W 2017 r. dokonano generalnego przekształcenia zarówno organizacji administracji skarbowej, jak również − co kluczowe z perspektywy podmiotów prawa podatkowego − sposobu prowadzenia postępowań prowadzonych przez nowopowstałe organy celno-skarbowe. Nowe prawo ma na wielu płaszczyznach charakter rewolucyjny, dokonując głębokiej przebudowy procesu weryfikacji prawidłowości rozliczeń podatkowych. Jako przykład można chociażby pozbawienie kontrolowanego możliwości wyrażenia formalnej polemiki z treścią rozstrzygnięcia pokontrolnego zawartego w wyniku kontroli ograniczając de facto możliwość jego działania do wyłącznie korekty deklaracji w ustawowym terminie. Z drugiej strony wprowadzone zostały również rozwiązania, które określić można mianem kontrowersyjnych, takie jak np. zakaz tzw. antykorekty w sytuacji złożonej pokontrolnej korekty deklaracji podatkowej uwzględniającej ustalenia zawarte w wyniku kontroli. Rozwiązania te w sposób definitywny kończą pewne utrwalone i akceptowane praktyki podatkowe, takie jak kontynuacja sporu podatkowego w postepowaniu w sprawie stwierdzenia nadpłaty. Omawiane rozwiązania są z perspektywy podatników doniosłe, zmniejszając jednak ich dotychczasowe instrumenty procesowe oraz ochronę prawną.

Praca niniejsza jest dziełem pracowników Instytutu Studiów Podatkowych. Została ona zbudowana na podstawie jednolitej koncepcji metodycznej: jest analizą poszczególnych wybranych uregulowań Ustawy o KAS. Analizę rozpoczyna synteza treści normatywnej danej regulacji, kolejne części są pogłębieniem rozważań a przede wszystkim przedstawieniem istotnych zagadnień prawnych wynikających z normy prawnej.

Prezentowane analizy prawne dotyczą przede wszystkim kontroli celno-skarbowej z uwzględnieniem instrumentów pozyskiwania informacji oraz danych zarówno od podatnika, jak też w ramach wymiany pomiędzy organami skarbowymi. Podkreślenia wymaga, że transfer tych danych a także nowe instrumentarium ich pozyskiwania zostały w ostatnim czasie znacząco rozbudowane. Powyższe rozwiązania mają istotne znaczenie dla podmiotów prawa podatkowego: stanowią one również podstawę do ingerencji w często najbardziej strzeżone tajemnice tych podmiotów.

stan prawny na dzień 1 stycznia 2021r.