Pozycję, miejsce i rolę państwa czy innego podmiotu, na przykład Unii Europejskiej, w systemie międzynarodowym określają jego ustrój, potencjały i prowadzona polityka zagraniczna, a o jej jakości, atrakcyjności i skuteczności decyduje również wiele czynników. Większe możliwości pod tym względem mają jednak państwa silne, duże, potocznie nazywane imperiami lub mocarstwami. To one de facto prowadzą najbardziej ofensywną politykę zagraniczną i kreują rzeczywistość międzynarodową oraz odgrywają główne role na arenie międzynarodowej. One też ostatecznie przesądzają o kształcie i charakterze powstających systemów (ładów) międzynarodowych. Wyrazem tego są między innymi bilateralne i multilateralne kontakty międzynarodowe, aktywny udział w organizacjach międzynarodowych, członkostwo w sojuszach międzynarodowych oraz inicjatywy na rzecz społeczności międzynarodowej. Różna jest skala, zasięg i charakter tego uczestnictwa w życiu międzynarodowym, gdyż różne są racje, interesy i możliwości poszczególnych państw.