Materiały XVIII konferencji Komisji Lituanistycznej przy Komitecie Nauk Historycznych PAN, w dniach 22-23 września 2009 roku.Tom zawiera rozprawy dotyczące realiów szeroko pojmowanego życia publicznego w okresie funkcjonowania federacji polsko-litewskiej. Autorzy skoncentrowali się przede wszystkim na działaniach samorządu szlacheckiego w sferze parlamentarnej (sejmikowej) i sądowniczej na poziomie lokalnym. Z lektury tomu wynikają nieco zaskakujące wnioski – wbrew utartym przekonaniom szlachta kierowała się legalizmem, a także, utożsamiając swoją działalność publiczną z realizowaniem osobistych interesów, była ugodowa i skłonna do kompromisu.