Zdrowy umysł ebook

Pochwały dla książki

Zdrowy umysłdr Daniel G. Amen

Świat potrzebuje tej książki bardziej niż kiedykolwiek. Zmieniając kierunek dyskusji ze zdrowia psychicznego na zdrowie mózgu, dr Daniel Amen odrzuca postrzeganie zaburzeń zdrowia psychicznego jako konsekwencji określonych zdarzeń i zdejmuje z ludzi nakaz traktowania tych zaburzeń na równi z grypą czy złamaniem. Co więcej, doktor Amen daje wszystkim nie tylko pozwolenie, ale też nadzieję na lepsze jutro.

DARRIA LONG GILLESPIE,

doktor medycyny, lekarz dyżurny, ekspert oraz prowadząca program w telewizji, autorka bestsellerowej książki Mom Hacks

Zdrowy umysł to radykalny i nowy sposób na restrukturyzację psychiatrii, posługujący się materiałami z neuroobrazowania przy medycznym podejściu do całościowego funkcjonowania organizmu i ogólnego zdrowia pacjenta. Moja rodzina dużo zawdzięcza pracy doktora Amena i mam nadzieję, że wy też wiele skorzystacie.

MARK HYMAN,

doktor medycyny, dyrektor Cleveland Clinic Center for Functional Medicine, autor bestsellerów Żywność, czyli co tak naprawdę można jeść orazCo jeść, aby być zdrowym

Podejście doktora Amena zrewolucjonizowało nasze myślenie o przyczynach, a tym samym o leczeniu zaburzeń psychicznych.

DAVID PERLMUTTER,

doktor medycyny, autor bestsellera „New York Timesa” Księga zdrowia mózgu

To świetna pozycja , która stanowi radykalne wyzwanie dla psychiatrycznego status quo i reprezentuje najlepsze kliniczne tradycje transformacyjne. Od początku książki, aż do samego jej końca, doktor Amen dokonuje wnikliwych obserwacji, które prowadzi przez wzgląd na swoich pacjentów. Robi to bez względu na złożoność (i coraz większą toksyczność) polityki naukowej, która sprawia, że psychiatria jest niezdolna do wielkich osiągnięć.

MANUEL TRUJILLO,

doktor medycyny, profesor kliniczny w katedrze psychiatrii; dyrektor programu stypendialnego psychiatrii publicznej w New York University School of Medicine

Dzięki swojemu ogromnemu doświadczeniu w neuroobrazowaniu, doktor Amen nauczył się, że „schemat połączeń” naszego mózgu nie jest stały i zmienia się nieustanie w zależności od naszych wyborów, czynników środowiskowych i doświadczeń. Zalecając, abyśmy zrównoważyli nasze wybory w biologicznych (dieta i ćwiczenia), psychologicznych (radzenie sobie ze stresem), społecznych (relacje z innymi) i duchowych aspektach życia, dostarcza nam, desperacko potrzebnej, mapy do zmaksymalizowania zdrowia mózgu i zapobiegania lub odwrócenia epidemii psychicznych dolegliwości, które często są nieskutecznie leczone przez nasz system medyczny.

JOSEPH C. MAROON,

doktor medycyny, wiceprezes Wydziału Chirurgii Neurologicznej Uniwersytety Medycznego w Pittsburghu; neurochirurg drużyny Pittsburgh Steelers

Daniel Amen, zagorzały obrońca zdrowia psychicznego i jeden z najważniejszych współczesnych neuropsychiatrów, stawia trudne wyzwanie dla przemysłu chorób psychicznych: Skup się na zdrowiu mózgu, a nie na deficytach! Przeczytaj tę książkę uważnie. Odzyskaj swój mózg. Odzyskaj swoje życie.

JEFFREY K. ZEIG,

doktor nauk humanistycznych, The Milton H. Erickson Foundation

Prawdziwie rewolucyjne dzieło, przynajmniej mam nadzieję, że się tak stanie! Książki jak ta rzucają wyzwanie i zmieniają istniejące modele dotyczące zdrowia psychicznego i zdrowia mózgu. Prezentuje ona fantastyczne i kompleksowe podejście do pacjentów i pracowników opieki zdrowotnej.

ANDREW NEWBERG,

doktor medycyny, autor bestsellerowej książki Jak oświecenie zmienia twój mózg; dyrektor badań w Instytucie Zdrowia Integracyjnego Marcusa w szpitalu uniwersyteckim imienia Thomasa Jeffersona; adiunkt profesora psychologii na Akademii Medycznej w Pensylwanii

Choroba psychiczna to złożony i często niejasny świat. Nieraz brakuje pewności co do przyczyn danego zaburzenia albo sposobu jego leczenia. Nowe spojrzenie doktora Amena jest przemyślanym i dobrze zaplanowanym podejściem do patrzenia na faktyczne zdrowie mózgu jako podstawowego aspektu utrzymania dynamiki życia zarówno w dniu codziennym, związkach, jak i karierze.

JOHN TOWNSEND,

doktor nauk humanistycznych, autor bestsellerów na liście „New York Timesa”, takich jak Leading from Your Gut orazPeople Fuel z serii Boundaries; psycholog i konsultant do spraw kierownictwa; założyciel The Townsend Institute for Leadership and Counseling

Zdrowy umysł to potężna książką, która bezpośrednio atakuje przestarzały model zdrowia psychicznego polegający na stawianiu diagnozy na podstawie zespołu objawów bez sprawdzenia danych biologicznych. W prosty i nieskomplikowany sposób, doktor Amen pokazuje czytelnikom jak zoptymalizować fizyczne funkcjonowanie ich mózgów tak, aby je usprawnić. Książka jest genialna i bardzo ją polecam!

STEVEN MASLEY,

doktor medycyny, członek Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego, American College of Nutrition, American Academy of Family Physicians, pielęgniarz specjalistyczny, autor The Mediterranean Method

Daniel Amen jest jednym z prawdziwych pionierów w wykorzystywaniu technologii obrazowania w celu skorelowania przepływu krwi i wzorców aktywności mózgu z różnymi typami zaburzeń zdrowia psychicznego. Co ważniejsze, opracował innowacyjne techniki dietetyczne i lifestylowe, które mogą poprawić te wzorce wprowadzając przy tym znaczącą poprawę życia jego pacjentów. Zdrowy umysł jest swego rodzaju drogowskazem. Jeśli chcesz utrzymać najbardziej złożony organ w ciele w jak najlepszej kondycji, to niniejsza książka zawiera wszystkie niezbędne informacje, by tego dokonać. Bardzo polecam.

BARRY SEARS,

doktor nauk humanistycznych, autor The Zone i The Resolution Zone

Książka doktora Amena Zdrowy umysł jest punktem zwrotnym w historii psychiatrii. Badania naukowe całkowicie wyeliminowały myślenie, że niedobory żywieniowe i suplementy diety są formą medycyny alternatywnej. Ci, którzy praktykowali medycynę alternatywną od wielu lat, rozumieją, że biologiczne testy są po prostu właściwą formą medycyny. Nasz obecny model leczenia objawowego w dziedzinie psychiatrii był nieadekwatny dla osób zmagających się z chorobami psychicznymi. Doktor Amen daje nam nadzieję na uzdrowienie poprzez przekształcenie modelu choroby psychicznej na model zdrowia mózgu. Proszę przeczytaj Zdrowy umysł i upewnij się, że twoi lekarze rozumieją, jak neuronauka może na nowo zdefiniować nasze aktualne modele leczenia.

JAMES GREENBLATT,

doktor medycyny, założyciel Psychiatry Redefined; główny lekarz wojskowy w Walden Behavioral Care

Zdrowy umysł oferuje fascynujące wyniki obrazowania SPECT, bogactwo istotnych informacji o tym, jak uzyskać optymalny stan zdrowia umysłu-ciała-ducha oraz o tym jak przezwyciężyć piętno „choroby psychicznej”. Doktor Amen wskazuje mnóstwo możliwości na posiadanie zdrowego mózgu, a tym samym zdrowego, szczęśliwego życia.

JUDITH ORLOFF,

doktor medycyny, psychiatra; autorka książki Wolność emocjonalna

Poprzez wskazanie konkretnych badań, które on, jak i jego współpracownicy opublikowali na łamach szanowanych czasopism, a także poprzez włączenie niezliczonej ilości przypadków, doktor Amen przekazuje nam optymistyczne, a jednocześnie realistyczne podejście do życia, dzięki któremu poprawimy kondycję naszego mózgu. Patrząc na jego imponujący zbiór danych, który z pewnością jest jednym z największych tego typu zbiorów zawierających skany mózgu czy też dane behawioralne i kognitywne, możemy spodziewać się, że ujrzymy w przyszłości jeszcze bardziej czytelne badania naukowe z medycznymi sugestiami dotyczącymi naszego życia.

J. GALEN BUCKWALTER,

doktor nauk humanistycznych, badacz oraz dyrektor naczelny w psyML

Przeformułowując dyskusję ze zdrowia psychicznego na zdrowie mózgu, doktor Amen pomaga ludziom spojrzeć na ich problemy z punktu medycznego, nie moralnego. Ta nowa perspektywa przyczynia się do zmniejszenia poczucia wstydu i winy tych, którzy cierpią, a zwiększa wybaczenie, cierpliwość i współczucie ze strony ich rodzin. Zdrowy umysł wskazuje zupełnie nowy sposób myślenia i szukania pomocy w przypadku lęku, depresji, zaburzeń dwubiegunowych, ADHD, uzależnień, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, zespołu stresu pourazowego, schizofrenii czy nawet zaburzeń osobowości. Dziękuję, doktorze Amen.

DR DERWIN GRAY,

były gracz futbolu amerykańskiego NFL; główny pastor w Kościele Transformacji

Śmiałe twierdzenia i rewolucyjne pomysły pochodzą od myślicieli „nieszablonowych”, takich jak doktor Daniel Amen. Jest on liderem w walce o wyeliminowanie chorób psychicznych i robi to w oparciu o solidną wiedzę naukową i rozległe doświadczenie kliniczne.

WILLIAM S. HARRIS,

doktor nauk humanistycznych, prezes OmegaQuant Analytics, LLC; profesor medycyny na Uniwersytecie w Południowej Dakocie

Moim marzeniem jest, aby w przyszłych latach, nie dopuścić do sytuacji, w której po wielu tragediach związanych ze zdrowiem psychicznym powiemy: „Trzeba było słuchać uważniej doktora Daniela Amena kiedy nawoływał do zmiany modelu leczenia chorób psychicznych. Jego naukowe przywództwo mogło zapobiec wielu osobistym, ale i narodowym katastrofom”. Doktor Amen przedstawia sprawdzone, naukowe rozwiązania tego problemu w swojej książce Zdrowy umysł.

JIM FAY,

współautor Parenting with Love and Logic

Kiedy ktoś złamię kostkę nikt nie nazywa tego schorzenia „chorobą ruchową”, a niestety w przypadku złego funkcjonowania mózgu natychmiast używamy pełnego wstydu i piętna określenia choroba psychiczna. Doktor Daniel Amen przenosi uwagę z przestarzałych etykietek na zraniony czy też uszkodzony organ, przykładając bardziej uwagę do sposobu jego funkcjonowania, niż na symptomy, które wykazuje. Ścieżka wyznaczona przez doktora Amena może być prawdziwym końcem skupiania się na chorobach psychicznych, a początkiem myślenia o nich, jak o chorobach mózgu, do czego doktor Amen zdążył mnie już przekonać.

STEPHEN ARTERBURN,

magister pedagogiki, bestsellerowy autor „New York Timesa”; gospodarz programu New Life Live!

Doktor Daniel Amen pokonał drogę od psychiatry przez naukowca badającego obrazowanie mózgu do neuroendokrynologa, by móc lepiej zrozumieć związki pomiędzy strukturą emocjonalną, a traumami napotkanymi w życiu. Pokazał, że poprzez zajęcie się problemem stanów zapalnych wywołanych przez przebyte traumy, możemy doprowadzić do normalizacji funkcjonowania mózgu i życia bez chorób psychicznych. Doktor Amen rozszyfrował zagadkę jak choroba może stać się zdrowiem.

MARK L. GORDON,

doktor medycyny, neuroendokrynolog, Centrum Millennium-TBI w Kalifornii

Od wielu lat znam i prowadzę badania z Danielem Amenem Zdrowy umysł jest inspirującym majstersztykiem w dziedzinie zdrowia mózgu. Ta książka wyedukuje ludzi, sprawi, że będą oni kwestionować status quo szukając sposobów na usprawnienie własnego mózgu i zainspiruje ich do zmiany swojego życia tak, by zmienili swoje mózgi… na lepsze.

THEODORE A. HENDERSON,

doktor medycyny, doktor nauk humanistycznych, psychiatra dziecięcy, młodzieży i dorosłych; współzałożyciel Neuro-Luminance Inc. Brain Health Centers; prezes w International Society of Applied Neuroimaging

Zdrowy umysł łączy najnowocześniejszą naukę o mózgu z postępową medycyną regeneracyjną w celu dostarczenia rewolucyjnego leczenia dla każdego, kto cierpi z powodu choroby psychicznej. Terapie działają – byłem naocznym świadkiem ogromnej poprawy zarówno w mojej rodzinie, jak i u moich klientów. Dziękuję, doktorze Amen, za pokazanie, jak możemy lepiej dbać o nasze cenne mózgi.

DOKTOR MARK CALARCO,

dyrektor medyczny klinik diagnostycznych, Addiction Labs of America

Straciłem brata, który popełnił samobójstwo i codziennie zmagam się z życiowymi trudnościami ponad 14 000 uczniów, którzy każdego roku uczęszczają do moich szkół. Dlatego też uważam, że książka Zdrowy umysł niesie ze sobą siłę, której potrzebuję, aby odważnie posuwać się naprzód bez wstydu i piętna związanego z kwestiami zdrowia psychicznego. Doktor Amen nie tylko dostarcza cennych informacji z zakresu wiedzy neurobiologicznej, ale jest też wspaniałym gawędziarzem, co czyni jego przesłanie zarówno istotnym, jak i łatwym do zrozumienia. Zdrowy umysł niesie ze sobą nadzieję – towar rzadko oferowany w świecie dzisiejszej psychiatrii.

WINN CLAYBAUGH,

dziekan i współzałożyciel szkół Paul Mitchell Schools; autor Be Nice (Or Else!)

Doktor Amen po raz kolejny znacznie wyprzedza swój czas tą kompleksową, wnikliwą i zarazem zniewalającą książką. To lektura obowiązkowa dla każdej osoby oraz pracownika służby zdrowia, który chce uzyskać bardziej zrozumiałe informacje na temat tego, jak uzdrowić nasz mózg dla szczęśliwszego i zdrowszego życia. Świeże podejście doktora Amena oparte na funkcjonowaniu mózgu prowadzi do rozwiązywania problemów, które mogą zrewolucjonizować przemysł zdrowia psychicznego.

Doktor KRISTY HODSON,

doktor z zakresu edukacji, Uniwersytet w Południowej Kalifornii

Jak zwykle, doktor Amen trafnie mówi o chorobach psychicznych i używaniu zaawansowanych technologii, które pomagają w ich diagnozowaniu i leczeniu. Pochwalam uwagę doktora Amena co do użycia skanów SPECT, genetyki, QEEG i innych nowoczesnych technologii, jako narzędzi pomocnych w leczeniu. Wkrótce nadejdzie dzień, kiedy pomijanie tych technik będzie uważane za niezgodne z normą lub nawet za niewłaściwą praktykę lekarską.

DANIEL A. HOFFMAN,

doktor medycyny, członek Fellow of the American Psychological Association, emerytowany neuropsychiatra

Książka warta przeczytania, która pojawia się w porę i zmieni sposób w jaki myślimy o zdrowiu naszego mózgu.

DR MIKE DOW,

autor bestsellera Zacukrzony mózg – jak odtruć organizm z nadmiaru cukru orazMgła mózgowa, bestsellerów „New York Timesa”

Książka Zdrowy umysł jest odważnym, opartym na nauce podejściem do rozwiązywania najbardziej palących problemów naszego społeczeństwa. Codziennie czytamy o samobójstwach, uzależnieniach od narkotyków i szkodliwych zachowaniach kończących się straszliwą zbrodnią. Ta książka pomaga nam zrozumieć te trudne zachowania i, co najważniejsze, wskazuje jasne rozwiązania. Książka jest bardzo trafnie zatytułowana i przyjemna w lekturze.

ANDREW W. CAMPBELL,

doktor medycyny, redaktor naczelny „Alternative Therapies in Health and Medicine”; redaktor naczelny „Advances in Mind-Body Medicine”; redaktor „Integrative Medicine: A Clinician’s Journal”

Doktor Amen przedstawia funkcjonalne podejście medycyny do zdrowia psychicznego, dzięki któremu i ty możesz nauczyć się, jak wspierać zdrowie swojego mózgu, odzyskać dobry nastrój i zacząć naturalnie dbać o swoje samopoczucie. Dzieląc się tym, jak działa mózg i jak możemy go stymulować, doktor Amen ma nadzieję, że skończy z piętnem chorób psychicznych i zastąpi je współczuciem i zrozumieniem.

ALISA VITTI,

autorkaIn the FLO; założycielka FLOliving.com

REDAKCJA: Monika Muszyńska

SKŁAD: Krzysztof Nierodziński

PROJEKT OKŁADKI: Krzysztof Nierodziński

TŁUMACZENIE: Kamila Roszkowska

Wydanie I

Białystok 2021

ISBN 978-83-8272-021-1

Tytuł oryginału:The end of mental illness. How neuroscience is transforming psychiatry

And helping prevent or reverse mood and anxiety disorders, ADHD, addictions, PTSD, psychosis, personality disorders, and more

Originally published in English in the U.S.A. under the title:

The end of mental illness, by Dr. Daniel G. Amen

Copyright © 2020 by Dr. Daniel G. Amen

Polish edition © 2020 by Wydawnictwo Vital with permission of Tyndale House Publishers, a division of Tyndale House Ministries. All rights reserved.

© Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo Vital, Białystok 2020

All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy żadna część tej książki nie może być powielana w jakimkolwiek procesie mechanicznym, fotograficznym lub elektronicznym ani w formie nagrania fonograficznego. Nie może też być przechowywana w systemie wyszukiwania, przesyłana lub w inny sposób kopiowana do użytku publicznego lub prywatnego – w inny sposób niż „dozwolony użytek” obejmujący krótkie cytaty zawarte w artykułach i recenzjach.

Książka ta zawiera porady i informacje odnoszące się do opieki zdrowotnej. Nie powinny one jednak zastępować porady lekarza ani dietetyka. Jeśli podejrzewasz u siebie problemy zdrowotne lub wiesz o nich, powinieneś skonsultować się z lekarzem, zanim rozpoczniesz jakikolwiek program poprawy zdrowia czy leczenia. Dołożono wszelkich starań, aby informacje zaprezentowane w tej książce były rzetelne i aktualne podczas daty jej publikacji. Wydawca ani autor nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki dla zdrowia, mogące wystąpić w wyniku stosowania zaprezentowanych w książce metod.

ZASTRZEŻENIE

Informacje przedstawione w tej książce są wynikiem wieloletniej praktyki i przeprowadzonych przez autora badań klinicznych. Informacje zawarte w tej książce mają charakter ogólny i nie zastępują diagnozy lub leczenia dokonywanego przez kompetentnego specjalistę medycznego. Jeśli uważasz, że potrzebujesz interwencji medycznej, proszę skonsultuj się z lekarzem najszybciej jak to możliwe. Studia przypadków w tej książce są prawdziwe. Imiona pacjentów i okoliczności wielu z nich zostały zmienione w celu ochrony ich anonimowości.

15-762 Białystok

ul. Antoniuk Fabr. 55/24

85 662 92 67 – redakcja

85 654 78 06 – sekretariat

85 653 13 03 – dział handlowy – hurt

85 654 78 35 – www.vitalni24.pl – detal

strona wydawnictwa: www.wydawnictwovital.pl

Więcej informacji znajdziesz na portalu www.odzywianie24.pl

Zanim przeczytasz

Doktor Daniel Amen uważa, że zdrowie mózgu ma kluczowe znaczenie dla ogólnego zdrowia i odnoszenia sukcesu. Kiedy twój mózg funkcjonuje prawidłowo, ty też funkcjonujesz dobrze, a kiedy twój mózg jest niespokojny, dużo bardziej prawdopodobne jest, że także będziesz miał kłopoty w życiu. Praca doktora Amena poświęcona jest pomaganiu ludziom w taki sposób, by mieli zdrowszy mózg i zarazem lepsze życie.

Strona sharecare.com nazwała go numerem jeden wśród najbardziej wpływowych ekspertów i obrońców zdrowia psychicznego, a „Washington Post” nazwało go najpopularniejszym psychoterapeutą w Ameryce.

Ten psychiatra o wojskowym wyszkoleniu, spędził 10 lat aktywnej służby w Armii Stanów Zjednoczonych – najpierw jako lekarz piechoty i technik promieniowania rentgenowskiego, a następnie jako oficer w służbie medycznej armii. Jest on certyfikowanym psychiatrą dziecięcym i młodzieży oraz psychiatrą ogólnym. Posiada aktywne prawo do wykonywania zawodu w dziewięciu stanach.

Za swoje badania naukowe nad samobójstwami został uhonorowany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne nagrodą imienia Marie H. Eldridge, otrzymał też nagrodę Distinguished Fellow Award od swoich rówieśników ze Stowarzyszenia Psychiatrów w Ameryce (najwyższa nagroda przyznawana członkom). Prezentował swoje badania i prace kliniczne na spotkaniach naukowych na całym świecie, w tym na Konferencji Harvard’s Learning & the Brain oraz Fundacji National Science.

Wśród 100 wyróżnionych artykułów naukowych w 2015 roku magazyn „Discover” wymienił jego badania wykorzystujące obrazowanie mózgu SPECT do odróżnienia zespołu stresu pourazowego od urazowego uszkodzenia mózgu.

Prowadzi pierwsze i zarazem największe badania z wykorzystaniem obrazowania mózgu oraz badania nad sposobami rehabilitacji i powrotu do zdrowia aktywnych i emerytowanych zawodników NFL, cierpiących z powodu uszkodzenia mózgu, z wykorzystaniem zasad zawartych w książce. Był konsultantem przy filmie Wstrząs w 2015 roku z udziałem Willa Smitha.

Kliniki Amen, które założył w 1989 roku, mają największą na świecie bazę danych funkcjonalnych skanów mózgu (SPECT i QEEG) związanych z zachowaniem, łącznie ponad 170 000 skanów pacjentów z 121 krajów. Kliniki Amen osiągają najlepsze z opublikowanych wyników w leczeniu złożonych przypadków pacjentów psychiatrycznych. Ich pacjenci otrzymali średnio 4,2 diagnozy oraz zawiodło ich przeciętnie 3,3 świadczeniodawców oraz 5 różnych leków. Po upływie 6 miesięcy, 75% zgłosiło, że czuje się lepiej; 84% w przypadku kontynuowania leczenia w Klinice Amen.

Doktor Amen poprowadził w telewizji publicznej 14 specjalistycznych programów o mózgu, które były wyemitowane ponad 110 000 razy w Ameryce Północnej w ciągu ostatnich 12 lat. Jego pasją jest edukacja w zakresie zdrowia mózgu.

Razem z pastorem Rickiem Warrenem i doktorem Markiem Hymanem, doktor Amen jest również jednym z głównych architektów Planu Daniela, programu przeznaczonego do pomagania ludziom na całym świecie w poprawie swojego zdrowia poprzez organizacje religijne. Program funkcjonuje już w tysiącach kościołów, meczetach i synagogach.

Doktor Amen i profesor Jesse Payne stworzyli kurs skierowany do liceów i college’u Brain Thrive by 25, w którym uczestniczą studenci z 7 krajów i wszystkich 50 stanów. Niezależne badania wykazały, że program wpływa na obniżenie zażywania narkotyków, alkoholu i palenia tytoniu; zmniejsza depresję i poprawia samopoczucie wśród nastolatków.

W listopadzie 2017 roku zostało anonimowo opublikowane sześciominutowe wideo o pasjonującej historii doktora Amena, które ma już ponad 40 milionów odsłon1.

Bezsprzecznie, doktor Amen oraz jego koledzy z Klinik Amen zaburzają porządek psychiatrii, jedynej dziedziny medycyny, która niemalże nigdy nie zagłębiła się w funkcjonowanie organu, którym się zajmuje.

Doktor Amen opublikował ponad 70 artykułów naukowych, włączając w to badania obrazowania mózgu na 21 000, 46 000, i 62 000 skanów SPECT, które są jednymi z największych badań jakie kiedykolwiek przeprowadzono. Jeśli wpiszesz „brain SPECT” w polu wyszukiwania na stronie internetowej Biblioteki Narodowej Medycyny, www.pubmed.gov , pokaże ona ponad 14 000 naukowych wpisów.

Ponad 10 000 specjalistów medycyny i zdrowia psychicznego skierowało pacjentów do Kliniki Amen, a ponad 3000 otrzymało certyfikaty z kursu szkolącego dotyczącego zdrowia mózgu.

Naukowcy z Kanady odtworzyli jego prace z zakresu obrazowania mózgu, publikując na ich podstawie wnioski wykazujące, że badania te poprawiły diagnozy i wyniki2.

Doktor Amen nie pracuje dla żadnej firmy farmaceutycznej, ani w żadnej nie posiada udziałów, jednak wierzy w zastosowanie leków psychiatrycznych w razie potrzeby. Zazwyczaj jednak nie są one jego pierwszym wyborem, ponieważ raz rozpoczęte leczenie lekami jest często bardzo trudne do zakończenia.

Dr Amen jest właścicielem BrainMD, firmy nutraceutycznej, którą założył po tym jak zauważył na wynikach obrazowania mózgu negatywne skutki niekórych leków, które sam przepisywał. Wierzy w zasadę, której uczą się wszyscy studenci pierwszego roku, czyli „przede wszystkim, nie rób krzywdy”.

SZUKAJ TYCH SYMBOLI

Czytając Zdrowy umysł miej na uwadze następujące trzy symbole, których wyjaśnienie znajdziesz poniżej.

Wstęp

Dlaczego nienawidzę terminu zaburzenie psychiczne i ty też powinieneś

W czasach zmian, świat należy do tych, którzy się uczą, podczas gdy ci, którzy już się „nauczyli” okazują się świetnie przygotowanymi do życia w świecie, który już nie istnieje.

ERIC HOFFER

Środek dnia. Byłem w drodze na nagranie podcastu z autorem i gwiazdą mediów społecznościowych Jayem Shetty, gdy stanąłem na światłach tuż przy Hollywoodzkiej Alei Gwiazd w Kalifornii. Zobaczyłem trzydziestokilkuletniego wysokiego mężczyznę, z brudnymi blond włosami, w podartym ubraniu i zakrwawioną twarzą, mówiącego do siebie i żywo gestykulującego w powietrzu. Wydawał się niewidoczny, gdyż przechodnie nie zwracali na niego uwagi. W końcu znajdowaliśmy się na ruchliwym skrzyżowaniu. Większość moich kolegów zdiagnozowałaby u niego schizofrenię lub niestabilną chorobę dwubiegunową i zastanawialiby się dlaczego nie wziął swoich tabletek, które uciszały głosy i powstrzymywały wizje. Natomiast gdy go zobaczyłem, zastanawiałem się, kiedy doznał urazu mózgu, czy był narażony na pleśń lub toksyny środowiskowe, czy cierpiał na problemy jelitowe albo czy w ogóle miał chorobę zakaźną typu borelioza lub toksoplazmoza, która niszczyła jego mózg.

Znajdujemy się na przełomie rewolucji, która zmieni postrzeganie zdrowia psychicznego na zawsze. Zdrowy umysł odrzuca przestarzały, stygmatyzujący model, który przypisuje ludziom lekceważące etykietki, uniemożliwiając im uzyskanie pomocy, której potrzebują, i zastępuje je skupionym na mózgu i pacjencie, jako całej osobie, nowoczesnym programem opartym na neurobiologii i nadziei. Nikt nie jest zawstydzany z powodu raka, cukrzycy lub choroby serca, nawet jeśli wpływają one znacząco na warunki życia. Podobnie, nikt nie powinien wstydzić się depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń dwubiegunowych, uzależnień, schizofrenii i innych problemów zdrowotnych mózgu.

W ciągu ostatnich 30 lat wraz z moimi kolegami zbudowaliśmy największą na świecie bazę danych zawierającą skany mózgu powiązanych z zachowaniem. Przeprowadziliśmy więcej niż 160 000 badań SPECT (tomografia komputerowa z pojedynczą emisją fotonów), które mierzą przepływ krwi i wzorce aktywności oraz ponad 10 000 badań QEEG (ilościowa elektroencefalografia), które mierzą elektryczną aktywność mózgu u pacjentów w wieku od 9 miesięcy do 105 lat ze 121 krajów. Nasza praca przy obrazowaniu mózgu całkowicie zmieniła sposób, w jaki pomagamy naszym pacjentom i zawarte w niej informacje mogą być dla ciebie bardzo użyteczne, nawet jeśli nikt nigdy nie badał twojego mózgu. Twój mózg jest organem, takim samym, jak serce czy wszystkie inne narządy, dlatego twoje zdrowie psychiczne może być na tyle dobre, na ile dobrze funkcjonuje twój mózg.

Stało się to dla nas jasne, że jako psychiatrzy nie mamy do czynienia z problemami zdrowia psychicznego, ale mamy do czynienia z problemami zdrowia mózgu; i to właśnie ta jedna myśl zmieniła wszystko co robimy, byśmy mogli pomóc naszym pacjentom.

Nie mamy do czynienia z problemami zdrowia psychicznego, ale mamy do czynienia z problemami zdrowia mózgu; i to właśnie ta jedna myśl zmieniła wszystko.

Doszedłem do momentu, w którym nienawidzę pojęć choroby psychicznej i zaburzeń psychicznych, i ty też powinieneś. Kładą one nacisk na niewłaściwą dziedzinę (rozum lub dusza), podczas gdy nasza praca obrazowa uczy nas, że najpierw musimy skupić się na samym mózgu. Choroba psychiczna i zaburzenia psychiczne wywołują stygmatyzujące obrazy obłędu u ludzi, którzy są szaleni, zaniepokojeni, niezrównoważeni lub niestabilni, mimo, że przymiotniki te odnoszą się do zaledwie bardzo małego odsetku osób, którzy zmagają się z problemami zdrowia mózgu/zdrowia psychicznego.

Diagnoza choroby psychicznej lub zaburzenia psychicznego podstępnie skazuje lub plami każdego, kto zmaga się z postrzeganymi problemami umysłu, sprawiając, że mniej prawdopodobnym jest, że osoby te kiedykolwiek zechcą szukać pomocy z obawy, że zostaną one umniejszone w oczach innych. Spójrzcie tylko na to, co stało się w 1972 roku z nominowanym na wiceprezydenta Thomasem Eagletonem. Ten dobrze zapowiadający się senator z Missouri, najmłodszy w historii prokurator generalny, gorliwy katolik i zagorzały przeciwnik wojny wietnamskiej, został wybrany kandydatem na wiceprezydenta u boku Georga McGoverna, kandydata na urząd prezydenta i wybór ten uważano za doskonały3. Jednak kiedy odkryto, że leczy się on na depresję, został poproszony o zrezygnowanie ze stanowiska tuż na 18 dni przed rozpoczęciem wyborów. Od tamtych mrocznych wydarzeń w historii narodu, problemy zdrowia psychicznego były postrzegane w politycznych kręgach jako śmiercionośne.

A jednak, według biografii napisanej przez Joshuę Wolf Shenk, Abraham Lincoln „walczył z kliniczną depresją przez całe swoje życie i gdyby żył dzisiaj, jego stan zdrowia byłby traktowany jako „kwestia charakteru” – taka właśnie jest wiarygodność polityczna. Jego stan rzeczywiście był kwestią charakteru: to właśnie on dał mu narzędzia, by ocalić naród”4. Shenk twierdzi, że to właśnie z powodu depresji Lincoln wiedział co to znaczy cierpieć i podnosić się pomimo złego samopoczucia w trudnych czasach. Co ciekawe, Lincoln doznał poważnego urazu głowy w wieku dziesięciu lat, kiedy to został kopnięty w głowę przez konia i stracił przytomność5. Zobaczysz, że urazy głowy są powszechnymi i często pomijanymi przyczynami problemów emocjonalnych i behawioralnych.

[depresja Lincolna] była rzeczywiście kwestią charakteru:

Dała mu narzędzie, by ocalić naród.

Z powodu szufladkowania tych problemów jako zdrowie psychiczne czy zamiast nazywania ich zdrowiem mózgu, ludzie cierpią samotnie z powodu wstydu, który odczuwają. Wystarczy wziąć pod uwagę ilość samobójstw pośród celebrytów oraz ludzi, którzy umarli z powodu przedawkowania leków, gdyż byli zbyt zawstydzeni i przerażeni, by prosić o pomoc (od Ernesta Hemingwaya, Judy Garland i Junior Seau, aż po Robina Williamsa, Mindy McCready, Philipa Seymour Hoffmana, Anthony’ego Bourdaina czy Kate Spade). Z zewnątrz wydawało się, że mają wszystko, jednak cierpieli oni wewnętrznie.

Jeśli nie wymażemy – lub przynajmniej nie zmniejszymy – piętna otaczającego problemy związane ze zdrowiem mózgu, wielu ludzi będzie niepotrzebnie cierpieć i umrze bez otrzymania niezbędnej im pomocy. Musimy działać lepiej, ponieważ:

• W Stanach Zjednoczonych mniej więcej co 14 minut ktoś popełnia samobójstwo. Samobójstwo jest dziesiątą główną przyczyną zgonów ogólnie i drugą wiodącą przyczyną zgonów pośród osób w wieku od 10 do 34 lat6. Od 1999 roku liczba samobójstw wzrosła o 33%, zmniejszając tym samym ogólną średnią długość życia, podczas gdy liczba nowotworów zmniejszyła się o 27%7. Ostatni spadek średniej długości życia w Ameryce nastąpił na początku XX wieku, kiedy grypa hiszpanka i I Wojna Światowa zabiły prawie milion ludzi. Wśród znajomych mi ludzi mogę wymienić kilku samobójców, moją ciotkę, biologicznego ojca mojego adoptowanego syna, jak i ojca mojego zięcia. Ból samobójstwa jest niepodobny do żadnej innej straty, ponieważ ludzie postrzegają go jako wybór, a nie konsekwencję choroby.

• Co osiem minut ktoś umiera z powodu przedawkowania narkotyków8, a kryzys przedawkowywania środków nasennych w Ameryce pogłębia się z roku na rok. W 2017 roku miało miejsce ponad 70 000 przypadków przedawkowania, z czego 67% z nich wywołanych było środkami nasennymi (od 2016 wzrost o 45%)9.

• W 2017 roku nastolatkowie i młodzi dorośli ze Stanów Zjednoczonych byli bardziej podatni na depresję, stany lękowe i skłonność do samobójstw niż ludzie z pokolenia Y, kiedy byli w tym samym wieku10.

• 36% dziewcząt w wieku nastoletnim doświadczy depresji klinicznej w porównaniu z nastoletnimi chłopcami, których liczba wyniesie 13%11. Obie te liczby są nie do zaakceptowania.

• 23% kobiet w wieku pomiędzy 40 a 59 rokiem życia przyjmuje leki przeciwdepresyjne12.

• Według rozległych badań epidemiologicznych, 50% populacji USA będzie w pewnym momencie życia zmagać się z problemami zdrowia psychicznego13. Najpowszechniejszymi zaburzeniami są zaburzenia lękowe (28%), depresja (21%), zaburzenie kontroli impulsów (25%) oraz zaburzenia przyjmowania substancji psychoaktywnych (15%). Połowa wszystkich przypadków rozpoczyna się u osób w wieku 14 lat, a 75% u osób po 24 roku życia.

• Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, aż 25% wszystkich zaburzeń zdrowotnych wynika ze zdrowia psychicznego oraz zaburzeń przyjmowania substancji psychoaktywnych – to 8 razy więcej niż liczba zaburzeń wywołanych chorobami serca oraz 40 razy więcej niż zaburzenia wywołane nowotworami14.

Wstyd powstrzymuje ludzi przed uzyskaniem pomocy, której potrzebują. Nikt nie jest zawstydzany z powodu raka, cukrzycy czy chorób sercowych; podobnie, nikt nie powinien być zawstydzany z powodu depresji, zaburzeń lękowych z napadami paniki, zaburzeń dwubiegunowych oraz innych problemów związanych ze zdrowiem mózgu.

Mimo, że już od ponad 40 lat uwielbiam być psychiatrą, to i tak nie jestem fanem swojego zawodu, z powodu metki jaką otrzymują psychiatrzy, których praca jest często postrzegana jako nienaukowa i pogardzana przez innych pracowników medycznych czy opinię publiczną. W 1980 roku, kiedy powiedziałem ojcu, który był bardzo inteligentnym i odnoszącym sukcesy przedsiębiorcą, że chcę zostać psychiatrą, zapytał mnie, „Dlaczego nie chcesz zostać „prawdziwym lekarzem”? Dlaczego chcesz być lekarzem-wariatem i spędzać całe dnie z wariatami?” W tym czasie jego słowa bardzo mnie zabolały, ale 40 lat później, mam większe zrozumienie dla jego zatroskania. W podobnym duchu, wyrażali się moi pacjenci mówiąc: „Nie umówię się do lekarza, ponieważ nie jestem obłąkany”. Panuje stygmatyzacja. Dlatego osobiście wolę termin „neurobiolog kliniczny” zamiast psychiatra.

MYŚLENIE O ZDROWIU PSYCHICZNYM JAK O ZDROWIU MÓZGU ZMIENIA WSZYSTKO

Na początku mojej kariery odkryłem, że niewiele osób chce umawiać się na wizyty do psychiatry. Nikt nie chce dostać łatki osoby z jakimś defektem lub nienormalnej, ale w momencie kiedy ludzie dowiadują się o znaczeniu i wartości ich mózgu, to każdy chciałby mieć sprawniejszy mózg. Co by było, gdyby zdrowie psychiczne nazywać zdrowiem mózgu? Właśnie tego uczy nas codzienna praca nad obrazowaniem mózgu w Klinice Amen. Pomyślcie o tym w ten sposób. Twój mózg może i posiada pewne problemy, podobnie jak twoje serce może mieć swego rodzaju dolegliwości. Jednak większość ludzi, która chodzi do kardiologa nigdy nie miała zawału serca. Chodzą tam, ponieważ zauważają pewne czynniki ryzyka – występujące choroby serca w rodzinie, wysokie ciśnienie krwi lub zbyt wysoki poziom tłuszczu brzusznego – tym samym chcą zapobiec wystąpieniu zawału serca. Aby zatrzymać występowanie chorób psychicznych musimy rozwinąć podobny sposób ich postrzegania.

Przeformułowując ton dyskusji ze zdrowia psychicznego na zdrowie mózgu zmieniamy wszystko. Ludzie zaczynają postrzegać swoje problemy jako medyczne, a nie moralne. To zmniejsza wstyd i poczucie winy oraz zwiększa przebaczenie i współczucie ze strony ich rodziny. Ukierunkowując dyskusję na zdrowie mózgu czynimy ją dokładniejszą i dającą nadzieję, zwiększając tym samym chęć zasięgnięcia pomocy oraz potrzebę wdrożenia niezbędnych zmian w naszym stylu życia. Kiedy ludzie zrozumieją, że mózg kontroluje wszystko, kim są i co robią, będą chcieli mieć zdrowsze mózgi, by tym samym zdobyć lepsze życie.

Zdrowy umysł da ci zupełnie nowy sposób postrzegania i leczenia kwestii związanych ze zdrowiem mózgu/zdrowiem psychicznym, takich jak lęk, depresja, zaburzenia dwubiegunowe, zaburzenie koncentracji/zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADD/ADHD), uzależnienia, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD), zespół stresu pourazowego (PTSD), schizofrenia, a nawet zaburzenia osobowości. Opiera się to na bardzo prostej przesłance: Kontroluj swój mózg, a twój umysł podąży za tobą. Kolejne badania udowadniają, że usprawniając fizyczne funkcjonowanie mózgu poprawia się sam umysł15.

HISTORIA TWOJEGO MÓZGU NIE DETERMINUJE TWOJEGO PRZEZNACZENIA

Powodem, dla którego zadedykowałem tę książkę moim dwóm siostrzenicom Alizé (15 lat) i Amelie (10 lat), jest to, że urodziły się one w rodzinie dotkniętej chorobą psychiczną – wielokrotne samobójstwa, głęboka depresja, schizofrenia, nadużywanie narkotyków, zachowania maniakalno-depresyjne, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia lękowe i paniczne, ADD/ADHD, dysmorfia ciała i skłonność do przestępstw. Ich genetyczna podatność na choroby psychiczne była niewiarygodnie wysoka, jeszcze przed narodzinami. Poza tym, urodziły się one w totalnym chaosie, ich rodzicami byli ludzie, którzy zmagali się z uzależnieniami, depresją i problematycznym zachowaniem. W 2016 roku opieka społeczna uznała, że przebywają w nieodpowiednich warunkach i środowisku, a następnie zostały zabrane od rodziców. Dziewczynki do tej pory pamiętają panikę i horror jakie odczuwały, gdy policja zabierała je od matki.

W tamtym czasie, pomimo że moja żona Tana dawno zerwała więzi ze swoją przyrodnią siostrą Tamarą, matką dziewczynek, to gdy tylko dowiedziała się, że dziewczynki zostały zabrane do opieki zastępczej, zdecydowaliśmy, że musimy działać. Otoczyliśmy Tamarę opieką związaną ze zdrowiem mózgu/zdrowiem psychicznym (w tamtym czasie ojciec dziewczynek odmówił przyjęcia pomocy), dzięki czemu była ona zdolna do odzyskania kontroli nad uzależnieniami, depresją, ADHD oraz urazem głowy (19 wypadków samochodowych). Dzięki tym postępom, mogła się ponownie połączyć z dziewczynkami na dzień matki w 2017 roku. Od tamtej pory, stosując się do nauk opisanych w tej książce życie Tamary, Alizé oraz Amelii rozkwita. Tak, jak wszyscy ludzie, którzy doświadczyli podobnego chaosu, dziewczyny mają swoje wzloty i upadki. Tamara znalazła pracę, którą kocha, a dziewczynki są towarzyskimi, pełnymi radości i marzeń wzorowymi uczennicami. W momencie pisania tej książki, Alizé jest wzorową studentką, która uczestniczy w różnych maratonach i biegach przełajowych. W zeszłym roku została nagrodzona za swoje sukcesy na wielu polach naukowych i otrzymała tytuł studenta roku.

ALIZÉ (PO PRAWEJ) I AMELIE

Tana, Tamara i ja zobowiązujemy się do zakończenia cyklu chorób psychicznych zarówno u dziewczynek, jak i u ich przyszłych dzieci i wnuków. Ta książka jest naszą strategią. To też jest twoja strategia. Koniec choroby psychicznej zaczyna się od ciebie i twoich najbliższych.

TA KSIĄŻKA TO TWOJA STRATEGIA

Część 1 wprowadzi cię pokrótce w historię psychiatrii i sposobów leczenia stosowanych przy zdrowiu psychicznym. Aby to zilustrować, ujawnię niektóre z zaskakujących i bezsprzecznie szokujących zabiegów jakim James, jeden z moich obecnych pacjentów, był poddawany przez wiele lat. Pomogę ci zmienić myślenie o chorobach psychicznych. Pozbędziemy się przestarzałego modelu diagnostycznego opartego wyłącznie na zespołach objawów i zastąpimy to modelem skoncentrowanym na mózgu opartym o symptomy plus neuroobrazowanie, genetykę i spersonalizowane, medyczne podeście do zdrowia ciała i mózgu. Następnie podzielę się 12 głównymi lekcjami, których nauczyłem się w pracy przy obrazowaniu mózgów, które kompletnie zmieniły sposób w jakim postrzegamy oraz pomagamy naszym pacjentom. Zostaniesz wprowadzony do Programu Czterech Kręgów Zdrowego Umysłu Kliniki Amen, który ujawnia prosty, jednak bardzo silny koncept, zakładający, że zdrowy mózg gwarantuje nam zdrowie psychiczne. Żeby to osiągnąć musisz zoptymalizować cztery życiowe kręgi (biologiczny, psychologiczny, społeczny i duchowy), jak i zapobiec lub uleczyć 11 głównych czynników ryzyka, które niszczą mózg i kradną ci rozum.

W części 2 dowiesz się, jak tworzyć lub eliminować choroby psychiczne. Dowiadując się jak powstają choroby, będziesz miał lekarstwo na to, jak je leczyć i ich unikać. Odkryjesz jak ogromny wpływ ma współczesne społeczeństwo ma kryzys zdrowia mózgu/zdrowia psychicznego w Ameryce. Ta sekcja pokaże ci również jak pozbyć się 11 czynników ryzyka ZDROWEGO UMYSŁU, które kradną ci rozum. Dużo pisałem o tych czynnikach ryzyka i ich wpływ na pamięć w swojej książce Memory Rescue;jednak te same czynniki mają też duży wpływ na inne problemy związane ze zdrowiem mózgu/zdrowiem psychicznym. zdrowy UMYSŁ to BRIGHT MINDS:

B odpowiada za blood flow, czyli Przepływ krwi

R odpowiada za retirement/aging, czyli Emeryturę/Starzenie się

I odpowiada za inflammation, czyli Stany zapalne

G odpowiada za genetics, czyli Genetykę

H odpowiada za head trauma, czyliUraz głowy

T odpowiada za toxins, czyli Toksyny

M odpowiada za mind storms, czyli Burze umysłowe1

I odpowiada za immunity/infections, czyli Odporność/Infekcje

Nodpowiada za neurohormone issues, czyli Problemy neurohormonalne

D odpowiada za diabesity, czyli Otyłość cukrzycową

S odpowiada za sleep, czyli Sen

Zobaczysz, że w momencie zredukowania czynników ryzyka, twój mózg – i umysł – będzie zdrowszy.

W części 3 podzielę się wieloma praktycznymi strategiami, jak pobudzić mózg i zoptymalizować pracę umysłu, pokażę opinie dotyczące leków psychiatrycznych w porównaniu z suplementami żywieniowymi (nutraceutyki), wymienię rutynowe badania do wykonania każdego roku, oraz wskażę istotne znaczenie spożywanego jedzenia. Dodatkowo, ostatni rozdział podsumowuje strategie dotyczące tworzenia i kończenia chorób psychicznych.

Przedstawiam przykład tego, dlaczego należy pozbyć się przestarzałych modeli myślenia na rzecz wprowadzenia nowego modelu.

W JAKI SPOSÓB CHASE WYELIMINOWAŁ „CHOROBĘ PSYCHICZNĄ” DZIĘKI WYLECZENIU SWEGO MÓZGU

Chase był mądrym, odnoszącym sukcesy młodym mężczyzną, który świeżo po ukończeniu uniwersytetu dostał świetną pracę. Jednak w środku mocno cierpiał, dolegał mu silny niepokój, niekontrolowane wahania nastroju, negatywne myśli, paraliżujące ataki paniki i niespokojny sen. Doskwierały mu trudności w nawiązywaniu relacji w pracy i znajdowaniu przyjaciół. Nie potrafił dogadać się z ludźmi i wydawało się, jakby zawsze miał zły humor. Co więcej, brakowało mu wyraźnego poczucia celu.

Jako nastolatek, umówił się na wizytę do psychiatry, który poprosił go o wypełnienie kwestionariusza, a następnie zdiagnozował u Chase’a zaburzenie dwubiegunowe (poważne zaburzenie afektywne, w którym ludziom doskwierają wahania od depresji po obłęd), ADHD oraz zaburzenie eksplozywne przerywane (IED). W rodzinie Chase’a zdarzały się już przypadki osób z depresją oraz uzależnieniami.

Przez lata zmieniał lekarstwa, próbując przy tym znaleźć coś, co by mu w końcu pomogło. Jednak efekty uboczne tylko pogłębiały problem i przybrał na wadze ponad 35 kilogramów. Ten młody mężczyzna, któremu od dawna doskwierał niepokój, miał teraz jeszcze więcej powodów do izolowania się od ludzi. W końcu umysł, jak i ciało Chase’a poddało się; chłopak przeżył załamanie nerwowe i był niezdolny do pracy.

To właśnie macocha Chase’a, Terry, zaproponowała mu żeby odwiedził naszą klinikę w Nowym Yorku i pozwolił nam przeprowadzić ewaluację. Córka Terry zmagała się z problemami z nauką i atakami niepokoju, ale doznała całkowitej przemiany po wizycie u nas. To zainspirowało samą Terry do odwiedzenia jednej z naszych klinik, co w rezultacie pomogło jej uporać się z własnym zafrasowanym mózgiem i pozwoliło stać się lepszą businesswoman. Terry podsyłała kolejnych członków rodziny do naszej kliniki, by ci znaleźli u nas potrzebną im pomoc.

Podobnie jak w przypadku wszystkich naszych pacjentów, przeprowadziliśmy kompleksową ewaluację Chase’a. W ramach procesu diagnostycznego sprawdziliśmy szczegółowo jego historię, wykonaliśmy testy neuropsychologiczne, przeprowadziliśmy badania laboratoryjne (Chase miał niski poziom witaminy D i testosteronu) oraz przeskanowaliśmy jego mózg, w celu oceny przepływu krwi i określenia wzorców aktywności w mózgu. SPECT kontroluje sposób w jaki funkcjonuje mózg. Działa to w inny sposób niż komputerowa tomografia osiowa (CAT) czy rezonans magnetyczny, które należą do badań anatomicznych zajmujących się badaniem struktury mózgu. SPECT pozwala obserwować funkcjonowanie mózgu i, moim zdaniem, jest o wiele bardziej pomocny dla osób ze złożonymi problemami dotyczącymi zdrowia mózgu/zdrowia psychicznego, jak ADD/ADHD czy choroba dwubiegunowa. Nauczysz się wiele więcej o naszej pracy ze SPECT w rozdziałach 2 i 3.

Skan SPECT Chase’a (patrz zdjęcia na kolejnych stronach porównujące jego skan ze skanem zdrowego mózgu) wykazał znacząco niski przepływ krwi do mózgu, zwłaszcza do jego kory przedczołowej (region mózgu odpowiedzialny za koncentrację, przezorność, osąd, planowanie, empatię i kontrolę impulsów) oraz jego płatów skroniowych (region mózgu związany ze stabilnością nastroju, uczeniem się, pamięcią i kontrolą temperamentu). Jego skan był zgodny z doznanym wcześniej urazem głowy i toksycznością, co skłoniło nas do zadawania Chase’owi bardziej precyzyjnych pytań, by spróbować zrozumieć, dlaczego jego mózg powodował określone dolegliwości.

Okazało się, że jego rodzina posiadała tor wyścigowy NASCAR, a Chase jeździł w wyścigach samochodowych od dzieciństwa, spędzając w ten sposób mnóstwo czasu, przez co był narażony na wdychanie toksycznych oparów benzyny. Miał kilka poważnych wstrząsów, w tym jeden z czasów wyścigów. Wiele osób jest mylnie diagnozowanych z zaburzeniem dwubiegunowym (choroba psychiczna) po doznaniu silnego wstrząsu mózgu (choroba mózgu), która wpływa na ich korę przedczołową i płaty skroniowe.

ZDROWY SKAN SPECT

Pełna, równa, symetryczna aktywność

SKAN SPECT CHASE’A 

Niska aktywność (obszary, które wyglądają jak wgłębienia), szczególnie w korze przedczołowej i płatach skroniowych

CHASE PO ZDERZENIU ZE ŚCIANĄ

Po przeanalizowaniu skanów oraz zrozumieniu historii życia Chase’a stało się jasnym, że nie cierpiał on na zaburzenie dwubiegunowe, ADHD czy IED, a dokuczały mu długoterminowe skutki wstrząsu mózgu oraz narażenie na kontakt z toksynami z oparów benzynowych, które potęgowały obecność symptomów. Zatrzymaliśmy jego dotychczasowe leczenie i podaliśmy mu suplementy niezbędne dla jego mózgu, po czym przeszliśmy do pracy na przywróceniem zdrowia jego mózgu używając Programu Czterech Obszarów Zdrowego Umysłu Kliniki Amen, który zostanie szczegółowo przedstawiony w następnych rozdziałach. Jedną z części programu była kompletna zmiana diety Chase’a, która zobowiązała go do zastąpienia szkodliwej żywności na taką, która służyła zdrowiu jego mózgu. Co więcej Chase zaczął codziennie ćwiczyć i robił wszystko, o co go poprosiliśmy.

CHASE PRZED SPECT

Niska aktywność, szczególnie w korze przedczołowej i płatach skroniowych

Przed

PO SPECT

Ogólna poprawa

Po

W ciągu zaledwie kilku miesięcy, jego pewność siebie wzrosła. W tym czasie jego mózg wykazał znaczną poprawę (Co więcej, oczyściła mu się skóra i zrzucił 35 kilogramów – kolejna oznaka zdrowszego mózgu). Aktualnie ma znakomitą pracę, a w niej świetne stosunki zawodowe. Dodatkowo, jak twierdzi, zyskał wielu przyjaciół poza pracą, uwielbia próbować nowych rzeczy i jest w udanym związku.

Chase wciąż kocha oglądać wyścigi samochodowe, jednak po poznaniu mechaniki działania własnego mózgu twierdzi, że nie wystartuje już nigdy więcej w zawodach. Tę decyzję podjął nie z powodu doznanego kiedyś wstrząsu mózgu, ale ze względu na wszystkie wdychane na torze toksyny: benzyna, oleje, spalona guma oraz inne chemikalia, którymi nie chciałby truć swojego organizmu.

Chase desperacko potrzebował nowego, bardziej radykalnego podejścia; zarówno jego fizyczne, jak i psychiczne zdrowie zmierzało w złym kierunku.

Chase otrzymał trzy duże diagnozy psychiatryczne – zaburzenie dwubiegunowe, ADHD oraz zaburzenie eksplozywne przerywane – które wystawił mu psychiatra w oparciu o listę kontrolną i grupy powiązanych syndromów zwaną zespołem objawów według podręcznika DSM, a ich leczenie przynosiło mu więcej szkód niż pożytku. Rzeczywiście, na pierwszy rzut oka wydaje się, że łatwiej jest wypróbować różne metody leczenia, licząc na szybką poprawę, przy okazji nie zaprzątając sobie głowy zmianą naszego stylu życia. Jednak lekarstwa, których używamy w psychiatrii, są często podstępne, co oznacza, że łatwo jest je zacząć przyjmować, ale trudniej przestać. One zmieniają twój mózg, przez co ciągle ich potrzebujesz, by czuć się normalnie. Na dłuższą metę, zazwyczaj okazuje się, że łatwiej jest wykonać trochę pracy, by zmienić swoje nawyki, przez co nie potrzebujesz mnóstwa lekarstw, a być może w ogóle.

Sposób, w jaki zbadaliśmy Chase’a i pomogliśmy mu różni się od typowego schematu, w jaki większość ludzi jest diagnozowana i leczona na „choroby psychiczne”. W 2020 roku, jeśli podejrzewasz, że masz problem ze zdrowiem psychicznym, prawdopodobnie odwiedzisz psychiatrę lub lekarza pierwszego kontaktu (który w 85% przepisze leki psychotropowe), a następnie poprosi cię o opisanie twoich objawów. W większości przypadków, twój lekarz będzie cię słuchał, przeprowadzi badania, by potem móc doszukać się zespołu objawów. Na tej podstawie postawi ci diagnozę i plan leczenia, zwykle obejmujący jeden lub kilka leków psychiatrycznych.

Na przykład, jeśli doświadczasz stanów niepokoju, prawdopodobnie usłyszysz diagnozę „zaburzenia lękowe” i dostaniesz receptę na leki przeciwlękowe, które zostały powiązane w wielu badaniach ze zwiększonym występowaniem demencji16. Jeśli doświadczasz problemów związanych z uwagą i koncentracją, możesz skończyć z diagnozą mówiącą „ADHD” i receptą na leki stymulujące , takie jak Ritalin czy Adderall. Oczywiście te leki mogą pomóc wielu osobom, jednak nie można zapomnieć, że mogą one pogorszyć samopoczucie u innych osób.

Jeśli wypowiesz słowa: „Chyba mam depresję” lekarz zaszufladkuje cię z diagnozą, która brzmi dokładnie tak samo, jak twoje symptomy – czyli w tym przypadku depresja – i nawet nie weźmie pod uwagę żadnych uwarunkowań biologicznych. Stosowanym w tym przypadku leczeniem są zazwyczaj leki przeciwdepresyjne.

Według psychiatry Thomasa Insela, byłego dyrektora Krajowego Instytuty Zdrowia Psychicznego (NIMH) w Stanach Zjednoczonych: „W przypadku leków przeciwdepresyjnych… tempo reakcji jest nadal powolne i niskie. W dotychczasowym największym badaniu dotyczącym skuteczności, z ponad 4000 pacjentów z poważnymi zaburzeniami depresyjnymi znajdujących się w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, tylko 31% było w remisji po 14 tygodniach optymalnego leczenia… W większości podwójnie ślepych prób leków przeciwdepresyjnych, wskaźnik odpowiedzi placebo wynosi około 30%. Ta niefortunna rzeczywistość jest niestety taka, że obecne leki pomagają zbyt małej liczbie osób, a jeszcze mniejszej liczbie ludzi poczuć się dobrze”17. Ta opinia jest zgodna z tym, co w 2018 roku napisał Steve Hyman, poprzednik Insela i były dyrektor NIMH, mówiąc, że przez ostatnie pół wieku poniesiono porażkę w przypadku poprawy jakości leków stosowanych w leczeniu chorób psychiatrycznych18.

Typowym przykładem tej przestarzałej metody diagnostycznej są osoby, które mają problemy z temperamentem tak, jak Chase, i które doświadczają nieregularnych wybuchów. Są one często diagnozowane z zaburzeniem eksplozywnym przerywanym. Tym ludziom zazwyczaj są przepisywane zajęcia z radzenia sobie z gniewem lub powiązane z tym schorzeniem leki.

OBECNY MODEL DIAGNOSTYCZNY W PSYCHIATRII

SYMPTOMY

DIAGNOZA

LECZENIE

Depresja

Depresja

Leki przeciwdepresyjne

Lęk

Zaburzenie lękowe

Leki przeciwlękowe

Problemy z koncentracją

ADHD albo ADD

Leki pobudzające

Nieregularne wybuchy

Zaburzenie eksplozywne przerywane

Lek na radzenie sobie ze złością

Z naszych doświadczeń z dziesiątkami tysięcy pacjentów w Klinikach Amen i po 40 latach pracy w terenie, jestem przekonany, że stawianie diagnozy chorób wyłącznie w oparciu o zespoły objawów z „Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych (DSM)”, takich jak lęk, depresja, wybuchy temperamentu lub krótki zakres uwagi, jest nieadekwatne i pokazuje brak szacunku dla pacjentów. Objawy nie mówią nam nic o biologii problemów, których doświadczają nasi pacjenci. Każdy inny lekarz patrzy bezpośrednio na organy, które leczy, ale psychiatrzy są uczeni zakładać, jakie mechanizmy biologiczne leżą u podstaw danej choroby – takiej jak depresja, ADD/ADHD, zaburzenie dwubiegunowe czy uzależnienia – bez przeprowadzenia badań mózgu, mimo że choroby ich pacjentów są równie ważne jak te u osób z chorobami serca, cukrzycą czy nowotworem.

Stawianie diagnozy chorób wyłącznie w oparciu o zespoły objawów z „Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych”, takich jak lęk, depresja, wybuchy temperamentu lub krótki zakres uwagi, jest nieadekwatne.

Przełomowe badania z 2019 roku, które ukazały się na łamach magazynu Psychiatry Research potwierdzają to, o czym mówię od dziesięcioleci: Stawianie diagnoz psychiatrycznych wyłącznie na podstawie zespołu objawów jest z punktu widzenia naukowego bezsensowne i nieszczere. Badanie, prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Liverpoolu, jest skoncentrowane na skrupulatnej analizie pięciu rozdziałów z DSM-5: zaburzenia lękowe, zaburzenia depresyjne, zaburzenie związane z przebytą traumą, zaburzenia dwubiegunowe i schizofrenia. Ich główne odkrycia podkreślają wiele z niedociągnięć obecnego modelu diagnostycznego19:

• Występuje duże pokrywanie się pomiędzy symptomami a diagnozą.

• Wiele diagnoz pomija rolę traumy czy urazu głowy.

• Obecne podejście rzadko bierze pod uwagę jednostkę.

Fakt, że to badanie zostało mocno osadzone na statystykach liczbowy pokazuje tylko jak bardzo model diagnostyczny jest niejasny i niespójny. Na przykład: „W DSM-5 istnieje prawie 24 000 możliwych kombinacji symptomów przy zaburzeniu lękowym z napadami paniki w porównaniu do tylko jednej możliwej kombinacji przy fobii społecznej”. Równie niepokojące jest stwierdzenie, że „dwie osoby mogłyby otrzymać tę samą diagnozę nie dzieląc wspólnie ani jednego symptomu”. Już sama liczba możliwych kombinacji objawów sprawia, że zdolność do postawienia precyzyjnej diagnozy jest niemalże niemożliwa. Weźmy na przykład ten oszołamiający fakt: „W DSM-5 istnieje 270 milionów kombinacji objawów, które spełniałyby kryteria zarówno dla zespołu stresu pourazowego, jak i poważnym zaburzeniom depresyjnym. Kiedy dodatkowo obok tych dwóch często stawianych diagnoz postawimy jeszcze pięć innych najczęściej występujących, to otrzymamy liczbę sięgającą aż do jednego kwintyliona możliwych kombinacji symptomów – więcej niż jest gwiazd w Drodze Mlecznej”. Naukowcy twierdzą, że stosowanie się do innego podejścia może być bardziej skuteczne niż pozostanie wiernemu temu, co nazwali „nieszczerym systemem kategorycznym”20.

Spieszę uspokoić, że nie musi tak być. Powinniśmy zacząć od patrzenia na „choroby psychiczne” jako na kwestie zdrowia mózgu. To właśnie odkrycie całkowicie zmieniło sposób w jaki podchodzimy do diagnozowania i leczenia pacjentów w Klinice Amen. Jest to też podstawowy powód, dla którego ta klinika ma tak wysoki wskaźnik sukcesów przy pacjentach ze złożonymi problemami, których zawiodło wcześniej około 3,3 diagnostów oraz 5 sposobów terapii lekami. Co więcej, 84% pacjentów ze złożonymi, trudnymi w leczeniu problemami potwierdza polepszenie samopoczucia po 6 miesiącach leczenia w naszej klinice21.

Książka ta zawiera niektóre z tych historii oraz przedstawi kroki, które należy podjąć, aby pozbyć się choroby psychicznej już teraz. Mowa tu nie tylko o zdrowiu Alizé i Amelie, ale też waszym, jak i waszych dzieci i wnuków.

1. Wyeliminuj termin choroba psychiczna i zastąp go terminem problemy zdrowia mózgu/zdrowia psychicznego.

2. Odrzuć przestarzały model diagnostyczny oparty wyłącznie na objawach i zamień go na model zorientowany wokół mózgu i bazujący na symptomach plus neuroobrazowaniu oraz spersonalizowanym medycznym podejściem do zdrowia mózgu/ciała (rozdziały 1-3).

3. Poddawaj ocenie i traktuj wszystkich ludzi według tych czterech kręgów – biologiczny, psychologiczny, społeczny i duchowy (rozdział 4).

4. Zapobiegaj lub wylecz 11 głównych czynników ryzyka Zdrowego UMYSŁU, które niszczą twój mózg i kradną umysł (rozdziały 5-15).

5. Po pierwsze, nie wyrządź sobie krzywdy. Sprawdź badania naukowe porównujące „leki na umysł” z nutraceutykami. Większość ludzie nie wie, że nutraceutyki mają więcej podstaw naukowych i są oparte na dowodach (rozdział 16).

6. Wykonuj rutynowe badania i sprawdzaj co roku czy twoje wyniki mieszczą się w normach. To pomoże zapobiec problemom ze zdrowiem mózgu/zdrowiem psychicznym (rozdział 17).

7. Jedz żywność, która zwiększa zdrowie mózgu, a nie tą, która sprzyja rozwojowi chorób mózgu/umysłu (rozdział 18).

8. Zapewnij właściwą edukację w zakresie zdrowia mózgu/zdrowia psychicznego w szkołach, przedsiębiorstwach, kościołach, i wszędzie tam, gdzie gromadzą się ludzie (rozdział 19).

Część 1MYŚLENIE O ZDROWIU PSYCHICZNYM JAKO O ZDROWIU MÓZGU ZMIENIA WSZYSTKO

Rozdział 1Od opętania przez demona po 15-minutowe badanie

KRÓTKA HISTORIA DIAGNOZOWANIA I LECZENIA CHORÓB PSYCHICZNYCH

Pierwsze znane użycie słowa „headshrinker1” jako slangowego określenia psychoterapeuty pojawiło się w wydaniu magazynu Time z 27 listopada 1950 roku, w którym to stwierdzono, że każdy, kto przewidział fenomenalny sukces telewizyjnego westernu Hopalong Cassidy zostałby wysłany do „headshrinkera”. Artykuł wyjaśniał w przypisie, że „headshrinker” to hollywoodzki slang na określenie psychiatry… Metafora „headshrinkera” prawdopodobnie odzwierciedla uczucie strachu, tajemniczości i wrogości tradycyjnie związane z tym zawodem. Inna teoria głosi, że odnosi się ono do kurczenia (z ang. shrink) narcystycznego, nadmuchanego poczucia własnej wartości pacjenta. Chociaż wielu psychiatrów zaakceptowało ten termin z humorem, był on również krytykowany jako relikt przestarzałego podejścia terapeutycznego, które redukuje ludzi do samych przyczyn i objawów, zamiast traktować ich jako złożone jednostki22.

Gdy jedna osoba poprawia swoje zdrowie psychiczne, przygotowuje tym samym dobre podłoże dla dalszych pokoleń. Kiedy w 2016 roku poznałem moją żonę Tanę od razu bardzo ją polubiłem. Jednak po rozwodzie, który miał miejsce 6 lat wcześniej, powiedziałem sobie, że ożenię się ponownie dopiero po obejrzeniu skanów mózgu mojej wybranki. Po trzech tygodniach od spotkania zaprosiłem Tanę do kliniki. To nie było tak dziwne, ponieważ była ona pielęgniarką neurochirurgiczną na oddziale intensywnej terapii, więc naturalnie związaliśmy naszą miłość z mózgiem. Jej mózg był piękny, więc poślubiłem ją 2,5 roku później. Przez lata ten jeden skan wpłynął na zmianę wielu mózgów.

Kilka miesięcy po zeskanowaniu mózgu Tany, neurolog zdiagnozował u wyobcowanego/odseparowanego/wyalienowanego ojca Tany Alzheimera, jednak, gdy to ja wykonałem skan jego mózgu, SPECT wykazało, że nie ma on Alzheimera, a raczej ukrytą depresję. Przepisaliśmy mu naturalne suplementy diety i już po kilku miesiącach był on zdolny do prowadzenia sześciogodzinnych seminariów w lokalnym kościele. Następnie zajęliśmy się matką i wujkiem Tany, którym doskwierały różne problemy w pracy. Poddałem ich badaniom, zeskanowałem mózgi i odkryłem, że oboje cierpieli na ADHD. Dzięki odpowiedniemu leczeniu czuli się znacznie lepiej, a ich biznesy rozkwitły. Następnie odezwał się do nas dawny przyjaciel Tany, który po zobaczeniu nas w programie telewizyjnym, postanowił zgłosić się po pomoc dla swego syna Jarretta.

JARRETT

Jarrett został zdiagnozowany jako osoba cierpiąca na ADHD w czasach przedszkolnych. Matka twierdzi, że był on napędzany energią o zbyt wysokiej częstotliwości. Był hiperaktywny, bardzo gadatliwy, zniecierpliwiony, impulsywny i na niczym nie potrafił się skupić. Dodatkowo miał niespokojny sen i cały czas wszystkim przeszkadzał. Nie miał przyjaciół – koledzy z klasy go unikali, a ich rodzice trzymali swoje dzieci z daleka od Jarretta. Jeden z nauczycieli powiedział, że chłopiec nigdy nie będzie sobie dobrze radził w szkole i należy zaniżyć oczekiwania względem niego. Był leczony przez pięciu lekarzy, z których to każdy przepisał mu inne leki pobudzające na ADHD. Każde z tych lekarstw pogarszało stan chłopca, wywołując dodatkowo wahania nastrojów i ogromny gniew. Jarrett robił dziury w ścianach i straszył swoje rodzeństwo. Jego zachowanie popsuło się do tego stopnia, że ostatni lekarz chciał przepisać mu leki przeciwpsychotyczne. To właśnie w tym momencie jego matka postanowiła przyprowadzić chłopca do nas. Skan SPECT mózgu Jarretta wyraźnie pokazywał nadmierną aktywność w obszarze, który nazywamy „pierścieniem ognia”. Nic dziwnego więc, że leki pobudzające nie chciały tu zadziałać – to tak jakby ktoś dolewał benzyny do ognia. Opublikowane przez nas badania pokazują, że tego typu lekarstwa pogarszają stan tego obszaru o 80%23.

Dzięki zestawowi naturalnych suplementów uspokajających jego mózg – wraz ze szkoleniem rodziców oraz poukładanymi, zdrowymi dla mózgu nawykami – zachowanie Jarretta znacząco się poprawiło. Gniew ustąpił, chłopiec był nawet w stanie znaleźć sobie przyjaciół, a jego stopnie znacznie się polepszyły – już osiem lat z rzędu znajduje się na liście najlepszych uczniów w szkole. Jego rodzice są szczęśliwi, że po tak długim czasie udało im się znaleźć odpowiedni plan leczenia dla ich syna, co odmieniło ich życie na lepsze. Nie chcę nawet myśleć o tym, jak wyglądałoby życie Jarretta gdyby pozostał przy poprzednim modelu leczenia.

JARRETT I DOKTOR AMEN

JAK WYGLĄDAŁOBY LECZENIE JARRETTA NA PRZESTRZENI WIEKÓW?

Słowo psychiatria pochodzi od słowa psychiatria (średniowieczna łacina) i oznacza „leczenie duszy”24. Wiele społeczeństw postrzegało choroby psychiczne jako formę kary boskiej albo opętania demona. W tym rozdziale poznasz historie, w tym niektóre dziwne i niepokojące rzeczy, które kiedyś byłyby przepisane w ramach leczenie Jarretta.

Czasy starożytne

Z zapisków ze starożytnych Indii, Egiptu, Grecji i Rzymu dowiadujemy się, że choroby psychiczne były często postrzegane jako religijna albo osobista porażka. Już 6500 lat p.n.e., prehistoryczne czaszki i sztuka w jaskiniach służyły nam za dowody trepanacji – zabiegu chirurgicznego, który wymagał wywiercenia albo wyrycia dziury w czaszce, by, według wierzeń, uwolnić diabelskie dusze uwięzione w środku25.

Leczenie: przywódcy religijni dopuściliby się egzorcyzmów albo wywierciliby dziurę w czaszce Jarretta, by uwolnić diabelskie dusze.

TREPANACJA W CELU UWOLNIENIA UWIĘZIONYCH DIABELSKICH DUSZ

Hipokrates

Hipokrates (460-370 p.n.e.) – grecki lekarz, który wierzył, że wszystkie choroby psychiczne pochodzą z mózgu26. „Człowiek powinien wiedzieć, że to właśnie z mózgu i tylko z mózgu wywodzi się przyjemność, radość, śmiech i żarty, tak, jak i żal, ból, przygnębienie i łzy… I to właśnie przez ten narząd stajemy się wściekli i obłąkani, to przez niego dręczy nas strach i przerażenie… Cierpimy na te wszystkie rzeczy, kiedy nasz mózg nie jest zdrowy”27.

Znany jako „ojciec medycyny”, to właśnie Hipokrates zaproponował jedną z pierwszych klasyfikacji zaburzeń psychicznych włączając w to manię, melancholię, stany gorączkowe (stan zapalny mózgu, gorączka, delirium), szaleństwo, nieposłuszeństwo, paranoję, panikę, epilepsję i histerię. Niektóre z tych określeń są używane do dzisiaj. Ten znany lekarz nie uważał chorób psychicznych za powód do wstydu; wierzył, że ludzie z chorobami psychicznymi nie byli odpowiedzialni za ich zachowanie i zachęcał, by rodziny dbały o takie osoby. Był pionierem w leczeniu osób z chorobami psychicznymi bardziej racjonalnymi technikami, skupiając się na zmianie diety, środowiska czy zawodu, uzupełniając to lekarstwami, ćwiczeniami, muzykoterapią i arteterapią, a nawet prośbami skierowanymi do bóstw.

To niesamowite, że już niemal 2500 lat temu sam Hipokrates twierdził, że choroby psychiczne powinny być leczone tak samo, jak choroby fizyczne oraz wskazywał na zastosowanie zmian stylu życia jako formy leczenia (główny punkt tej książki)28. Co więcej, sądził on też, że fizyczne i psychiczne choroby były spowodowane brakiem równowagi czterech płynów ustrojowych, tak zwanych humorów (krew, żółć, czarna żółć i śluz), za co odpowiedzialne były częściowo praktyki upuszczania krwi czy zmuszania do przeczyszczania żołądka (podobne do przyjmowania środków przeczyszczających w celu oczyszczenia jelit).

Leczenie: Prawdopodobnie, Hipokrates zaleciłby Jarrettowi ćwiczenia, słuchanie muzyki, tworzenie sztuki oraz skupienie się na pracy, która pasowałaby do jego niespokojnej natury. Być może upuściłby mu trochę krwi, by pozbyć się jej nadmiaru i kazałby mu przyjmować jakieś naturalne suplementy.

Galen

Galen (130-201 n.e.) to kolejny grecki lekarz czasów Cesarstwa Rzymskiego, jeden z najbardziej wpływowych lekarzy w historii, zgadzał się z Hipokratesem i jego teorią humoralną oraz przypisywał on każdy płyn do jednego z niżej wymienionych czterech temperamentów:

• Sangwinik (krew: ekstrawertyczny, społeczny, podejmujący ryzyko),

• Flegmatyk (śluz: zrelaksowany, spokojny, bezproblemowy),

• Choleryk (żółć: zorientowany na celu, decyzyjny, biorący sprawy w swoje ręce),

• Melancholik (czarna żółć: kreatywny, uprzejmy i introwertyczny).

Podobnie jak Hipokrates, Galen wierzył, że nie istniały żadne różnice pomiędzy chorobami fizycznymi i psychicznymi29 i zwracał uwagę na to, że stres psychologiczny mógł powodować problemy zdrowia psychicznego. To jemu zawdzięcza się rozwój trójdzielnej teorii duszy próbującej przedstawić trzy lokacje duszy znajdującej się w ciele: rozumnej (umysł), duchowej (serce) i pożądliwej (wątroba). W swojej książce O diagnozie i leczeniu pasji duszy Galen pisał jak leczyć problemy psychologiczne, co niektórzy nazywają wczesną próbą psychoterapii30. Zalecał ludziom z problemami psychologicznymi, by dzielili się swoimi najskrytszymi pasjami i tajemnicami, co miało pomóc im poczuć się lepiej.

Leczenie: Galen rozpisałby Jarrettowi plan leczenia podobny do Hipokratesa, z uwzględnieniem terapii rozmową.

Czasy średniowieczne

W czasach średniowiecznych modne były teorie wprowadzające udział mocy nadprzyrodzonych w wyjaśnianiu chorób psychicznych, co wypłynęło z prób tłumaczenia klęsk żywiołowych, takich jak zarazy czy głód mających miejsce w Europie. W XIII wieku osoby chore psychiczne, zwłaszcza kobiety, były uważane za czarownice opętane przez demona. W XVI wieku, holenderski lekarz Johann Weyer oraz Anglik Reginald Scot próbowali przekonać swoje narody, że osoby oskarżane o uprawianie magii były tak naprawdę osobami chorymi psychiczne, które potrzebowały pomocy. Jednak inkwizycja kościoła katolickiego zakazała ich utworów. Praktyka ta upadła dopiero w XVII i XVIII wieku. W czasie największych procesów czarownic w Ameryce, pomiędzy lutym 1692 a majem 1693, ponad 200 osób było oskarżonych o czarnoksięstwo w Salem, Massachusetts; 20 zostało skazanych (14 kobiet i 6 mężczyzn), a reszta zmarła w więzieniu.

W XVI i XVII wieku zostały utworzone ośrodki dla osób chorych psychicznie, w których przetrzymywano osoby chore wbrew ich woli. Więźniowie, którzy w znacznej mierze byli bici i trzymani na łańcuchach, żyli często w brudzie i ubóstwie. Zdarzało się, że byli wystawiani na pokaz dla tych, którzy byli gotowi zapłacić za oglądanie. Byli także przedmiotami wielu tajemniczych praktyk medycznych, takich jak zmuszanie do wymiotów, upuszczanie krwi czy oparzenia31.

Leczenie: Przywódcy religijni poddaliby Jarretta egzorcyzmom, a lekarze umieściliby go w szpitalu psychiatrycznym, gdzie podawano by mu środki przeczyszczające, upuszczono by mu krew albo poddawany byłby licznym oparzeniom.

Wiek XVIII i XIX

W 1789 roku król Jerzy III Hanowerski popadł w obłąkanie. Jego lekarze nie byli w stanie powiedzieć czy uda się go wyleczyć, czy może ktoś powinien go zastąpić32. Kryzys ten sprawił, że lekarze w ośrodkach dla osób chorób psychicznie w Anglii zaczęli szukać wzorców dziedziczenia chorób psychicznych. Na długo przed odkryciem DNA, lekarze zaczęli gromadzić historie rodzinne osób obłąkanych, kryminalistów i tych z niepełnosprawnością umysłową przebywających w ośrodkach, więzieniach i szkołach dla dzieci „ograniczonych umysłowo”. W tamtym czasie lekarze, którzy specjalizowali się w chorobach psychicznych nazywani byli alienistami, bo leczyli oni ludzi, którzy byli wyalienowani od społeczeństwa. Niektórzy z nich twierdzili, że stres powoduje występowanie chorób psychicznych, jednak większość z nich wierzyła, że choroby te były dziedziczone.

Dyrektorzy ośrodków zaczęli sprawdzać drzewa genealogiczne i przeprowadzać ankiety w celu odnalezienia potencjalnych chorych psychicznie członków rodziny, a ponadto przekonywali te osoby, że nie powinny się rozmnażać. Inspektorzy oraz kierownicy ośrodków, ustawodawcy i reformatorzy społeczni rozpoczęli ruch, który chciał przeforsować wprowadzenie prawa do sterylizacji opartego na zakłamanej eugenice, który w zamyśle miał poprawić jakość życia społeczeństwa. Został on nawet poparty przez Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych (sprawa Bucka przeciwko Bellowi z 1927 roku). Przeszedł on przez 32 stany i stanowił część przesłanek okrucieństwa nazistowskich Niemiec. Ruch ten był kontynuowany w latach 60., z ponad 60 000 Amerykanów, którzy poddali się sterylizacji33.

W XVIII wieku w Europie wybuchły protesty o warunki jakie panowały w ośrodkach psychiatrycznych, a reformatorzy domagali się zakończenia niewłaściwego traktowania chorych. Zdjęli oni pacjentom łańcuchy i zachęcali do zachowania szeroko pojętej higieny, rekreacji i podjęcia szkoleń zawodowych34. Za to w Stanach Zjednoczonych jeden z sygnatariuszy Deklaracji niepodległości lekarz Benjamin Rush, który był uważany za ojca amerykańskiej psychiatrii, zaproponował bardziej łaskawe podejście zakładające brak krępowania pacjentów, zakaz bicia oraz wywarł nacisk na poprawę warunków życia w Pensylwanii.

Jednak to nie oznacza, że wszystkie sposoby terapii proponowane przez Rusha były trafne. W swojej książce Medical Inquiries and Observations upon the Diseases of the Mind napisał, że hipochondria, rodzaj melancholii albo współczesnej depresji, powinna być leczona za pomocą „bezpośrednich i drastycznych ingerencji”, które zawierały „ataki na umysł i ciało pacjenta” w celu próby przywrócenia ich kondycji zdrowotnej35. Sugerował, że lekarze powinni „odetkać” organizm pacjenta poprzez upuszczanie krwi (stawianie pijawek), doprowadzanie do poparzeń oraz stawianie baniek (bardzo podobne do obecnego trendu stawiania baniek, które zyskało ogromną uwagę, kiedy to na igrzyskach olimpijskich w 2016 roku u pływaka Micheala Phelpsa zauważano wyraźne fioletowe krwiaki, które tworzą się na skutek takiego leczenia36). Rush przepisywał także leki, takie jak rtęć, arsen czy strychnina – obecnie znana jako trująca – by wywołać wymioty oraz biegunkę u pacjenta, a do tego zalecał post na czas dwóch albo trzech dni37. Kiedy ciało było już oczyszczone zalecał przyjmowanie dużych dawek środków pobudzających, takich jak kawa i herbata, imbir oraz czarny pieprz; stosowanie magnezji, nacieranie musztardą, ćwiczenia oraz gorące kąpiele wywołujące gorące poty na zmianę z zimnymi.

W styczniu 1841 lekarz Anson Henry, który popierał agresywne teorie Rusha, prawdopodobnie poddawał przyszłego prezydenta Abrahama Lincolna, cierpiącego z powodu ciężkiej depresji, temu druzgocącemu leczeniu. Lincoln po spędzonym tygodniu sam na sam z doktorem Henrym opisał siebie jako „najbardziej zrozpaczonego człowieka na świecie”38.

Rush wierzył również, że wiele chorób psychicznych jest wynikiem zablokowanego krążenia. By poprawić przepływ krwi do mózgu u pacjentów ze schizofrenią, Rush przywiązywał ich do „obrotowego krzesła”, które kręciło się do momentu aż pacjenci dostawali zawrotów głowy. Jednak to nie pomagało.

W 1770 roku Europa była pod wielkim wpływem niemieckiego lekarza Franza Antona Mesmera, który próbował leczyć „blokady energii”, które, jak wierzył, były źródłem chorób psychicznych. Sądził, że wszystkie choroby można było przypisać do słabego przepływu płynów zwanych „magnetyzmem zwierzęcym”. Poprzez wprowadzanie pacjentów w stan podobny do transu, a następnie badając poszczególne części ciała w celu odbudowania przepływu energii, Mesmer doprowadzał swoich pacjentów do stanu krytycznego (delirium albo wstrząsów). U niektórych pacjentów symptomy cudownie zniknęły, przez co Mesmer zyskał status celebryty. W 1843 roku, szkocki lekarz James Braid wymyślił termin hipnoza dla techniki, która pochodziła od magnetyzmu zwierzęcego, by wprowadzić trans hipnotyczny.

Leczenie: Jarrett zostałby umieszczony w ośrodku psychiatrycznym i wysterylizowany, a być może nawet poddany eutanazji, a jego rodzina byłaby pod nadzorem. Amerykański lekarz Rush przepisałby mu oparzenia, trujące leki, takie jak arsen oraz zażywanie na zmianę gorących i zimnych kąpieli. Za to niemiecki lekarz Mesmer poddałby Jarretta hipnozie w celu odblokowania energii.

Freud i psychoanaliza