności ucznia na lekcji | 73 |
2.1.4. Style uczenia się | 78 |
2.1.5. Wykorzystanie teorii inteligencji wielorakiej | 81 |
2.2. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, niepowodzenia szkolne | 83 |
2.2.1. Uczeń zdolny | 83 |
2.2.2. Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) | 86 |
2.2.3. Niepowodzenia szkolne | 90 |
2.2.3.1. Przyczyny niepowodzeń szkolnych | 92 |
2.3. Uczeń (w) Sieci | 97 |
2.3.1. Nowe technologie w pracy z uczniem: blog | 103 |
2.3.2. E-portfolio jako forma dokumentowania osiągnięć | 104 |
3. Podstawa programowa i program nauczania | 109 |
3.1. Podstawa programowa | 109 |
3.2. Preambuła do podstawy programowej | 110 |
3.3. Podstawa programowa a program nauczania | 118 |
3.4. Program nauczania jako dokument | 118 |
3.5. Konstruowanie i budowa programu nauczania | 119 |
4. Lekcja | 125 |
4.1. Zarys teorii lekcji | 125 |
4.1.1. Definicja | 125 |
4.1.2. Cechy specyficzne i niespecyficzne | 126 |
4.1.3. Ogniwa lekcyjne | 127 |
4.1.4. Struktura lekcji | 128 |
4.1.5. Wpływ szkoły Herbartowskiej i Deweyowskiej na współczesną lekcję | 129 |
4.1.6. Typologie lekcji | 130 |
4.1.7. Lekcja kreatorska | 135 |
4.2. Lekcja języka polskiego | 137 |
4.2.1. Typy lekcji języka polskiego | 137 |
4.2.2. Wymiary języka polskiego jako przedmiotu nauczania | 140 |
5. Dialog lekcyjny i zadania dla ucznia | 145 |
5.1. Rodzaje pytań stawianych na lekcji | 147 |
5.2. Cechy pytań dydaktycznych | 152 |
5.3. Sytuacja dialogu na lekcji | 154 |
6. Cele lekcji języka polskiego | 161 |
6.1. Cele kształcenia ogólnego | 161 |
6.2. Polonistyczne cele nauczania i wychowania | 163 |
6.3. Cele dydaktyczne lekcji | 168 |
6.3.1. Tradycyjny podział celów: poznawcze, kształcące, wychowawcze | 169 |
6.3.2. Operacjonalizacja celów kształcenia | 172 |
6.3.3. Taksonomia celów kształcenia | 176 |
7. Tematy lekcji języka polskiego | 179 |
7.1. Podawanie uczniom i zapisywanie tematu | 179 |
7.2. Językowe ujęcia i funkcje tematu lekcji | 181 |
7.3. Cechy dobrego tematu | 184 |
7.4. Zasady formułowania tematów lekcji | 187 |
8. Metody ogólnodydaktyczne w kształceniu polonistycznym | 189 |
8.1. Metody asymilacji wiedzy (strategia A) | 194 |
8.1.1. Pogadanka | 196 |
8.1.2. Opowiadanie pedagogiczne | 199 |
8.1.3. Wykład informacyjny | 200 |
8.1.4. Praca eksploracyjna | 202 |
8.1.5. Anegdota | 205 |
8.2. Metody nauczania problemowego (strategia P) | 205 |
8.2.1. Heureza | 206 |
8.2.2. Metoda problemowa | 209 |
8.2.3. Rozmowa dydaktyczna | 211 |
8.2.4. Dyskusja | 213 |
8.2.5. Debata oksfordzka – sztuka argumentacji i dyskusji | 214 |
8.2.5.1. Dlaczego warto uczyć debatowania? | 214 |
8.2.5.2. Tradycja debaty oksfordzkiej i jej aplikacja na grunt polski | 216 |
8.2.5.3. Istota i zasady debaty oksfordzkiej | 217 |
8.2.5.4. Uczestnicy debaty | 218 |
8.2.5.5. Organizacja i przebieg debaty | 220 |
8.2.5.6. Ustalanie i prezentacja wyników debaty | 222 |
8.2.5.7. Tezy na debaty oksfordzkie w szkole podstawowej | 225 |
8.2.5.8. Tezy na debaty oksfordzkie w szkole ponadpodstawowej | 226 |
8.2.6. Metoda drzewka decyzyjnego | 227 |
8.2.7. Burza mózgów | 231 |
8.2.8. Wykład problemowy | 232 |
8.3. Metody operacyjne (strategia O) | 233 |
8.3.1. Metoda ćwiczeń praktycznych | 233 |
8.3.2. Metoda projektu | 235 |
8.3.2.1. Charakterystyka metody projektu | 237 |
8.3.2.2. Fazy wykonywania zadań projektowych | 239 |
8.3.3. WebQuest jako cyfrowa wersja metody projektu | 242 |
8.4. Metody waloryzacyjne (strategia E) | 247 |
8.4.1. Metody ludyczne | 247 |
8.4.2. Film | 248 |
8.4.3. Drama jako metoda nauczania i wychowania | 250 |
8.4.3.1. Charakterystyka metody | 250 |
8.4.3.2. Cele edukacyjne dramy | 252 |
8.4.3.3. Klasyfikacja technik i strategii dramowych | 253 |
8.4.3.4. Przygotowanie lekcji dramy | 261 |
8.5. Multimedialne moduły tematyczne jako przykład metody autonomicznej | 265 |
9. Zasady nauczania w kształceniu polonistycznym | 269 |
9.1. Definicje i klasyfikacje zasad nauczania | 269 |
9.2. Charakterystyka zasad nauczania | 272 |
9.2.1. Zasada poglądowości | 272 |
9.2.2. Zasada stopniowania trudności | 274 |
9.2.3. Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w kształceniu | 276 |
9.2.4. Zasada systematyczności | 278 |
9.2.5. Zasada trwałości wiedzy uczniów | 280 |
9.2.6. Zasada operatywności wiedzy uczniów | 281 |
9.2.7. Zasada wiązania teorii z praktyką | 282 |
9.2.8. Zasada indywidualizacji w procesie nauczania-uczenia się | 283 |
9.2.9. Zasada uspołecznienia w procesie nauczania-uczenia się | 285 |
10. Formy organizacyjne pracy uczniów na lekcji | 287 |
10.1. Praca indywidualna | 288 |
10.2. Praca zbiorowa | 290 |
10.3. Praca grupowa | 291 |
11. Środki dydaktyczne | 297 |
11.1. Funkcje środków dydaktycznych | 297 |
11.2. Typologie środków dydaktycznych | 300 |
11.3. O wpływie środków dydaktycznych na ucznia | 303 |
11.4. Środki dydaktyczne na lekcji języka polskiego | 304 |
12. Organizacja pracy domowej | 307 |
12.1. Cele pracy domowej | 307 |
12.2. Organizacja pracy domowej – współpraca z rodzicami | 308 |
12.3. Prace domowe z języka polskiego | 310 |
12.4. Zadawanie pracy domowej | 313 |
12.5. Kontrola i ocena pracy domowej | 317 |
13. Przygotowanie nauczyciela języka polskiego do lekcji | 319 |
13.1. Planowanie pracy dydaktycznej | 319 |
13.2. Rozkład materiału | 320 |
13.3. Planowanie lekcji | 325 |
13.4. Przygotowanie do lekcji | 326 |
13.5. Konspekt i scenariusz lekcji | 328 |
13.6. Zamknięcie przygotowań do lekcji | 341 |
14. Kontrola i ocena szkolna w procesie kształcenia | 343 |
14.1. Dylematy nazewnicze | 343 |
14.2. Sprawdzanie osiągnięć szkolnych | 344 |
14.2.1. Cele sprawdzania osiągnięć | 345 |
14.2.2. Funkcje sprawdzania osiągnięć | 346 |
14.2.3. Formy (metody) sprawdzania osiągnięć uczniów | 347 |
14.3. Ocena i ocenianie w procesie kształcenia | 351 |
14.3.1. Funkcje i cechy oceny szkolnej | 352 |
14.3.2. Cele oceny szkolnej | 354 |
14.3.3. Formy oceny szkolnej | 354 |
14.3.4. Kryteria oceny szkolnej | 357 |
14.4. Wewnątrzszkolny system oceniania | 358 |
14.5. Przedmiotowy system oceniania | 358 |
14.6. Ocenianie kształtujące | 361 |
15. Podręczniki. Budowa, typy i funkcje | 365 |
15.1. Typy podręczników do nauczania języka polskiego | 367 |
15.2. Funkcje podręcznika | 368 |
15.3. Komponenty podręcznika | 373 |
15.4. E-podręcznik | 374 |
15.4.1. Typy e-podręcznika | 377 |
15.4.2. Wdrożenia e-podręczników do języka polskiego | 379 |
16. Nauczyciel: osobowość, kompetencje, style pracy | 381 |
16.1. Nauczyciel a społeczeństwo | 381 |
16.2. Cechy nauczyciela | 382 |
16.3. Osobowość nauczyciela | 384 |
16.4. Kompetencje nauczyciela | 386 |
16.4.1. Kompetencje merytoryczne | 387 |
16.4.2. Kompetencje dydaktyczne | 389 |
16.4.3. Kompetencje wychowawcze | 389 |
16.4.4. Kompetencje psychologiczne | 390 |
16.5. Style pracy nauczyciela | 391 |
16.6. Style pracy polonisty | 393 |
16.7. Autorytet nauczyciela | 395 |
17. Tadeusz Czapczyński – polonista na miarę współczesności | 399 |
17.1. Lekcje literatury | 400 |
17.2. Kształcenie językowe | 403 |
17.3. Metodyczny warsztat polonisty | 405 |
17.4. Polonista-wychowawca | 408 |
Aneks | 413 |
Bibliografia | 453 |
Indeks pojęć | 485 |
Indeks osobowy | 493 |
Spis schematów i tabel | 501 |