Jan Leino i Saana Havas. Kiedy umiera król ebook

CÓRKI RZEKI

Har­tola 1989

One są Cór­kami Rzeki. Nad ranem prze­kra­dają się nad wodę, gdy kos gwiż­dże, a zie­mia jest wil­gotna i pulchna. Gęsta mgła unosi się nad ciemną rzeką i spra­wia, że wszystko wygląda magicz­nie. Ich ciała pokry­wają się gęsią skórką. Roz­bie­rają się i bro­dząc, docho­dzą na śro­dek rzeki, gdzie stoją nie­ru­chomo w ocze­ki­wa­niu na wez­bra­nie wody. Naj­pierw woda, a póź­niej mgła. Piją magiczny płyn z naczy­nia zro­bio­nego z kory, zawsze tę samą ilość, sto­jąc zawsze na tej samej skale. Potem skła­dają rzece dar. Ona żąda tego, co należy do niej. Cze­goś, co wcią­gnie w głę­binę. Ich dusze, ich czy­stość, prze­mil­czane tajem­nice. Kiedy ofiara zostaje zło­żona, tań­czą i cze­kają – aż szum rzeki się wzmoże i wiry nabiorą mocy, aż mgła osią­dzie ukrad­kiem na ich skó­rze, zasłoni ich piękno, któ­rego nie można zoba­czyć ani usły­szeć, tylko poczuć. Piją spie­nioną wodę, nasłu­chują dźwię­ków, oddy­chają głę­biej niż na lądzie. Czują się oczysz­czone. Chi­cho­czą, ponie­waż to jest ich tajem­nica. Cze­kają, cho­ciaż ich ocze­ki­wa­nie jest daremne. Mają nadzieję, a nadzieja ni­gdy nie jest próżna. Odda­lają się dopiero wtedy, gdy noc mija cał­ko­wi­cie, a sza­rość zamie­nia się w przej­rzy­sty pora­nek. Wtedy odcho­dzą i wie­dzą, że są speł­nione.

Że są Cór­kami Rzeki.

HAR­TOLA

Wrze­sień 1989

Harri Val­kama był pierw­szym klien­tem sklepu. Jak zwy­kle wziął z półki z pie­czy­wem chleb żytni, z chło­dziarki czer­wony kar­ton mleka, a z lady z wędliną dwie­ście gra­mów szynki. Wszystko odby­wało się zgod­nie z rutyną. Pro­wiant potrzebny pod­czas wyprawy na ryby, wcze­sny ranek i atmos­fera ocze­ki­wa­nia. Zanim pod­szedł do kasy, przej­rzał jesz­cze nagłówki w świeżo dowie­zio­nych gaze­tach, a potem zaczął łado­wać pro­dukty na taśmę.

– Na ryby? – spy­tała kasjerka.

– Wia­domo, że na ryby – odparł Harri i swoim zwy­cza­jem wło­żył zakupy wprost do prze­no­śnej lodówki.

– Chce pan para­gon? – upew­niła się kasjerka.

– Tylko jeśli mi panienka zano­tuje na nim swój numer tele­fonu – powie­dział i puścił do niej oko. Żar­to­wa­nie z kasjerką sta­no­wiło jego rytuał i opra­wiało dzień w jasne ramy. W skle­pie Harri nie­zau­wa­żal­nie sta­wał się żar­tow­ni­siem.

Była siódma dzie­sięć, gdy uru­cho­mił samo­chód i poje­chał w stronę rzeki Tainio­nvirta. Robiło się coraz jaśniej, pora­nek był cie­pły, wszystko wska­zy­wało na to, że będzie upał. Harri zosta­wił samo­chód przy dro­dze i resztę trasy poko­nał pie­szo. W jed­nej ręce trzy­mał jedze­nie i krze­sło, a w dru­giej wędkę i skrzynkę węd­kar­ską. Zatrzy­mał się w tym samym miej­scu co zwy­kle i ode­tchnął głę­boko. Posta­wił na ziemi skła­dane krze­sełko, obok prze­no­śną lodówkę i otwo­rzył skrzynkę. Jak zawsze naj­pierw wyjął z niej ulu­bioną przy­nętę i natych­miast wyobra­ził sobie nad­zwy­czajne połowy. Zegar poka­zy­wał wpół do ósmej, gdy wędka zanu­rzyła się po raz pierw­szy w wodzie. Jesienne słońce jarzyło się za drze­wami. Według węd­kar­skiego kalen­da­rza tego dnia połów powi­nien być obfity.

Powie­trze pach­niało zie­mią i koń­cem okresu wege­ta­cji. Sza­le­jące wio­sną sło­wiki dawno już uci­chły i cho­ciaż zapo­wia­dała się cie­pła let­nia pogoda, to lekki wiatr przy­wo­dził na myśl jesień. Harri Val­kama lubił ranki, gdy przy­roda budziła się wraz z nim na nowo do życia, a on tak naprawdę mógł być sam.

Mimo ocze­ki­wań ryba jed­nak nie brała. Zamy­ślony obser­wo­wał prąd rzeki, gdy coś zaska­ku­ją­cego przy­kuło jego uwagę. Tro­chę dalej, przy brzegu uno­siło się w wodzie zacze­pione o kawa­łek drewna jakieś tru­chło. Czy to sarna czy też inne duże zwie­rzę? Harri Val­kama czuł, że im dłu­żej się temu przy­gląda, tym bar­dziej jego cie­ka­wość rośnie. Oparł wędkę o pień brzozy i stą­pa­jąc powoli, poszedł wzdłuż brzegu, żeby mieć lep­szy widok.

Zbli­żyw­szy się do tam­tego miej­sca, przy­sta­nął. Teraz widział dokład­niej to, co wzbu­dziło jego zain­te­re­so­wa­nie. Wpa­try­wał się wstrzą­śnięty w tobo­łek przy­wo­łu­jący go do sie­bie. Białe koń­czyny, cienka czarna sukienka uno­sząca się na wodzie. Harri padł na kolana, gdy w końcu pojął, co znaj­do­wało się przy brzegu. W rzece koły­sało się przed nim białe, zesztyw­niałe w śmier­tel­nym uści­sku ciało. Zaha­czyło o korze­nie drzewa rosną­cego obok i prąd nie był w sta­nie zabrać go dalej. Cicho pły­nąca woda poru­szała deli­kat­nie młodą dziew­czyną, która leżała ple­cami do góry z twa­rzą zanu­rzoną w ciem­nej rzece. Oczy Har­riego mimo­wol­nie reje­stro­wały roz­ma­ite szcze­góły. Poma­lo­wane na czarno paznok­cie, meta­lowy pasek, czarna sukienka, gołe stopy. Włosy przy­po­mi­nały dry­fu­jące wodo­ro­sty.

Życie jest nie­spra­wie­dliwe. To była pierw­sza myśl, która przy­szła mu do głowy. Zamknął oczy, ale to, co ujrzał, już wypa­liło ślad pod jego powie­kami. Harri Val­kama od lat sta­rał się, żeby z jego ust nie padały prze­kleń­stwa, lecz teraz powró­ciły one niczym wście­kłe osy. To nie­uczciwe, że życie kogoś tak mło­dego wła­śnie się urwało. Cho­lera jasna, ale widok. Gdy pła­cił gmi­nie za kartę węd­kar­ską, wcale nie podej­rze­wał, że wyłowi z rzeki trupa. Nagle poczuł, że przy­roda go zdra­dziła. Myśl ta powoli prze­do­sta­wała się do jego świa­do­mo­ści. Uznał, że ota­cza­jące go piękno wcze­snej jesieni to tylko oszu­stwo, mamie­nie oczu. Wbrew swo­jej woli uczest­ni­czył w brzyd­kim, nie­na­tu­ral­nym przed­sta­wie­niu. Przed­sta­wie­niu, w któ­rym sce­no­gra­fia nagle się zawa­liła i odsło­niła zło, gołą śmierć. Harri Val­kama pod­niósł się z tru­dem z kolan i zdy­szany pobiegł w stronę swo­jego samo­chodu. Musi zna­leźć tele­fon i zadzwo­nić. Jak naj­szyb­ciej.

Część I

Środa, 12 czerwca 2019 / Hel­sinki

Saana otwiera oczy, ale pokój się koły­sze i kręci. Zaci­ska więc bły­ska­wicz­nie powieki i szybko zapada w drżący, płytki sen. Dwie godziny póź­niej budzi się cała spo­cona. Zegar poka­zuje wpół do jede­na­stej. Wstaje, wypija szklankę soku poma­rań­czo­wego, idzie do toa­lety, ale potem posta­na­wia wró­cić jesz­cze na chwilę do łóżka. Gdy w końcu budzi się wyspana, jest już trze­cia po połu­dniu. Pokój nie kręci się tak bar­dzo jak rano. Z głodu bur­czy jej w brzu­chu. Ostat­nio jadła trzy­na­ście godzin temu, a i wtedy były to tylko słone orzeszki w barze.

Teraz czas nie ma dla Saany zna­cze­nia. Nikt jej nie ocze­kuje. Nikt jej nie potrze­buje. Ale głód ma zna­cze­nie. Tak więc tego pierw­szego dnia na bez­ro­bo­ciu zama­wia przez apli­ka­cję Wolt pizzę.

Gdy jedze­nie wresz­cie zostaje dostar­czone, Saana ubrana w pomięty pod­ko­szu­lek, spe­szona z powodu wła­snego wyglądu otwiera drzwi ciem­no­skó­remu posłań­cowi, który ener­gicz­nie wci­ska jej do ręki pół­to­ra­li­trową colę, a z wnę­trza torby wydo­bywa gorące jesz­cze pudełko z pizzą.

Przez resztę dnia jej wzrok krąży mię­dzy pizzą a ekra­nem lap­topa. Saana pochła­nia różne seriale i nio­sącą pocie­sze­nie mar­ghe­ritę. Wła­śnie leci trzeci odci­nek dru­giego sezonu Docho­dze­nia. Wcią­ga­jący i dobry, cho­ciaż tro­chę ponury. Saana ogląda wszyst­kie odcinki jeden po dru­gim. Cie­szy ją to, że zna­la­zła ten serial dopiero teraz. Cze­kają ją jesz­cze dwa sezony ide­al­nego serialu kry­mi­nal­nego. Lin­den i Hol­der. Weł­niane swe­try Lin­den, jej ostry umysł i desz­czowe Seat­tle. Saana kocha filmy poli­cyjne, cho­ciaż łatwo się przy nich dener­wuje, bo za bar­dzo dzia­łają na wyobraź­nię. Uza­leż­niła się też od pod­ca­stów doku­men­tu­ją­cych praw­dziwe zbrod­nie, cho­ciaż cza­sem wpra­wiają ją one w przy­gnę­bie­nie. Dla­tego jej nie­zmien­nym fawo­ry­tem pozo­staje bez­pieczna przy­stań fil­mów kry­mi­nal­nych, kla­sy­ków lżej­szego kali­bru, czyli Poirot. Serial, który wpro­wa­dza w cał­kiem inny świat. Jakże miło jest prze­nik­nąć do sta­rej Anglii i spę­dzać czas w hote­lach i dwo­rach, jeść kola­cje, polo­wać, prze­cha­dzać się w ogro­dzie. Jedy­nie w fil­mach z Her­cu­le­sem Poiro­tem panuje pogodna atmos­fera, na którą ona mia­łaby teraz ochotę. Mor­der­stwo zda­rza się w nich czę­sto, ale detek­tyw roz­wią­zuje wszyst­kie zagadki. Widzowi pozo­staje tylko roz­ko­szo­wać się kra­jo­bra­zami, pała­co­wym wnę­trzem i w miarę moż­li­wo­ści wyła­wiać wska­zówki, kto zabił. Nie­stety Saana widziała wszyst­kie odcinki Poirota już kilka razy i bez trudu odga­duje albo pamięta, kto kiedy popeł­nił zbrod­nię. Docho­dze­nie jest o wiele bar­dziej wcią­ga­jące. To coś nowego i na zupeł­nie innym pozio­mie.

Saana włą­cza pauzę, aby pójść do toa­lety. Po dro­dze zerka na zewnątrz zza zasłon w salo­nie. Jest piękna sło­neczna pogoda, widoczne z okna brzozy cał­kiem pokryły się już liśćmi. Skra­da­jąca się ze wszyst­kich stron zie­lo­ność lata i tym razem ją zasko­czyła. Saana przez całą wio­snę prze­sia­dy­wała w biu­rze, wkle­pu­jąc pośpiesz­nie do kom­pu­tera wia­do­mo­ści do ser­wisu online. Przez te wszyst­kie lata na jej ekra­nie poja­wiały się infor­ma­cje o śmierci Davida Bowiego, wiru­sie Zika, a także liczne małe i nic nie­zna­czące plotki.

Pięć ćwi­czeń, które pomogą ci osią­gnąć pla­żowy wygląd.

Rzad­kie perły: dzie­sięć nie­do­ce­nia­nych obiek­tów tury­stycz­nych w Euro­pie.

Redak­torka robiła deskę codzien­nie przez trzy minuty – nie­sa­mo­wite wyniki po tygo­dniu!

Jelita to drugi mózg – pięć fak­tów doty­czą­cych brzu­cha.

Ułatw sobie codzienne życie – tutaj znaj­dziesz pięt­na­sto­mi­nu­towe prze­pisy na szyb­kie dania na cały tydzień.

Saanę śmie­szy, że przez tyle mie­sięcy ukła­dała nie­skom­pli­ko­wane prze­pisy kuli­narne, ale po sfo­to­gra­fo­wa­niu potraw nie sko­rzy­stała nawet z jed­nego. Deskę też robiła tylko przez tydzień. Tak naprawdę wyłącz­nie pra­co­wała. Liczyła znaki i słowa, stre­so­wała się ter­mi­nami, sie­działa przy kom­pu­te­rze, cza­sem tkwiła w redak­cji do późna. W domu była już wykoń­czona i nie miała ochoty na nic innego jak tylko leże­nie w łóżku i oglą­da­nie seriali Net­flixa lub HBO. Drobne domowe czyn­no­ści, takie jak pła­ce­nie rachun­ków czy odku­rza­nie i goto­wa­nie, wyda­wały się jej po całym dniu ponad siły. Teraz szare kłębki kurzu skra­dają się po drew­nia­nej pod­ło­dze, a z otworu na listy w drzwiach wypa­dają regu­lar­nie wezwa­nia do zapłaty. Czy to jest nor­malne? – zasta­na­wia się, poły­ka­jąc zachłan­nie następny kawa­łek pizzy. Wszy­scy znani jej ludzie uwa­żają, że to w porządku: mają dużo pracy i cią­gle się śpie­szą. Ale dokąd i po co? Przy­ja­ciele też przy­znają się do pośpie­chu, jakby był on czymś nad­zwy­czaj­nym. Pra­cują na naj­wyż­szych obro­tach i potem idą jesz­cze na siłow­nię. Nikt nie mówi, że jest przy­gnę­biony albo wyczer­pany. Cza­sem wie­czo­rami, gdy pra­wie wszyst­kie świa­tła były poga­szone, Saana, sie­dząc w pustym pomiesz­cze­niu, szu­kała w sieci oznak wyczer­pa­nia pracą i nie znaj­dy­wała nic, co nie paso­wa­łoby do jej stanu. Ogromne zmę­cze­nie, cynizm i niskie poczu­cie wła­snej war­to­ści zawo­do­wej. Przez całą wio­snę Saana wbi­jała wzrok w ekran i nawet nie zauwa­żyła, jak przy­roda przy­go­to­wy­wała się do lata. Naj­pierw spod śniegu wyj­rzał pia­sek, potem poja­wiło się kilka wędrow­nych pta­ków i kro­kusy. I nagle poja­wiło się lato. Zie­lone brzozy, sło­wiki i spa­ce­ru­jący w pod­ko­szul­kach ludzie. Oraz świa­tło.

Wró­ciw­szy z toa­lety, Saana znów sta­nęła przy oknie. Jaki to dzi­siaj jest dzień? Środa. A więc naprawdę była w ciągu aż do wtorku. W pracy poże­gnała się tylko z kil­koma oso­bami, ale to ozna­czało wię­cej alko­holu.

Gło­śny śpiew kosa sie­dzą­cego na podwór­ko­wym drze­wie roz­lega się aż w pokoju. Saana zamyka okno, aby wesoły świer­got nie popsuł duszą­cego i sza­rego nastroju spo­wo­do­wa­nego kacem. Docho­dze­nie, desz­czowe Seat­tle, pizza, zmę­cze­nie i nud­no­ści. Taka jest jej strefa kom­fortu. Wła­ści­wie to bez sensu oglą­dać na kacu eks­cy­tu­jący serial z mor­der­cami i tru­pami. Ale alter­na­tywy nie ma. Saana uwiel­bia Docho­dze­nie, serial spra­wia, że czuje się przy­tul­nie, ma wra­że­nie, że nie jest sama. Wła­sne przy­gnę­bia­jące myśli przy­krywa przy­jem­nie wcią­ga­jąca intryga.

Znów zjada kawa­łek pizzy. To już ostatni. Praw­do­po­dob­nie pochło­nęła tysiąc pięć­set kilo­ka­lo­rii. Tłu­ste jedze­nie wywo­łuje pra­gnie­nie, ale pokój już nie wiruje jej przed oczami. Leżąc na kana­pie z brzu­chem peł­nym pizzy, stwier­dza, że wszystko jest jed­nak w porządku. Cho­ciaż do wio­sen­nego wyczer­pa­nia doszły naj­pierw plotki o reduk­cji eta­tów, a potem złe wia­do­mo­ści, życie nie wygląda tak źle. Wszystko się ułoży.

Saana zerka na spa­ko­wane walizki sto­jące w przed­po­koju i przez resztę wie­czoru posta­na­wia się wyle­gi­wać. Jutro wyje­dzie z mia­sta na całe lato. Nie będzie kaca, tylko sport i medy­ta­cja. Spa­cery i zie­lone smo­othie. I to, co ludzie robią zazwy­czaj codzien­nie. Ale jesz­cze nie dzi­siaj. Uło­żyw­szy się wygod­nie pod zabra­nym z baru pola­ro­wym kocem, z zado­wo­le­niem włą­cza kolejny sezon serialu na Net­fli­xie. Nowy sezon w jej życiu zacznie się dopiero jutro.

Następ­nego ranka tylko lek­kie drże­nie rąk i pie­cze­nie w żołądku po zje­dze­niu całej pizzy przy­po­mi­nają, że miała kaca. Pro­ces docho­dze­nia do sie­bie trwa na ogół od jed­nego do dwóch dni. W pierw­szym dniu nad­ra­bia się nie­prze­spaną noc, eli­mi­nuje z orga­ni­zmu nad­mierną ilość alko­holu, zastę­pu­jąc tru­ci­znę pizzą i sło­dy­czami. W dru­gim dniu usuwa się duże ilo­ści tłusz­czu, soli i cukru, czemu towa­rzy­szy opu­chli­zna i chwi­lowy spa­dek nastroju. Oraz poczu­cie winy. Prze­spa­nie na kacu całego dnia mści się i zabu­rza rytm dobowy. Noc igu­any. Osta­tecz­nie przy­cho­dzi roz­draż­nie­nie – ni­gdy wię­cej takiego kaca. A potem trzeci dzień. Wszystko zostaje zapo­mniane i wyba­czone. Nowe życie, nowe obiet­nice, pokora i odzy­ska­nie formy. Ilu­zja, że ni­gdy nie będzie się już miało ochoty na wino. Siódmy dzień – pra­gnie­nie.

Saana stoi w kuchni, trzy­ma­jąc fili­żankę z kawą i patrzy przez okno. Dzi­siaj świa­tło sło­neczne i śpiew pta­ków jej nie draż­nią. Otwiera iPada leżą­cego na stole kuchen­nym i klika na stronę inter­ne­tową Har­toli. „Jedyne kró­le­stwo w Fin­lan­dii”. Saanę to śmie­szy, ale zamiesz­czona infor­ma­cja nie jest żar­tem. Gmina Har­tola nazywa samą sie­bie kró­le­stwem, a na YouTu­bie znaj­duje się wideo pod tym tytu­łem. Saana naci­ska odtwa­rza­nie. Klip zro­biony w typo­wym suchym mar­ke­tin­go­wym stylu pre­zen­tuje zalety Har­toli. Uszczę­śli­wiona nowa miesz­kanka opo­wiada, jak myśląc o prze­pro­wadzce, zasta­na­wiała się, czy dosta­nie w skle­pie kozi ser. Naj­wy­raź­niej dosta­nie. Ale o tym film już nie mówi. Saana też się zasta­na­wia, jaka jest szansa na kupno tam rukoli czy peco­rino. W końcu dzięki apli­ka­cji Google Maps obli­cza dokładną odle­głość. Z Val­lili do Har­toli naj­szyb­ciej dotrze trasą liczącą sto sie­dem­dzie­siąt dzie­więć kilo­me­trów. Wła­śnie tak daleko zamie­rza uciec od doskwie­ra­ją­cych jej zwy­kłych zajęć. Od prze­peł­nio­nej stre­sem wio­sny, wypa­le­nia i nie­pew­no­ści. Postara się nie myśleć o nad­cho­dzą­cej jesieni. Prze­je­dzie sto sie­dem­dzie­siąt dzie­więć kilo­me­trów, uciek­nie od sie­bie i zacznie żyć w chwi­lo­wym sta­nie zawie­sze­nia. Zakoń­cze­nie umowy o pracę na czas okre­ślony zmusi ją do odpo­czynku w miej­scu, w któ­rym zawsze było jej dobrze.

Wkłada iPada do bocz­nej kie­szeni ple­caka. Wol­ność zaczyna się wła­śnie teraz. Gasi świa­tła w miesz­ka­niu, spraw­dza, czy wyłą­czyła eks­pres do kawy, zamknęła okna i dopływ wody do pralki, opróż­niła lodówkę i przy­go­to­wała wszystko na dwu­mie­sięczną nie­obec­ność. Rośliny donicz­kowe już dawno obumarły, udrę­czone zbyt rzad­kim pod­le­wa­niem. Saana nie może winić o to nikogo innego, ponie­waż mieszka sama. Wyciąga dwie duże walizki na klatkę scho­dową i rygluje drzwi. Na klatce czuć mie­szankę zapa­chów życia obcych ludzi. Wła­śnie zdra­dza ona, że jeden z sąsia­dów smaży mie­lone na lunch. Saana wpy­cha dwie wiel­kie, nie­prak­tyczne walizki do małej windy i nie­cier­pli­wie obser­wuje zmie­nia­jące się pię­tra. W końcu a siada z pod­sko­kiem na par­te­rze, a Saana spraw­nie odsuwa sztywną i skrzy­piącą kratę i otwiera drzwi zewnętrzne. Jest dopiero dwa­dzie­ścia po jede­na­stej. Jesz­cze zdąży na auto­bus, który odjeż­dża o dwu­na­stej.

Kie­rowca, nie śpie­sząc się, wita niskim gło­sem podróż­nych w auto­bu­sie eks­pre­so­wym jadą­cym przez Lahti i Har­tolę do Jyväskyli. Saana lubi podró­żo­wać auto­ka­rem, bo nie musi pro­wa­dzić. Może sobie pospać, poczy­tać lub pooglą­dać zmie­nia­jące się kra­jo­brazy, pobyć z myślami sam na sam. Do widze­nia, Hel­sinki, nie będę za wami tęsk­niła.

Na wyso­ko­ści Lahti wyciąga z torebki mały notat­nik i zaczyna wypi­sy­wać rze­czy, które zamie­rza zro­bić.

To ostat­nie jest wiel­kim marze­niem Saany. Chcia­łaby napi­sać coś wła­snego, na przy­kład udany kry­mi­nał. Pod­czas gdy jej zna­jomi czy­tają plot­kar­ską gazetę „Seiska”, ona skry­cie i nało­gowo prze­gląda cza­so­pi­smo „Alibi”.

Auto­bus odjeż­dża z dworca w Heinoli, a Saana na­dal wpa­truje się w listę. Nie ma na niej „nowej miło­ści” ani „męż­czyzn”. Lato bez męż­czyzn brzmi odprę­ża­jąco i jakby zna­jomo. Saana pamięta, że lata temu czy­tała powieść Siri Hustvedt pod tym samym tytu­łem.

Auto­kar zatrzy­muje się ze świ­stem na przy­stanku. Dwo­rzec auto­bu­sowy w Har­toli to nie­wielki budy­nek sto­jący w odda­le­niu od drogi głów­nej. Saana wysiada i czeka, aż kie­rowca otwo­rzy drzwi bagaż­nika. Uśmie­cha­jąc się, dzię­kuje mu za jazdę i wzro­kiem szuka zna­jo­mej postaci. Ubrana w let­nią sukienkę i weł­niany, się­ga­jący nie­mal ziemi płaszcz kobieta macha do niej ocho­czo spod ściany dworca. Inkeri, jej ciotka. Naj­lep­sza ze wszyst­kich ludzi na świe­cie. Saana jej odma­chuje.

– Jesteś jak twoja mama – mówi ciotka ze śmie­chem na widok dwóch wiel­kich wali­zek. – Zawsze musisz zabrać ze sobą pół domu.

Saana czuje prze­lotną tęsk­notę, ale wspo­mnie­nie matki natych­miast ula­tuje. Czy rze­czy­wi­ście jest w czymś do niej podobna? Jakaś mała jej część zawsze w niej będzie, mimo że matka już ode­szła. Ciotka wrzuca ener­gicz­nie walizki na tylne sie­dze­nia sta­rego gar­busa i wska­zuje sio­strze­nicy miej­sce obok kie­rowcy. Saana nawet nie zdą­żyła jej ostrzec, że w walizce znaj­dują się lap­top, iPad i inne kru­che urzą­dze­nia. Może i lepiej, gdyby się potłu­kły? Mia­łaby wtedy cał­ko­wity spo­kój.

Gar­bus pod­ska­kuje na żwi­ro­wej dro­dze, a Hel­sinki wydają się bar­dzo odle­głe. Znane z dzie­ciń­stwa budynki i pola śmi­gają za szybą. Saana otwiera okno i wysta­wia głowę. Pełen pyłu wiatr natych­miast ude­rza ją w twarz. Powie­trze pach­nie latem i nawo­zami. Żwir stuka o pod­wo­zie samo­chodu, a drobne kamyki odbi­jają się od kół i lecą na pobo­cze. Saana chowa głowę. Tu, w Har­toli, pomysł spę­dze­nia lata u ciotki zamiast w domu wydaje się naprawdę dobry. Zimne białe wino na scho­dach szopy, stare kobiece cza­so­pi­sma, plot­ko­wa­nie z ciotką i jej wspa­niałe potrawy. Saanie wydaje się, że nawet w samo­cho­dzie czuje zapach ognia roz­pa­lo­nego w sau­nie ogrze­wa­nej drew­nem. Lepiej jej będzie poza domem. W Har­toli bez­ro­bo­cie to jak urlop, odzy­ska­nie wol­no­ści. U Inkeri nie będzie musiała robić nic nie­po­trzeb­nego – prze­glą­dać szafy z odzieżą, zbie­rać ubrań na pchli targ, porząd­ko­wać piw­nicy, ukła­dać przy­praw na półce, szu­kać pracy i wymi­gi­wać się od niej, wycie­rać kla­mek albo trze­pać podu­szek i koł­der. W Har­toli będzie tylko odpo­czy­wała. Ode­śpi cały stres i pośpiech, z któ­rym musiała mie­rzyć się w redak­cji. Potem powoli odbu­duje swoje życie na nowo.

Środa, 26 czerwca / Hel­sinki

Jenna idzie ulicą Neit­syt­polku i zerka na komórkę. Nie jest pewna, czy pod­jęła roz­sądną decy­zję. Miała dzi­siaj tre­no­wać, a zaraz po pracy wybiera się na imprezę. Zega­rek poka­zuje, że jest dopiero za kwa­drans czwarta.

Jenna mija piękne kamie­nice i powoli wyła­nia się przed nią nie­bie­ście­jące morze. „Przyjdź choćby zaraz, będą też inni”, powie­dział Elias. I posta­no­wiła tak zro­bić. Po chwili sły­szy przy­tłu­miony śmiech zna­jo­mych. W kawiarni Maito­la­ituri sie­dzą udzia­łowcy firmy. Także Elias, który jest karie­ro­wi­czem i chce zostać wspól­ni­kiem, jedyna zna­joma osoba z biura. Jenna zatrzy­muje się, pro­mien­nie uśmie­cha i pod­cho­dzi do stołu. Męż­czyźni nie prze­ry­wają roz­mowy na jej widok. Jedy­nie Lars się odwraca i lustruje ją od stóp do głów. Pod wpły­wem tego spoj­rze­nia koszula wydaje się Jen­nie zbyt cienka, a spód­niczka za krótka, ale jest zado­wo­lona, że prze­brała się w odświętne ciu­chy. Dyrek­tor nie powi­nien mieć nic do zarzu­ce­nia jej wyglą­dowi zewnętrz­nemu. Ni­gdy nie wia­domo, co się wyda­rzy w letni wie­czór, więc Jenna trzyma w pracy zarówno ubra­nie do ćwi­czeń na siłowni, jak i top na imprezę.

– Panienka będzie tak miła i zaczeka – mówi Elias i rusza, by przy­nieść jej krze­sło od sąsied­niego stołu. Jenna przy­gląda się, jak pre­zes opróż­nia kie­li­szek.

– Ale pali – mówi ze śmie­chem i natych­miast nalewa wszyst­kim po jed­nym.

– No i co sły­chać? – pyta Elias i zachęca ją, by usia­dła przy nich. Jenna zasta­na­wia się, co robić. Przy stole są wyłącz­nie męż­czyźni. W prze­ci­wień­stwie do tego, co Elias dał jej do zro­zu­mie­nia, nikt „inny” się nie poja­wił. Są tylko ona i męż­czyźni.

– Czego nam jesz­cze bra­kuje! – krzy­czy Lars, recho­cząc.

Elias kiwa głową i rzuca na stół pudełko zapa­łek. „Fire – pomy­sły, które zapa­lają” – wid­nieje na nim napis. Jenna upija łyk szam­pana i rzuca okiem na Larsa, widząc, jak ten się upew­nia, czy w pudełku jest koka. Jest. I tym razem zapałki zostały wyrzu­cone, a w ich miej­sce wsy­pany biały sty­mu­lant. Lars unosi kie­li­szek i także kiwa głową. Elias odpo­wiada mu dys­kret­nie tym samym. Towar został dostar­czony i przy­jęty. Jenna zmie­nia pozy­cję, wierci się, nie czuje się czę­ścią towa­rzy­stwa. Gdzie, do cho­lery, są pozo­stali pra­cow­nicy biura?

Męż­czyźni kwi­tują kil­koma zda­niami pro­gnozę sprze­daży w dru­gim kwar­tale i prze­cho­dzą do waż­niej­szych tema­tów. Kola­cję zje­dzą na wyspie Klip­pan, w dobrze im zna­nej restau­ra­cji. Piękne mor­skie kra­jo­brazy i brzyd­kie toa­sty nawią­zu­jące do poprzed­nich popi­jaw. Po trzech butel­kach szam­pana i kilku piwach męż­czyźni się prze­krzy­kują. Silny mor­ski wiatr wywiewa jed­nak z ich wypo­wie­dzi to, co naj­gor­sze.

Jenna się roz­gląda. Cie­płe wie­czorne słońce spra­wiło, że wielu ludzi wyszło na spa­cer, wzdłuż mor­skiego brzegu prze­cha­dzają się zwy­czajni, trzeźwi wła­ści­ciele psów. Jenna znów patrzy w stronę stołu, ma ochotę się roze­śmiać. Czoło Larsa Sun­dina poczer­wie­niało jak ogień. Prze­kro­czył wiek średni, ale ma mocno opa­loną twarz i żenu­jącą fry­zurę mło­dego sur­fera. Jenna opróż­nia pierw­szy kie­li­szek. Stoły wokół powoli się zapeł­niają, lecz im nikt nie dotrzyma tempa.

Znaj­du­jąca się nad morzem kawiar­nia Maito­la­ituri znana jest z tego, że ludzie chcą się tu poka­zać. Miesz­kańcy Eiry spa­ce­rują obok z psami, a bie­ga­cze spraw­dzają mimo­cho­dem, kto sie­dzi w kawiar­nianym ogródku. Od czasu do czasu męż­czyźni pozdra­wiają jakie­goś prze­chod­nia, pokle­pują się po ple­cach, a ona odnosi wra­że­nie, że sie­dzi przy stole dla VIP-ów. Jej towa­rzy­sze są przy­zwy­cza­jeni do tego, że inni zwra­cają na nich uwagę. W dobrych i złych chwi­lach. Kilka żagló­wek cicho prze­pływa w tyle. Jenna przy­gląda się łodziom. Naj­lep­sze mie­siące na żeglo­wa­nie dopiero nad­cho­dzą. Gdy miesz­kała jesz­cze w domu rodzin­nym, dużo czasu spę­dzała na wodzie z rodzi­cami. Przez kilka szybko mija­ją­cych sekund Jenna czuje nie­okre­ślony smu­tek, tęsk­notę za morzem.

Przy sąsied­nim stole kie­lisz­kami trą­cają się trzy ele­ganc­kie kobiety. Jenna roz­po­znaje jedną z nich, to znana blo­gerka. Przez chwilę chcia­łaby żyć rów­nie bez­tro­sko jak ona, być taka piękna i popu­larna. Lars odcho­dzi na bok, żeby zapa­lić papie­rosa. On też pew­nie pro­wa­dzi bez­tro­skie życie. Mało jest takich jak on, któ­rzy mają wszystko w zasięgu ręki. Jenna pró­buje sobie przy­po­mnieć nazwi­ska tych kobiet, które przez ostat­nie lata uma­wiały się z Lar­sem, także tych inte­li­gent­nych. Wyglą­dem Lars nie zachwyca, ale może dobrze się z nim roz­ma­wia? W każ­dym razie jest cho­ler­nie bogaty. Jenna pozwala, aby Elias napeł­nił jej kie­li­szek aż po brzegi, i zerka na Larsa, który wpa­truje się w morze. Przez moment wyobraża go sobie jako uczci­wego i mniej wynio­słego czło­wieka. On też prze­cież był kie­dyś dziec­kiem, myśli i roz­ba­wiona sączy szam­pana.

– Ruszamy dalej – oświad­cza Lars, wró­ciw­szy z papie­rosa. Towa­rzy­stwo przy stole milk­nie, Lar­sowi nikt się nie sprze­ci­wia. Wie­czór jest zapla­no­wany z dokład­no­ścią co do minuty. Naj­pierw szam­pan w Maito­la­ituri, potem wyżerka na wyspie Klip­pan, a na koniec pry­watna impreza w salce dla VIP-ów w Teat­teri. Lars zapro­sił podobno wielu ludzi, Jenna też została wpi­sana na listę, tak jak obie­cał Elias.

Grupa roz­ba­wio­nych męż­czyzn przy­bywa o szó­stej na pomost, skąd odpły­wają łodzie na Klip­pan. Jenna, stu­ka­jąc obca­sami, stara się nadą­żyć za wszyst­kimi. Alko­hol już jej ude­rzył do głowy. Czuje się nie­zwy­cię­żona, choć dziw­nie chwiejna. Wła­śnie odpły­nął prom Silja Line. Masywna biała syl­wetka statku znika po chwili z portu. Lars sta­wia drew­nianą pałeczkę na słupku, dając tym samym znak, że cze­kają na trans­port. Męż­czy­zna w łodzi zacu­mo­wa­nej w przy­stani wyspy zauważa sygnał i natych­miast macha do nich, że już pod­pływa. Wszy­scy cze­kają, Jenna ma ochotę na papie­rosa. Wła­śnie wtedy dzwoni tele­fon.

– Okej, już tutaj jeste­śmy – mówi Elias i się roz­łą­cza. Po pię­ciu minu­tach na wybrzeże zajeż­dża tak­sówka i do grupy dołą­czają dwie dziew­czyny. Blon­dynka i bru­netka. Elias wita je rycer­sko i przed­sta­wia Lar­sowi. Ten długo je obej­muje, a potem pro­po­nuje łyk z pier­siówki wyję­tej z gór­nej kie­szeni mary­narki. Dziew­czyny uno­szą brwi, ale ocho­czo chwy­tają pła­ską butelkę. Akcjo­na­riu­sze milkną na chwilę, przy­pa­tru­jąc się, jak dwie deli­katne istoty poły­kają zbyt mocną wódkę, krzy­wiąc się i chi­cho­cząc. Jenna obser­wuje nagły zwrot akcji z otwar­tymi ustami, ale powstrzy­muje się od komen­ta­rza, który wła­śnie przy­szedł jej do głowy. Dziew­czyny są, ow­szem, młode, ale to nie lolitki.

Łódź pod­pływa, a Lars wpro­wa­dza do niej naj­pierw nowo przy­byłe. Jenna przy­gląda się im podejrz­li­wie, są śliczne, mocno uma­lo­wane, wypeł­niają prze­strzeń swoim chi­cho­tem, gdy chwie­jąc się, wcho­dzą po kolei do łodzi. Mini­spód­niczki i szpilki im w tym prze­szka­dzają. Jenna idzie ich śla­dem, także chwieje się na obca­sach i chwyta wycią­gniętą rękę Larsa. Ten prosi, by dziew­czyny usia­dły, i grzecz­nie pyta, co u nich sły­chać, jakby to miało jakieś zna­cze­nie. Jenna zaj­muje miej­sce na ławce, widząc głodne spoj­rze­nia męż­czyzn. Zasta­na­wia ją to. Dla­czego się tutaj zna­la­zła? Prze­cież pra­cuje w fir­mie. Spo­gląda na Eliasa z wyrzu­tem. Kolega macha do niej nie­mal ze zło­ścią, dając do zro­zu­mie­nia, żeby o nic nie pytała.

Kiedy wcho­dzą po scho­dach do restau­ra­cji, Jenna zatrzy­muje się i spo­gląda na brzeg morza i piękne niebo. Hel­sinki. Wszy­scy znik­nęli już w środku poza Elia­sem i Lar­sem, któ­rzy stoją ple­cami do drew­nia­nej willi. Otwo­rzyw­szy zewnętrzne drzwi, Jenna zatrzy­muje się przy scho­dach i nasłu­chuje.

– Jest z nami sta­żystka. Co, do cho­lery? – mówi Lars, spo­glą­da­jąc groź­nie na Eliasa.

– Poja­wiły się kło­poty, jedna zre­zy­gno­wała – mam­ro­cze Elias. – Ale teraz się zga­dza. Umó­wi­li­śmy się na trzy, to zała­twi­łem trzy – dodaje. Jenna ma wra­że­nie, że w jego gło­sie sły­chać nie­pew­ność. Lars przyj­muje odpo­wiedź, pota­ku­jąc nie­chęt­nie. Jenna wcho­dzi szybko do środka restau­ra­cji. Czyżby miała być tą trze­cią dziew­czyną do towa­rzy­stwa? Cały ten układ wydaje się jej brudny. Ale wie­czór – jak dotąd – jest udany, a w razie czego ona potrafi o sie­bie zadbać.

Trzy godziny póź­niej Jenna i Lars roz­ma­wiają przy stole o tym, jacy to dzi­siaj są klienci. Z punktu widze­nia firmy są naj­więk­szą prze­szkodą w twór­czej pracy pro­jek­to­wej. Klienci nie umieją zamó­wić porząd­nej reklamy albo boją się to robić. Oczy­wi­ście, każdy z nich chce mieć wyróż­nia­jącą się i chwy­tliwą kam­pa­nię, zachwyca się odważ­nymi pomy­słami, ale w końcu i tak każe prze­ro­bić całość i popra­wić, aż wycho­dzi pulpa bez wyrazu.

– Nagród nie zdo­bywa się nija­kimi pra­cami. A wszy­scy chcą zdo­bywać nagrody. Sze­fo­wie od mar­ke­tingu i biura rekla­mowe – mówi Lars. Jenna zauważa, że jed­no­cze­śnie zagląda jej w odsło­nięty dekolt.

– I tu się mylisz – oświad­cza, patrząc na niego z wyzwa­niem. – Teraz klienci chcą raczej pro­duktu, który się spraw­dzi. Już nie można rzu­cić na stół byle czego. Inwe­sty­cja musi się zwró­cić – powta­rza, czu­jąc, że potrze­buje cze­goś orzeź­wia­ją­cego. Na przy­kład kre­ski.

– Zakończmy to mie­le­nie ozo­rami i zre­lak­sujmy się – oświad­cza Lars, jakby czy­tał w jej myślach. Jenna przy­gląda się, jak bez­czel­nie zagar­nia biały deli­katny pro­szek na stole zakry­tym obru­sem. Widząc jej podejrz­liwą minę, śmieje się. – Nie bój się. Jeste­śmy tutaj jedy­nymi klien­tami.

Jenna unosi brwi i pochyla się nad sto­łem. Potem odsuwa głowę nieco do tyłu, by nacie­szyć się eufo­rią, ale czuje na sobie wzrok Larsa.

– Spra­wiasz wra­że­nie star­szej, niż jesteś fak­tycz­nie – stwier­dza dyrek­tor, a ona uśmie­cha się pół­gęb­kiem. Być może to prawda. W każ­dym razie jest bar­dziej zde­ter­mi­no­wana niż inne dziew­czyny. – Popatrz na nich – mówi Lars, poka­zu­jąc, jak Elias i blon­dynka wcho­dzą razem do restau­ra­cji. – Jeżeli jesteś spo­strze­gaw­cza, to zoba­czysz, że Elias ma koszulę na wierz­chu, a włosy zacze­sane w odwrotną stronę niż wtedy, gdy szedł na papie­rosa. – Lars kręci głową. – Opa­no­wa­nie. Gdzie, do kurwy nędzy, jest opa­no­wa­nie? Mło­dzi tin­de­rowcy nie potra­fią doce­nić daw­nych porząd­nych pod­cho­dów. Sub­tel­nego polo­wa­nia.

Jenna się uśmie­cha, ona posta­no­wiła polo­wać na kre­ski, a potem znik­nąć.

Około pół­nocy towa­rzy­stwo wraca na stały ląd. Czarna duża tak­sówka czeka na nich na par­kingu obok pomo­stu. Lars, chwie­jąc się, spo­gląda na morze. Wzbu­rzone wia­trem włosy biczują twarz Jenny.

Pół godziny póź­niej pod­pici i nad­zwy­czaj spra­gnieni alko­holu wcho­dzą do Teat­teri. Ubrany na czarno ochro­niarz kiwa nie­znacz­nie głową do Larsa i odciąga sznur przed scho­dami pro­wa­dzą­cymi do pomiesz­cze­nia dla VIP-ów.

– Zapra­szamy.

Lars także kiwa głową, wci­ska męż­czyź­nie do ręki gładki poma­rań­czowy bank­not i kie­ruje towa­rzy­stwo ku zsu­nię­tym sto­łom znaj­du­ją­cym się na tara­sie. Mil­cząc, zosta­wia ich, żeby się roz­sie­dli, a sam idzie do baru zło­żyć zamó­wie­nie. Wraca, nio­sąc tacę wypeł­nioną kie­lisz­kami z wódką i sokiem żura­wi­no­wym oraz dwie butelki musu­ją­cego wina. Jenna stwier­dza, że dobrze się bawi. Poza tym Lars nie wydaje się jej już nie­przy­jem­nym typem.

– To chyba szam­pan, a nie jakieś wino z bąbel­kami? – Wyraź­nie pod­chmie­lona chwyta butelkę i przy­gląda się ety­kie­cie. Lars pota­kuje, na co pozo­stali reagują peł­nymi zado­wo­le­nia pomru­kami. Praw­do­po­dob­nie nikt ni­gdy nie widział, aby Sun­din zamó­wił w Teat­teri coś innego niż praw­dziwy szam­pan z Szam­pa­nii.

Czwar­tek, 27 czerwca / Hel­sinki

Jenna leży na brzu­chu. Po chwili otwiera oczy. Pokój wygląda obco. Gdzie ona się znaj­duje? Nic nie mówiąc, nie rusza­jąc się, wodzi wzro­kiem po pomiesz­cze­niu. Prze­stronny, jasny pokój z pod­łogą wyło­żoną ciem­nym drew­nem. Ma ją tuż przy twa­rzy, więc praw­do­po­dob­nie leży na futo­nie. Docie­ra­jące z zewnątrz pro­mie­nie słońca oświe­tlają część pod­łogi i białą ścianę. Po jed­nej stro­nie łóżka roz­ciąga się długi sze­reg okien bez zasłon, z któ­rych widać czy­ste nie­bie­skie niebo. Na sto­sie cza­so­pism poświę­co­nych wypo­sa­że­niu wnętrz stoi mocna lampa ledowa z zegar­kiem. Czer­wone cyfry wska­zują czwartą trzy­dzie­ści dzie­więć. Jest więc dopiero wcze­sny ranek, a ona tra­fiła do czy­je­goś domu. W tym momen­cie sły­szy nie­da­leko ciche klap­nię­cie. Zastyga na chwilę i uświa­da­mia sobie, że jest naga. Nie­pew­nie szuka dło­nią koł­dry, oczy ją szczy­pią. Skąd ten dźwięk? Znowu wypiła za dużo, wcią­gała kokę powo­du­jącą chwi­lowe poczu­cie nie­zwy­cię­że­nia. Teraz ma wra­że­nie, że jest zupeł­nie bez­bronna. Jak długo tu leży? Gła­dzi pusty pła­ski brzuch i ogar­nięta stra­chem zerka na lewą stronę mate­raca. Kto to taki sie­dzi obok niej?

No nie, cho­lera jasna! Pre­zes. Jenna naciąga koł­drę aż po uszy i zaci­ska mocno powieki. Nie pamięta, co się wyda­rzyło w ciągu ostat­nich godzin. Co robili albo czego nie robili. Nawet tego, jak dotarli do miesz­ka­nia Larsa Sun­dina. Praw­do­po­dob­nie tak­sówką, ale nie potrafi powie­dzieć o któ­rej. A poza tym na­dal jest pijana. Z jakie­goś powodu na myśl przy­cho­dzi jej łódź. Wspo­mnie­nie ostat­nich godzin nocy wydaje się zama­zane. Elias i jego prośby, Teat­teri, kre­ski i szam­pan. Obraz bar­manki pochy­la­ją­cej się ku niej i uprzejma zachęta, aby zna­la­zła sobie towa­rzy­stwo ludzi w swoim wieku. Jenna, roz­zu­chwa­lona sub­stan­cjami odu­rza­ją­cymi, rzuca niczym Bey­once: Mind your own busi­ness. Za to wszystko może winić wyłącz­nie samą sie­bie.

Czuje, że Sun­din wstaje. Patrzy za nim ostroż­nie, czeka, aż jego plecy znikną w dru­gim pokoju, i wtedy siada. I co teraz? – zasta­na­wia się, a potem pod­nosi się owi­nięta koł­drą. Jest za wcze­śnie, o pią­tej rano trudno jej będzie dotrzeć do domu. Naj­pierw musi jed­nak sko­rzy­stać z ubi­ka­cji. Idzie nie­pew­nym kro­kiem, prze­kli­na­jąc samą sie­bie. Lars Sun­din jest chyba naj­star­szym face­tem, jakiego do tej pory prze­le­ciała. Dyrek­tor zarzą­dza­jący firmy Fire, bogaty i wynio­sły. Zawsze gdy jest w pracy, prze­cho­dzi obok jej tym­cza­so­wego sta­no­wi­ska. A ona na niego spo­gląda. Lecz tylko przez chwilę i raczej z uprzej­mo­ści. Gdy Elias zadzwo­nił w pią­tek po połu­dniu i zapy­tał, czy nie napi­łaby się szam­pana, zgo­dziła się bez waha­nia. Ni­gdy nie wia­domo, do czego nawią­zane kon­takty mogą się jej przy­dać w przy­szło­ści. Ale oka­zało się, że przez pomyłkę prze­spała się ze sta­rym sze­fem i nawet nie wie, co jesz­cze takiego zro­bili. Jenna czuje się tania i prze­grana.

Trze­cie z kolei drzwi pro­wa­dzą do ubi­ka­cji. Jenna siada na sede­sie, a potem wyciera ręce w luk­su­sowy gruby i miękki ręcz­nik. Zupeł­nie jak w hotelu. Z ręcz­nika unosi się deli­katny zapach męskiej wody po gole­niu. Jenna wycze­suje lakier z poplą­ta­nych wło­sów i wiąże je w węzeł. Spo­gląda na sie­bie w lustrze. Mogłaby wyglą­dać porząd­niej, ale w tych polo­wych warun­kach, bez płynu do usu­wa­nia maki­jażu, musi radzić sobie z tym, co jej zostało na twa­rzy. Przy­gląda się sobie przez chwilę w lustrze, a potem otwiera szafkę i spraw­dza jej zawar­tość. Kilka opa­ko­wań z lekar­stwami, woda per­fu­mo­wana od Arma­niego i dez­odo­ranty. Na kra­wę­dzi umy­walki stoi samot­nie elek­tryczna szczotka do zębów marki Braun. Ni­gdzie nie widać zapa­so­wych koń­có­wek do brzy­twy, pro­duk­tów kosme­tycz­nych ani waci­ków. Kran i umy­walka lśnią czy­sto­ścią, do Larsa na pewno przy­cho­dzi sprzą­taczka. W tym wiel­kim apar­ta­men­cie nie mieszka chyba nikt inny poza wła­ści­cie­lem. Żad­nej żony ani dziew­czyny. Jak mówią plotki, Lars czę­sto zmie­nia kobiety. Przed wyj­ściem z łazienki Jenna spraw­dza jesz­cze nazwy leków na opa­ko­wa­niach. Na co wiel­możny pan je wła­ści­wie zażywa? Na nic zaraź­li­wego, nie ma tam także lekarstw na AIDS. W pierw­szym sło­iczku znaj­duje się mela­to­nina, w dru­gim zestaw trzech leków na migrenę. Trze­cie opa­ko­wa­nie, już pra­wie puste, zawiera via­grę. Jenna ma wra­że­nie, że zaraz zwy­mio­tuje. Lars musi być znacz­nie star­szy, niż jej się wyda­wało na pod­sta­wie jego wyglądu. Zamyka szafkę i patrzy przed sie­bie pustym wzro­kiem. Skutki ostat­niego wie­czoru wpro­wa­dzają ją powoli w stan letargu. Nara­sta­jące nud­no­ści wywo­łane kacem dają o sobie znać, więc opusz­cza z wysił­kiem toa­letę.

Po wyj­ściu sły­szy głu­chy dźwięk roz­le­ga­jący się gdzieś w miesz­ka­niu. Budzi się z odrę­twie­nia i pra­wie wpada w panikę. Fuck. Jest dopiero piąta nad ranem, a ona nie wie, co ma powie­dzieć Lar­sowi. I z kim on, do cho­lery, roz­ma­wia? Głos docho­dzi z dru­giego końca miesz­ka­nia.

– Czego chcesz? – Sły­szy z oddali.

Tą samą drogą wraca na posła­nie. Otula się mocno koł­drą i przy­gnę­biona spo­gląda na swoje ubra­nie leżące w nie­ła­dzie na pod­ło­dze. Myśli o powro­cie do domu jasnym ran­kiem, ale obci­sły czarny top i wąska mini­spód­niczka wydają się jej liche i brudne. Z powodu wyso­kich pozba­wio­nych zasłon okien Jenna czuje się niczym w akwa­rium. Ostre świa­tło czerw­cowe prze­nika do środka. Pod­cho­dzi do okna i przez chwilę patrzy na spo­kojne oto­cze­nie. W oddali mię­dzy domami poły­skuje morze.

Głu­che dźwięki się ury­wają. Czyżby Lars roz­ma­wiał przez tele­fon? Jenna ociąga się, stoi na­dal przy oknie i zbiera się na odwagę, by sta­nąć oko w oko z gospo­da­rzem. W pobliżu kilku budyn­ków rośnie zie­lone drzewo. Jenna wyciąga z przy­kry­tej ubra­niem torebki tele­fon i wraca pod okno, żeby zro­bić sel­fie, obie­cu­jąc sobie, że to ostat­nie takie zdję­cie. W tle widać okno i podwórko oświe­tlone poran­nym słoń­cem. Uśmie­cha się zaże­no­wana. Tego zdję­cia nie pokaże w mediach spo­łecz­no­ścio­wych. Potem znów spo­gląda na podwórko. Pod dużym drze­wem widać ruch. Jakby ktoś ubrany na ciemno stał pod gałę­ziami, opie­rał się o pień i patrzył pro­sto w jej stronę. Jenna mruży oczy, by lepiej widzieć. Poranne świa­tło pada pod pła­skim kątem na jej oczy. Widocz­ność utrud­niają zle­pione sztuczne rzęsy oraz zie­lone liście drzewa. Cień znów się poru­sza, Jenna się wzdryga. Zatem sobie tego nie wyobra­ziła, na dole naprawdę ktoś stoi. Jenna wyco­fuje się szybko w głąb pokoju. Prze­cież jest nie­mal naga. Ma nadzieję, że obcy nie zdą­żył jej zoba­czyć.

Naciąga na sie­bie ubra­nie, ale jed­no­cze­śnie dopa­dają ją mdło­ści, więc siada na futo­nie. Docie­rają do niej migawki sprzed kilku godzin: kilka kre­sek i poca­łunki z języcz­kiem. Spra­wiasz wra­że­nie star­szej, niż jesteś fak­tycz­nie. Za dnia kom­ple­menty Larsa brzmią oble­śnie i wyra­cho­wa­nie. Pokój zaczyna wiro­wać, a nud­no­ści zmu­szają ją do przy­ję­cia pozy­cji leżą­cej. W oddali sły­szy stu­kot. Czy to drzwi wyj­ściowe? Jed­nak nie ma siły, by reago­wać na cokol­wiek, ska­co­wane serce szybko bije. Jenna nie może się ruszać. Patrzy na zega­rek i docho­dzi do wnio­sku, że nie pój­dzie do biura. Wystu­kuje krótką wia­do­mość mej­lową do prze­ło­żo­nego: „Wła­śnie wymio­tuję, nie poja­wię się dziś w pracy”, i zwija się pod koł­drą w pozy­cji embrio­nal­nej. Nie­mal w tej samej chwili nad­cho­dzi sen.

Obu­dziw­szy się z nie­spo­koj­nego ska­co­wa­nego snu, stwier­dza, że prze­spała pięć godzin. Kur­czę! To za długo. Chwyta torebkę i buty z pod­łogi, wkłada skąpe ubra­nie i rusza nie­pew­nym kro­kiem ku drzwiom. Czas spo­tkać się z Lar­sem. Mija łazienkę i kory­tarz i wcho­dzi do obszer­nego pomiesz­cze­nia typo­wego dla loftów. Pusta fili­żanka do espresso tkwi samot­nie na mar­mu­ro­wym bla­cie stołu w kuchen­nej wnęce.

– Hop, hop! – pokrzy­kuje Jenna. Głos jej chrypi, usta są suche i skle­jone. Wszę­dzie panuje cisza, tylko lodówka szumi głu­cho. Jenna bar­dzo by chciała nie spo­tkać się już ni­gdy z Lar­sem. Chce tylko wyjść, mając nadzieję, że ury­wane wspo­mnie­nia sta­rych męskich rąk na jej ciele znikną jak naj­szyb­ciej. Wie, jak ma się zacho­wać, powinna być lodo­wato zimna, jakby nic się nie wyda­rzyło. Nie rób hałasu, nie roz­po­wia­daj w biu­rze plo­tek, bo jeśli tak zro­bisz, ludzie wyko­rzy­stają je prze­ciwko tobie. Jed­nak dobrze by było zacho­wać się hono­rowo, poroz­ma­wiać z Sun­di­nem i dopiero potem uciec do domu, żeby się uża­lać nad sobą. – Lars? – Jenna podej­muje kolejną próbę, ale nikt nie odpo­wiada. Ma ochotę na kawę, choć nie potrafi obsłu­gi­wać skom­pli­ko­wa­nego eks­presu. Wdra­puje się na sto­łek barowy, czu­jąc na gołych udach zimne meta­lowe czę­ści. Mimo kaca wygląda dobrze, a w każ­dym razie młodo. Roz­pusz­cza włosy i roz­cze­suje je pal­cami, cze­ka­jąc, aż Lars pojawi się w kuchni.

Chcia­łaby się dowie­dzieć, co robili w nocy, ale nie będzie miała odwagi zapy­tać. Posta­na­wia do niego zadzwo­nić, żeby przy­śpie­szyć spo­tka­nie. Wyciąga tele­fon, szuka jego numeru na stro­nie agen­cji wywo­łu­ją­cej nie­przy­jemne dresz­cze. Gdy Elias zapro­po­no­wał jej posadę sta­żystki w zna­nej fir­mie rekla­mo­wej, była zachwy­cona. Teraz nie może jed­nak zro­zu­mieć, czemu nie odrzu­ciła zapro­sze­nia na wie­czorną imprezę. Dla­tego że miało to otwo­rzyć przed nią drzwi do kariery? Począt­kowo czuła wyż­szość wobec tam­tych dziew­czyn; ona prze­cież nie jest jakąś tam panienką do towa­rzy­stwa, ona tu nawią­zuje kon­takty, ale potem zapro­po­no­wano pierw­sze kre­ski i gdy nar­ko­tyk wgryzł się w błony ślu­zowe, posta­no­wiła zwe­ry­fi­ko­wać swoje nasta­wie­nie. I nagle zaczęła się dobrze bawić. Teraz sobie przy­po­mina. Wła­śnie tak to było.

Jenna się wzdryga. Tele­fon Larsa wibruje gdzieś w pobliżu, pod­ska­kuje, odbi­ja­jąc się od mar­mu­ro­wego blatu stołu. Wyłą­cza swój apa­rat. Gdzie­kol­wiek Lars się znaj­duje, nie może ode­brać. Nawo­łuje go jesz­cze kilka razy, ale gdy nie sły­szy odpo­wie­dzi, skrada się do tele­fonu. Na wyświe­tla­czu wid­nieje jej wła­sny numer, który wła­śnie się poja­wił. Lars naj­wi­docz­niej nie korzy­sta z kodu zabez­pie­cza­ją­cego, pew­nie dla­tego, że jest taki stary. Jenna przy­gląda się iko­nie ozna­cza­ją­cej wia­do­mo­ści tek­stowe. Zro­bić to? Posta­na­wia je prze­czy­tać, żeby się zemścić. Jest ich tylko kilka. Roz­gląda się podejrz­li­wie, Larsa na­dal nie widać, więc zbiera się na odwagę i prze­gląda wia­do­mo­ści. Dwu­dzie­stego szó­stego czerwca o osiem­na­stej zero sześć z jakie­goś nie­zna­nego numeru wysłano zdję­cie. Jenna wpa­truje się w nie, lecz wła­ści­wie nie wie, co ono przed­sta­wia. Kości? Koronę? Otwiera fol­der ze zdję­ciami. Wtem pod­ska­kuje, pierw­sza foto­gra­fia przed­sta­wiaja ją samą leżącą nago na łóżku. Cho­lera, co za facet. Robi jej się nie­do­brze. Wypite poprzed­niego dnia szam­pan, wódka z sokiem żura­wi­no­wym, dżin z toni­kiem i mojito zaczy­nają jej falo­wać w brzu­chu. Wspo­mnie­nia poja­wiają się niczym poje­dyn­cze bły­ski. Pomarsz­czone ręce i obwi­słe powieki Larsa, do połowy opróż­niony pojem­nik z via­grą w apteczce. Zro­bione ukrad­kiem zdję­cia jej nagiej. Jenna odkłada tele­fon na stół, bie­gnie do umy­walki i pró­buje wymio­to­wać. Z ust wydo­bywa się jedy­nie gęsta ślina, cią­gnący się jasny śluz. Wymioty by jej ulżyły, ale ni­gdy nie umiała wsu­nąć sobie palca do gar­dła.

Musi się jakoś pozbie­rać. Wraca do tele­fonu, żeby spraw­dzić, czy jej zdję­cia zostały komuś prze­słane. Stwier­dziw­szy, że nie, szybko je usuwa i czuje, jak obok nud­no­ści poja­wia się nie­na­wiść.

– Gnój – rzuca w stronę pustego pokoju.

Może Lars, zni­ka­jąc, chce poka­zać Jen­nie, gdzie jej miej­sce. W jego oczach ona jest nic nie­warta, jest zerem. Nie będzie się z nim żegnała.

– Pieprz się, Lar­sie Sun­di­nie – mówi i rusza w kie­runku drzwi.

Wycho­dzi z klatki scho­do­wej i widzi, że znaj­duje się na wyspie Suomen­linna. Naj­pierw w apli­ka­cji Google Maps spraw­dza naj­krót­szą drogę do pomo­stu prze­prawy pro­mo­wej. Do wyboru ma tylko jedną trasę. Idzie nie­pew­nym kro­kiem, chwie­jąc się. Stopy ją bolą, a wie­czo­rowe szpilki obcie­rają bole­śnie lewą piętę. Żwir zgrzyta nie­przy­jem­nie i w dodatku zaraz zacznie się bru­ko­wana droga. Mimo wia­tru jest cie­pło. Jenna posta­na­wia zdjąć buty i dojść do promu na bosaka. Odwraca się, by spoj­rzeć na dom Larsa. Ulica jest pusta. Gdzie on mógł się podziać, na pewno nie poszedł do biura bez tele­fonu. Jenna wzdryga się na wspo­mnie­nie jego ciała. Zdję­cia, które jej zro­bił, spra­wiają, że wszystko staje się ośli­zgłe, brudne i prze­ra­ża­jące. Ma nadzieję, że z cza­sem o tym zapo­mni. Aż drży z nie­na­wi­ści. Zasta­na­wia się, jak by się tu na nim zemścić. Żałuje, że on w ogóle ist­nieje. Ska­co­wana kie­ruje się w stronę brzegu, nawet nie podej­rze­wa­jąc, że jej życze­nia zisz­czą się wkrótce i ni­gdy już Larsa nie spo­tka.

Czwar­tek, 20 czerwca / Har­tola

Saana leży w łóżku, nie ma ochoty nic robić, co ją iry­tuje. Na stole czeka kubek zim­nej kawy, któ­rej także z jakie­goś powodu nie wypiła. Chwyta tele­fon i zagląda na Twit­tera tylko na chwilę, cho­ciaż posta­no­wiła nie odwie­dzać mediów spo­łecz­no­ścio­wych. Już od wio­sny obser­wuje poli­cję, tak dla zabawy. Skry­cie marzy o tym, żeby zna­leźć dla sie­bie coś inte­re­su­ją­cego poza pracą dzien­ni­kar­ską i szu­ka­niem tema­tów do arty­ku­łów. Coś, co by do niej prze­mó­wiło, pobu­dziło wyobraź­nię. Jak na razie nic jej nie poru­szyło tak naprawdę. Ale w głębi duszy wie, że nawet nie zaczęła jesz­cze porząd­nie szu­kać.

Zgnie­ciona karo­se­ria? Dosadny prze­kaz jak na poli­cję – dziwi się i w końcu upija łyk kawy. Brr. Kawa jest zupeł­nie zimna, ale dziel­nie ją wypija. A więc to tak ludzie dowia­dują się o wypad­kach, które przy­tra­fiły się innym – myśli i odsta­wia kubek na stół.

Po tygo­dniu oka­zało się, że w Har­toli wła­ści­wie nie ma nic do roboty. Lecz prze­cież o to jej cho­dziło – chciała zna­leźć się w miej­scu, w któ­rym mogłaby odpo­czy­wać, sku­piać się na sobie i myśle­niu. Jed­nak teraz, gdy naprawdę może to robić, czuje się okrop­nie, ma wra­że­nie, że jest leniwa, roz­cza­ro­wana. Kła­dzie się z powro­tem na mają­cym osiem­dzie­siąt cen­ty­me­trów sze­ro­ko­ści łóżku sto­ją­cym w pokoju gościn­nym ciotki i wpa­truje w sufit. Powoli, jakby mimo­wol­nie, zapada w sen.

– Saano, obudź się – szep­cze ciotka i potrząsa nią zde­cy­do­wa­nie. – Już za długo prze­sy­piasz kaca i wszystko inne. Dla ści­sło­ści, to trwa już tydzień. Dzi­siaj weź­miemy z szopy rowery i zro­bimy sobie ofi­cjalne zwie­dza­nie Har­toli – mówi, śmie­jąc się na widok lek­kiej iry­ta­cji na twa­rzy Saany. Jest trze­cia po połu­dniu. Ciotka uważa, że naj­wyż­szy czas, aby sio­strze­nica się zado­mo­wiła, przy­po­mniała sobie let­nie chwile z dzie­ciń­stwa, pokrę­ciła się tu i ówdzie i zajęła jakąś pracą fizyczną. Każdy może wpaść w depre­sję, jeśli nie będzie się ruszał. Jest prze­ko­nana, że tak naprawdę Saana tęskni za wysił­kiem, i zmu­sza dziew­czynę do dzia­ła­nia. Nie ma sensu wyle­gi­wać się w łóżku, gdy na dwo­rze jest lato. – Posie­dzimy sobie chwilkę na huś­tawce przed domem – kon­ty­nu­uje ciotka, a Saana powoli się oży­wia. – Napi­jemy się wina? – Inkeri kła­dzie rękę na jej ramie­niu.

– Dzię­kuję, chęt­nie – odpo­wiada z uśmie­chem Saana, a ciotka wraca po czy­ste kie­liszki. Ona naprawdę wie, za jakie sznurki pocią­gnąć. Nale­wa­jąc wina do dwóch kie­lisz­ków z zie­lo­nymi nóż­kami, gła­dzi sio­strze­nicę po policzku.

– Bar­dzo się cie­szę, że przy­je­cha­łaś – mówi.

– Ja też się cie­szę – odpo­wiada Saana. Dotyk ręki ciotki wydaje się chłodny i uspo­ka­ja­jący.

– Jak ci się wie­dzie? – pyta Inkeri.

– Chyba nie­źle. Utrata pracy była dla mnie nie­spo­dzianką, ale dobrze, że tak się stało. W końcu się opa­mię­ta­łam. Przez ostat­nie dwa lata pra­co­wa­łam jak sza­lona. A w wol­nym cza­sie… no, balo­wa­łam – przy­znaje się Saana i wypija tro­chę przy­nie­sio­nego przez ciotkę bia­łego wina. Jest ono w sam raz wytrawne i zimne jak trzeba.

– Masz teraz kogoś? – pyta zacie­ka­wiona Inkeri, spo­glą­da­jąc na nią ukrad­kiem.

– Nie. Chyba jestem pod każ­dym wzglę­dem trud­nym przy­pad­kiem. – Saana śmieje się i wznosi za sie­bie toast.

– Można to także rozu­mieć w ten spo­sób, że życie w poje­dynkę wymaga wię­cej odwagi niż bycie z kimś – oświad­cza ciotka, dole­wa­jąc wina do kie­lisz­ków. – W ciągu całego swo­jego życia nauczy­łam się, że gdy tra­fia ci się ktoś odpo­wiedni, to nie powinno się tego kwe­stio­no­wać ani nad tym zasta­na­wiać. Wtedy wszystko jest jakoś dziw­nie oczy­wi­ste. Nie zna­la­złaś jesz­cze nikogo odpo­wiedniego? – pyta, patrząc na zie­lony ogród.

Saanie podoba się ta myśl i wpra­wia huś­tawkę w ruch, odbi­ja­jąc się nogą od ziemi. Róże gęsto­kol­cza­ste już kwitną. Rosa pim­pi­nel­li­fo­lia. Mogłaby tu sie­dzieć i przy­glą­dać się im cały dzień.

– Spo­tka­łaś kie­dyś kogoś takiego? W dziwny spo­sób odpo­wied­niego? – pyta pod­stęp­nie, patrząc na ciotkę.

Inkeri wodzi wzro­kiem po ogro­dzie, a potem znów sku­pia się na kie­liszku z winem. Nagle, ku zasko­cze­niu Saany, odpo­wiada:

– Było dwóch takich, ale osta­tecz­nie nic z tego nie wyszło.

Pod wie­czór jadą lekko wsta­wione po żwi­ro­wych ścież­kach Har­toli. Saana wzięła stary rower Inkeri, która ma teraz nowego cre­scenta. Zda­niem ciotki powinna zapu­ścić korze­nie w mia­steczku na nowo, cho­ciaż zna je z dzie­ciń­stwa. Spoj­rzeć na wszystko oczami osoby doro­słej i wpa­so­wać się w zna­jome oto­cze­nie.

– Gdy byłaś mała, lubi­łaś na to patrzeć – przy­po­mina Inkeri, wska­zu­jąc wzno­szący się przed nimi czer­wony młyn. – A tam znaj­duje się salon Maili Talvio, ofi­cjalny zaby­tek Har­toli – infor­muje, uśmie­cha­jąc się.

Saana się roz­gląda. Kie­dyś, gdy odwie­dzała te miej­sca, zawsze tak się śpie­szyła, że wła­ści­wie niczego nie udało się jej zoba­czyć. Prze­sy­piała tylko pośpiech albo smutki w pokoju gościn­nym ciotki na pię­trze, myśląc, że w Har­toli nie ma nic god­nego do obej­rze­nia. Co wtedy było prawdą.

– Skrę­cimy i poje­dziemy na dół. Zoba­czymy, czy uda nam się dotrzeć na dzie­dzi­niec dworu. O tej porze pew­nie nikogo tam nie ma! – krzy­czy ciotka i przy­śpie­sza. Saana chi­cho­cze, roz­ba­wiona jej zapa­łem do poszu­ki­wa­nia przy­gód, i też zaczyna szyb­ciej peda­ło­wać. Teraz jej myśli zaj­mują wyłącz­nie wycieczka rowe­rowa, jazda dro­gami Har­toli, stary drew­niany młyn, piękne dwor­skie obej­ście i zapach nie­dawno sko­szo­nej trawy.

Pro­wa­dzą rowery przez dzie­dzi­niec, na któ­rym rosną piękne wyso­kie świerki. Saana ni­gdy nie widziała tak wyso­kich drzew. Trawa jest sta­ran­nie przy­strzy­żona, miej­sce wygląda na bar­dzo zadbane.

– To dwór Koskipää. Na pewno pamię­tasz go z dzie­ciń­stwa – mówi ciotka, a ona przy­gląda się oto­cze­niu z zacie­ka­wie­niem. We wszyst­kim dostrzega coś zna­jo­mego, choć zara­zem oko­lica wydaje się jej obca. Bar­dzo moż­liwe, że była tu kie­dyś. – Ten zie­lony budy­nek został wznie­siony w latach dwu­dzie­stych dzie­więt­na­stego wieku, gdy dwór wraz z oko­licą nale­żał do rodziny Tan­de­fel­tów. Od nich w latach pięć­dzie­sią­tych prze­szedł na wła­sność Gerd­te­nów – kon­ty­nu­uje Inkeri.

Saana przy­gląda się prze­pięk­nej budowli dwor­skiej, potęż­nym kolum­nom i czer­wo­nym dom­kom na dzie­dzińcu. Gęste papro­cie, jabło­nie, sie­dziba dyrek­tora muzeum. Wypło­wiała, odpa­da­jąca z drzwi zie­lona farba. Stare drzwi zawsze się jej podo­bały.

– W latach sie­dem­dzie­sią­tych do tego budynku Vanha-Koskipää prze­pro­wa­dził się męż­czy­zna zwany baro­nem – dodaje ciotka i wska­zuje żółty dwo­rek sto­jący bli­żej rzeki. – Ostatni z rodu von Reich­man­nów. „Wnę­trza głów­nego budynku dworu świad­czą o warun­kach życia szlachty w XIX wieku” – uzu­peł­nia. – To zda­nie to cytat ze stron inter­ne­to­wych muzeum Itä-Häme. Była­bym nie­złym prze­wod­ni­kiem, prawda? – Chi­cho­cze, a Saana jej pota­kuje. Ciotka byłaby naj­lep­szym prze­wod­ni­kiem.

– Naprawdę, zna­ko­mi­cie tu opro­wa­dzają – cią­gnie Inkeri. – Powin­naś sko­rzy­stać, bo warto.

Saana patrzy z zacie­ka­wie­niem. Stare dwory i dzie­dzińce wywo­łują w niej nie­wy­tłu­ma­czalną tęsk­notę za wol­no­ścią. Bar­dzo by chciała spę­dzić kie­dyś lato w pięk­nym dwo­rze i prze­cha­dzać się bez­tro­sko po ogro­dzie w kape­lu­szu z dużym ron­dem. Może jesz­cze znaj­dzie w tej nie­wiel­kiej miej­sco­wo­ści ele­gan­cję, którą dostrze­gała w dzie­ciń­stwie.

Zosta­wiają rowery przed dwo­rem Koskipää i ruszają w dół ku leni­wie pły­ną­cej rzece. Srebrne wierzby zwi­sają nad wodą, obok stoją nie­dawno wybu­do­wane domki wraz z pomo­stami. Saana zauważa w oddali wiszący most; chyba kie­dyś prze­bie­gała po nim. Przy brzegu rosną buj­nie lilie i inne rośliny wodne. Posta­na­wiają przejść na drugą stronę rzeki. Zawie­szony na dwóch kamien­nych kolum­nach most chwieje się i skrzypi pod sto­pami idą­cej z przodu Saany.

– Posłu­chaj! – zachęca ją ciotka i zatrzy­mują się w poło­wie drogi; stoją w bez­ru­chu, wszę­dzie panuje cisza, z któ­rej powoli wyła­niają się pierw­sze deli­katne dźwięki. Gdzieś daleko odzywa się kukułka, lekko szumi rzeka, kos świer­go­cze, przy uchu bzy­czy komar. Od głów­nej ulicy docho­dzi war­kot prze­jeż­dża­ją­cych co jakiś czas samo­cho­dów. Saana opiera się o poręcz i wpa­truje w dwór prze­bi­ja­jący zza drzew. Niebo posza­rzało, ale tylko odro­binę. Zimna mgła unosi się nad powierzch­nią wody, powie­trze pach­nie wil­gotną trawą i mokrym drew­nem. Jest prze­pięk­nie. W kilku miej­scach na rzece kwitną lilie. Nieco dalej w dol­nym jej biegu pyszni się samotny biały kwiat.

– Widzisz? – pyta Saana, wska­zu­jąc roślinę wyróż­nia­jącą się pośrodku ciem­nego oto­cze­nia. – Czy to, co tam wystaje z ziemi, to też lilia?

– To kalia – odpo­wiada cicho Inkeri. – One tutaj nie rosną.

Saana patrzy na nią pyta­jąco.

– Jak się tu zna­la­zła?

– Od czasu do czasu poja­wia się na rzece.

– Poja­wia się? – Saana wpa­truje się w biały kwiat.

– Mam wra­że­nie, że jest prze­zna­czona dla pew­nej utra­co­nej duszy – dodaje ciotka.

Teraz Saana zauważa, że kalia nie wyra­sta z ziemi, lecz leży oparta o przy­brzeżną skałę.

– To pew­nie dla Heleny – oznaj­mia Inkeri, wbi­ja­jąc wzrok w ruchliwą ciemną powierzch­nię rzeki.

– Heleny? – Saana się oży­wia i patrzy zain­try­go­wana na ciotkę.

– Ow­szem. Tej, którą kie­dyś zna­le­ziono tu mar­twą.

Na zakoń­cze­nie zwie­dza­nia Har­toli obie posta­na­wiają pójść jesz­cze na jed­nego do miej­sco­wej restau­ra­cji, cho­ciaż to czwar­tek przed juhan­nu­sem.

– Straszna mor­dow­nia – komen­tuje Saana, gdy wcho­dzą do środka.

– I o to cho­dzi – odpo­wiada bar­man, a jej robi się głu­pio. Komen­tarz był prze­cież prze­zna­czony wyłącz­nie dla Inkeri.

Zama­wiają sobie po jed­nym lon­kero i sia­dają na wie­ko­wej skó­rza­nej kana­pie w końcu baru.

– To naj­lep­szy drink na lato – oświad­cza Saana i obie wzno­szą toast.

– Zga­dzam się – potwier­dza ze śmie­chem ciotka.

Kostki lodu brzę­czą, a Saana rysuje pal­cem kre­skę na zapa­ro­wa­nej powierzchni szklanki. Cały wie­czór roz­ma­wiają o tym, jak zwol­nie­nie z pracy wpły­nęło na nią para­li­żu­jąco, o stre­sie, o tym, jak media zabrały jej wszystko: wła­sne myśli, siły i zdol­no­ści twór­cze.

– Cza­sami odno­szę wra­że­nie, jak­bym naprawdę nie wie­działa, co robić. Życie toczy się tylko wokół mnie, ludzie stu­diują, kogoś spo­ty­kają, wycho­dzą za mąż albo się żenią, rodzą dzieci, idą do dobrej pracy, odbie­rają bonusy i szu­kają tanich kre­dy­tów i ubez­pie­czeń – mówi.

– To co zamie­rzasz zro­bić?

– Jesz­cze nie wiem. Zazwy­czaj okrop­nie dużo pra­cuję, stre­suję się nawet małymi spra­wami, jem pizzę i marzę o jedze­niu pizzy – odpo­wiada Saana ze śmie­chem.

– Prze­cież nie wszy­scy muszą żyć tak samo, według tego samego sche­matu. Ja pro­wa­dzę takie życie, jakiego zawsze chcia­łam. Jed­nak ważne jest poczu­cie pano­wa­nia nad nim. A ty masz pew­ność, że panu­jesz nad swoim życiem? – pyta ciotka, obra­ca­jąc w ręce szklankę.

– Hm – kwi­tuje Saana, zda­jąc sobie sprawę, że głów­nie dry­fuje niczym bez­wolna ameba.

– Jeśli uni­kasz odpo­wie­dzial­no­ści, to będziesz tak dry­fo­wać, wie­dząc, że nie potra­fisz nawet wpły­nąć na swoje szczę­ście – dodaje Inkeri, patrząc przed sie­bie. – Nie możesz z tego rezy­gno­wać.

Wiel­kie dzięki, cio­ciu, na domiar wszyst­kiego teraz czuję się nie­od­po­wie­dzialna, myśli Saana.

– A ty jesteś szczę­śliwa? – pyta, patrząc na ciotkę. Czę­sto zasta­na­wiała się nad jej życio­wymi wybo­rami: żad­nych dzieci, męża, za to dużo obra­zów, pracy w ogro­dzie, ksią­żek i podró­żo­wa­nia.

– Oczy­wi­ście, że jestem szczę­śliwa – odpo­wiada Inkeri. – Żyję wła­śnie tak, jak sobie posta­no­wi­łam. Czuję wdzięcz­ność za każdy dzień – uzu­peł­nia, a Saana przy­gląda się jej z lek­kim nie­do­wie­rza­niem. Czy to może być takie pro­ste? Powie­dzieć sobie, że się jest szczę­śli­wym?

– Mój pro­blem polega z pew­no­ścią na tym, że nie bar­dzo wiem, co chcia­ła­bym osią­gnąć. Moż­li­wo­ści jest tak wiele, że mnie to para­li­żuje i w końcu nie decy­duję się na żadną z nich – oświad­cza, obser­wu­jąc z roz­ba­wie­niem dwie miej­scowe cie­kaw­skie sta­ruszki, które zer­kają w ich stronę.

– Chyba jesz­cze coś wymy­ślisz. – Ciotka unosi szklankę. – Wypijmy za lato. Naj­lep­sze jest to, że udało mi się ścią­gnąć córkę sio­stry do sie­bie na całe waka­cje.

Saana kiwa głową, spo­glą­da­jąc na nią cie­pło. Jeśli już za coś jest codzien­nie wdzięczna, to wła­śnie za ist­nie­nie ciotki.

– A co to za sprawa z mar­twą dziew­czyną w rzece? – pyta po krót­kiej chwili, pod­czas któ­rej obie pogrą­żyły się w swo­ich myślach.

– To smutna histo­ria – mówi Inkeri. – Byłaś wtedy bar­dzo mała, od tam­tych dni upły­nęło już dużo czasu.

– Co się wtedy stało?

– Zacze­kaj, przy­niosę nam jesz­cze drinki i wtedy ci opo­wiem – pro­po­nuje ciotka. – Od tam­tej pory minęło trzy­dzie­ści lat. Helena została zna­le­ziona mar­twa w Tainio­nvir­cie, tro­chę dalej od wiszą­cego mostu – zaczyna, wró­ciw­szy z dwoma peł­nymi szklan­kami.

– Co jej się przy­da­rzyło? – pyta Saana, ale ciotka tylko wzru­sza ramio­nami i pociąga łyk lon­kero.

– I ta kalia. Ktoś przy­nosi nad rzekę kwiat – stwier­dza dziew­czyna. – Piękny gest – dodaje w zamy­śle­niu, wypi­ja­jąc dusz­kiem kilka łyków.

– Wszy­scy miesz­kańcy Har­toli pamię­tają tę histo­rię – oświad­cza Inkeri, macha­jąc ze zło­ścią do cie­kaw­skich sta­ru­szek. – Sio­strze­nica! – krzy­czy, poka­zu­jąc na Saanę, a kobiety szybko się odwra­cają i zacho­wują tak, jakby ich wcale nie było. – Trudno zapo­mnieć o nagłej śmierci tak mło­dej istoty – dodaje.

– To co się w końcu stało? – dopy­tuje się Saana, spra­gniona nie alko­holu, lecz inte­re­su­ją­cych opo­wie­ści.

– Nie wiem, poli­cja niczego nie wyja­śniła. Podobno nie było wystar­cza­ją­cych dowo­dów na popeł­nie­nie zbrodni. Helenę zna­le­ziono mar­twą w rzece i zda­niem poli­cjantów to wypa­dek albo samo­bój­stwo. Nie­któ­rzy tylko szep­tali coś w mia­steczku – uzu­peł­nia ciotka.

– Nie­któ­rzy? – Saana łapie się na tym, że zacie­ka­wiona powta­rza słowa Inkeri.

– No tak, plot­ko­wano, że Helena nie mogła się sama zabić, ponie­waż nie wyglą­dała na zde­spe­ro­waną. Wszy­scy uwa­żali, że była bar­dzo szczę­śliwa. A jeśli cho­dzi o wypa­dek? Byłoby to bar­dzo dziwne.

Saana przy­gląda się jej sze­roko otwar­tymi oczami.

– Trzeba jed­nak pamię­tać, że w tak małej miej­sco­wo­ści zawsze się plot­kuje – mówi cicho Inkeri, poka­zu­jąc brodą na sie­dzące w pobliżu cie­kaw­skie sta­ruszki. – Choćby te tam. Zawsze wty­kają nos w nie swoje sprawy, bo w ich wła­snym życiu nic się nie dzieje. Ale nie róbmy im z tego powodu wyrzu­tów. Tu jest tak spo­koj­nie, Har­tola to spo­kojne miej­sce, a wła­ści­wie nie miej­sce, tylko kró­le­stwo, jak z ini­cja­tywy wójta się teraz nazywa – mówi ciotka z naci­skiem, a Saana ana­li­zuje każde jej słowo.

Następ­nego ranka, w przed­dzień juhan­nusa, Saana budzi się wcze­śniej niż zwy­kle. Nie może prze­stać myśleć o mar­twej dziew­czy­nie. Mimo nie­wy­spa­nia żwawo idzie do kuchni, w któ­rej zastaje ciotkę pijącą her­batę i czy­ta­jącą gazetę.

– Wiesz, pomy­śla­łam, że mogła­bym dla roz­rywki zba­dać oko­licz­no­ści śmierci Heleny – oznaj­mia, szu­ka­jąc w szaf­kach kawy i fil­trów.

Ciotka unosi wzrok znad gazety i się uśmie­cha, naj­wy­raź­niej czuje ulgę, widząc, że sio­strze­nica odzy­skuje chęć do życia.

– Przy­cho­dzi do cie­bie „Hesari”? – pyta Saana, zasko­czona, dostrze­ga­jąc zna­jomą czcionkę na płach­cie roz­ło­żo­nej przed ciotką.

– No, trzeba wie­dzieć, co się dzieje w wiel­kim świe­cie – kwi­tuje z humo­rem Inkeri. – Kawa jest tam, dru­gie drzwiczki na prawo.

Saana opiera się o szafkę, sto­jąc nad eks­pre­sem i przy­glą­da­jąc się kapią­cym do dzbanka kro­plom. Zapach dopiero co zapa­rzo­nego napoju roz­cho­dzi się powoli w pomiesz­cze­niu.

– To się stało trzy­dzie­ści lat temu, pod koniec lata – oświad­cza ciotka i zaczyna czy­tać następny arty­kuł.

Saana odwraca się do niej i nagle ogar­nia ją nie­wy­tłu­ma­czalne uczu­cie, że wszystko się zaczyna. Czyżby śmierć dru­giego czło­wieka miała ją wyrwać z letargu?

– Helenę zna­le­ziono, gdy koń­czyło się lato. Pamię­tam, że zebra­łam już wtedy wszyst­kie jagody z krza­ków. A twoja mama uro­dziła cię dwa lata wcze­śniej.

Saana czeka, aż spłyną ostat­nie kro­ple kawy, i coraz bar­dziej prze­ko­nuje się do swo­jego pomy­słu. To bez wąt­pie­nia począ­tek cze­goś, czego można się uchwy­cić, gdy nie ma się niczego. Nie­wy­ja­śniona śmierć mło­dej dziew­czyny.

Widmo

Widmo przy­gląda się, jak roz­grzane na poma­rań­czowo żelazo zagłę­bia się w mięk­kie, drżące ciało. Głu­chy syk temu towa­rzy­szący przy­po­mina dźwięk wyda­wany przez pło­nącą zapałkę pod­sta­wioną pod stru­mień wody lecą­cej z kranu. Roz­pa­lone żelazo wyko­nało swoje zada­nie, a widmo wpa­truje się w męż­czy­znę jesz­cze raz, jakby cze­goś szu­ka­jąc w jego twa­rzy. Upo­ko­rze­nia lub żalu. Żebra­nia o litość, lęku, prośby o wyba­cze­nie. Rezy­gna­cji, pod­da­nia się. Czy ten męż­czy­zna jest naprawdę tak prze­wi­du­jący? Czy rze­czy­wi­ście prze­czuwa, że łaska już ni­gdy nie sta­nie się jego udzia­łem? Że wresz­cie przy­był ktoś, kto sprawi, że on odpo­wie za swoje czyny? Zmusi go, by spoj­rzał śmierci pro­sto w oczy? Dla­tego obo­jęt­ność i rezy­gna­cja są dla widma pew­nym roz­cza­ro­wa­niem. Jakże łatwo wszystko się odbyło. Widmo spo­dzie­wało się oporu, bła­ga­nia i roz­pa­czy. Nad­mier­nej nadziei, próby namó­wie­nia go do zmiany zda­nia. Ale nic takiego nie nastą­piło. Ofiara cze­kała spo­koj­nie, zre­zy­gno­wana. Zupeł­nie jakby ocze­ki­wała kary. Może ten męż­czy­zna w głębi duszy pra­gnął wyroku, który teraz wła­śnie został na niego wydany. Widmo wpy­cha jego głowę pod wodę i przy­gląda się, jak ofiara zaczyna się szar­pać. Nie odwraca wzroku, tylko pyta same sie­bie: co teraz czu­jesz? Jak to jest, gdy się spo­wo­duje czy­jąś śmierć? Obser­wuje ostat­nie odde­chy, zanim dusza opu­ści ciało. Jak to jest prze­rwać życie? Co się czuje, gdy wyda się spra­wie­dliwy wyrok i sta­nie się tuż przy Bogu? Sza­mo­ta­nina się nasila, a potem ustaje. Pustka i spra­wie­dli­wość. Wła­śnie to widmo teraz czuje.

Czwar­tek, 27 czerwca / Suomen­linna

Pogoda jest wietrzna jak zawsze, ale w porów­na­niu z tą sprzed tygo­dnia wyczuwa się już obiet­nicę długo wycze­ki­wa­nych upa­łów. Drzewa ugi­nają się pod sil­nymi podmu­chami, gdy Aino z tru­dem otwiera drzwi, wycho­dząc na spa­cer z psem. Wiatr od morza zwiewa jej włosy na twarz, a ona odrzuca je swoim zwy­cza­jem na bok. Codzien­nie rano o tej samej porze prze­biega mniej wię­cej ten sam dystans. Naj­pierw po dro­dze wybru­ko­wa­nej okrą­gla­kami, potem żwi­ro­wej ścieżce i ska­łach, traw­niku, pia­sku i znów bru­ko­wa­nej dro­dze. Pozwala Kra­me­rowi w spo­koju węszyć i zazna­czać rewiry. Jak zwy­kle kie­rują się w stronę Kró­lew­skiej Bramy, pustego krańca wyspy.

Od morza odgra­dza wyspę mur, jakby miał chro­nić miesz­kań­ców przed wia­trem, śnie­ży­cami i intru­zami. W dzi­siej­szych cza­sach histo­ria tego skrawka ziemi wydaje się bar­dzo odle­gła. Aino przy­ciąga do sie­bie Kra­mera, zatrzy­mu­jąc się przy otwo­rze w kamien­nym murze, który pełni rów­nież funk­cję wej­ścia. Można tędy prze­do­stać się na skały ota­cza­jące wyspę, odda­lić od trasy, którą czę­sto prze­cho­dzą tury­ści. Aino patrzy przez otwór, a wiatr owiewa twarz sło­nym powie­trzem, co pomaga jej się roz­luź­nić. Bar­dzo lubi te wcze­sne poranki, gdy jesz­cze nie widać innych ludzi i wyspa nie­mal w cało­ści należy do niej i Kra­mera. Lubi swoje zwy­czaje, rutynę, rze­czy, które może powta­rzać bez zasta­na­wia­nia się nad nimi. Rutyna oszczę­dza mózgowi podej­mo­wa­nia dodat­ko­wych decy­zji. Aino mija zamkniętą piz­ze­rię. Tuż przed Bramą Kró­lew­ską Kra­mer zaczyna nagle szcze­kać i cią­gnąć smycz. Opie­ra­jąc się, Aino idzie za psem w stronę bramy, siłu­jąc się z nim. Zwie­rzę wyrywa się do przodu, a ona stara się je odcią­gnąć, powo­du­jąc, że obroża na jego szyi się zaci­ska i oddech Kra­mera staje się świsz­czący. Co takiego mu się stało?

Pies zatrzy­muje się pod bramą i szar­pie się. Łapy drżą mu z napię­cia. Aino pod­cho­dzi bli­żej, zwija smycz i zauważa, że nie wszystko jest tak, jak być powinno. Piękna plaża, zie­le­nie­jący traw­nik, kamienny obe­lisk, żela­zne łań­cu­chy, schody, falu­jące morze, biczu­jący wiatr. Pośrodku tego wszyst­kiego wid­nieje jed­nak coś, co przy­ciąga do sie­bie Kra­mera, a wraz z nim także i ją. Aino spo­gląda w dół scho­dów, trzy­ma­jąc wyry­wa­ją­cego się i drżą­cego psa. Niżej, na sto­sie kamieni, leży coś zwi­nię­tego. A może to ktoś? Zwłoki. Aino nie potrafi wyja­śnić, dla­czego od razu wie, że czło­wiek ten jest mar­twy. Cho­ciaż może przy­brał tylko taką nie­na­tu­ralną pozy­cję na pokaz. Czy nie powinna zejść i spraw­dzić jego pulsu? Aino się waha. Kuca, by podra­pać Kra­mera, i woła do sku­lo­nej postaci:

– Hej, wszystko w porządku? – Czuje się głu­pio, wie, że nie otrzyma odpo­wie­dzi. Czło­wiek leżący na scho­dach jest mar­twy jak głaz. Kra­mer wyje, a ją ogar­niają powąt­pie­wa­nie, prze­ra­że­nie i smu­tek i nie ma poję­cia, co teraz robić. – Pomocy! – woła w końcu, lecz jej głos natych­miast ucieka z wia­trem. Ludzie rzadko przy­cho­dzą tu tak wcze­śnie. Aino szuka w kie­szeni tele­fonu i roz­gląda się nie­pew­nie. Zbliża się dopiero siódma. – Pomocy! – krzy­czy znów, czu­jąc, że głos ją zawo­dzi, że jest słabą, roz­trzę­sioną małą dziew­czynką. Nie potrafi nawet porząd­nie wrza­snąć. Roz­dy­go­tana wyciąga tele­fon i wybiera sto dwa­na­ście. Wstrzy­mu­jąc oddech, czeka, aż ktoś zdej­mie z niej odpo­wie­dzialność za to okro­pień­stwo.

Czwar­tek, 27 czerwca / Hel­sinki

Jan nalewa sobie do fili­żanki kawy z biu­ro­wego eks­presu, tak sta­rego i zabru­dzo­nego, że napój wycho­dzi z niego zawsze gorzki, a cza­sem nawet nie­na­da­jący się do picia. Mimo to wypija go, trzy­ma­jąc fili­żankę obu­rącz. Czas pły­nie śla­ma­zar­nie. Jan przy­ła­puje się na tym, że co chwila jakby zapa­dał w sen, cho­ciaż sie­dzi na zie­lo­nej ugi­na­ją­cej się kana­pie cał­ko­wi­cie przy­tomny. Jest przy­gnie­ciony wycze­ki­wa­niem, które trudno pojąć. Wypija łyk kawy, krzywi się i wraca myślami do matki. Teo­re­tycz­nie sam może umrzeć w każ­dej chwili, choćby pod­czas peł­nie­nia obo­wiąz­ków służ­bo­wych, ale czas życia matki został już okre­ślony: ma ona przed sobą nie mie­siące, lecz tygo­dnie. To wytrąca go z rów­no­wagi. Jan nie czuje się dobrze ni­gdzie, ale w pracy jest mu lepiej niż w domu. Noc w biu­rze prze­bie­gła spo­koj­nie, a u sie­bie i tak by nie zasnął. Ostat­nimi czasy zbyt czę­sto budzi się nad ranem cał­ko­wi­cie przy­tomny. O naj­cich­szej porze, wil­czej godzi­nie. To naj­gor­sze chwile cier­pią­cych na bez­sen­ność.

Wła­śnie ma zamiar wylać resztkę kawy do zlewu, gdy odzywa się tele­fon. Dzwoni Mer­ta­nen, szef sek­cji do spraw zabójstw, peł­niący dyżur naczel­nik Cen­tral­nego Biura Kry­mi­nal­nego.

– Na Suomen­lin­nie zna­le­ziono mar­twego męż­czy­znę – prze­cho­dzi od razu do sedna, a Jan momen­tal­nie się oży­wia. – To nie jest żaden tam pro­sty przy­pa­dek, ofiarę pozo­sta­wiono na widoku, być może to mord rytu­alny. Chcę, żebyś zaraz prze­jął docho­dze­nie. Na miej­scu są już ludzie z Wydziału Zwal­cza­nia Prze­stęp­czo­ści Kry­mi­nal­nej w Hel­sin­kach i tech­nicy, ale będę się doma­gał, żeby sprawa została prze­ka­zana nam. Przy­go­tuj się, by popro­wa­dzić śledz­two.

Słu­cha­jąc pod­sta­wo­wych infor­ma­cji, Jan spo­gląda przez okno w stronę par­kingu. Cał­kiem zwy­kły czwar­tek. Dla nie­któ­rych obie­cu­jący dzień przed zbli­ża­ją­cym się koń­cem tygo­dnia. Dla kogoś, kto pra­cuje na zmiany, to tylko dzień jak każdy. Do tej pory w gło­wie Jana prze­wi­jała się jedy­nie myśl o cze­ka­ją­cej go stra­cie, ale teraz poja­wia się PRZY­PA­DEK i ratuje go przed pełną smutku jało­wo­ścią. Przy­pa­dek, który już na tak wcze­snym eta­pie obu­dził spo­koj­nego i maje­sta­tycz­nego Mer­ta­nena. Jan zapi­suje potrzebne dane i wylewa w końcu wysty­głą, gorzką kawę do zlewu.

Pod­ziemny tunel ser­wi­sowy mię­dzy Suomen­linną a kon­ty­nen­tem jest otwarty dla poli­cyj­nych radio­wo­zów i kare­tek pogo­to­wia. Tech­nicy uwi­jają się na miej­scu, Kró­lew­ską Bramę i znaczną część ota­cza­ją­cego ją terenu oddziela poli­cyjna taśma. Jan pod­cho­dzi powoli do miej­sca zbrodni, sta­wia­jąc ostroż­nie kroki. Tech­nik foto­gra­fuje szcze­góły oto­cze­nia. Bły­ski trza­ska­ją­cej lampy apa­ratu toną w świe­tle poranka. Wysoko w powie­trzu szumi dron niczym wielki owad i doku­men­tuje czyn­no­ści. Jan karmi umysł ele­men­tami sprawy. Suomen­linna, Kró­lew­ska Brama, trup, mor­der­stwo, brak świad­ków, ofiara jak na razie nie­zi­den­ty­fi­ko­wana.

Unosi taśmę i zacie­ka­wiony wcho­dzi na ogro­dzony teren miej­sca zda­rze­nia. Wkrótce dociera do zwłok. Na jego widok poli­cjant w bia­łym kom­bi­ne­zo­nie prze­rywa pracę. Jan wita się z nim, a tech­nik kon­ty­nu­uje oglę­dziny. Śledz­twem zaj­muje się zespół do spraw zabójstw hel­siń­skiej poli­cji, ale poja­wie­nie się Jana suge­ruje, że być może sprawa zosta­nie prze­ka­zana ludziom z Cen­tral­nego Biura Kry­mi­nal­nego. Dwie pary spo­koj­nych oczu rzu­cają spoj­rze­nie na śled­czego, który na­dal stoi w miej­scu i gapi się przed sie­bie. Jak będzie trzeba, to udzielą mu nie­zbęd­nej pomocy.

Mor­der­stwo. Jan roz­gląda się, ale ni­gdzie nie widzi żad­nych cywi­lów. Wietrzna i pusta Suomen­linna wydaje się spać tego ranka do późna. Naj­więk­sza fala tury­stów jesz­cze nie poja­wiła się tego lata. Spoj­rze­nie śled­czego prze­suwa się powoli po ska­łach i leżą­cej po prze­ciw­nej stro­nie zazie­le­nio­nej wyspie. To musi być Val­li­sa­ari. Nagle ktoś kła­dzie mu rękę na ramie­niu.

– Howdy.

– Heidi Nurmi – odpo­wiada Jan, nawet się nie odwra­ca­jąc.

Heidi, znana mu dobrze inspek­tor, przy­była na miej­sce przed nim. Jan udaje, że o tym wie­dział, ale oczy­wi­ście Mer­ta­nen nie zadał sobie trudu, żeby podzie­lić się z nim szcze­gó­łami.

– Mamy zwłoki, jak na razie męż­czy­zna nie został ziden­ty­fi­ko­wany. Wiek około sześć­dzie­się­ciu lat. Nic innego nie wiemy – mówi Heidi. – Pomy­śla­łam sobie, że mogła­bym poroz­ma­wiać z osobą, która zna­la­zła zwłoki.

Jan kiwa głową.

– A kto to jest?

– Miesz­kanka wyspy wypro­wa­dza­jąca psa na spa­cer. Mam tu jej nazwi­sko, chwi­leczkę: Aino Nie­mi­nen. Czeka na prze­słu­cha­nie na górze obok piz­ze­rii i chce już iść do domu. Takie odkry­cie trzeba prze­tra­wić, zanim się o nim zapo­mni – mówi Heidi i patrzy na Jana uważ­nie, chcąc coś dodać, ale milk­nie.

Jan się nie odzywa, nie chce tra­cić czasu na zbędne słowa, ale jest zado­wo­lony, że to wła­śnie ona się tu poja­wiła. Znają się od cza­sów stu­denc­kich. Jan uważa ją za jedną z naj­in­te­li­gent­niej­szych śled­czych.

Heidi oddala się od Kró­lew­skiej Bramy, by poroz­ma­wiać ze świad­kiem, a on przy­gląda się linii brze­go­wej i oce­nia odle­gło­ści. Kole­dzy witają się z nim kiw­nię­ciem głowy i zosta­wiają go w spo­koju. Taśma poli­cyjna powiewa na wie­trze, od czasu do czasu ktoś ją pod­nosi i prze­cho­dzi zde­cy­do­wa­nym kro­kiem na drugą stronę. Wszy­scy zdają sobie sprawę z tego, że nawet naj­drob­niej­szy znak, odstęp­stwo od normy, ślad powi­nien być zare­je­stro­wany. Będą wyko­ny­wali swoje czyn­no­ści, dopóki naj­bliż­sza oko­lica nie zosta­nie prze­cze­sana.

– Czy zna­le­ziono coś, co pomo­głoby w ziden­ty­fi­ko­wa­niu ofiary? – pyta Jan naj­bli­żej sto­ją­cego tech­nika. – Jestem Leino z Cen­tral­nego Biura Kry­mi­nal­nego – dodaje, cho­ciaż wie, że go znają. Wie także, że zda­niem nie­któ­rych jego mło­dzień­czy wygląd nie pasuje do wize­runku docho­dze­niowca zaj­mu­ją­cego się mor­der­stwami. Ale rzadko coś jest tym, na co wygląda.

– Lampi – przed­sta­wia się tech­nik i podaje mu dłoń. – Pokrę­cona sprawa, pod każ­dym wzglę­dem – kon­ty­nu­uje i macha ręką w stronę zwłok. – Wszystko wydaje się jakby oczy­wi­ste, dopro­wa­dzone do końca. Ofiara nie miała tele­fonu, port­fela ani nic, co pozwo­li­łoby od razu stwier­dzić jej toż­sa­mość. Spraw­dzamy zgło­sze­nia o zagi­nię­ciu osób, zoba­czymy, czy coś wysko­czy.

Janowi jest przy­kro zarówno z powodu ofiary, jak i kobiety, która zna­la­zła mar­twego czło­wieka. Zawsze gdy wzy­wają jego zespół, oka­zuje się, że powo­dów do przy­krości jest wiele.

– Hej! – woła Heidi, wycią­ga­jąc zachę­ca­jąco rękę w stronę pła­czą­cej kobiety. – To pani go zna­la­zła? – pyta, mimo że zna odpo­wiedź.

Kobieta kiwa głową i pochyla się, by podra­pać krę­cą­cego się przy niej psa.

– Bar­dzo nie­przy­jemna histo­ria. Gdyby chciała pani o tym poroz­ma­wiać, to dam pani póź­niej kon­takt do naszego tera­peuty. Wiele osób się na to decy­duje – pro­po­nuje Heidi, a kobieta znów kiwa głową.

– O któ­rej poszła pani na spa­cer?

– Dotar­li­śmy tutaj tak około wpół do siód­mej – mówi kobieta i zwija smycz nie­spo­koj­nego psa.

Heidi nie potrafi roz­po­znać jego rasy, ni­gdy nie prze­pa­dała za zwie­rzę­tami domo­wymi.

– Zauwa­żyła pani coś szcze­gól­nego? Innych ludzi, łodzie, cokol­wiek? – pyta, patrząc wycze­ku­jąco na wła­ści­cielkę psa, jasno­włosą, o łagod­nym wyra­zie twa­rzy, ubraną w weł­niany, przy­po­mi­na­jący pele­rynę płaszcz i buty do jazdy kon­nej, spra­wia­jącą wra­że­nie gra­ficzki albo nauczy­cielki.

– Długo tu pani mieszka?

– Wkrótce będzie dwa­dzie­ścia lat – odpo­wiada kobieta z lek­kim uśmie­chem, a Heidi cie­szy się, że w końcu dostrze­gła w jej oczach oży­wie­nie.

– Miej­sce jest super – stwier­dza. Nie­wielu stać na miesz­ka­nie na Suomen­lin­nie. – Gdyby ktoś tu przy­pły­nął łodzią, to jak pani myśli, jako miej­scowa, skąd byłoby ją widać? – pyta, pozwa­la­jąc świad­kowi zasta­no­wić się w spo­koju.

– Popy­ta­ła­bym w tam­tych oko­li­cach – mówi kobieta i wska­zuje wyspę Kusta­an­miekka. – Nikt tam nie mieszka, ale nad kli­fem bie­gnie ścieżka.

– Dzię­kuję, to powinno wystar­czyć. Może pani iść do domu i wypo­cząć. – Kobieta ponow­nie kiwa nie­mrawo głową. – Pro­szę się zgło­sić, jeżeli coś sobie pani przy­po­mni.

Po roz­mo­wie ze świad­kiem poli­cjantka rusza z powro­tem na miej­sce zda­rze­nia, staje obok Jana i przy­pa­truje się zwło­kom.