Artykuły składające się na tom dotyczą związków między społecznościami polską i żydowską na poziomie lokalnym – w miastach, miasteczkach i wsiach. Przedstawiciele obu narodów i religii żyli na tym samym terenie, spotykali się na tych samych ulicach, w tych samych sklepach, szkołach i urzędach. Obie strony ustalały zasady wspólnego życia, z czasem lepszym, a czasem gorszym efektem. Życie osobno, a nawet częściowo osobno było bowiem w wielu sferach – na przykład samorządów, handlu, edukacji – niemożliwe.


Spojrzenie na historię mniejszych miejscowości pozwala dostrzec, jak wielka polityka odciskała na nich swoje piętno. Na podstawie zgromadzonych prac można również wysunąć wniosek, że stosunki polsko-żydowskie przez wieki pozostawały zdominowane przez kontakty gospodarcze. Skala styku kulturowego czy bliższej współpracy politycznej była zaś niewielka.

dr Michał Trębacz