Dyscyplinowanie dłużników alimentacyjnych w praktyce jednostek samorządu terytorialnego - ebook

W publikacji omówiono zakres podmiotowy i przedmiotowy działań i postępowań prowadzonych względem dłużników alimentacyjnych. Przedstawiono katalog działań poprzedzających postępowanie administracyjne w przedmiocie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań. Szczególną uwagę poświęcono wywiadowi  alimentacyjnemu służącemu zebraniu informacji dotyczących jego sytuacji osobistej, majątkowej, dochodowej i zdrowotnej. W książce zawarto również etapy tego postępowania, a zwłaszcza przesłanki jego wszczęcia, obowiązki właściwych w tych sprawach organów administracji publicznej oraz gwarancje procesowe dłużników.

Autor scharakteryzował także prawo dłużnika do wniesienia odwołania i zwrócił uwagę na kontrowersje związane z instytucją zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania, poruszając przy tym problematykę doręczeń, a zwłaszcza doręczeń elektronicznych i obowiązków jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie.

Opracowanie uzupełniono o aktualne wzory dokumentów, które mogą być wykorzystane w praktyce stosowania przepisów materialnego i procesowego prawa administracyjnego oraz schematy działań, które ułatwią urzędnikom śledzenie przebiegu konkretnej sprawy, aż do wydania decyzji administracyjnej.

Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla pracowników administracji samorządowej, którzy na co dzień są odpowiedzialni za prowadzenie powyższych postępowań administracyjnych. Zainteresuje również adwokatów i radców prawnych prowadzących obsługę prawną z tego zakresu.

Wykaz skrótów  | str.  15

Wstęp  | str.  21

Rozdział pierwszy. Ogólna charakterystyka obowiązku alimentacyjnego i funduszu alimentacyjnego  | str.  27

1. Obowiązek alimentacyjny | str. 27

1.1. Pojęcie i źródła powstania obowiązku alimentacyjnego  | str.  29

1.2. Funkcje oraz zakres obowiązku alimentacyjnego  | str.  34

1.3. Podmioty obowiązku alimentacyjnego  | str.  36

1.4. Kolejność obowiązku alimentacyjnego  | str.  38

1.5. Przedawnienie roszczenia o świadczenie alimentacyjne  | str.  39

1.6. Wygaśnięcie oraz zmiana obowiązku alimentacyjnego  | str.  41

2. Zasady przyznawania świadczeń z funduszu alimentacyjnego | str. 44

2.1. Podmioty uprawnione do świadczenia z funduszu alimentacyjnego  | str.  46

2.2. Warunki nabywania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego  | str.  49

2.2.1. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego  | str.  49

2.2.2. Wysokość świadczenia z funduszu oraz przesłanki negatywne przyznania świadczenia  | str.  55

2.2.3. Właściwość organów w zakresie przyznawania świadczeń  | str.  56

2.3. Zwrot nienależnie przyznanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego  | str.  57

3. Podsumowanie | str. 59

 

Rozdział drugi. Działania podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego i jego aktywizacja zawodowa  | str.  61

1. Inicjatywa podjęcia działań wobec dłużnika alimentacyjnego | str. 61
2. Wywiad alimentacyjny z dłużnikiem | str. 65

2.1. Wezwanie dłużnika do przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego  | str.  70

2.1.1. Wywiad alimentacyjny w dobie pandemii COVID-19  | str.  76

2.2. Postępowanie w przypadku kolejnego wniosku dotyczącego tego samego dłużnika alimentacyjnego  | str.  77

3. Aktywizacja zawodowa dłużnika alimentacyjnego | str. 79

3.1. Cel regulacji dotyczącej aktywizacji zawodowej  | str.  79

3.2. Obowiązek rejestracji jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy  | str.  80

3.2.1. Pojęcie osoby bezrobotnej i poszukującej pracy  | str.  80

3.2.2. Rejestracja osoby bezrobotnej i poszukującej pracy  | str.  89

3.3. Pozbawienie statusu osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy  | str.  93

3.3.1. Pozbawienie statusu bezrobotnego  | str.  93

3.3.1.1. Brak spełniania warunków uzyskania statusu bezrobotnego  | str.  95

3.3.1.2. Nieuzasadniona odmowa przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy  | str.  99

3.3.1.3. Brak stawiennictwa w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie  | str.  102

3.3.1.4. Pozbawienie statusu bezrobotnego na wniosek  | str.  111

3.3.1.5. Przesłanki wyłączające możliwość pozbawienia statusu bezrobotnego  | str.  123

3.3.1.6. Decyzja administracyjna o pozbawieniu statusu bezrobotnego  | str.  124

3.3.2. Pozbawienie statusu osoby poszukującej pracy  | str.  131

4. Wybrane formy aktywizacji zawodowej bezrobotnego lub poszukującego pracy dłużnika alimentacyjnego | str. 132

4.1. Dodatek aktywizacyjny  | str.  132

4.2. Staż i przygotowanie zawodowe w miejscu pracy  | str.  136

4.3. Roboty publiczne i prace interwencyjne  | str.  141

5. Podsumowanie | str. 144

 

Rozdział trzeci. Uznanie dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  147

1. Uwagi wprowadzające | str. 147
2. Postępowanie w sprawie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych | str. 154

2.1. Zakres podmiotowy postępowania  | str.  154

2.1.1. Organ właściwy dłużnika jako organ administracji publicznej  | str.  154

2.1.2. Dłużnik alimentacyjny jako strona postępowania administracyjnego  | str.  163

2.1.3. Pełnomocnik dłużnika alimentacyjnego (strony postępowania)  | str.  173

2.1.4. Podmioty na prawach strony  | str.  180

2.2. Wszczęcie postępowania w sprawie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  182

2.2.1. Pojęcie i sposoby wszczęcia postępowania administracyjnego  | str.  182

2.2.2. Przesłanki oraz inicjatywa wszczęcia postępowania w sprawie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  196

2.3. Decyzja o uznaniu za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych oraz jej skutki  | str.  203

2.3.1. Elementy decyzji  | str.  203

2.3.1.1. Oznaczenie organu administracji publicznej  | str.  207

2.3.1.2. Data wydania decyzji  | str.  209

2.3.1.3. Oznaczenie strony postępowania administracyjnego  | str.  213

2.3.1.4. Powołanie podstawy prawnej  | str.  216

2.3.1.5. Rozstrzygnięcie  | str.  224

2.3.1.6. Uzasadnienie faktyczne i prawne  | str.  226

2.3.1.7. Pouczenie o prawie do wniesienia odwołania i możliwości zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania  | str.  233

2.3.1.8. Podpis  | str.  238

3. Podsumowanie | str. 246

 

Rozdział czwarty. Zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu uchylającemu się od zobowiązań alimentacyjnych oraz jego zwrot  | str.  248

1. Historia instrumentu zatrzymania prawa jazdy | str. 248
2. Postępowanie w sprawie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu uchylającemu się od zobowiązań alimentacyjnych | str. 260

2.1. Zakres podmiotowy postępowania  | str.  262

2.2. Przesłanki wszczęcia postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy  | str.  263

2.3. Decyzja w sprawie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu i jej skutki  | str.  276

2.4. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy  | str.  287

3. Podsumowanie | str. 289

 

Rozdział piąty. Wybrane zagadnienia wspólne dla postępowań administracyjnych prowadzonych w sprawach dłużników alimentacyjnych  | str.  293

1. Terminy załatwienia sprawy i skutki ich naruszenia | str. 294

1.1. Terminy załatwienia sprawy administracyjnej  | str.  299

1.2. Obowiązek sygnalizacji niezałatwienia sprawy w terminie (zawiadomienie strony)  | str.  302

1.3. Ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie  | str.  305

1.3.1. Bezczynność i przewlekłość postępowania administracyjnego  | str.  306

1.3.2. Wniesienie, rozpatrzenie ponaglenia oraz jego skutki  | str.  314

2. Postępowanie wyjaśniające i postępowanie dowodowe | str. 316

2.1. Zasada prawdy obiektywnej  | str.  318

2.2. Zasada otwartego systemu dowodów i równej mocy dowodowej  | str.  321

2.3. Zasada swobodnej oceny materiału dowodowego  | str.  322

2.4. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu dowodowym  | str.  325

3. Dostęp do akt sprawy administracyjnej | str. 328
4. Doręczenie decyzji administracyjnej | str. 342

4.1. Doręczenie właściwe  | str.  347

4.2. Doręczenie zastępcze dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy  | str.  351

4.3. Doręczenie subsydiarne  | str.  355

5. Związanie organu i strony decyzją administracyjną | str. 359
6. Prawo do wniesienia odwołania i zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania | str. 361

6.1. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego  | str.  364

6.2. Prawo do wniesienia odwołania  | str.  368

6.2.1. Podmioty uprawnione do wniesienia odwołania  | str.  370

6.2.2. Forma, termin i tryb wniesienia odwołania  | str.  373

6.2.3. Skutki wniesienia odwołania  | str.  378

6.2.4. Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania  | str.  379

6.2.5. Uprawnienia autokontrolne organu I instancji  | str.  385

6.2.6. Rozpoznanie odwołania i rozstrzygnięcia organu II instancji  | str.  390

6.2.7. Zakaz reformationis in peius  | str.  394

7. Rektyfikacja decyzji w sprawie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych i w sprawie zatrzymania prawa jazdy | str. 396

7.1. Uzupełnienie decyzji  | str.  398

7.2. Sprostowanie treści decyzji  | str.  402

7.3. Wyjaśnienie wątpliwości co do treści decyzji  | str.  404

8. Podsumowanie | str. 411

 

Wzory dokumentów  | str.  413

Wzór nr 1. Wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego  | str.  415

Wzór nr 2. Wezwanie organu egzekucyjnego do przedłożenia zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów  | str.  417

Wzór nr 3. Wniosek organu właściwego wierzyciela do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (przykład 1)  | str.  419

Wzór nr 4. Wniosek organu właściwego wierzyciela do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (przykład 2)  | str.  421

Wzór nr 5. Wezwanie dłużnika celem przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego i złożenia oświadczenia majątkowego  | str.  423

Wzór nr 6. Wniosek organu właściwego dłużnika do kierownika ośrodka pomocy społecznej (centrum usług społecznych) o przekazanie informacji z wywiadu środowiskowego  | str.  425

Wzór nr 7. Zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy  | str.  427

Wzór nr 8. Informacja do powiatowego urzędu pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego  | str.  429

Wzór nr 9. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  431

Wzór nr 10. Zawiadomienie o możliwości wypowiedzenia się strony co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań  | str.  434

Wzór nr 11. Zawiadomienie o niezałatwieniu sprawy w terminie i wyznaczeniu nowego terminu jej załatwienia  | str.  436

Wzór nr 12. Decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych (przykład 1)  | str.  438

Wzór nr 13. Decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych (przykład 2)  | str.  442

Wzór nr 14. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu uchylającemu się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  446

Wzór nr 15. Wniosek organu właściwego dłużnika do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu  | str.  449

Wzór nr 16. Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu uchylającemu się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  451

Wzór nr 17. Pismo starosty dotyczące odmowy wszczęcia postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy  | str.  453

Wzór nr 18. Wniosek organu właściwego dłużnika do starosty o uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu  | str.  454

Wzór nr 19. Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu  | str.  456

Wzór nr 20. Postanowienie o stwierdzeniu uchybienia terminowi na wniesienie odwołania od decyzji wydanych wobec dłużnika alimentacyjnego  | str.  459

Wzór nr 21. Wniosek dłużnika alimentacyjnego o sprostowanie decyzji  | str.  461

Wzór nr 22. Postanowienie o sprostowaniu oczywistej omyłki pisarskiej w sprawach dotyczących dłużnika alimentacyjnego  | str.  462

Wzór nr 23. Upoważnienie do podejmowania działań dotyczących dłużnika alimentacyjnego  | str.  464

 

Schematy  | str.  465

Schemat postępowania wobec dłużnika alimentacyjnego  | str.  467

Wezwanie do usunięcia braków formalnych  | str.  468

Schemat postępowania w sprawie uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych  | str.  469

Schemat postępowania w sprawie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi  | str.  470

Schemat postępowania w sprawie zwrotu zatrzymanego prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu  | str.  471

 

Wykaz literatury  | str.  473

Wykaz orzecznictwa  | str.  489

Wykaz aktów prawnych  | str.  505