Rozważania Autora nie dotyczą samych wyłącznie przemian artystycznej konwencji. Gołuńskiego nie zadawala również proste sprawozdawanie, w jaki sposób poszczególni pisarze operują wybranym materiałem historycznym. Oczywiście, spostrzeżenia dotyczące obu wymienionych zakresów zajmują w pracy dużo miejsca, ale zasadnicza stawka to coś zupełnie innego. Chodzi mianowicie o to, jak w literaturze polskiej XX i XXI wieku manifestowały się zmiany w sposobie pojmowania historii i to nie tyle historii rozumianej jako bieg dziejów, ile raczej jako specyficzny dyskurs ujmujący dzieje w ramach systemu nowoczesnego poznania naukowego. Zaletą książki jest to, że Autor dostrzegł przemiany w sposobach przedstawiania obrazu krucjat i wydobył na jaw różnego rodzaju zależności w obrębie tekstu. Doskonale zdiagnozował napięcie pomiędzy wiedzą historyczną a wizją literacką i potrafił wskazać na jego przyczyny. Przełożenie historycznych narracji i ich naukowych opracowań na prozę powieściową nie jest, jak się okazuje, prostą transpozycją