Celem monografii jest pokazanie skali oraz kierunku zmian zachodzących w otaczającym świecie w aspekcie społecznym i ekonomicznym w pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku. Metodykę badań stanowią wybrane narzędzia statystyczne i ekonometryczne. Posłużono się metodami statystyki opisowej, matematycznej oraz przestrzennej, jak również ekonometrii klasycznej, przestrzennej, dynamicznej oraz finansowej. W rozważaniach przyjrzano się zmianom zachodzącym w sferze społeczno-gospodarczej w Polsce i na świecie oraz zmianom wiodących wskaźników makroekonomicznych i ich wpływom na rozwój gospodarczy w Polsce, w tym w dwóch okresach przed pandemią i po jej zakończeniu. Przeanalizowano zjawisko przestępczości za pomocą mierników statystyki i ekonometrii przestrzennej, a także zbadano wyzwania oraz zagrożenia, które stały się realne w dobie pandemii w aspekcie funkcjonowania i rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Przeprowadzono analizy dotyczące rynku kapitałowego. Porównano funkcjonowanie wybranych światowych rynków kapitałowych. Z wykorzystaniem wybranych metod analizy szeregów czasowych oraz grupowania wskazano inwestycje, które cechują się znaczącą efektywnością także w czasie dużych zmian na rynkach kapitałowych.