Słowo „Gułag“ coraz częściej traktuje się dziś na Zachodzie jako jedno z haseł reprezentujących ciemną stronę XX wieku – takich jak „Holocaust“, „Auschwitz“, „Hiroszima“. Jednak przez długi okres istnienia Związku Sowieckiego, zachodnie reakcje wobec Gułagu, tak jak wobec bolszewickiego terroru, zbrodni i prześladowań, były sprzeczne. Z jednej strony na Zachodzie potępiano nieraz Gułag i zbrodnie stalinowskie, z drugiej jednak – nie czyniono tego nigdy w sposób powszechny i konsekwentny.

Oprócz intrygujących i nieraz mało znanych faktów, książka prezentuje zmienne i dynamiczne czynniki, które kształtowały zachodnie myślenie i mówienie o Gułagu, takie jak: działania sowieckiego aparatu przemocy, sowiecką propagandę, niedostępność bezpośredniej wiedzy oraz konieczność opierania się na relacjach świadków, ideologiczne wierzenia, polityczne rachuby i osobiste interesy zachodnich elit opiniotwórczych.