Zmiany wystÄ™pujÄ…ce w otoczeniu w sposób zasadniczy i dynamiczny oddziaÅ‚ujÄ… na warunki, w jakich żyje i gospodaruje czÅ‚owiek. Współczesny Å›wiat i jego struktury sÄ… zdeterminowane przede wszystkim przez obecne oraz przyszÅ‚e tendencje rozwojowe w zakresie nauki i techniki. Pod wpÅ‚ywem osiÄ…gnięć naukowo-technicznych i dokonujÄ…cego siÄ™ postÄ™pu technologicznego pojawia siÄ™ konieczność szerszego podejÅ›cia do kwestii kreowania trwaÅ‚ego oraz zrównoważonego rozwoju w oparciu o innowacyjność. Oznacza to niespotykany dotÄ…d wzrost roli wiedzy i innowacji w rozwoju różnorodnych systemów rozpatrywanych w ukÅ‚adzie mikro-, mezo- i makroekonomicznym. Podstawowym czynnikiem wytwórczym współczeÅ›nie staÅ‚a siÄ™ wiedza. Zauważyć należy również istotne przeobrażenia strukturalne jakim ulegÅ‚ rynek oraz pojawienie siÄ™ nowych form instytucji. W takiej sytuacji osiÄ…gniÄ™cie celów, jakie stojÄ… przed poszczególnymi podmiotami czy gospodarkami, musi odbywać siÄ™ z istotnym naciskiem na innowacje, które w różnym zakresie i na odpowiednich pÅ‚aszczyznach powinny zostać wÅ‚Ä…czone w tworzone i realizowane koncepcje rozwoju. O dostrzeganiu roli i znaczenia innowacji dla współczesnego rozwoju spoÅ‚eczno-gospodarczego wiÄ™kszoÅ›ci rozwiniÄ™tych krajów na Å›wiecie, Å›wiadczÄ… przyjÄ™te i od lat realizowane koncepcje strategiczne. Stany Zjednoczone doskonalÄ… opracowany i wdrożony w 2009 r. plan Strategy for American Innovation. Z kolei Unia Europejska realizuje aktualnie strategiÄ™ Europa 2020, na bazie której przygotowane i wdrożone zostaÅ‚y strategiczne plany rozwoju poszczególnych krajów - czÅ‚onków UE. Japonia chcÄ…c aktywnie wykorzystywać potencjaÅ‚ jaki niosÄ… ze sobÄ… innowacje i dążąc do zachowania swojej doskonaÅ‚ej pozycji na Å›wiecie pod wzglÄ™dem innowacyjnoÅ›ci, opracowaÅ‚a w 2013 r. zaawansowany plan rozwoju w obszarze Nauka-Technika-Innowacje (Comprehensive Strategy on STI). Na Å›wiecie podejmowanych jest szereg różnorodnych inicjatyw na rzecz miÄ™dzynarodowej współpracy w zakresie szeroko pojmowanej dziaÅ‚alnoÅ›ci innowacyjnej i transferu techniki. Wszystkie te dziaÅ‚ania utwierdzajÄ… w przekonaniu, że Å›wiadomość roli innowacji we współczesnym Å›wiecie jest coraz wiÄ™ksza, a w Å›lad za tym powinny być podejmowane odpowiednie dziaÅ‚ania prowadzÄ…ce do intensyfikacji procesów innowacyjnych. Chodzi zatem o tworzenie i upowszechnianie nowych produktów, technologii, koncepcji dziaÅ‚ania, sposobów organizacji, modeli biznesu, czyli dokonywanie różnych rodzajów innowacji w systemie spoÅ‚eczno-gospodarczym. Powszechnie podkreÅ›lana jest potrzeba dążenia do innowacyjnoÅ›ci przedsiÄ™biorstwa (organizacji), jako podstawowego wymogu sprawnego funkcjonowania oraz rozwoju w niepewnym i zmiennym otoczeniu. Tu szczególnÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… zwÅ‚aszcza: innowacje technologiczne, organizacyjne, marketingowe. Jednak zauważyć należy, że innowacje sÄ… ważne nie tylko z punktu widzenia funkcjonowania podmiotów gospodarczych, ale również Å›rodowiska naturalnego czy spoÅ‚eczeÅ„stwa. Coraz powszechniej gÅ‚oszony i akceptowany jest poglÄ…d, że należy unikać rozdzielania celów gospodarczych od dÅ‚ugookresowych wyzwaÅ„ zrównoważonego rozwoju, uznajÄ…c iż podejmowane dziaÅ‚ania mogÄ… mieć wzajemnie stymulujÄ…cy wpÅ‚yw. Sprostanie tym wyzwaniom jest możliwe dziÄ™ki zintegrowaniu polityki Å›rodowiskowej, gospodarczej i spoÅ‚ecznej. W każdym ze wspomnianych wymiarów istotne miejsce odnajdujÄ… innowacje. Procesy innowacyjne zachodzÄ… w spoÅ‚eczeÅ„stwie, którego poszczególni czÅ‚onkowie tworzÄ… innowacje i z nich korzystajÄ…. StÄ…d też potrzeba zwrócenia uwagi na innowacje spoÅ‚eczne, których rolÄ… jest nie tylko, jak to wynika z opracowanych dokumentów strategicznych, podnoszenie jakoÅ›ci życia spoÅ‚eczeÅ„stwa, jakoÅ›ci Å›rodowiska naturalnego, jakoÅ›ci kapitaÅ‚u ludzkiego, ale które jednoczeÅ›nie przyczynić siÄ™ mogÄ… do speÅ‚nienia szeregu różnych wyzwaÅ„ (spoÅ‚ecznych, gospodarczych). PeÅ‚niÄ… one ważnÄ… rolÄ™ w rozwoju krajów, ich gospodarek, a w szczególnoÅ›ci rynków, w tym rynku pracy. Celem niniejszego opracowania jest próba teoretycznej i empirycznej analizy wybranych aspektów zwiÄ…zanych z istotÄ…, kreowaniem oraz determinantami inno-wacji technologicznych i spoÅ‚ecznych oraz identyfikacja ich wpÅ‚ywu na rozwój okreÅ›lonych struktur, tj. podmiotów, gospodarki, spoÅ‚eczeÅ„stwa. Badania i analizy, podjÄ™te przez zespół autorski, w szczególnoÅ›ci sÅ‚użyÅ‚y osiÄ…gniÄ™ciu nastÄ™pujÄ…cych celów czÄ…stkowych, obejmujÄ…cych: • okreÅ›lenie roli innowacji w ksztaÅ‚towaniu przewagi konkurencyjnej podmiotów i gospodarki, • prezentacjÄ™ innowacji w sektorze bankowym, • analizÄ™ wpÅ‚ywu wielkoÅ›ci przedsiÄ™biorstwa oraz charakteru wÅ‚asnoÅ›ci na dziaÅ‚ania innowacyjne podejmowane w sektorze wysokiej techniki, • ocenÄ™ wpÅ‚ywu zasiÄ™gu sprzedaży przedsiÄ™biorstw na aktywność innowacyjnÄ…, • analizÄ™ studium przypadku wybranej innowacji finansowej o charakterze technologicznym zastosowanej w specyficznym systemie, jaki tworzy samorzÄ…d regionalny, • identyfikacjÄ™ miejsca i roli innowacji spoÅ‚ecznych na rynku pracy, • identyfikacjÄ™ podobieÅ„stw i różnic wystÄ™pujÄ…cych w obrÄ™bie innowacji spoÅ‚ecznych oraz koncepcji spoÅ‚ecznej odpowiedzialnoÅ›ci biznesu, przedstawienie możliwoÅ›ci wykorzystania innowacji w dziaÅ‚aniach promocyjnych organizacji. WspomnianÄ… problematykÄ™ w zaprojektowanym zakresie przedmiotowym, podmiotowym, czasowym i przestrzennym podjÄ…Å‚ zespół autorów, majÄ…c na uwadze przekonanie, że dynamiczny i zrównoważony rozwój gospodarki, spoÅ‚eczeÅ„-stwa czy poszczególnych organizacji wymaga odpowiedniego potencjaÅ‚u innowacyjnego, pozwalajÄ…cego na skuteczne wdrażanie różnorodnych innowacji (np. technologicznych, spoÅ‚ecznych). Z tego wzglÄ™du permanentne myÅ›lenie i analizo-wanie w różnych wymiarach, problemów zwiÄ…zanych z innowacjami jest współczeÅ›nie koniecznoÅ›ciÄ…. PrzesÄ…dza to o staÅ‚ym zainteresowaniu tÄ… problematykÄ… zarówno ze strony badaczy, jak i praktyków, co z kolei znajduje swoje odzwierciedlenie w opracowaniach naukowych powstajÄ…cych w wyniku badaÅ„ prowadzonych w tym zakresie. PodstawowÄ… hipotezÄ… badawczÄ… jest twierdzenie, że współczeÅ›nie kreowanie trwaÅ‚ego i zrównoważonego rozwoju wymaga odpowiedniego zakresu dziaÅ‚aÅ„ innowacyjnych realizowanych w różnych obszarach, które stanowiÄ… strategicznÄ… determinantÄ™ funkcjonowania systemu. Do oceny zjawisk poddanych badaniu wykorzystano różnorodne źródÅ‚a informacji, posÅ‚użono siÄ™ danymi statystycznymi pochodzÄ…cymi z wyspecjalizowanych krajowych i miÄ™dzynarodowych instytucji badawczych, GUS, a także zebranych indywidualnie przez autorów bezpoÅ›rednio w analizowanych podmiotach. Zasadniczemu celowi i zakresowi prowadzonych analiz podporzÄ…dkowano okreÅ›lony ukÅ‚ad pracy, która obejmuje Å‚Ä…cznie dziewięć rozdziałów o zróżnicowanym charakterze, tj. teoretycznym i empirycznym, skupionych w dwóch blokach problemowych. W pierwszym zaprezentowano wybrane zagadnienia zwiÄ…zane z wdrażaniem innowacji o charakterze technologicznym. W drugim z kolei uwaga skupiona zostaÅ‚a na okreÅ›lonych aspektach dotyczÄ…cych innowacji spoÅ‚ecznych. W rozdziale pierwszym skupiono uwagÄ™ na innowacyjnoÅ›ci jako podstawowym czynniku kreowania konkurencyjnoÅ›ci przedsiÄ™biorstw. Na tym tle dokonano analizy uwarunkowaÅ„ dziaÅ‚alnoÅ›ci innowacyjnej oraz oceny poziomu innowacyjnoÅ›ci przedsiÄ™biorstw w Polsce na tle innych krajów UE. RozdziaÅ‚ drugi poÅ›wiÄ™cono prezentacji różnych rodzajów innowacji wdrażanych w sektorze usÅ‚ug bankowych w Polsce. W rozdziale trzecim uwagÄ™ skupiono na innowacjach w sektorze przemysÅ‚u wysokiej techniki. TÄ™ część opracowania poÅ›wiÄ™cono prezentacji wyników badaÅ„ empirycznych majÄ…cych na celu ocenÄ™ wpÅ‚ywu wielkoÅ›ci i charakteru wÅ‚asnoÅ›ci przedsiÄ™biorstwa na podejmowanÄ… aktywność innowacyjnÄ…. W rozdziale czwartym autorzy dokonali analizy wpÅ‚ywu zasiÄ™gu sprzedaży na dziaÅ‚alność innowacyjnÄ… przedsiÄ™biorstw. Badania empiryczne przeprowadzono wÅ›ród podmiotów gospodarczych funkcjonujÄ…cych w lubuskim regionalnym systemie innowacyjnym. Rozważania prowadzone w rozdziale piÄ…tym doskonale dowodzÄ… jak dalece umowny i czÄ™sto subiektywny charakter majÄ… próby klasyfikowania innowacji. W tej części zaprezentowana zostaÅ‚a bowiem jedna z innowacji finansowych (pieniÄ…dz elektroniczny w postaci karty usÅ‚ug publicznych), której istota oparta zostaÅ‚a na wykorzystaniu nowoczesnych technologii w przestrzeni publicznej (samorzÄ…dzie regionalnym). W rozdziaÅ‚ach szóstym i siódmym autorzy głównÄ… uwagÄ™ skupiajÄ… na innowacjach spoÅ‚ecznych i ich szczególnym miejscu na rynku pracy. RozdziaÅ‚ szósty przedstawia istotÄ™ innowacji spoÅ‚ecznych oraz politykÄ™ paÅ„stwa jako determinantÄ™ stymulowania tego rodzaju innowacji na rynku pracy. Ponadto autorka omawia wybrane przykÅ‚ady innowacji spoÅ‚ecznych na rynku pracy w Polsce oraz wybranych krajach UE. W kolejnym, tj. siódmym rozdziale, zaprezentowany zostaÅ‚ problem innowacyjnych metod aktywizacji zawodowej, ze szczególnym uwzglÄ™dnieniem matrycy CMP jako narzÄ™dzia wsparcia tego typu procesów. W rozdziale ósmym dokonano porównania innowacji spoÅ‚ecznych z koncepcjÄ… spoÅ‚ecznej odpowiedzialnoÅ›ci biznesu, wskazujÄ…c na wystÄ™pujÄ…ce w tym zakresie podobieÅ„stwa i różnice. RozdziaÅ‚ dziewiÄ…ty poÅ›wiÄ™cono omówieniu praktyki w wykorzystaniu innowacyjnych metod promocji zastosowanych w organizacji publicznej, o szczególnej funkcji w zakresie zaspokajania potrzeb spoÅ‚ecznych, jakÄ… jest Muzeum Narodowe w Szczecinie. Zaprezentowany zakres problemowy oraz postawione cele badawcze współokreÅ›liÅ‚y zastosowane, wielopÅ‚aszczyznowe podejÅ›cie badawcze. W warstwie konceptualnej pracy wykorzystano głównie metodÄ™ wnioskowania dedukcyjnego oraz analizÄ™ porównawczÄ…, natomiast na poziomie obserwacyjno-empirycznym poza wnioskowaniem indukcyjno-dedukcyjnym, posÅ‚użono siÄ™ wybranymi metodami statystyczno-ekonometrycznymi (tj. rozbiór strukturalny czy modelowanie z wykorzystaniem zmiennych dychotomicznych typu probit), a także analizami studium przypadku. Książka przygotowana zostaÅ‚a z myÅ›lÄ… o sÅ‚uchaczach studiów ekonomicznych różnych typów, na osobach podnoszÄ…cych kwalifikacje z tego zakresu, decydentach odpowiedzialnych za tworzenie i realizacjÄ™ krajowej, a także regionalnej polityki innowacyjnej oraz menedżerach zarzÄ…dzajÄ…cych różnymi organizacjami (prywatnymi i publicznymi), którzy odpowiadajÄ… za ksztaÅ‚t realizowanej strategii rozwoju. Redaktorzy pozostajÄ… w nadziei, że zaprezentowany zakres merytoryczny i za-stosowane podejÅ›cie metodyczne, pozwolÄ… wzbogacić wiedzÄ™ Czytelników na temat rozpatrywanych kategorii innowacji i wybranych problemów im towarzyszÄ…cych. Joanna WiÅ›niewska, Arkadiusz Åšwiadek