Dynamiczny rozwój silników spalinowych powoduje konieczność wprowadzenia strategii eksploatacji jednostek napędowych, opartej na znajomości ich stanu technicznego. Określenie stanu technicznego należy do zadań diagnostyki technicznej.
W niniejszej pracy analizie poddano zagadnienia związane z drganiową diagnostyką wybranych zespołów tłokowych silników spalinowych oraz procesów w nich zachodzących. Duża część rozprawy jest poświęcona zagadnieniom związanym z modelowaniem diagnostycznym. W części pracy dotyczącej modelowania zagadnień przetwarzania informacji diagnostycznej opisano istotę diagnozowania obiektów mechanicznych z zastosowaniem różnego rodzaju modeli diagnostycznych. Przedstawiono metody analizy i syntezy informacji umożliwiające modelowanie przepływu informacji diagnostycznej o badanym obiekcie i w efekcie postawienie diagnozy.
Poddano analizie różnego rodzaju zakłócenia drganiowe sygnału diagnostycznego, mogące skutkować błędną diagnozą. Do zakłóceń tych zaliczono: drgania generowane przez inne cylindry, błędnie dobrane punkty akwizycji sygnałów drgań, niepoprawnie ustalone pasmo częstotliwości drgań poddane analizie.
Opisano i przeprowadzono wiele eksperymentów naukowych, które miały na celu dostarczenie informacji koniecznych do zbudowania i zweryfikowania modeli diagnostycznych umożliwiających ocenę procesów zachodzących w silniku spalinowym.
Na podstawie wyznaczonych modeli diagnostycznych opracowano algorytmy oceny: stanu technicznego elementów, regulacji zespołów silnika oraz poprawności realizacji procesów zachodzących w silniku.