POLECAMY
-25%
Redakcja:
Wydawca:
Format:
Tom III "Systemu prawa pracy", jako publikacja komplementarna do tomu II Systemu, dotyczy problematyki indywidualnego prawa pracy w aspekcie przedmiotowym. Szczegółowej analizie poddano w nim uprawnienia i obowiązki pracownika i pracodawcy, z zastosowaniem w przeważającej mierze systematyki Kodeksu pracy. Dodatkowo przedstawiona została pozycja prawna osób wyróżnionych podmiotowo, znajdujących się w szczególnej sytuacji w stosunkach pracy: osób młodocianych, pracujących opiekunów i osób z niepełnosprawnościami. Autorami tomu są uznani przedstawiciele nauki prawa pracy, reprezentujący rożne ośrodki akademickie z całego kraju.
W opracowaniu omówiono w sposób ogólny uprawnienia oraz obowiązki stron stosunku pracy, w zakresie szczegółowym koncentrując się m.in. na zagadnieniach: − równego traktowania w zatrudnieniu; − obowiązku ochrony prywatności pracownika; − zakazu konkurencji; − wynagrodzenia za pracę; − czasu pracy; − urlopów pracowniczych; − ochrony rodzicielstwa; − odpowiedzialności pracownika i pracodawcy.
Książka jest przeznaczona dla pracowników naukowych, będzie przydatna także dla prawników praktyków zajmujących się omawianą tematyką oraz przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości i administracji.
Rok wydania | 2021 |
---|---|
Liczba stron | 1512 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8246-142-8 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
SŁOWO WSTĘPNE ......................................................................................................... | 29 |
ROZDZIAŁ | 1 |
Równe traktowanie i ochrona przed dyskryminacją ........................................ | 33 |
1.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 33 |
1.2. Gwarancje konstytucyjne i międzynarodowe, prawo Unii Europejskiej, prawo krajowe ...................................................................................................... | 33 |
1.2.1. Konstytucja RP .......................................................................................... | 33 |
1.2.2. Standardy ponadnarodowe .................................................................... | 35 |
1.2.3. Prawo Unii Europejskiej .......................................................................... | 39 |
1.2.4. Gwarancje równego traktowania i niedyskryminacji w ustawodawstwie polskim ................................................................... | 42 |
1.3. Pojęcia równego traktowania i dyskryminacji ................................................. | 44 |
1.4. Niedozwolone kryteria różnicowania sytuacji pracowników ...................... | 52 |
1.5. Postacie i formy dyskryminacji .......................................................................... | 61 |
1.5.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 61 |
1.5.2. Dyskryminacja bezpośrednia ................................................................. | 61 |
1.5.3. Dyskryminacja pośrednia ....................................................................... | 62 |
1.5.4. Molestowanie ............................................................................................ | 65 |
1.5.5. Brak racjonalnych usprawnień .............................................................. | 67 |
1.5.6. Postacie dyskryminacji ............................................................................ | 70 |
1.6. Zakres podmiotowy nakazu równego traktowania i zakazu dyskryminacji ........................................................................................................ | 70 |
1.7. Zakres przedmiotowy zakazu dyskryminacji ................................................. | 76 |
1.8. Zakaz dyskryminacji w zakresie wynagrodzenia za pracę ........................... | 78 |
1.8.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 78 |
1.8.2. Pojęcie wynagrodzenia za pracę ............................................................ | 78 |
1.8.3. Praca jednakowa i praca jednakowej wartości .................................... | 81 |
1.8.4. Różnicowanie wysokości wynagrodzenia ........................................... | 85 |
1.9. Obowiązki pracodawcy w sferze równego traktowania i niedyskryminacji ................................................................................................ | 89 |
1.10. Przypadki dozwolonego różnicowania sytuacji pracowników ze względu na potencjalne przesłanki dyskryminacji ................................... | 90 |
1.11. Działania wyrównawcze ..................................................................................... | 92 |
1.11.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 92 |
1.11.2. Charakter działań wyrównawczych ..................................................... | 93 |
1.11.3. Warunki stosowania działań wyrównawczych ................................... | 93 |
1.11.4. Forma prowadzenia działań wyrównawczych ................................... | 95 |
1.11.5. Odpowiedzialność za niezrealizowanie lub nieprawidłowe realizacje działań wyrównawczych ....................................................... | 96 |
1.12. Konsekwencje nierównego traktowania .......................................................... | 97 |
1.12.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 97 |
1.12.2. Nieobowiązywanie postanowień aktów autonomicznych ............... | 98 |
1.12.3. Nieważność postanowień umów o pracę (innych aktów, na podstawie których powstają stosunki pracy) ................................. | 99 |
1.12.4. Odszkodowanie ........................................................................................ | 100 |
1.12.5. Rozkład ciężaru dowodu ........................................................................ | 110 |
1.12.6. Ochrona pracowników korzystających z uprawnień gwarantowanych zasadą równego traktowania i zakazu dyskryminacji | 112 |
1.12.7. Inne konsekwencje naruszenia obowiązku równego traktowania w zatrudnieniu ................................................................... | 115 |
1.12.8. Konsekwencje nierównego traktowania niebędącego dyskryminacją ........................................................................................... | 118 |
1.13. Ochrona przed dyskryminacją w przepisach odrębnych ............................. | 120 |
1.13.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 120 |
1.13.2. Ochrona przed dyskryminacją związkową ......................................... | 120 |
1.13.3. Ochrona przed dyskryminacją pracowników tymczasowych ......... | 123 |
1.13.4. Ochrona przed dyskryminacją zatrudnionych niebędących pracownikami ........................................................................................... | 123 |
ROZDZIAŁ | 2 |
Prawa i obowiązki stron stosunku pracy ............................................................. | 127 |
2.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 127 |
2.2. Uprawnienia pracodawcy ................................................................................... | 128 |
2.2.1. Uprawnienia normodawcze ................................................................... | 128 |
2.2.2. Uprawnienia warunkowane szczególnymi potrzebami pracodawcy ............................................................................................... | 131 |
2.2.3. Zabezpieczenie przed działalnością konkurencyjną pracownika i zakaz podejmowania przez niego dodatkowego zatrudnienia ..... | 135 |
2.3. Żądanie zabezpieczenia roszczeń od pracownika .......................................... | 138 |
2.3.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 138 |
2.3.2. Zabezpieczenie roszczenia odszkodowawczego z tytułu pracowniczej odpowiedzialności materialnej ..................................... | 142 |
2.3.3. Zabezpieczenie innych roszczeń pracodawcy .................................... | 154 |
2.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika ............................................... | 155 |
2.4.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 155 |
2.4.2. Pojęcie prywatności .................................................................................. | 157 |
2.4.3. Ochrona prywatności na gruncie regulacji konstytucyjnych i prawnomiędzynarodowych ................................................................. | 162 |
2.4.3.1. Ochrona prywatności na gruncie Konstytucji RP ............. | 162 |
2.4.3.2. Ochrona prywatności w prawie międzynarodowym ....... | 166 |
2.4.3.2.1. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez ONZ ..................... | 166 |
2.4.3.2.2. Ochrona prywatności w aktach prawnych przyjętych przez Radę Europy .................................................................. | 168 |
2.4.3.2.3. Ochrona prywatności w aktach prawa Unii Europejskiej ..................................................................... | 173 |
2.4.4. Obowiązek ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów prawa pracy ........................................................................... | 177 |
2.4.4.1. Przedmiot ochrony .................................................................. | 177 |
2.4.4.2. Artykuł 111 k.p. jako źródło obowiązku ochrony prywatności pracownika ........................................................ | 179 |
2.4.4.3. Zakres prywatności pracownika i jego determinanty ...... | 181 |
2.4.4.4. Zakres dopuszczalnej ingerencji pracodawcy w zachowania pracownika podejmowane poza czasem pracy ............................................................................ | 189 |
2.4.4.5. Ocena sposobu uregulowania problematyki ochrony prywatności w prawie pracy ................................................. | 191 |
2.4.5. Ochrona wizerunku pracownika na gruncie prawa autorskiego .... | 191 |
2.4.6. Obowiązek ochrony prywatności pracownika a ochrona jego danych osobowych .................................................................................. | 194 |
2.4.6.1. Uwagi wstępne ........................................................................ | 194 |
2.4.6.2. Przetwarzanie danych osobowych w zatrudnieniu. Pojęcie danych osobowych i zakres zastosowania RODO w stosunkach pracy ................................................... | 195 |
2.4.6.3. Dopuszczalność przetwarzania danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy ................................. | 199 |
2.4.6.4. Dopuszczalność przetwarzania tzw. wrażliwych danych osobowych pracowników i kandydatów do pracy .................................................................................... | 209 |
2.4.6.5. Prawna problematyka monitoringu w relacjach pracowniczych ......................................................................... | 217 |
2.4.6.6. Obowiązki pracodawcy jako administratora danych związane z gromadzeniem danych kandydatów do pracy i pracowników ......................................................... | 228 |
2.4.7. Środki prawne przysługujące pracownikowi w razie naruszenia przez pracodawcę obowiązku poszanowania jego prywatności ..... | 231 |
2.4.7.1. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie prawa pracy .......................................................... | 231 |
2.4.7.1.1. Uwagi wstępne ..................................................... | 231 |
2.4.7.1.2. Ochrona prawna wynikająca z przepisów antydyskryminacyjnych ..................................... | 231 |
2.4.7.1.3. Naruszenie prywatności jako podstawa rozwiązania umowy przez pracownika bez wypowiedzenia ............................................. | 234 |
2.4.7.1.4. Roszczenia wynikające z nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę .............................. | 236 |
2.4.7.1.5. Roszczenia wynikające z wydania niewłaściwego świadectwa pracy ..................... | 237 |
2.4.7.2. Środki ochrony prawnej pracownika wynikające z przepisów prawa cywilnego ............................................... | 238 |
2.4.7.2.1. Uwagi wstępne ..................................................... | 238 |
2.4.7.2.2. Przesłanki ochrony prywatności na gruncie przepisów kodeksu cywilnego .......................... | 239 |
2.4.7.2.3. Legitymacja bierna w przypadku roszczeń wynikających z przepisów o ochronie dóbr osobistych .................................................... | 241 |
2.4.7.2.4. Niemajątkowe środki ochrony prywatności pracownika ............................................................ | 243 |
2.4.7.2.4.1. Roszczenia o zaniechanie naruszania prywatności ................ | 243 |
2.4.7.2.4.2. Roszczenie o usunięcie skutków naruszenia ....................... | 244 |
2.4.7.2.4.3. Powództwo o ustalenie ................. | 246 |
2.4.7.2.5. Majątkowe środki ochrony prywatności ......... | 247 |
2.4.7.2.5.1. Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia lub odpowiedniej kwoty na wskazany cel społeczny ........... | 247 |
2.4.7.2.5.2. Roszczenie o naprawienie szkody na zasadach ogólnych ...... | 250 |
2.4.7.2.5.3. Roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia .... | 251 |
2.4.7.3. Środki prawne ochrony prywatności pracownika na gruncie przepisów o ochronie danych osobowych ..... | 252 |
2.4.7.3.1. Uwagi wstępne ..................................................... | 252 |
2.4.7.3.2. Prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego .......................................................... | 252 |
2.4.7.3.3. Prawo do dochodzenia przed sądem ochrony swoich praw z pominięciem postępowania przed organem nadzoru ........... | 255 |
2.4.7.4. Ocena środków ochrony prawa pracownika do prywatności w prawie polskim ....................................... | 257 |
2.5. Obowiązki pracodawcy (art. 94 i n. k.p.) .......................................................... | 258 |
2.5.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 258 |
2.5.2. Dopuszczenie pracownika do pracy ..................................................... | 259 |
2.5.3. Dbałość o dobro pracownika .................................................................. | 260 |
2.5.4. Respektowanie zasad współżycia społecznego, lojalnego zachowania wobec pracownika oraz współpracy z pracownikiem przy realizacji stosunku pracy .................................. | 263 |
2.5.5. Poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika ....... | 265 |
2.5.6. Przeciwdziałanie mobbingowi .............................................................. | 267 |
2.5.7. Obowiązki informacyjne wobec pracownika ...................................... | 273 |
2.5.8. Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych .... | 285 |
2.5.9. Obowiązki dotyczące organizacji, wykonywania i oceny pracy ...... | 290 |
2.5.10. Prowadzenie i przechowywanie dokumentacji pracowniczej ......... | 292 |
2.5.11. Wydanie pracownikowi świadectwa pracy ......................................... | 298 |
2.5.12. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników .................................. | 304 |
2.5.12.1. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy ........ | 304 |
2.5.12.1.1. Prawny charakter obowiązków szkoleniowych z zakresu bhp ............................ | 304 |
2.5.12.1.2. Edukacja szkolna w zakresie bhp ...................... | 307 |
2.5.12.1.3. Stałe działania edukacyjne pracodawcy z zakresu bhp w stosunku do pracowników ... | 308 |
2.5.12.1.4. Obowiązek sprawdzenia kwalifikacji i umiejętności oraz wiedzy pracownika z zakresu bhp przed dopuszczeniem do pracy ................................................................. | 312 |
2.5.12.1.5. Organizacja szkoleń bhp dla pracowników i pracodawców ..................................................... | 313 |
2.5.12.1.6. Czas szkoleń bhp .................................................. | 321 |
2.5.12.1.7. Szkolenia bhp w okresie pandemii COVID-19 .............................................................. | 322 |
2.5.12.1.8. Podsumowanie ..................................................... | 323 |
2.5.12.2. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy ............................... | 324 |
2.5.12.2.1. Geneza instytucji .................................................. | 324 |
2.5.12.2.2. Obowiązek powołania służby bhp .................... | 326 |
2.5.12.2.3. Powierzenie zadań służby bhp specjalistom zewnętrznym ........................................................ | 328 |
2.5.12.2.4. Publiczny charakter służby bhp ........................ | 331 |
2.5.12.2.5. Podsumowanie ..................................................... | 335 |
2.5.12.3. Profilaktyczna ochrona zdrowia ........................................... | 336 |
2.5.12.3.1. Uwagi ogólne ........................................................ | 336 |
2.5.12.3.2. Obowiązek dokonywania oceny i udzielania informacji o ryzyku zawodowym oraz jego dokumentowania ................................ | 337 |
2.5.12.3.3. Obowiązek podejmowania działań z zakresu prewencji wypadkowej i chorobowej .......................................................... | 341 |
2.5.12.3.4. Badania NDS i NDN ............................................ | 344 |
2.5.12.3.5. Badania lekarskie pracowników ........................ | 345 |
2.5.12.3.6. Badania lekarskie w okresie pandemii COVID-19 .............................................................. | 356 |
2.5.12.3.7. Obowiązki z zakresu zapewnienia posiłków profilaktycznych i środków higieny dla pracowników ................................... | 359 |
2.5.12.3.8. Podsumowanie ..................................................... | 361 |
2.5.12.4. Obowiązki organów sprawujących nadzór ........................ | 362 |
2.6. Publicznoprawne obowiązki pracodawcy ....................................................... | 364 |
2.6.1. Obowiązki pracodawcy jako płatnika składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i niektóre państwowe fundusze celowe oraz płatnika zasiłków finansowanych z ubezpieczeń społecznych | 364 |
2.6.1.1. Obowiązki związane z opłacaniem składek i wypłatą zasiłków ................................................................... | 364 |
2.6.1.2. Pozostałe obowiązki z zakresu ubezpieczeń społecznych .............................................................................. | 374 |
2.6.2. Obowiązki pracodawcy jako płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ............................................................ | 381 |
2.6.3. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu realizującego niektóre zadania publiczne z zakresu polityki rynku pracy, przeciwdziałania skutkom bezrobocia oraz aktywizacji osób niepełnosprawnych | 384 |
2.6.4. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu obronności ................................................................ | 391 |
2.6.5. Obowiązki pracodawcy jako podmiotu wykonującego zadania z zakresu ochrony danych osobowych .................................. | 393 |
2.7. Obowiązki pracownika ........................................................................................ | 394 |
2.7.1. Pojęcie obowiązku prawnego a obowiązki pracownika .................... | 394 |
2.7.2. Wybrane kryteria klasyfikacji obowiązków pracowniczych ............. | 400 |
2.7.3. Obowiązek pracy ...................................................................................... | 404 |
2.7.3.1. Obowiązek stosowania się do poleceń ................................ | 406 |
2.7.3.2. Obowiązek wykonywania pracy starannie i sumiennie ............................................................................... | 409 |
2.7.3.3. Obowiązek przestrzegania ustalonego czasu pracy .......... | 413 |
2.7.4. Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy ........................................ | 416 |
2.7.4.1. Dobro zakładu pracy ............................................................... | 417 |
2.7.4.2. Treść obowiązku dbania o dobro zakładu pracy ................ | 419 |
ROZDZIAŁ | 3 |
Zakaz konkurencji ................................................................................................... | 424 |
3.1. Uwagi wstępne .................................................................................................... | 424 |
3.2. Pojęcie zakazu konkurencji ................................................................................. | 426 |
3.3. Rodzaje umów o zakazie konkurencji i ich relacja w stosunku do umowy o pracę i stosunku pracy ................................................................. | 428 |
3.3.1. Umowy o zakazie konkurencji ............................................................... | 428 |
3.3.2. Umowy o zakazie konkurencji a stosunek pracy i umowa o pracę ........................................................................................................ | 430 |
3.4. Strony oraz treść umów o zakazie konkurencji ............................................... | 433 |
3.4.1. Strony ......................................................................................................... | 433 |
3.4.1.1. Pracownik ................................................................................. | 433 |
3.4.1.2. Pracodawca ............................................................................... | 435 |
3.4.2. Treść umowy ............................................................................................. | 438 |
3.4.2.1. Zakres zakazu .......................................................................... | 438 |
3.4.2.2. Okres obowiązywania zakazu konkurencji ........................ | 442 |
3.4.2.3. Odszkodowanie ....................................................................... | 443 |
3.4.2.4. Pozostałe postanowienia umowy ......................................... | 446 |
3.5. Ustanie zakazu konkurencji ................................................................................ | 448 |
3.5.1. Ustanie zakazu konkurencji zastrzeżonego w umowie o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy .................. | 448 |
3.5.2. Ustanie zakazu konkurencji wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ............................. | 448 |
3.5.2.1. Przyczyny ustania zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy wskazane w kodeksie pracy ..................... | 449 |
3.5.2.2. Upływ okresu, na który zawarto umowę ............................ | 449 |
3.5.2.3. Niewywiązywanie się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania ........................................................ | 451 |
3.5.2.4. Ustanie przyczyny uzasadniającej zakaz ............................ | 451 |
3.5.2.5. Przyczyny ustania zobowiązania uregulowane poza kodeksem pracy ............................................................. | 453 |
3.5.2.5.1. Wypowiedzenie umowy o zakazie konkurencji ........................................................... | 454 |
3.5.2.5.2. Umowne prawo odstąpienia od umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ..................................................... | 455 |
3.5.2.5.3. Inne przypadki wygaśnięcia zobowiązania wynikającego z umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy występujące w praktyce ..................................... | 458 |
3.6. Wykonanie umów o zakazie konkurencji ........................................................ | 459 |
3.7. Skutki niewykonania umowy o zakazie konkurencji ..................................... | 460 |
3.7.1. Niewykonanie zobowiązań przez pracownika i jego skutki ............ | 460 |
3.7.2. Niewykonanie zobowiązań przez pracodawcę i jego skutki ............ | 465 |
3.7.3. Dochodzenie roszczeń ............................................................................. | 467 |
ROZDZIAŁ | 4 |
Staż pracy .................................................................................................................. | 471 |
4.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 471 |
4.2. Definicja stażu pracy ............................................................................................ | 473 |
4.3. Rodzaje stażu pracy ............................................................................................. | 475 |
4.3.1. Kryteria podziału stażu pracy ................................................................ | 475 |
4.3.2. Ogólny staż pracy ..................................................................................... | 478 |
4.3.3. Zakładowy staż pracy .............................................................................. | 479 |
4.4. Okresy doliczane do stażu pracy ....................................................................... | 481 |
4.5. Liczenie stażu pracy ............................................................................................. | 484 |
4.6. Uprawnienia pracownicze kształtowane przez staż pracy ........................... | 487 |
4.6.1. Staż pracy a uprawnienia płacowe ........................................................ | 488 |
4.6.1.1. Dodatek za wysługę lat (stażowy) ........................................ | 488 |
4.6.1.2. Nagroda jubileuszowa ............................................................ | 489 |
4.6.1.3. Odprawa pośmiertna .............................................................. | 490 |
4.6.1.4. Odprawa z tytułu zwolnień grupowych ............................. | 492 |
4.6.2. Staż pracy a uprawnienia urlopowe ..................................................... | 493 |
4.6.2.1. Urlop wypoczynkowy ............................................................ | 493 |
4.6.2.2. Urlop wychowawczy .............................................................. | 495 |
4.6.3. Staż pracy a ochrona trwałości stosunku pracy .................................. | 496 |
4.6.4. Staż pracy jako przesłanka posiadania przez pracownika czynnego i biernego prawa wyborczego .............................................. | 498 |
4.7. Staż pracy jako dopuszczalne kryterium różnicowania sytuacji pracowników (art. 183b § 2 pkt 4 k.p.) ................................................................ | 500 |
4.8. Podsumowanie ...................................................................................................... | 500 |
ROZDZIAŁ | 5 |
Wynagrodzenie i inne świadczenia związane z pracą ...................................... | 502 |
5.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 502 |
5.2. Zagadnienia terminologiczne ............................................................................. | 503 |
5.3. Zasady wynagradzania ....................................................................................... | 510 |
5.3.1. Zasada korzystności ................................................................................. | 510 |
5.3.2. Zasada równego traktowania/niedyskryminacji ................................ | 514 |
5.3.3. Zasada godziwości ................................................................................... | 519 |
5.4. Źródła uprawnień pracowniczych .................................................................... | 522 |
5.4.1. Ustawa jako źródło uprawnień pracowniczych .................................. | 522 |
5.4.2. Autonomiczne źródła prawa pracy ....................................................... | 524 |
5.4.3. Zakres przedmiotowy autonomicznych źródeł prawa pracy ........... | 525 |
5.4.3.1. Wartościowanie stanowisk ..................................................... | 525 |
5.4.3.2. Rynkowość wynagrodzeń ...................................................... | 528 |
5.4.4. Umowa o pracę lub inny akt nawiązania stosunku pracy ................ | 529 |
5.4.5. Zwyczaj ...................................................................................................... | 529 |
5.5. Wynagrodzenie zasadnicze i dodatki stałe ...................................................... | 530 |
5.5.1. Stałe składniki wynagrodzenia .............................................................. | 530 |
5.5.2. Wynagrodzenie zasadnicze – zagadnienia wprowadzające ............. | 532 |
5.5.3. Formy wynagrodzenia zasadniczego ................................................... | 535 |
5.5.3.1. Wynagrodzenie czasowe ........................................................ | 536 |
5.5.3.2. Wynagrodzenie akordowe ..................................................... | 538 |
5.5.3.3. Dniówka zadaniowa ............................................................... | 540 |
5.5.3.4. Wynagrodzenie prowizyjne .................................................. | 541 |
5.5.3.5. Wynagrodzenie za kompetencje ........................................... | 542 |
5.5.4. Dodatki stałe do wynagrodzenia zasadniczego .................................. | 542 |
5.6. Świadczenia związane z pracą mające charakter wynikowy (zmienne) .... | 544 |
5.6.1. Premie ......................................................................................................... | 544 |
5.6.2. Nagroda ..................................................................................................... | 546 |
5.6.3. Premia uznaniowa .................................................................................... | 548 |
5.6.4. Inne świadczenia motywacyjne ............................................................. | 550 |
5.7. Świadczenia z tytułu niewykonywania pracy ................................................. | 552 |
5.7.1. Wynagrodzenie przestojowe .................................................................. | 553 |
5.7.2. Wynagrodzenie chorobowe .................................................................... | 556 |
5.8. Odprawy z tytułu ustania stosunku pracy ...................................................... | 558 |
5.8.1. Odprawa emerytalna i rentowa ............................................................. | 558 |
5.8.2. Odprawa pośmiertna ............................................................................... | 561 |
5.9. Świadczenia związane z podróżami służbowymi .......................................... | 564 |
5.10. Ochrona wynagrodzenia za pracę ..................................................................... | 569 |
5.10.1. Zakaz zrzeczenia się wynagrodzenia .................................................... | 570 |
5.10.2. Forma pieniężna wypłaty ....................................................................... | 571 |
5.10.3. Termin wypłaty ......................................................................................... | 572 |
5.10.4. Potrącenia z wynagrodzenia i jego ograniczenia ................................ | 573 |
5.10.5. Szczególne przypadki niewypłacania wynagrodzenia ...................... | 578 |
5.10.6. Ochrona roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy ............................................................... | 580 |
5.11. Wynagrodzenie minimalne ................................................................................. | 580 |
5.11.1. Minimalne wynagrodzenie – kontekst społeczno-gospodarczy ...... | 580 |
5.11.2. Definicja minimalnego wynagrodzenia – perspektywa historyczna i prawna ............................................................................... | 586 |
5.11.3. Tryb ustalania minimalnego wynagrodzenia ...................................... | 594 |
5.11.4. Wysokość minimalnego wynagrodzenia .............................................. | 594 |
5.11.5. Minimalne wynagrodzenie w umowach cywilnoprawnych ............ | 596 |
ROZDZIAŁ | 6 |
Czas pracy ................................................................................................................. | 598 |
6.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 598 |
6.2. Czas pracy jako konstrukcja prawna ................................................................ | 608 |
6.2.1. Pojęcie czasu pracy ................................................................................... | 608 |
6.2.2. Czas pracy a podróż służbowa ............................................................... | 621 |
6.2.3. Czas pracy a czas szkoleń ........................................................................ | 625 |
6.2.4. Czas pracy a dyżur pracowniczy ........................................................... | 627 |
6.2.5. Pojęcie czasu pracy w prawie Unii Europejskiej ................................. | 629 |
6.2.6. Elementy konstrukcyjne czasu pracy ................................................... | 631 |
6.2.6.1. System i rozkład czasu pracy ................................................. | 631 |
6.2.6.2. Normy i wymiar czasu pracy ................................................ | 635 |
6.2.6.3. Okresy rozliczeniowe ............................................................. | 639 |
6.2.6.4. Doba i tydzień .......................................................................... | 643 |
6.2.6.5. Okresy dobowego i tygodniowego odpoczynku ............... | 643 |
6.3. System i rozkład czasu pracy .............................................................................. | 647 |
6.3.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 647 |
6.3.2. Podstawowy czas pracy ........................................................................... | 647 |
6.3.3. Skrócony czas pracy ................................................................................. | 649 |
6.3.4. Przedłużony czas pracy ........................................................................... | 653 |
6.3.5. Czas pracy w ruchu ciągłym i przy pracach, które nie mogą być wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności | 653 |
6.3.6. Typowy równoważny czas pracy ........................................................... | 655 |
6.3.7. Równoważny czas pracy przy dozorze urządzeń lub przy pracach polegających na częściowym pozostawaniu w pogotowiu do pracy | 657 |
6.3.8. Równoważny czas pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w zakładowych strażach i służbach ratowniczych ................... | 660 |
6.3.9. System czasu pracy w skróconym tygodniu pracy ............................. | 661 |
6.3.10. System pracy weekendowej ................................................................... | 663 |
6.3.11. System przerywanego czasu pracy ....................................................... | 663 |
6.3.12. System zadaniowego czasu pracy ......................................................... | 666 |
6.3.13. Rozkład czasu pracy ................................................................................. | 670 |
6.3.14. Wprowadzanie i ustalanie systemów i rozkładów czasu pracy ....... | 675 |
6.4. Praca w godzinach nadliczbowych ................................................................... | 680 |
6.4.1. Pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych .......................................... | 680 |
6.4.2. Przesłanki pracy w godzinach nadliczbowych ................................... | 688 |
6.4.3. Ograniczenia i zakazy pracy w godzinach nadliczbowych .............. | 690 |
6.4.4. Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych ................................. | 692 |
6.4.5. Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych ....................... | 694 |
6.4.6. Praca ponadwymiarowa kadry zarządzającej ..................................... | 700 |
6.5. Praca w porze nocnej ........................................................................................... | 703 |
6.6. Praca w niedziele i święta ................................................................................... | 706 |
ROZDZIAŁ | 7 |
Urlopy i inne zwolnienia od pracy ....................................................................... | 716 |
7.1. Urlopy wypoczynkowe ....................................................................................... | 716 |
7.1.1. Pojęcie, funkcje i prawny charakter urlopu wypoczynkowego ....... | 716 |
7.1.2. Zakres swobody pracownika w realizacji prawa do corocznego wypoczynku ................................................................... | 728 |
7.1.3. Nabycie prawa i wymiar urlopu wypoczynkowego .......................... | 734 |
7.1.4. Udzielanie urlopu wypoczynkowego na dni pracy i w wymiarze godzinowym .................................................................... | 762 |
7.1.5. Urlop na żądanie ...................................................................................... | 766 |
7.1.6. Zasady prawa urlopowego ..................................................................... | 777 |
7.1.6.1. Zasada niezbywalności prawa do urlopu wypoczynkowego ................................................................... | 777 |
7.1.6.2. Zasada urlopu corocznego ..................................................... | 779 |
7.1.6.3. Zasada planowego udzielania urlopów wypoczynkowych ................................................................... | 785 |
7.1.6.4. Zasada urlopu nieprzerwanego ............................................ | 801 |
7.1.6.5. Zasada urlopu w naturze ...................................................... | 810 |
7.1.6.6. Zasada odpłatności ................................................................. | 814 |
7.1.7. Podsumowanie .......................................................................................... | 818 |
7.2. Urlopy bezpłatne .................................................................................................. | 819 |
7.2.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 819 |
7.2.2. Urlopy bezpłatne przewidziane w kodeksie pracy ............................ | 821 |
7.2.2.1. Urlop bezpłatny udzielany na wniosek pracownika (art. 174 k.p.) ............................................................................. | 822 |
7.2.2.1.1. Zasady udzielania urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika ...................................... | 822 |
7.2.2.1.2. Status prawny pracownika w okresie urlopu bezpłatnego udzielanego na jego wniosek ...... | 829 |
7.2.2.2. Urlop bezpłatny udzielany przez pracodawcę za pisemną zgodą pracownika w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy (art. 1741 k.p.) ......................... | 832 |
7.2.2.2.1. Porozumienie pomiędzy pracodawcą macierzystym, u którego udzielany jest urlop bezpłatny, a pracodawcą, u którego pracownik zostaje zatrudniony ......................... | 833 |
7.2.2.2.2. Pisemna zgoda pracownika na udzielenie urlopu bezpłatnego u macierzystego pracodawcy w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy .......................................... | 835 |
7.2.2.2.3. Zatrudnienie pracownika u pracodawcy, z którym macierzysty pracodawca podpisał porozumienie ....................................... | 836 |
7.2.2.2.4. Status prawny pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy .... | 839 |
7.2.2.3. Urlop bezpłatny dla pracowników młodocianych ............ | 842 |
7.2.2.4. Urlop bezpłatny związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych ....................................................... | 843 |
7.2.3. Urlopy bezpłatne przewidziane w regulacjach pozakodeksowych .................................................................................... | 847 |
7.2.3.1. Uwagi wstępne ........................................................................ | 847 |
7.2.3.2. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy ........................................................................ | 848 |
7.2.3.3. Urlop bezpłatny dla pracownika powołanego do odbycia ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej lub terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie na okres trwania tych ćwiczeń lub służby | 850 |
7.2.3.4. Urlop bezpłatny dla osoby skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii ...................................................... | 850 |
7.2.3.5. Urlopy bezpłatne udzielane posłom lub senatorom pozostającym w stosunkach pracy przed uzyskaniem mandatu .................................................................................... | 851 |
7.2.3.6. Urlopy bezpłatne dla radnego gminy, powiatu i województwa ......................................................................... | 854 |
7.2.3.7. Urlopy bezpłatne dla nauczycieli podlegających pod Kartę Nauczyciela ............................................................ | 856 |
7.2.3.8. Urlop bezpłatny na czas sprawowania funkcji członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji ................................... | 858 |
7.2.3.9. Urlop bezpłatny dla członków zarządu komisarycznego na czas pełnienia tej funkcji .................... | 858 |
7.2.3.10. Urlopy bezpłatne udzielane na czas kampanii wyborczej .................................................................................. | 859 |
7.2.4. Podsumowanie .......................................................................................... | 860 |
7.3. Urlop szkoleniowy ............................................................................................... | 861 |
7.3.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 861 |
7.3.2. Ewolucja regulacji prawnych dotyczących urlopu szkoleniowego .......................................................................................... | 862 |
7.3.3. Charakter prawny urlopu szkoleniowego ........................................... | 865 |
7.3.4. Przesłanki prawa do urlopu do szkoleniowego .................................. | 868 |
7.3.4.1. Zakres podmiotowy prawa do urlopu szkoleniowego ..... | 868 |
7.3.4.2. Pojęcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika .................................................................... | 869 |
7.3.4.3. Inicjatywa lub zgoda pracodawcy w przedmiocie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika .................................................................... | 871 |
7.3.4.4. Forma podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika .................................................................... | 873 |
7.3.5. Realizacja prawa do urlopu szkoleniowego ........................................ | 876 |
7.3.5.1. Wymiar urlopu szkoleniowego ............................................. | 876 |
7.3.5.2. Zasady udzielania urlopu szkoleniowego ........................... | 877 |
7.3.6. Urlop szkoleniowy w przepisach odrębnych ...................................... | 879 |
7.3.7. Podsumowanie .......................................................................................... | 882 |
7.4. Zwolnienia od pracy ............................................................................................ | 883 |
7.4.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 883 |
7.4.2. Geneza i źródła zwolnień od pracy ....................................................... | 883 |
7.4.3. Podział zwolnień od pracy ...................................................................... | 888 |
7.4.3.1. Zwolnienia związane z celami osobistymi lub rodzinnymi pracownika .................................................. | 890 |
7.4.3.2. Zwolnienia z przyczyn związanych z dokształcaniem się pracownika ......................................... | 900 |
7.4.3.3. Zwolnienia z powodów wykonywania działalności związanej z zatrudnieniem u danego pracodawcy ........... | 904 |
7.4.3.4. Zwolnienia od pracy ze względu na świadczenie przez pracownika obowiązków niezwiązanych z pracą u danego pracodawcy ............................................... | 912 |
7.4.4. Podsumowanie .......................................................................................... | 921 |
ROZDZIAŁ | 8 |
Wypadki przy pracy i choroby zawodowe .......................................................... | 925 |
8.1. Regulacja prawna w zakresie wypadków przy pracy i chorób zawodowych ......................................................................................................... | 925 |
8.1.1. Prawo polskie ............................................................................................ | 925 |
8.1.2. Prawo międzynarodowe ......................................................................... | 928 |
8.2. Problematyka pojęcia wypadku przy pracy .................................................... | 931 |
8.2.1. Rodzaje wypadków ................................................................................. | 931 |
8.2.2. Definicja wypadku przy pracy ............................................................... | 933 |
8.2.3. Istota zdarzenia stanowiącego wypadek przy pracy ......................... | 935 |
8.2.4. Nagłość zdarzenia .................................................................................... | 936 |
8.2.5. Przyczyna zewnętrzna zdarzenia .......................................................... | 938 |
8.2.6. Uraz lub śmierć ......................................................................................... | 939 |
8.2.7. Związek zdarzenia z pracą ..................................................................... | 940 |
8.2.8. Pozapracownicze wypadki przy pracy ................................................. | 943 |
8.2.9. Wypadek przy pracy a wypadek w drodze do pracy lub z pracy .... | 945 |
8.2.10. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy ................ | 946 |
8.3. Wystąpienie wypadku przy pracy, ustalanie okoliczności i dokumentowanie wypadku przy pracy ......................................................... | 948 |
8.4. Problematyka pojęcia „choroba zawodowa” ................................................... | 951 |
8.4.1. Definicja choroby zawodowej ................................................................ | 951 |
8.4.2. Odpowiedzialność pracodawcy za inne choroby pracownika niż zawodowe ........................................................................................... | 954 |
8.5. Rozpoznanie i dokumentowanie choroby zawodowej ................................. | 955 |
8.6. Prewencja jako podstawowy cel regulacji wypadków przy pracy i chorób zawodowych w prawie pracy ............................................................. | 957 |
8.7. Wpływ wypadków przy pracy i chorób zawodowych na trwający stosunek pracy i na rozwiązanie stosunku pracy ........................................... | 959 |
8.7.1. Przeniesienie do innej pracy ................................................................... | 959 |
8.7.2. Dodatek wyrównawczy .......................................................................... | 962 |
8.7.3. Ochrona trwałości stosunku pracy po wypadku przy pracy lub w związku z chorobą zawodową .................................................... | 963 |
8.8. Odpowiedzialność za skutki wypadków przy pracy i chorób zawodowych ......................................................................................................... | 965 |
8.8.1. Różne rodzaje odpowiedzialności w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ....................................................... | 965 |
8.8.2. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie kodeksu pracy ........ | 966 |
8.8.3. Odpowiedzialność pracodawcy na podstawie prawa cywilnego .... | 968 |
8.8.4. Odpowiedzialność pracownika ............................................................. | 971 |
8.9. Skutki w zakresie ubezpieczeń społecznych ................................................... | 972 |
8.9.1. Ubezpieczenie wypadkowe a obowiązki i prawa pracodawców ..... | 972 |
8.9.2. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego ...................................... | 973 |
ROZDZIAŁ | 9 |
Ochrona pracy kobiet i rodzicielstwa we współczesnym prawie pracy ........ | 975 |
9.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 975 |
9.2. Współczesne źródła ochrony rodzicielstwa ..................................................... | 979 |
9.3. Rodzaje uprawnień związanych z rodzicielstwem ........................................ | 983 |
9.3.1. Uprawnienia pracujących rodziców związane z ciążą ...................... | 984 |
9.3.1.1. Prace wzbronione kobietom w ciąży i kobietom karmiącym ................................................................................ | 984 |
9.3.1.2. Ochrona przed wypowiedzeniem ........................................ | 987 |
9.3.1.3. Przedłużenie umowy do momentu porodu ....................... | 989 |
9.3.1.4. Dozwolone modyfikacje czasu pracy i miejsca pracy ....... | 990 |
9.3.2. Urlop macierzyński .................................................................................. | 993 |
9.3.3. Urlop rodzicielski ..................................................................................... | 998 |
9.3.4. Urlop wychowawczy ............................................................................... | 1001 |
9.3.5. Urlop ojcowski .......................................................................................... | 1005 |
9.3.6. Uprawnienia związane z przysposobieniem dziecka ........................ | 1007 |
9.3.7. Uprawnienia związane ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem do lat 14 ........................................................................... | 1008 |
9.3.7.1. Zwolnienie na opiekę ............................................................. | 1008 |
9.3.7.2. Zasiłek opiekuńczy .................................................................. | 1009 |
9.3.8. Przerwa na karmienie .............................................................................. | 1012 |
9.4. Zasiłek macierzyński ............................................................................................ | 1013 |
9.4.1. Źródła prawa do zasiłku macierzyńskiego .......................................... | 1013 |
9.4.1.1. Regulacje prawnomiędzynarodowe i unijne ..................... | 1013 |
9.4.1.2. Regulacja krajowa ................................................................... | 1015 |
9.4.2. Przesłanki udzielenia ochrony w postaci zasiłku macierzyńskiego oraz funkcje zasiłku macierzyńskiego ................... | 1017 |
9.4.3. Prawo do zasiłku macierzyńskiego w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa | 1029 |
9.4.3.1. Podmioty uprawnione do zasiłku macierzyńskiego ......... | 1029 |
9.4.3.2. Prawo pierwotne i wtórne do zasiłku macierzyńskiego ... | 1031 |
9.4.3.3. Warunki nabycia i realizacji prawa do zasiłku macierzyńskiego ...................................................................... | 1032 |
9.4.3.4. Wymiar i wysokość zasiłku macierzyńskiego ..................... | 1036 |
ROZDZIAŁ | 10 |
Zatrudnienie i ochrona młodocianych oraz dzieci ............................................ | 1044 |
10.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 1044 |
10.2. Prawo polskie – rys historyczny ........................................................................ | 1045 |
10.3. Pojęcie pracownika młodocianego .................................................................... | 1047 |
10.4. Skutki prawne zawarcia umowy o pracę wbrew przepisom kodeksu pracy ....................................................................................................... | 1050 |
10.5. Przygotowanie zawodowe młodocianych ....................................................... | 1052 |
10.5.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 1052 |
10.5.2. Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego ....................... | 1055 |
10.5.2.1. Nauka zawodu ......................................................................... | 1057 |
10.5.2.2. Przyuczenie do wykonania określonej pracy ..................... | 1058 |
10.6. Zatrudnianie młodocianych przy wykonywaniu lekkich prac .................... | 1059 |
10.7. Urlopy młodocianych .......................................................................................... | 1061 |
10.8. Szczególna ochrona zdrowia młodocianych ................................................... | 1062 |
10.9. Zatrudnianie dzieci .............................................................................................. | 1063 |
ROZDZIAŁ | 11 |
Ochrona osób niepełnosprawnych a bariery społeczne .................................. | 1066 |
11.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 1066 |
11.2. Status osób niepełnosprawnych. Wybrane zagadnienia ............................... | 1066 |
11.3. Pojęcie osoby niepełnosprawnej w kategoriach prawnych, medycznych i społecznych ................................................................................. | 1069 |
11.4. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych a funkcja ochronna polskiego prawa pracy ......................................................................................... | 1074 |
11.5. Podsumowanie ...................................................................................................... | 1085 |
ROZDZIAŁ | 12 |
Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ... | 1087 |
12.1. Uwagi wstępne ..................................................................................................... | 1087 |
12.2. Zakres podmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ............................................................................ | 1090 |
12.3. Przesłanki niewypłacalności pracodawcy ........................................................ | 1099 |
12.4. Zakres przedmiotowy ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ............................................................................ | 1109 |
12.5. Tryb zaspokajania roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ........................................................................................................... | 1112 |
12.6. Organizacja i finansowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ...................................................................................................... | 1113 |
12.7. Tryb dochodzenia roszczeń ................................................................................ | 1116 |
12.8. System przywileju pierwszeństwa .................................................................... | 1118 |
ROZDZIAŁ | 13 |
Odpowiedzialność stron stosunku pracy ............................................................ | 1121 |
13.1. Odpowiedzialność pracodawcy – zagadnienia wprowadzające ................. | 1121 |
13.1.1. Pojęcie odpowiedzialności pracodawcy ............................................... | 1121 |
13.1.2. Zdolność pracodawcy do ponoszenia odpowiedzialności w sferze prawa pracy ............................................................................... | 1126 |
13.2. Odpowiedzialność majątkowa pracodawcy .................................................... | 1133 |
13.2.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 1133 |
13.2.2. Ogólna charakterystyka systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy ......................................... | 1134 |
13.2.2.1. Limitowanie odpowiedzialności jako założenie systemu odpowiedzialności majątkowej pracodawcy w kodeksie pracy .............................................. | 1134 |
13.2.2.2. Charakter prawny odpowiedzialności majątkowej pracodawcy uregulowanej w kodeksie pracy .................... | 1140 |
13.2.3. Odpowiedzialność na podstawie przepisów kodeksu cywilnego ... | 1146 |
13.2.3.1. Stosowanie przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej do stosunku pracy ................................................................... | 1146 |
13.2.3.1.1. Dopuszczalność stosowania przepisów reżimu kontraktowego cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej ............. | 1146 |
13.2.3.1.2. Stosowanie przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności kontraktowej do stosunku pracy w praktyce orzeczniczej Sądu Najwyższego ............................................... | 1149 |
13.2.3.2. Przepisy o czynach niedozwolonych jako podstawa odpowiedzialności pracodawcy w praktyce stosowania prawa .................................................................... | 1154 |
13.2.3.2.1. Dopuszczalność wywodzenia przeciwko pracodawcy roszczeń na podstawie przepisów deliktowego reżimu cywilnej odpowiedzialności odszkodowawczej ............. | 1154 |
13.2.3.2.2. Stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach tzw. odpowiedzialności uzupełniającej ............ | 1160 |
13.2.3.2.2.1. Przypadki, w których judykatura uznaje stosowanie przepisów o czynach niedozwolonych w ramach odpowiedzialności uzupełniającej za dopuszczalne .... | 1160 |
13.2.3.2.2.2. Odpowiedzialność deliktowa w ramach modelu odpowiedzialności „uzupełniającej” ............................. | 1168 |
13.2.3.2.3. Odpowiedzialność Skarbu Państwa w przypadku pracodawców „publicznych” .... | 1172 |
13.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy ............................................................. | 1173 |
13.3.1. Dobra prawne chronione przez socjalne prawo karne ...................... | 1173 |
13.3.2. Pracodawca jako podmiot czynu zabronionego ................................. | 1176 |
13.3.3. Prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy jako przedmiot ochrony prawnokarnej ................................................ | 1186 |
13.3.4. Prawo do legalnego zatrudnienia .......................................................... | 1191 |
13.3.4.1. Prawo do zatrudnienia zgodnego z przepisami prawa .... | 1191 |
13.3.4.2. Wolność od pracy przymusowej ........................................... | 1198 |
13.3.4.3. Wolność od handlu ludźmi .................................................... | 1201 |
13.3.5. Prawo pracownika do poszanowania dóbr osobistych ..................... | 1203 |
13.3.6. Prawo do równego traktowania ............................................................ | 1204 |
13.3.7. Prawo do wynagrodzenia ....................................................................... | 1207 |
13.3.8. Prawo do wypoczynku ............................................................................ | 1210 |
13.3.9. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ............... | 1212 |
13.3.10. Obowiązek pracodawcy zaspokajania potrzeb socjalno-bytowych pracowników .......................................................... | 1217 |
13.3.11. Ochrona trwałości stosunku pracy ...................................................... | 1218 |
13.3.12. Ochrona pracy pracowników – rodziców i młodocianych ............. | 1221 |
13.3.13. Obowiązki związane z prowadzeniem dokumentacji ..................... | 1222 |
13.3.14. Wykroczenia związane z zatrudnieniem tymczasowym ................. | 1225 |
13.3.15. Karnoprawna reakcja na czyn zabroniony ........................................ | 1229 |
13.3.15.1. Kary za przestępstwa .............................................................. | 1229 |
13.3.15.2. Środki karne i inne środki reakcji karnej stosowane wobec sprawców przestępstw .............................................. | 1230 |
13.3.15.3. Odpowiedzialność karna pracodawcy będącego podmiotem zbiorowym .......................................................... | 1234 |
13.3.15.4. Środki reakcji karnej w sprawach o wykroczenia ............. | 1234 |
13.3.16. Zbieg przepisów oraz przestępstw ...................................................... | 1236 |
13.4. Odpowiedzialność porządkowa pracownika .................................................. | 1243 |
13.4.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 1243 |
13.4.2. Charakter przepisów regulujących odpowiedzialność porządkową ............................................................................................... | 1247 |
13.4.3. Zakres podmiotowy ................................................................................. | 1248 |
13.4.4. Przesłanki odpowiedzialności porządkowej ....................................... | 1251 |
13.4.4.1. Rodzaje naruszeń .................................................................... | 1252 |
13.4.4.2. Bezprawność zachowania ...................................................... | 1255 |
13.4.4.3. Wina ........................................................................................... | 1256 |
13.4.5. Rodzaje kar ................................................................................................ | 1257 |
13.4.6. Tryb nałożenia kary .................................................................................. | 1259 |
13.4.6.1. Terminy ..................................................................................... | 1260 |
13.4.6.2. Wysłuchanie pracownika ....................................................... | 1262 |
13.4.6.3. Zawiadomienie o zastosowaniu kary .................................. | 1264 |
13.4.7. Tryb weryfikacji zastosowanej kary ...................................................... | 1265 |
13.4.7.1. Sprzeciw .................................................................................... | 1265 |
13.4.7.2. Odwołanie do sądu ................................................................. | 1268 |
13.4.8. Zatarcie kary .............................................................................................. | 1270 |
13.5. Odpowiedzialność materialna pracownika ..................................................... | 1271 |
13.5.1. Uwagi wstępne ......................................................................................... | 1271 |
13.5.1.1. Odpowiedzialność „materialna” pracownika – uwagi terminologiczne ........................................................... | 1271 |
13.5.1.2. Funkcje odpowiedzialności materialnej .............................. | 1273 |
13.5.1.3. Źródła i zakres regulacji odpowiedzialności materialnej ................................................................................ | 1275 |
13.5.1.4. Systematyka regulacji odpowiedzialności materialnej ..... | 1280 |
13.5.2. Odpowiedzialność na zasadach ogólnych (art. 114–122 k.p.) ........... | 1282 |
13.5.2.1. Uwagi wstępne ........................................................................ | 1282 |
13.5.2.2. Bezprawność ............................................................................ | 1284 |
13.5.2.2.1. Katalog obowiązków pracowniczych w ogólności ........................................................... | 1284 |
13.5.2.2.2. Niewykonanie i nienależyte wykonanie obowiązków przez pracownika ......................... | 1286 |
13.5.2.2.3. Okoliczności wyłączające bezprawność ........... | 1291 |
13.5.2.3. Wina ........................................................................................... | 1295 |
13.5.2.3.1. Treść i znaczenie przesłanki winy ..................... | 1295 |
13.5.2.3.2. Wina nieumyślna ................................................. | 1297 |
13.5.2.3.3. Wina umyślna ....................................................... | 1300 |
13.5.2.3.4. Okoliczności wyłączające winę ......................... | 1303 |
13.5.2.4. Szkoda ....................................................................................... | 1304 |
13.5.2.4.1. Pojęcie szkody ....................................................... | 1304 |
13.5.2.4.2. Szkoda prawnie relewantna w ramach odpowiedzialności materialnej pracowników ........................................................ | 1306 |
13.5.2.4.3. Ograniczenie odpowiedzialności ...................... | 1310 |
13.5.2.5. Związek przyczynowy ........................................................... | 1314 |
13.5.2.5.1. Przyczynienie się do szkody przez pojedynczego pracownika ................................. | 1314 |
13.5.2.5.2. Przyczynienie się do szkody przez większą liczbę osób ............................................................. | 1316 |
13.5.2.6. Sposób naprawienia szkody .................................................. | 1318 |
13.5.2.6.1. Restytucja naturalna ............................................ | 1318 |
13.5.2.6.2. Odszkodowanie ................................................... | 1321 |
13.5.2.6.2.1. Moment ustalenia wysokości odszkodowania ............................... | 1321 |
13.5.2.6.2.2. Ustawowe ograniczenie wysokości odszkodowania ........... | 1322 |
13.5.2.6.2.3. Ograniczenie wysokości odszkodowania w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy i umowie o pracę .............................................. | 1323 |
13.5.2.7. Ciężar dowodu ......................................................................... | 1324 |
13.5.2.8. Szkoda wyrządzona osobie trzeciej ...................................... | 1326 |
13.5.2.8.1. Uwagi wstępne ..................................................... | 1326 |
13.5.2.8.2. Związek między wykonywaniem obowiązków pracowniczych a wyrządzoną szkodą .................................................................... | 1327 |
13.5.2.8.3. Dopuszczalność dochodzenia odszkodowania przez osobę trzecią od pracownika ...................................................... | 1330 |
13.5.2.8.4. Roszczenie regresowe pracodawcy w stosunku do pracownika sprawcy szkody .... | 1333 |
13.5.3. Odpowiedzialność za mienie powierzone ........................................... | 1334 |
13.5.3.1. Uwagi wstępne ............................................... | |