Publikacja dotyczy jednego z najbardziej znanych modeli teoretycznych opisujących człowieka. Model człowieka gospodarującego, czy inaczej homo oeconomicus, od zawsze miał swoich zwolenników i przeciwników. Mimo ponadstuletniej historii jego panowania na kartach podręczników akademickich wciąż toczą się wokół niego debaty i spory. Niniejsza książka nie jest kolejnym manifestem krytykującym model idealizacyjny (bo nim w istocie jest model człowieka gospodarującego) za to, że jest kontrfaktyczny. Jest ona próbą ukazania, jak go rozumieć i jak można go wykorzystać, poruszając się płynnie między poszczególnymi poziomami jego idealizacyjnej struktury. W monografii omówiono następujące zagadnienia: teza w rozumieniu Arystotelesa i przyczynek do wyjaśnienia pojęcia "hipoteza", działania celowo-racjonalne człowieka, ortodoksja kontra heterodoksja, poznanie na drodze procesu idealizacji - nauka jako idealizacja, rewizja idealizacji i rola konkretyzacji w procesie poznania, idealizacja człowieka w perspektywie ekonomicznej, konkretyzacja w perspektywie psychologicznej, konkretyzacja w perspektywie społecznej, konkretyzacja w perspektywie kulturowej, płodność heurystyczna przejścia stratyfikacyjnego.