POLECAMY
-14%
Autor:
Wydawca:
Format:
Miejsce zwykłego pobytu dziecka jest podstawowym łącznikiem jurysdykcyjnym w rozporządzeniu nr 2019/1111 (Bruksela II ter), które zaczęło obowiązywać 1 sierpnia 2022 r. Łącznik ten występuje współcześnie w wielu umowach międzynarodowych regulujących prawo właściwe, jurysdykcję krajową oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych, a także w rozporządzeniach unijnych z zakresu współpracy sądowej w sprawach cywilnych. Szczególną rolę odgrywa w regulacjach obejmujących problematykę prawnorodzinną. Autorka odpowiada na wątpliwości pojawiające się w praktyce przy ustalaniu jurysdykcji krajowej na podstawie tego łącznika także w sytuacjach nietypowych, takich jak: • naprzemienne przebywanie dziecka w dwóch różnych państwach (np. w ramach pieczy naprzemiennej), • przebywanie w państwie wbrew woli dziecka lub jego rodziców, • nielegalne przebywanie dziecka na terytorium danego państwa.
Poruszane zagadnienia ilustrowane są kazusami. Autorka omawia je w kontekście orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, a także piśmiennictwa w języku polskim, angielskim i niemieckim. Rozważania obejmują również problematykę współstosowania przepisów rozporządzenia nr 2019/1111 i Kodeksu postępowania cywilnego. Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla przedstawicieli zawodów prawniczych: sędziów, adwokatów, radców prawnych. „ (…) Mobilność obywateli poszczególnych państw Unii Europejskiej przekłada się na zwiększenie liczby spraw rodzinnych z elementem zagranicznym (sprawy małżeńskie, sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej, sprawy uprowadzenia dziecka), zaś zawarte w pracy rozważania mają także aspekt praktyczny, zyskują na aktualności”. Z recenzji dra hab. Tadeusza Zembrzuskiego, prof. Uniwersytetu Warszawskiego
Rok wydania | 2024 |
---|---|
Liczba stron | 464 |
Kategoria | Inne |
Wydawca | Wolters Kluwer Polska SA |
ISBN-13 | 978-83-8358-591-8 |
Język publikacji | polski |
Informacja o sprzedawcy | ePWN sp. z o.o. |
POLECAMY
Ciekawe propozycje
Spis treści
Wykaz skrótów | 13 |
Wstęp | 19 |
Rozdział I | |
Miejsce zwykłego pobytu jako łącznik jurysdykcyjny | 31 |
1. Wprowadzenie | 31 |
2. Miejsce zwykłego pobytu – uwagi terminologiczne | 32 |
2.1. Uwagi de lege lata | 32 |
2.2. Wnioski de lege ferenda | 38 |
3. Łącznik miejsca zwykłego pobytu jako element normy jurysdykcyjnej | 43 |
3.1. Jurysdykcja krajowa, właściwość międzynarodowa, jurysdykcja, jurysdykcja międzynarodowa – uwagi terminologiczne | 43 |
3.2. Norma jurysdykcyjna | 46 |
3.3. Struktura i rodzaje łączników jurysdykcyjnych | 52 |
4. Geneza łącznika jurysdykcyjnego miejsca zwykłego pobytu | 57 |
4.1. Uwagi wstępne | 57 |
4.2. Od origo do domicilium | 57 |
4.3. Miejsce zwykłego pobytu jako nowy domicyl | 64 |
5. Zwykły pobyt na tle zamieszkania i pobytu prostego | 69 |
5.1. Miejsce zwykłego pobytu a miejsce zamieszkania | 69 |
5.2. Zwykły pobyt a pobyt prosty | 73 |
5.3. Miejsce zwykłego pobytu jako łącznik kolizyjny i jurysdykcyjny | 75 |
6. Wnioski | 79 |
Rozdział II | |
Geneza łącznika miejsca zwykłego pobytu dziecka w konwencjach Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego i w europejskim prawie procesowym cywilnym | 81 |
1. Wprowadzenie | 81 |
2. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w pracach Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego | 83 |
2.1. Uwagi wstępne | 83 |
2.2. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w konwencjach Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego | 86 |
2.2.1. Konwencja haska z 1902 r. | 86 |
2.2.2. Konwencja haska z 1956 r. | 87 |
2.2.3. Konwencja haska z 1961 r. | 89 |
2.2.4. Konwencje haskie z 1973 r. | 91 |
2.2.5. Konwencja haska z 1980 r. | 93 |
2.2.6. Konwencja haska z 1993 r. | 97 |
2.2.7. Konwencja haska z 1996 r. | 98 |
2.2.8. Protokół haski i konwencja haska z 2007 r. | 105 |
2.3. Znaczenie pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka w konwencjach Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego | 107 |
3. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w europejskim prawie procesowym cywilnym | 110 |
3.1. Europejskie prawo procesowe cywilne | 110 |
3.1.1. Uwagi wstępne | 110 |
3.1.2. Konwencja brukselska z 1968 r. i konwencja lugańska I | 111 |
3.1.3. Rozporządzenie nr 44/2001 i konwencja lugańska II | 115 |
3.2. Współpraca państw członkowskich Unii Europejskiej w dziedzinie prawa rodzinnego | 119 |
3.2.1. Uwagi wstępne | 119 |
3.2.2. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w rozporządzeniu nr 1347/2000 | 128 |
3.2.3. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w rozporządzeniu nr 2201/2003 | 130 |
3.2.4. Miejsce zwykłego pobytu dziecka w rozporządzeniu nr 4/2009 | 132 |
4. Wnioski | 136 |
Rozdział III | |
Sprawy z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej jako przedmiot rozporządzenia nr 2019/1111 | 141 |
1. Wprowadzenie | 141 |
2. Stosunek rozporządzenia nr 2019/1111 do innych aktów prawnych z zakresu międzynarodowego prawa rodzinnego | 142 |
2.1. Uwagi wstępne | 142 |
2.2. Stosunek rozporządzenia nr 2019/1111 do umów bilateralnych zawartych z państwami trzecimi | 144 |
2.3. Stosunek rozporządzenia nr 2019/1111 do konwencji haskiej z 1980 r. | 147 |
2.4. Stosunek rozporządzenia nr 2019/1111 do konwencji haskiej z 1996 r. | 157 |
3. Element obcy | 160 |
3.1. Element obcy w sprawach z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej | 160 |
3.2. Jurysdykcja krajowa jako przesłanka procesowa a problem elementu obcego | 161 |
3.3. Rozporządzenie nr 2019/1111 a sprawy „czysto wewnętrzne” | 162 |
3.4. Charakter elementu obcego jako przesłanki stosowania rozporządzenia nr 2019/1111 | 165 |
4. Terytorialny, podmiotowy, czasowy i przedmiotowy zakres zastosowania przepisów rozporządzenia nr 2019/1111 dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej | 169 |
4.1. Zakres terytorialny | 169 |
4.2. Zakres podmiotowy | 170 |
4.3. Zakres czasowy | 174 |
4.4. Zakres przedmiotowy | 174 |
4.4.1. Dziecko w świetle rozporządzenia nr 2019/1111 | 174 |
4.4.2. Pojęcie odpowiedzialności rodzicielskiej | 180 |
4.4.3. Podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej | 185 |
4.4.4. Piecza nad dzieckiem | 187 |
4.4.5. Prawo do osobistej styczności z dzieckiem | 189 |
5. Sprawy dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej objęte przedmiotowym zakresem zastosowania rozporządzenia nr 2019/1111 | 192 |
5.1. Uwagi wstępne | 192 |
5.2. Sprawy cywilne na tle rozporządzenia nr 2019/1111 | 193 |
5.3. Pozytywny katalog spraw z zakresu odpowiedzialności rodzicielskiej | 196 |
5.4. Sprawy wyłączone | 211 |
6. Wnioski | 214 |
Rozdział IV | |
Dobro dziecka w rozporządzeniu nr 2019/1111 | 217 |
1. Wprowadzenie | 217 |
2. Dobro dziecka a najlepsze interesy dziecka – uwagi terminologiczne | 219 |
3. Znaczenie pojęcia dobra dziecka w polskim prawie rodzinnym i w Konwencji o prawach dziecka | 223 |
3.1. Dobro dziecka jako podstawowa zasada polskiego prawa rodzinnego | 223 |
3.2. Potrójna natura pojęcia najlepszych interesów dziecka w Konwencji o prawach dziecka | 228 |
3.3. Problem niedookreśloności pojęcia dobra dziecka | 231 |
4. Realizacja zasady dobra dziecka w rozporządzeniu nr 2019/1111 | 234 |
5. Regulacja podstaw jurysdykcji krajowej i przekazanie sprawy sądowi innego państwa członkowskiego w rozporządzeniu nr 2019/1111 jako realizacja zasady dobra dziecka | 240 |
5.1. Dobro dziecka jako uzasadnienie ogólnej podstawy jurysdykcji krajowej (art. 7) | 240 |
5.2. Dobro dziecka w szczególnych podstawach jurysdykcji krajowej | 245 |
5.2.1. Utrzymanie jurysdykcji krajowej w sprawach o zmianę orzeczenia przyznającego prawo do osobistej styczności z dzieckiem. Ochrona prawa dziecka do kontaktów z obojgiem rodziców (art. 8) | 245 |
5.2.2. Utrzymanie jurysdykcji krajowej w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej w przypadku bezprawnego uprowadzenia dziecka za granicę. Ochrona dziecka przed szkodliwymi skutkami wynikającymi z bezprawnego uprowadzenia (art. 9) | 248 |
5.2.3. Wybór sądu w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej. Uwzględnienie zgodnych z dobrem dziecka interesów rodziców (art. 10) | 250 |
5.2.4. Subsydiarna podstawa jurysdykcji krajowej. Priorytet kryterium bliskości sądu do dziecka (art. 11) | 255 |
5.2.5. Jurysdykcja krajowa w pozostałych przypadkach. Zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących dzieci (art. 14) | 259 |
5.2.6. Jurysdykcja krajowa do stosowania środków tymczasowych, w tym środków zabezpieczających. Zabezpieczenie dobra dziecka w sprawach pilnych (art. 15) | 260 |
5.3. Dobro dziecka jako uzasadnienie instytucji przekazania sprawy sądowi innego państwa członkowskiego (art. 12 i 13) | 263 |
6. Wnioski | 268 |
Rozdział V | |
Wykładnia pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka na tle rozporządzenia nr 2019/1111 | 271 |
1. Wprowadzenie | 271 |
2. Autonomiczna i jednolita wykładnia pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 272 |
3. Modele interpretacyjne pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 283 |
4. Kombinowany model interpretacyjny pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na tle rozporządzenia nr 2201/2003 | 291 |
5. Interpretacja pojęcia miejsca zwykłego pobytu dziecka na tle rozporządzenia nr 2201/2003 w orzecznictwie sądów krajowych | 296 |
6. Jedno czy dwa miejsca zwykłego pobytu dziecka? | 303 |
7. Wnioski | 308 |
Rozdział VI | |
Wyznaczniki miejsca zwykłego pobytu dziecka w rozporządzeniu nr 2019/1111 | 311 |
1. Wprowadzenie | 311 |
2. Fizyczna obecność | 313 |
2.1. Uwagi wstępne | 313 |
2.2. Fizyczna obecność jako warunek konieczny ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 314 |
2.3. Fizyczna obecność jako warunek niewystarczający do ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 320 |
2.4. „Trwałość lub regularność” pobytu a czasowa nieobecność dziecka w państwie jego zwykłego pobytu | 322 |
2.5. Wnioski | 324 |
3. Problem legalności pobytu jako przesłanki ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 325 |
3.1. Uwagi wstępne | 325 |
3.2. Legalność pobytu w znaczeniu administracyjnoprawnym | 327 |
3.3. Zmiana miejsca zwykłego pobytu dziecka z naruszeniem prawa do pieczy – problem uprowadzeń rodzicielskich | 329 |
3.4. Zmiana miejsca zwykłego pobytu dziecka na podstawie orzeczenia o charakterze tymczasowym | 332 |
3.5. Wnioski | 334 |
4. Integracja dziecka w środowisku społecznym i rodzinnym | 335 |
4.1. Uwagi wstępne | 335 |
4.2. Długość pobytu | 335 |
4.2.1. Uwagi wstępne | 335 |
4.2.2. Minimalna długość pobytu | 336 |
4.2.3. Upływ czasu jako warunek determinujący zmianę miejsca zwykłego pobytu | 342 |
4.2.4. Wnioski | 345 |
4.3. Rodzinne i społeczne więzi dziecka | 346 |
4.4. Warunki pobytu | 351 |
4.5. Wiek dziecka | 353 |
5. Wola | 356 |
5.1. Uwagi wstępne | 356 |
5.2. Wola rodziców | 357 |
5.2.1. Uwagi wprowadzające | 357 |
5.2.2. Forma wyrażenia woli | 358 |
5.2.3. Problem (braku) zgodnej woli rodziców | 359 |
5.2.4. Zmiana miejsca zwykłego pobytu dziecka pomimo odmiennej woli rodziców | 363 |
5.2.5. Nieuczciwe intencje | 367 |
5.2.6. Wnioski | 369 |
5.3. Wola dziecka | 369 |
6. Wnioski | 373 |
Rozdział VII | |
Ustalenie jurysdykcji krajowej na podstawie łącznika miejsca zwykłego pobytu dziecka według rozporządzenia nr 2019/1111 | 377 |
1. Wprowadzenie | 377 |
2. Sąd powołany do ustalenia miejsca zwykłego pobytu dziecka | 379 |
3. Moment właściwy do oceny miejsca zwykłego pobytu dziecka | 388 |
4. Badanie jurysdykcji krajowej na podstawie łącznika miejsca zwykłego pobytu dziecka | 395 |
5. Zmiana miejsca zwykłego pobytu dziecka w toku postępowania | 407 |
6. Konsekwencje braku miejsca zwykłego pobytu dziecka w państwie siedziby sądu | 410 |
7. Kontrola ustaleń faktycznych co do miejsca zwykłego pobytu dziecka | 416 |
8. Wnioski | 422 |
Podsumowanie | 425 |
Bibliografia | 439 |