Monografia, która trafia do Państwa rąk, powstała z inicjatywy koleżanek i kolegów z pracy, przyjaciół oraz uczniów prof. dr. hab. Mieczysława Smolenia, obchodzącego w tym roku jubileusz siedemdziesięciolecia. To właśnie między innymi ów jubileusz stał się inspiracją do powstania tej książki.

Monografia została podzielona na dwie części. W pierwszej znajdują się prace z zakresu antropologii kultury, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa, politologii i historii historiografii. W drugiej części monografii znajdują się tematy historyczne i z pogranicza stosunków międzynarodowych.

W ten sposób do rąk Czytelnika trafia monografia zawierająca prace, z których każda wpisuje się w tak zwaną „problematykę wschodnią”. Wszystkie one pokazują, że nie tylko relacje polsko-rosyjskie, ale również wszystko to, co ma miejsce na wschód od naszych obecnych granic, znajduje żywe zainteresowanie wśród sporej grupy badaczy reprezentujących różne dyscypliny i zainteresowania naukowe.