Trzej muszkieterowie tom I Aleksandra Dumasa - to powieść, w której akcja rozgrywa się głównie we Francji, w latach 1625-1665. Treścią są przygody czterech przyjaciół muszkieterów gwardii królewskiej: Atosa, Portosa, Aramisa i d'Artagnana.  

 

Obok wątków fikcyjnych mamy tu też ukazane wydarzenia historyczne za czasów panowania Ludwika XIII, regencji Anny Austriaczki i kardynała Mazarina oraz pierwszych lat panowania Ludwika XIV. Inspiracją dla stworzenia tego cyklu były pamiętniki królewskiego muszkietera gaskońskiego pochodzenia – Charlesa de Batz de Castelmore d'Artagnan.

 

W przedmowie do Trzech muszkieterów Dumas przyznaje, że czerpał z tych pamiętników. Prócz tego jednak twierdzi, że rzekomo korzystał również z przypadkowo znalezionych w antykwariacie Pamiętników hrabiego de La Fere, co jest nieprawdą, jednakże pamiętać należy, iż taki sposób działania jak wymyślanie rzekomego pierwowzoru dla swych dzieł, był w dobie romantyzmu bardzo popularny. Autor chciał w ten sposób przekonać czytelników, że jego bohaterowie są postaciami autentycznymi, a ich przygody są prawdziwe.

 

Według niektórych źródeł Dumas napisał również krótkie dzieła o tytułach "Śmierć Aramisa" oraz "Syn Portosa", które nawiązują do jego trylogii o muszkieterach, jednak dzieła te nigdy nie zostały opublikowane w Polsce. Powstała także powieść D'Artagnan inspirowana serią, której jej autorem jest Henry Bedford-Jones, choć książka jest publikowana pod nazwiskiem Dumasa.